درختكاري، مهمترين راه حل مبارزه با آلودگي هواست ; 15اسفند روز آشتي با طبيعت

واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: درختكاري، مهمترين راه حل مبارزه با آلودگي هواست ; 15اسفند روز آشتي با طبيعت
گروه گزا رش-قرن ها پيش از آنكه دانشمندان غربي به ارائه نظريه هاي زيست محيطي بپردازند، دين اسلام به محيط زيست و رابطه انسان و موجودات زنده با آن توجه داشته است. هر سال پانزدهم اسفند ماه به عنوان روز درختكاري در ايران گرامي داشته مي شود.روز اشتي با طبيعت. در ختكاري يكي از سنن پسنديده در اسلام است كه به كرات نسبت به آن در روايات تاكيد شده است. امام صادق در اين باره مي فرمايند: شش چيز است كه مومن پس از مرگ از آنها بهره مند مي شود: فرزند صالح، مصحفي كه از او بماند، چاه آبي كه حفر كرده باشد، آبي كه جاري كند، سنت نيكي كه بنهاد و در ختي كه بكارد. امروزه با صنعتي شدن جوامع بشري درختان نقش مهم تري در زندگي بشر ايفا مي كنند، از سويي مقدمات پيشرفت بيشتر صنعت و فناوري را موجب مي شوند و منابع تامين كننده محصولاتي نظير وسايل چوبي، مبلمان، لوازم التحرير (كاغذ، انواع مدادهاي مختلف) الوار و هزاران محصول ديگر محسوب مي شوند و از سو ي ديگر به منزله ريه هاي يك شهر تلقي شده و نقش مهمي در تامين سلامت اعضاي جامعه را ايفا مي كنند. اين مورد اخير از مورد قبل مهم تر مينمايد. چرا كه به دليل فعاليت كارخانجات صنعتي و نيز ازدياد وسايط نقليه عمومي و فعاليت روزانه آنها در سطح شهرهاي بزرگ از جمله تهران آلاينده ها و گازهاي مهلك و خطرناكي نظير دي اكسيد كربن در هواي شهرها فزوني يافته و سلامت افراد را تهديد مي كند. و افزايش هر چه بيشتر اين مواد آلاينده كاهش ميزان اكسيژن در هوا را سبب مي شود و اين وضع نامساعد گروههاي آسيب پذير نظير بيماران ريوي و قلبي، سالخوردگان و كودكان را بيشتر تهديد مي كند.در چنين شرايطي مساله درخت و درختكاري راه حلي مناسب براي مبارزه با آلودگيهاي مذكور به شمار مي آيد. ايجاد جنگلهاي مصنوعي و فضاي سبز در اطراف شهرهاي بزرگ به تاسيس كار خانجات توليد اكسيژن مي ماند.در همين راستا در ايران اسلامي كه ملهم از تعاليم ادبي و ديني مي باشد كه خود دستاورد فرهنگ غني اسلامي ايراني است، روزي را به درخت و درختكاري اختصاص داده و آن را روز درختكاري نام نهاده اند. به اين ترتيب همه ساله در روز 15 اسفند ماه كه آخرين ماه فصل زمستان است در حاليكه همه ايرانيان خود را براي استقبال از روزهاي پر طراوت بهاري آماده مي كنند. نهالهاي جوان به دست خاك مهربان صبور و مقدس ايران اسلامي سپرده مي شود تا به درختاني نيرومند و سرسبز بدل گردند و به اين ترتيب گامي در آبادي ايران اسلامي برداشته مي شود و نيز امري خداپسندانه انجام مي گيرد.در اهميت درخت و درختكاري همين بس كه در روايتي معتبر از يكي از حضرات معصومين(ع) منقول است كه: «حتي اگر ديدند قيامت بر پا شد و شما مشغول كاشتن درختي هستيد ازاين عمل نيك خود دست برنداريد.» و اين نشانگر تاكيد و توصيه اوليا» عظيم الشان اسلام به حفظ و حراست از درختان و اهميت درخت و درختكاري است. گرچه متاسفانه با پيشرفت تكنولوژي، تخريب جنگل ها و نابودي درختان علي رغم اهميت و نقش عظيمي كه در زندگي انسان و حيوان و طبيعت دارد رو به افزايش است، اما جاي خوشبختي است كه بشر امروز به اين عمل زشت خود اذعان و اقرار دارد و سازمان هايي را براي حفظ و حراست و گسترش پارك ها و ازدياد درختان به وجود آورده است.