با سردار محمدجواد زاده‌كمند ، رئيس سازمان نظام وظيفه كشور خريد سربازي عادلانه نيست

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: با سردار محمدجواد زاده‌كمند ، رئيس سازمان نظام وظيفه كشور خريد سربازي عادلانه نيست
جام جم آنلاين: آخرين سوالي كه از رئيس سازمان نظام وظيفه كشور مي‌پرسم و از نظر خودم سوال پرمخاطبي هم مي‌تواند باشد ، احتمال از سرگيري خريد خدمت سربازي است. پاسخي كه سردار محمد جوادزاده‌كمند، به اين پرسش مي‌دهد ، اهميت سوال را برايم كم و نگاهم را به موضوع كاملا عوض مي‌كند. سردار معتقد است خريد خدمت سربازي برخلاف عدالت اجتماعي است.

به اعتقاد او ، تجربه اين مساله نشان داده فقط قشر خاصي كه پولدار جامعه هم محسوب مي‌شوند ، براحتي از اين بحث استفاده كردند و اين بر خلاف عدالت اجتماعي در جامعه است؛ هر چند تيترهاي دو پهلو و غيرواقعي در اين خصوص در مجلات و نشريات زرد زياد ديده شد و از سوي جوانان هم مورد استقبال قرار گرفت، اما فكر مي‌كنم تيتر اين مصاحبه و در واقع پاسخ رئيس نظام وظيفه، كاملا قانع‌كننده است.

از نگاه جوانان بخصوص جواناني كه بايد به خدمت وظيفه عمومي اعزام شوند، دوره خدمت سربازي، دوره‌اي سخت و غيرضروري تلقي مي‌شود؛ هر چند ممكن است اين مساله براي همه صادق نباشد و حتي پس از پايان اين دوره، از آن بخوبي هم ياد شود، اما چرا اين نگاه و قضاوت اوليه وجود دارد؟

شايد يكي از دلايل وجود اين نگاه به اين مساله برمي‌گردد كه ما نتوانسته‌ايم ضرورت و فلسفه خدمت سربازي را خوب تبيين كنيم. و در واقع به جوانان نشان دهيم كه چرا و به چه دليلي بايد اين دوره را بگذرانند، در حالي كه براساس ماده يك قانون خدمت وظيفه عمومي، دفاع از استقلال و تماميت ارضي و نظام جمهوري اسلامي ايران و جان و مال و ناموس مردم يك وظيفه ديني و تكليف ملي براي هر ايراني ذكر شده است و براي انجام اين ماموريت، اتباع ذكور ايراني مكلف شده‌اند به خدمت دوره ضرورت اعزام شوند.

پس خدمت سربازي براي انجام چنين امر مهمي در نظر گرفته شده است. در رسالت نيروهاي مسلح هم كه سرباز جزو بدنه اصلي آن محسوب مي‌شود. همين وظايف كه وظيفه ايجاد امنيت و نظم و انضباط اجتماعي است، مورد توجه قرار گرفته تا جامعه براي يك زندگي سالم آماده شود، چرا كه اگر دركشور امنيت نداشته باشيم، به يقين هيچ چيز ديگري هم نداريم، پس سرباز بايد براي انجام چنين وظيفه مهمي دوران خدمت وظيفه را بگذراند و دو سال از عمر مفيد خودش را براي انجام كار بسيار حساسي همچون امنيت كه همه مردم جامعه از آن بهره‌مند مي‌شوند، اختصاص دهد.

پس اگر جواني نقش خود را در قالب يك سرباز براي ايجاد اين امنيت بداند مسلما اين آگاهي در تغيير نگاه او به خدمت سربازي بسيار تاثيرگذار خواهد بود. ممكن است براي جواني اين پرسش پيش بيايد كه حضور او در پادگان چه نقشي در امنيت خواهد داشت. پاسخ روشن است.

وجود نيروهاي مسلح آماده به كار و قوي، عامل بازدارنده است. وقتي دشمن ببيند يك نيروي مسلح مقتدر در كشوري وجود دارد، قطعا فكر حمله به آن كشور را از ذهنش دور مي‌كند. پس حضور جوانان در يگان‌ها و نيروي مسلح نظامي و انتظامي در آمادگي دفاعي كشور بسيار تاثيرگذار است و در تامين امنيت نقش پررنگي خواهد داشت.

