تجارب جهاني، زمينه ساز راهكارهاي دستيابي به درآمد پايدار

واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: تجارب جهاني، زمينه ساز راهكارهاي دستيابي به درآمد پايدار
حسين محمد پورزرندي- كلانشهرها در همه نقاط دنيا با مسايل نسبتا پيچيده اي روبه رو هستند، كلانشهر تهران و معضلات آن نيز از اين زمره هستن كه گام هاي حركت شهر در ابعاد زماني و مكاني بسيار شتابان بوده هم شهر و هم مردم بسيار سريع تر از تصميمات مديران آن حركت مي كنند. از اين رو غالب سياست گذاري ها و راهكارهاي متخذه در مقابله با مسايل جاري عملا در حكم برخوردهاي مقطعي و التيامي به شمار مي رود. امروز بيش از هر زمان ديگر مديريت شهر در عرصه همه فرصت ها و تهديدهاي موجود نيازمند نگاهي بلند و دوربين در افق كلان است كه اگر توام با نگاه خرد و نزديك به مسايل جاري باشد، مي توان به سامان امور شهر اميدوار بود. براساس برنامه چشم انداز 20 ساله كشور ايران قرار است به قدرت اول اقتصادي منطقه ارتقاي يافته، تهران نيز براساس پيش بيني رشد 8 درصدي (براساس برنامه چهارم توسعه) به يكي از 5 شهر مهم خاورميانه تبديل شود، مديريت شهري نيز با عنايت به اهميت اثر گذاري سياست ها به عنوان حكومت محلي نقش مهمي را در تعامل روشن و شفاف با بخش دولتي و خصوصي ايفا خواهد كرد. از طرفي همواره شاهد بوده ايم، هر گونه تصميم گيري در خصوص كالبد شهر اثرات مهمي بر اقتصاد شهري داشته است به ويژه در مورد كلانشهر تهران كه مركزيت سياسي و اقتصادي كشور را دارا است. مديريت شهري نيازمند يك نظام پايدار درآمدي است. همه سازمان ها و نهادها اعم از دولتي و غيردولتي به همراه تمامي شهروندان بايد به نسبتي كه از خدمات مختلف در سطح شهر استفاده مي كنند، بهاي آن را در قالب عوارض پرداخت كنند و چنانچه نخواهيم مديريت شهر در عرصه تنگاها در محظورات براي اداره شهر ناچار به اتخاذ سياست هاي مقطعي براي كسب درآمد گردد كه غالبا نيز مخالف راهبردهاي توسعه پايدار است، همراهي و كمك دولت محترم در تحقق اين فرايند و الزام سازمان ها و نهادها به پرداخت سهم خود به عنوان عوارض (و بدهي هاي قبلي) ضروري است. بهره مندي از تجربه هاي موفق ديگر كشورها در امر مواجهه با كسب درآمدهاي پايدار براي شهرداري ها، ضمن انطباق آن با شرايط كشورها مي تواند بسيار مفيد باشد و مورد بهره برداري واقع شود. كشور آلمان به عنوان كشوري توسعه يافته داراي 16 ايالت است كه جمعيت آنها بين 70 هزار نفر تا 17/6 ميليون نفر مي باشند. در اين كشور 16 هزار شهرداري وجود دارد. مخارج شهرداري ها در كشور آلمان، حدود 26/9 درصد از مخارج صرف شده بين سطوح مختلف دولت را شامل مي شود. اين امر گواهي اهميت شهرداري ها در ساختار اين كشور است. 88 درصد از كاركنان بخش عمومي را هم نيروي به كار گرفته شده در شهرداري ها تشكيل مي دهند به اين دليل كه بيشتر فعاليت هاي اجرايي كه دولت ها موظف به انجام آن هستند را شهرداري ها انجام مي دهند. بودجه هاي نهادها و حكومت هاي محلي از دو بخش جاري و سرمايه اي تشكيل مي شوند. محل تامين بودجه هاي جاري، درآمدهاي جاري و محل تامين بودجه هاي سرمايه اي، درآمدهاي سرمايه اي مي باشند كه از محل كمك هاي بلاعوض سرمايه گذاري از جانب دولت و نيز عوايد حاصل از فروش تامين شده است. درآمدهاي مالياتي هم منبع درآمدي براي شهرداري ها هستند. درآمد شهرداري ها از كمك هاي بلاعوض، فروش خدمات، خالص قرض استقراض، تسهيلات بانكي و در موارد از منابع ديگر تامين مي شود. در تايلند كه در زمره كشورهاي در حال توسعه است، دولت محلي به 6 صورت مختلف سازمان يافته و به يكسان در مناطق روستايي و شهري توزيع شده است، صورت هاي شهري دولت محلي عبارتند از: دستگاه اداري كلانشهر بانكوك كه به صورت اجرايي نيرومندي از دولت محلي مختص بانكوك است، شهرداري كه مراكز شهري استان ها را اداره مي كند و نوعي مديريت