در نظام مقدس جمهوري اسلامي نيز بحمدالله در حفظ و حراست درختان و جنگل ها كوشش هاي چشمگير انجام گرفته، از جمله هر ساله در نيمه دوم اسفند ماه به عنوان هفته درخت و درختكاري اعلام شده و مردم و دولت به انجام اين امر مهم و حياتي و مقدس مبادرت مي ورزند.در اين جا به جهت اهميت اين موضوع و اهتمام بيشتر به اين امر خير لازم است به پاره اي از فوايد درخت و درختكاري اهميت و نقش درخت در طبيعت و زندگي انسان و حيوان به طور اختصار اشاره كنيم. كه از اين رهگذر، نسبت به اين موضوع و امر خير سعي و اهتمام بيشتري ورزيم.همان طور كه گفتيم درخت جلوه اي از حق و مظهري از مظاهر زيباي پروردگار عالم و موهبتي عظيم از مواهب لايتناهي اوست، به طوري كه طبيعت بدون آن ناموزون و زشت مي نمايد. وجود جنگل و حضور درخت در صحنه طبيعت و زندگي انسان زيبايي بخش و شادي آفرين و موجب سبزي و خرمي و آسايش و رفاه و صفا و پاكي و طراوت است و از آن جا كه خدا زيباست و زيبايي را دوست دارد، آن روز كه طبيعت بكر بود و حضور دست تخريب گر انسان نبود، زمين پوشيده از درخت و گياه بود و لبريز از گل و گياه و پرنده و نور و آب و مملو از سبزي و خرمي و زيبايي و شكوه.درختان نبض زمينند و مايه حيات انسان و حيوان و حتي بعضي از گياهان، چرا كه درختان با جذب گازهاي سمي از جمله گازكربنيك و ساخت و دفع اكسيژن كه يكي از اساسي ترين نيازهاي حيات انسان و حيوان است، باعث دوام حيات انسان و سلامت چرخه طبيعت مي شوند. كمبود درختان و تخريب و نابودي جنگل ها به ويژه در اين عصر دود و دم زندگي ماشينيزم، موجب انقراض نسل انسان و حيوان خواهد شد.برگ و شاخه هاي نازك درختان بخش مهمي از تغذيه حيوان و گاه انسان را فراهم مي سازد. و نيز در توليد گوشت مصرفي انسان نقش اوليه را دارد.ميوه بسياري از درختان مورد استفاده انسان و حيوانات است، به طوري كه مي تواند در سلامت تغذيه انسان و تامين ويتامين هاي مورد نياز آدمي تاثير به سزايي داشته باشد. در فوايد گياه و گياه خواري در متون دستورات ديني و طبي توصيه هاي زيادي شده و امروزه ثابت شده است كه انسان اوليه از ميوه درختان گذران زندگي مي كرده و بنابر نص قرآن كريم خداوند بشر اوليه را كه آفريد تنها به او دستور داد از هر نوع ميوه اي كه مي خواهد بخورد الا ميوه ممنوعه كه در اين جا وارد بحث تفسيري نمي شويم كه ميوه ممنوعه چه بوده، اما اين نكته مستفاد مي شود كه خداوند نگفته از گوشت حيوانات هم بخور، اما دستور داده اند از ميوه درختان براي رفع گرسنگي خود بهره مند شد.بنابراين از نظر طبي انسان مي تواند بدون استفاده از گوشت زندگي كند، اما بدون ميوه و گياه هرگز. حضرت امير نيز مي فرمايد: «شكم خود را گورستان حيوانات ننماييد» كه از اين جمله اهميت كاشت درخت و گياه كه مقدمه استفاده از آن است روشن مي شود.چوب درختان در صنايع چوب بري و تامين بخش مهمي از وسايل مورد نياز معيشتي و نيز وسايل رفاهي و تجملي زندگي انسان نقش اساسي دارد.درختان مي توانند در جلوگيري از فرسايش خاك زراعي و مفيد زمين در هنگام سيل نقش مهمي داشته باشند.