ما سربازي را اولين گام براي استقلال و خودكفايي جوانان مي‌دانيم. در واقع جوان از محيطي كه قبلا در آن وابسته به افراد ديگري مثل خانواده‌اش بوده، حالا وارد يك محيط جديد مي‌شود كه بايد در آن مستقل عمل كند و همه كارها به عهده اوست؛ هم كارهاي شخصي و هم مسووليت‌هاي جديدي كه به او سپرده مي‌شود. در واقع سرباز دوران افزايش توانايي مسووليت‌پذيري جوانان در جامعه محسوب مي‌شود.

در اين دوره جوان با نظم‌پذيري و توجه و احترام به قانون آشنا مي‌‌شود. به عبارتي در اين دوره جوان به خاطر مسووليت‌هايي كه مي‌پذيرد، مرد زندگي مي‌شود. در واقع دوره سربازي نقش مهمي در افزايش تحمل جوان نسبت به مشكلات دارد و او را براي زندگي بهتر آبديده مي‌كند.

در حال حاضر نيز جوانان سربازي از طريق آموزش‌هاي فني و حرفه‌‌اي مهارت‌هاي خوب و مفيدي به دست مي‌آورند. پس اگر فلسفه، ضرورت و دستاوردهاي خدمت سربازي از طريق ما و رسانه‌ها براي جوانان خوب تبيين شود، قطعا آنها نسبت به اين دوره، علاقه بيشتري نشان مي‌دهند.

در صحبت‌هايتان به حضور و خدمت‌رساني سربازان وظيفه در نيروهاي مسلح نظامي و انتظامي و بيش از 110 سازمان و وزارتخانه اشاره كرديد. در كنار اين خدمت‌رساني، مساله حقوق سربازان تاكنون بارها مطرح شده است. به ظاهر حقوق آنها بسيار كم است. موافق هستيد؟

كاملا قبول دارم. حقوقي كه در حال حاضر سربازان وظيفه دريافت مي‌كنند، نمي‌تواند پاسخگوي هزينه‌هاي كامل يك سرباز باشد، اما در حال حاضر پيگيري‌هاي ما بخصوص در اصلاح قانون خدمت وظيفه عمومي، اين است كه ميزان حقوق سربازان را به حدي افزايش دهيم كه از بابت حضور يك جوان در خدمت، هزينه‌اي به خانواده‌ او تحميل نشود.

حقوق سربازان در حال حاضر چقدر است؟

تا پايان سال 86، متوسط حقوق‌ها حدود 17 هزار تومان بود. با اقداماتي كه صورت گرفت، افزايش حقوق‌ها از 31 درصد براي ستوان دوم وظيفه تا 145‌درصد براي سرباز عادي داشتيم. در واقع درصد افزايش حقوق‌‌ها بسيار خوب بود؛ اما چون سطح حقوق‌ها كم بود، اين افزايش حقوق چندان قابل ملاحظه به نظر نرسيد.

مثلا حقوق سرباز عادي كه 12 هزار تومان بود، به حدود 30 هزار تومان رسيد يا حقوق ستوان دوم كه 34‌هزار تومان بود، حدود 45 هزار تومان شد. در كل افزايش حقوق سربازان، مثبت بود و اميدواريم همين روند در سال‌هاي آينده نيز ادامه داشته باشد.

بومي‌سازي خدمت سربازي هم از مباحثي است كه از سوي سربازان و خانواده‌ها مورد توجه است. در اين خصوص هم اقداماتي انجام شده است؟

نكته‌اي كه در بومي‌سازي خدمت سربازي مورد بحث قرار مي‌گيرد، اين است كه توزيع سربازان وظيفه براساس نيازهاي نيروهاي مسلح انجام مي‌شود، در واقع آمايش سرزميني نيروهاي مسلح يكي از مهم‌ترين موضوعات است كه بر اين اساس نيروهاي مسلح كجا مستقر هستند و هر كدام به چه ميزان سرباز نياز دارند، انجام مي‌ شود.