شهري خاص. بانكوك كه به يك غول تبديل شده است، بزرگ ترين شهر كشور است كه بخش اعظم منابع را مي بلعد. تمامي فعاليت هاي اقتصادي مهم و نيز نهادهاي سياسي، آموزشي و فرهنگي مهم و ارتباط هاي بين المللي كشور در اين شهر متمركز شده است. در سال 1994 درآمد سرانه در اين شهر 203 هزار بات (8120 دلار آمريكا) يعني 3 برابر ميانگين ملي بوده است. رشد سريع شهرنشيني و تمركز بخش اعظم در اين شهر ايجاب مي كند كه بانكوك نظام دولت محلي پيچيده تري داشته باشد. تامين مالي در شهرداري هاي تايلند از برنامه ريزي و مديريت در فعاليت عمده تشكيل مي شود، جمع آوري عوايد و هزينه كردن آن كه در مرحله 6 است. برنامه ريزي توسعه، كه واحدهاي اجرايي به دنبال دريافت رهنمودهاي سياستگذاري، برنامه هاي سالانه و 5 ساله توسعه را تدوين مي كند اين برنامه ها بودجه ريزي سالانه را انجام مي دهند كه در آن بودجه بندي پروژه هاي عمراني با برنامه هاي توسعه سالانه و 5 ساله سازگار است. جمع آوري عوايد توسط دولت محلي و براساس قوانين و مقررات پيش بيني شده براساس بخشنامه دولت محلي تصويب مي شود. ساختار عوايد براساس ماليات هاي جمع آوري شده مسكن، زمين، تابلوهاي تبليغاتي و كشتارگاه در درجه اول است. در مرحله بعد افزوده هايي بر ماليات هاي دولت مركزي از جمله ماليات بر ارزش افزوده كالا و خدمات است و همچنين از عوايد بانكداري و داد و ستدهاي مالي، بيمه عمر، بيمه عمومي و كارگشايي و نيز خدمات است. همين طور ماليات بر جاده ها و وسايل نقليه به شهرداري ها داده مي شود. در مرحله سوم هم كارمزدها، مجوزها، جريمه ها، عوايد حاصل از مستغلات، موسسات عام المنفعه و بنگاه هاي دولت محلي و هدايا، كمك ها، وام ها و يارانه هاي دولت مركزي است. با مقايسه اي بسيار سطحي و گذرا و مقايسه كشورهاي مذكور كه نمونه اي از كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته هستند و نيز شهر تهران كه كلانشهري رو به توسعه است مي توان دريافت كه درآمدهاي ناپايدار كنوني شهرداري تهران كه بيش از همه به فروش تراكم وابسته است نمي تواند متضمن رشد منطقي در اين كلانشهر باشد و در واقع بدون داشتن درآمدهاي پايدار نمي توان انگيزه زيادي براي اجراي پروژه هاي طولاني و كليدي ايجاد كرد. متاسفانه اين واقعيت تلخ در شهرداري ها وجود دارد كه هنوز به درآمدهاي پايدار به طور كامل نرسيده اند و از دهه 70 با تصويب دولت، شهرداري ها خود گردان شده اند. دولت از آن پس ديگر از اين سازمان ها حمايت مالي نمي كند. از همان هنگام قانون پيش بيني كرده بود تا درآمدهايي براي شهرداري ها به وجود آيد اما تا به امروز اقدامي عملي در اين خصوص انجام نشده است. آيا شهرداري ها مي توانند با تكيه بر اعتبارات مردمي و پشتوانه آن از بانك ها وام بگيرند؟ آيا دولت حاضر به كمك به شهرداري از حساب ذخيره ارزي و به منظور ساماندهي بافت هاي فرسوده، راه اندازي سريع پروژه هاي عمراني و ... خواهد بود؟ به هر حال به نظر مي رسد كه دولت بايد بيش از اين از شهرداري ها حمايت كند. به ويژه كلانشهرها به عنوان مهم ترين مراكز جمعيتي نيازمند توجه در خور و ويژه دولت هستند تا مشكلات متعددي كه در اين مراكز به وجود مي آيد هر چه سريع تر رفع شده و امكان خدمات رساني به شهروندان بيشتر شود. بي ترديد وضعيت كنوني نگران كننده است و بايد مورد توجه بيشتري قرار گيرد. اگر چه شهرداري تهران با تقديم لايحه درآمدهاي پايدار به شوراي اسلامي و تصويب آن گام موثري برداشته است، اما براي دستيابي كامل به اين مصوبه نيازمند حمايت جدي دولت و دستگاه هاي مربوط است چرا كه شهرداري گام هاي خود را برداشته و بي شك بدون حمايت اين گا م ها به اندازه كافي محكم نخواهد بود.

جمعه|ا|16|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابتکار]

[مشاهده در: www.ebtekarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]