درختان در تغيير و تبديل آب و هوا و اعتدال و لطافت آن نقش به سزايي دارند و تشكيل جنگل و توسعه آن نه تنها تغيير اساسي در روند آب و هوا دارد، بلكه در حشر و نشر پرندگان، چرندگان و ديگر حيوانات اهلي و وحشي و نهايتا تعادل در چرخه طبيعت نقش مفيد و ارزنده اي دارد.سايه و ريشه درختان در توليد و حفظ و رشد گياهاني كه نمي توانند ريشه خود را به اعماق زمين براي جذب آب مورد نياز خود بفرستند و يا طاقت تابش مستقيم نور خورشيد را به ويژه در فصل گرما و تابستان ندارد و يا نمي توانند در مقابل باد و باران هاي تند مقاومت نمايند، تاثير به سزايي دارد.در فصل خزان برگ درختان مي تواند «ابركود» متراكمي بسازد كه هوموس يا سيا خاك (گياخاك) ناميده مي شود، اين ماده خاصيت «گلوئيدي» دارد و نگهداري آب توسط خاك را افزايش مي دهد. مواد معدني نيز توسط هوموس جذب شده و از هرز رفتن آن جلوگيري مي كند. هوموس را با خاك مخلوط مي كنند تا موارد مغذي ضروري براي رشد گياه را تامين نمايد، ضمنا در فصل خزان كشاورزان، باغداران و گل و گياه كاران از كود ساخته شده از انبوه برگ درختان استفاده لازم را مي نمايند.بسياري از درختان از قديم الايام در صنعت داروسازي و عطاري و حتي به دست آوردن نوعي از چسب مورد استفاده قرار گرفته اند، مثلا بهترين نوع چسب چوب از صمغ بعضي از درختان و بهترين ماده ضدعفوني كننده از برگ درخت سدرو سنجد و بهترين رنگ مو از درخت حنا و بهترين مواد خوشبوكننده از چوب درخت عرعر و بهترين نوع عطر براي رفع خستگي در كارگاه هايي كه مي خواهند توليدشان را بالا ببرند از درخت سرو به دست مي آيد.اين ها مواردي بود از فوايد بي شمار درخت كه ما به اقتصار و اختصار به آنها اشارت داشتيم.اين در حالي است كه مديرعامل سازمان پارك هاي و فضاي سبز شهر تهران مي گويد بيش از يك ميليون نهال مثمر و غير مثمر در هفته درختكاري در 130بوستان شهر تهران به صورت رايگان توزيع مي شود. به گزارش ايرنا، علي محمد مختاري تاكيد كرد: اين نهال ها ازگونه هاي گياهي مختلف مانند افرا، بيد، گردو، زيتون بوده كه با مناسب و سازگار با شرايط اقليمي تهران است وي افزود: به همراه اين نهال ها خاك، كود و دستورالعمل كاشت و نگهداري گونه هاي گياهي آپارتماني نيز ارائه مي شود. مديرعامل سازمان پارك ها و فضاي سبز شهر تهران با اشاره به حضور 3هزار NGOدر برنامه كاشت نهال در شهر تهران، از بهره برداري 3هزار هكتار از فاز دوم طرح كمربند سبز پيرامون شهر تهران در 17اسفند خبرداد. وي تصريح كرد: فاز 2طرح كمربند سبز شامل 50هزار هكتار، طرحي 10ساله است كه از سال 85آغاز شد و تاكنون 9هزار هكتار از آن به مرحله اجرا درآمده است. مختاري با اشاره به بودجه سازمان پارك ها و فضاي سبز شهر تهران خاطرنشان كرد: بودجه 85نسبت به 50، 84درصد رشد، بودجه 86نسبت به 62،85درصد رشد و بودجه 87نسبت به 68، 86درصد رشد داشته است. وي افزود: بودجه عمراني سال جاري سازمان 150ميليارد تومان بود كه در سال 88تا 25درصد رشد خواهد داشت. مديرعامل سازمان پارك ها سرانه فضاي سبز برون شهري تهران را 5/20متر مربع اعلام و خاطرنشان كرد: سرانه فضاي سبز درون شهري تهران 2/12درصد است كه در سه سال گذشته 2/5متر مربع افزايش داشته است.