در واقع توزيع سربازان در هر دوره اعزام به تناسب نياز نيروهاي مسلح و نوع آمايش سرزميني و محل استقرار نيروهاي مسلح صورت مي‌گيرد. و از طرفي لزوما بين تعداد مشمولاني كه با توجه به محل زندگي، آماده خدمت هستند و يگان‌هايي كه در جاهاي مختلف مستقر هستند، توازن مشخصي برقرار نيست. لذا چون اولويت ما تامين نيازهاي نيروهاي مسلح محسوب مي‌شود، تلاش ما اين است كه تا جايي كه امكان دارد و به سيستم دفاعي و امنيتي كشور لطمه نمي‌زند سربازان را در نزديك‌ترين يگان خدمتي به محل زندگي، به كار گيريم. اما اين‌كه اين موضوع اصل باشد و همه سربازان در محل زندگي خودشان مشغول به خدمت باشند، نه امكان‌پذير است و نه چنين سياستي در نيروهاي مسلح وجود دارد.

سردار، يكي از مباحثي كه معمولا از سوي سربازان مطرح مي‌شود، موضوع به كارگيري سربازان در تخصص‌ها و توان‌هاي آنهاست. مثلا سربازي كه تحصيلات مهندسي برق دارد، ممكن است سرچهارراهي، قبض جريمه بنويسد؛ در حالي كه مي‌توان از تخصص او بهره بيشتري برد. در اين خصوص توضيح مي‌فرماييد؟

تلاش ما بر اين بوده است كه عرصه‌هاي جديدي را براي خدمت سربازي تعريف كنيم. مثلا 110 سازمان يا وزارتخانه‌اي كه از نيروهاي وظيفه‌ استفاده مي‌كنند، در واقع عرصه‌هاي جديدي را در اين حوزه ايجاد مي‌كنند. براساس قانون اساسي نيز مي‌توانيم از سربازان در دوران صلح براي سازندگي در بخش‌هاي دولتي نيز استفاده ‌كنيم؛ اما همواره با توجه به رشدي كه از لحاظ كمي در دانشگاه‌هاي ما در تعداد فارغ‌التحصيلان ايجاد شد، نمي‌توان هماهنگي‌ كاملي ميان تعداد سربازان داراي تحصيلات و تخصص و نياز نيروهاي مسلح به سربازان با تحصيلات مختلف، ايجاد كرد. هرچند در حال حاضر بسياري از سربازاني كه در رشته‌هاي تخصصي تحصيل كرده‌اند، قطعا متناسب با توانايي خودشان به كار گرفته مي‌شوند؛ اما نه به اين معنا كه بتوانيم همه سربازان را متناسب با تحصيلات‌شان به كار گيريم.

سرباز فراري از برخي مزايا از جمله اخذ گواهينامه دريافت وام، تحصيل، صدور پروانه كسب و اجازه اشتغال و عضويت در شركت‌هاي تعاوني، ثبت هرگونه نقل و‌انتقال در دفاتر اسناد رسمي و غيره محروم است

در واقع اصل، نياز نيروهاي مسلح است كه به بسياري از رشته‌هاي تخصصي نياز دارد و تلاش ما اين است كه سربازان را با توجه به تخصص و رشته‌هاي تحصيلي‌شان در مشاغل مورد نياز به كار گيريم. طبيعتا تعدادي از سربازان هم به دليل محدوديت ‌هايي كه در برخي مشاغل تخصصي در نيروهاي مسلح وجود دارد لزوما با توجه به رشته تحصيلي خود خدمت نمي‌‌كنند كه معمولا شامل رشته‌هاي عمومي است.

نكته ديگري هم كه در اين ميان بايد مورد توجه قرار گيرد، اين است كه اصلي‌ترين وظيفه كسي كه براي خدمت سربازي فرا خوانده مي‌شود مشاركت در ايجاد امنيت، نظم و انضباط اجتماعي است. در واقع بايد با اين نگاه در به كارگيري سربازان توجه كنيم.

ايده‌آل براي نيروهاي مسلح و مشمول اين است كه اين به‌كارگيري با توان تخصصي فرد و سازمان همخواني داشته باشد، اما هميشه دسترسي كامل به اين ايده‌آل به خاطر نيازها امكان‌پذير نيست.

در خبرها آمده بود مهم‌ترين جرمي كه در نيروهاي مسلح به وقوع مي‌پيوندد، فرار سربازها از خدمت سربازي است. علاوه بر اين موضوع درخصوص سرباز فراري‌ها هم توضيح بفرماييد.

ببينيد، دو موضوع در اين زمينه وجود دارد. يكي سرباز فراري و يكي مشمول غايب، كه اين دو موضوع با هم متفاوت است.

درخصوص سرباز فراري، در حال حاضر بهبود شرايط و عواملي نظير كاهش مدت سربازي به 18 ماه، بهبود وضعيت معيشتي در پادگان‌ها يا نگرشي كه در حال حاضر به موضوع سربازي در پادگان‌ها وجود دارد كه بسيار متفاوت از گذشته است، سبب شده فرار از خدمت سربازي بسيار كاهش يابد. از طرفي سرباز فراري يا مشمول غايب از برخي مزايايي كه در جامعه وجود دارد محروم است؛ مثل اخذ گواهينامه، دريافت وام، تحصيل، صدور پروانه كسب و اجازه اشتغال و عضويت در شركت‌هاي تعاوني، ثبت هرگونه نقل و انتقال در دفاتر اسناد رسمي، دريافت مستمري از نهادهاي قانوني، استخدام به هر شكل، خروج از كشور، استفاده از معافيت، كفالت، تحصيلي و... خب، اينها مزايايي است كه يك سرباز فراري يا مشمول غايب از آن محروم مي‌شود. پس در واقع، بهبود وضعيت سربازها در سال‌هاي اخير و محروم ماندن از اين مزايا، سبب شده كه ميزان سرباز فراري يا مشمول غايب بسيار كاهش يابد. مثلا آمار خود معرفي مشمولان غايب، در سال جاري نسبت به پارسال، 50 درصد افزايش يافته است.

همچنين در همين خصوص، كساني كه تا پايان سال 86 از خدمت فرار كردند، براساس مصوبه ستاد كل نيروهاي مسلح چنانچه خودشان براي معرفي اقدام كنند، از پيگرد قضايي معاف مي‌شوند، در صورتي كه در گذشته معمولا بعد از مراجعه، سرباز فراري به مراجع قضايي معرفي مي‌شد و برخوردهايي نظير زندان يا جريمه نقدي صورت مي‌گرفت.

براساس همين مصوبه، سرباز فراري بعد از معرفي خودش، خدمتش را بر مبناي مدت فعلي سربازي در امسال يعني 18 ماه، ادامه مي‌دهد؛ يعني اگر در زمان فرار آن سرباز، مدت خدمت 24 ماه بود، در صورت خود‌معرفي، با 18 ماه خدمت ترخيص مي‌شود. كه اين فرصت بسيار خوبي براي سربازان فراري محسوب مي‌شود.

سردار! بيشترين شايعاتي كه در حوزه نظام وظيفه مطرح مي‌شود و اتفاقا از سوي نشريات زرد و مردم مورد استقبال قرار مي‌‌گيرد، شايعه خريد خدمت سربازي است. احتمال اين‌كه بحث خريد سربازي دوباره از سر گرفته شود چقدر است و نظر شما چيست؟

موضوع خريد خدمت سربازي يكبار هم در كشور اجرا شد. ببينيد! اين موضوع مخالف عدالت اجتماعي است، چون فقط يك قشر ثروتمند مي‌توانند از آن استفاده كنند لذا در آن زمان هم كه اجرا شد، مشكلات زيادي را هم در جامعه و هم در نيروهاي مسلح ايجاد كرد. براساس همين تجربه، سياستي كه در حال حاضر در نيروهاي مسلح وجود دارد، به هيچ وجه موضوع خريد سربازي مطرح نيست و خيلي بعيد است در آينده هم مطرح شود.

مستوره برادران نصيري

سه|ا|شنبه|ا|15|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 265]