تاثير درخت كاري خيابان ها بر سلامت كودكان: خيابان هاي پردرخت به حفظ سلامت كودكان كمك مي كند.پژوهشگران با درج مقاله اي در جديدترين شماره نشريه پزشكي اپيدميولوژي و سلامت جامعه اعلام كردند: كودكاني كه در خيابان هاي پردرخت و سرسبز زندگي مي كنند، كمتر از ديگران در خطر ابتلا به آسم قرار دارند.بررسي اخير پژوهشگران دانشگاه پزشكي كلمبيا نشان مي دهد: به ازاي افزايش هر 343 درخت در كيلومتر مربع خطر ابتلا به آسم در كودكان حدود 29 درصد كاهش مي يابد.همچنين بر پايه يافته هاي اين پژوهش،، ميزان بستري شدن در بيمارستان به علت حمله حاد آسم در كودكاني كه در خيابان هاي پردرخت و محله هاي سرسبز زندگي مي كنند، به مراتب كمتر از ديگران است.
تاثير درختان در محيط زيست شهري:در بيشتر موارد نگريستن به يك درخت با لذت بسياري همراه است. اما در مناظر شهري مشاهده توده اي از درختان با شاخ و برگ طبيعي در مقايسه با اشكال مختلف ساختمان ها لذت بيشتري داشته و در حالت كلي، منظره ساختمان ها به همراه درختان، زيباتر از تك تك اجزا» تشكيل دهنده آن مي باشد.درختان، رنگ، بافت و اشكال مختلفي را در محيط هاي مسكوني ايجاد مي كنند و بازگو كننده فرم ها و رنگ هاي طبيعي در الگوهاي هندسي جاده ها و ساختمان ها مي باشند.تغيير رنگ درختان در فصول مختلف موجب تنوع و شادابي بسيار در محيط مي شود. درختان در بهار سرسبز و شاداب همراه با شكوفه هاي زيبا هستند، در تابستان به صورت يك گوي بزرگ سبز در مي آيند كه تاج آن ها سايه سنگيني بر زمين مي اندازد و در پاييز ميوه و بذر آنها رسيده و خزان خوش رنگي دارند. حتي در زمستان نيز درختان بدون برگ، منظره زيبايي دارند، شاخه هاي برهنه اين درختان سايه هاي زيبايي را بر روي ديوارها و سنگفرش ها ايجاد نموده و يا به صورت ضد نور در برابر آسمان عمل مي كنند. كاشت درختان و ارتباط با آنها اغلب خاطره انگيز است. درختان بزرگ از قبيل بلوط و راش تداعي كننده جنگل هاي انبوه هستند، صنوبرهاي بلند و استوار به مثابه ستون هاي ساختمان هاي بزرگ مي باشند. درختان بيد بيانگر وجود آب در هر منطقه هستند و ريزش نرم باران از لابلاي شاخ و برگ آويخته و زيباي آنها، احساس خوبي را در انسان ايجاد مي كند.مزاياي درختان از جذبه بصري نيز فراتر از مي رود. صداي خش خش برگ هاي درختان در اثر وزش باد انسان را به ياد طبيعت روستاها مي اندازد و ذهن وي را از صداهاي شهري دور مي كند. بوئيدن گل ها، رسيدن ميوه ها يا خزان برگ ها همگي در ارتباط با طبيعت هستند و مناظر مصنوعي محيط هاي شهري را تعديل مي كنند.تاثيرات فيزيولوژيكي درختان در محيط هاي شهري نيز بسيار حائز اهميت مي باشد. درختان در سلامتي و آسايش ساكنان شهرها سهم بزرگي دارند، زيرا اكسيژن توليد مي كنند، آب را به چرخه طبيعت باز مي گردانند، كيفيت خاك را بهبود مي بخشند و قابليت جذب مقادير زيادي گرد و غبار از اتمسفر را دارند. برخي گونه هاي درختي، بخصوص سوزني برگان و درختان هميشه سبزقادرند گرد و غبار و ساير آلودگي هاي موجود در هوا را بر روي سطح برگ خود جذب كنند. شستشوي اين مواد در اثر بارندگي موجب افزايش حاصلخيزي خاك در دراز مدت مي شود.برخي فوائد درختان از تاثير كاهش دما در محيط اطراف ناشي مي شود كه هم به خاطر سايه آنهاست و هم نتيجه تبخير و تعرق مي باشد. در مناطق گرم اين ويژگي درختان اهميت بيشتري پيدا مي كند. شكي وجود ندارد كه در اين حالت، شرايط خاك نيز بهبود مي يابد.اين مزيت در نقاطي كه سطح زمين فاقد پوشش بوده و مراحل بازيافت برگ هاي خزان كننده به طور كامل انجام مي گيرد، تاثير بيشتري دارد. در مناطق پرتراكم شهري اين مساله اهميت چنداني ندارد زيرا در اين مناطق معمولا نياز است تا ابتدا خاك تشكيل شود.بسته به سطح درختكاري ها در مقايسه با ساختمان ها، درختان قادرند زيستگاه هاي باارزشي را براي حيات وحش درنقاط شهري ايجاد كنند و باعث اتصال فضاهاي باز و پارك ها در ساختار شهر گردند. درختكاري در مناطق شهري معايبي نيز دارد كه بايد در تمام برنامه ريزي هاي منظر در نظر گرفته شود. كساني كه مسئول نظافت و جمع آوري برگ هاي خيابان ها، جوي ها و آبراهه ها هستند خوب مي دانند كه بسياري از اين معايب در درجه اول اهميت قرار دارند. خزان درختان را مي توان به عنوان مهمترين اين مشكلات در نظر گرفت. ريشه ها مي توانند عمل زهكشي خاك را انجام دهند. درختان بخصوصي از قبيل برخي گونه هاي پرتقال به خاطر ترشح مواد چسبناك ممكن است باعث ايجاد مزاحمت و حتي سانحه براي عابران گردند. اگر درخت سلامت لازم را نداشته باشد مي افتد و اين مورد حتي براي درختاني كه ظاهرا سالم هستند نيز به طور غير منتظره اتفاق مي افتد. علي رغم معايب فوق و به خاطر مزاياي بسيار مشهود و ملموسي كه درختان در يك چشم انداز دارند، نبايد از ميل و علاقه ما به كاشت آنها كاسته شود. انتخاب دقيق گونه هاي مناسب با نيازمندي ها و شرايط رويشگاه، مي تواند بسياري از معايب نامبرده را حذف كند.

جمعه|ا|16|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابتکار]

[مشاهده در: www.ebtekarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1362]