واضح آرشیو وب فارسی:فارس: 144 روشنگري از اهل تسنن!
خبرگزاري فارس: كتابنامه امام مهدي (عج) نام كتابي است كه از 355 كتاب و رساله كه در مورد حضرت مهدي (عج) نگاشته شده است، نام برده كه شامل آثار اهل تسنن و شيعه در اين باره مي گردد. در اين كتابنامه مي توان فهرستي از كتابهايي را كه مستقلا پيرامون حضرت مهدي (عج) از دورترين ايام تا زمان حاضر جمع آوري شده بدست آورد
موضوع مهدويت و اصل وجود امامي از نسل و ذريه رسول گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله) براي تحقق بخشيدن به آرمانهاي عدالت طلبانه در عصر ظهور، موضوعي مهم و در خور اهميت است. به نظر مي رسد آشنايي با منابع موثق و مورد اطمينان در اين باره سعي وكوشش پژوهندگان و جستجو گران در اين عرصه را تحقق عيني مي بخشد و منجر به شناخت بهتر و مستدل در باب اين موضوع مي گردد. از اين رو در اين نوشتار مي كوشيم به برخي از منابع مهم اهل تسنن و شيعه درباره مهدويت بپردازيم.
144 روشنگري!
براساس كند و كاوي كه در منابع اهل تسنن انجام شده است، صد و چهل و چهار نفر از دانشمندان و اعلام اهل تسنن در معاجم حديثي و يا در كتب تفسير خويش احاديثي از پيامبر(صلي الله عليه و آله) در روشن سازي انقلاب حضرت مهدي (عج) نقل نموده اند كه برخي از آنها عبارتند از:
يتسير الوصول از شيباني، تفسير درّ المنثور از سير طي ، ذخائر العقبي از طبري، فبح الباري او عسقلاني، المستدرك علي الصحيحين از حاكم، مسند احمد بن حنبل، معجم البلدان حَمَوي، مفتاح كنوزالسّنه از محمد فؤاد و بسياري كتب معتبر ديگر نزد اهل تسنن كه به بررسي رويدادها و وقايع درباره انقلاب حضرت مهدي (عج) پرداخته اند.
دكتر علي دواني در كتاب ارزشمند خود با عنوان دانشمندان عامه و مهدي موعود، نظرات 115 تن از علماي اهل تسنن را ذكر نموده اند كه اصل مهدويت را قبول داشته و اسناد و مدارك كافي را در اين زمينه ارائه نموده اند
فصلي اختصاصي!
از اين فراتر گروهي از دانشمندان اهل تسنن هستند كه به اين موضوع اهميت ويژه اي مبذول داشته و فصلي از كتاب هاي خويش را به موضوع مهدي (عج) و غيبت و علائم ظهور، دولت و مدت بقا و ديگر ويژگي هاي آن حضرت اختصاص داده اند. براي نمونه برخي از ايشان عبارتند از:
شهراني در كتاب اليواقيت والجواهر، حمويني شافعي در كتاب فرائد السمطين، ابن حجر دركتاب الفتاوي الحديثه، بسط بن جوزي در كتاب تذكرة خواص الاُمّهَ، صَبّان در كتاب أسعاف الرّاغبين، ابن طولون در كتاب الائمه الاثني عشر و بسياري ديگر از اهل انديشه در اين زمينه.
تاريخ ولادت!
برخي از دانشمندان به ذكر تاريخ ولادت امام (عج) به طور دقيق در كتابهاي خود پرداخته اند كه اين موضوع هر گونه ابهامي را درباره اصالت مهدويت بر طرف مي سازد. براي نمونه ابن طولون دمشقي از علماي حنفي در كتاب الشذورات الذهبية مي گويد:
" ... دوازدهمين ايشان فرزند او ( يعني حضرت عسگري(عليه السلام) ) محمد بن الحسن يعني همان ابوالقاسم محمد بن الحسن بن علي الهادي آخرين امام است. ولادت او روز جمعه نيمه شعبان سال 255 واقع شد و هنگام وفات پدر، پنج ساله بود." (1)
همچنين ابن خلّكان در وَفيات الاعيان مي گويد: " در مورد محمد بن الحسن المهدي : ولادت او روز جمعه نيمه شعبان سال 255 بود..." (2)
ابن بسط جوزي نيز در كتاب تذكرة الخواص خود پس از ذكر نام كامل حضرت (عج) به جزئيات ولادت حضرت مي پردازد.(3)
دانشمندان عامه و مهدي موعود!
دكتر علي دواني در كتاب ارزشمند خود با عنوان دانشمندان عامه و مهدي موعود، نظرات 115 تن از علماي اهل تسنن را ذكر نموده اند كه اصل مهدويت را قبول داشته و اسناد و مدارك كافي را در اين زمينه ارائه نموده اند. (4)
علاوه بر آن كه در كتابهاي اهل تسنن به موضوع مهدويت اشاره شده است، برخي از ايشان به نگارش و تأليف كتب مستقلي در اين باره اقدام نموده اند كه مسأله مهدويت و شواهد اصالت آن را به طور مفصل مورد كنكاش قرار داده اند. اين موضوع نشان مي دهد كه اعتقاد اسلامي در موضوع حضرت بقيه الله (ارواحنا فداه) آنچنان مسلم و روشن است كه دانشمندان وظيفه خويش داده اند تا با نوشتن كتابهايي خاص در اين موضوع، اذهان عمومي را روشن كنند. برخي از كتاب هاي اهل تسنن در موضوع مهدويت عبارتند از:
- احوال صاحب الزمان از سعد الدين حَموي
- اخبار المهدي از حماد بن يعقوب رواجني
- اربعين حديث في المهدي از ابي العلاء همداني
- البيان في اخبار صاحب الزمان از حافظ گنجي مشافعي
- البرهان في علامات مهدي آخر الزّمان از مُنّقي هندي
- جمع الاحاديث الواردة في المهدي از ابي بكر بن خُثَيمه
- العرف الوردي في اخبار المهدي از جلال الدين سيوطي
- المهدي از ابي دواود مسجستاني
شيعه به خاطر تقدم در جمع آوري احاديث نبوي و ائمه (عليهم السلام) در اين زمينه پيشگام است و از لحاظ متون بسيار غني است تا جايي كه حتي پيش از ميلاد حضرت مهدي (عج) بر اساس احاديث پيامبر اعتقاد به او آن قدر روشن بوده است كه درباره جزئيات زندگي حضرت كتاب هاي مفصلي از همان قرون اوليه نگاشته شده است
شيعه و اصالت مهدويت!
حال كه تصوير كاملي از اصالت اعتقاد به حضرت حجه بن الحسن (عج) و منابع معتبر وموثق در اين باره پرداختيم لازم است برخي از منابع شيعه را نيز در اين زمينه معرفي نماييم.
پيداست كه شيعه به خاطر تقدم در جمع آوري احاديث نبوي و ائمه (عليهم السلام) در اين زمينه پيشگام است و از لحاظ متون بسيار غني است تا جايي كه حتي پيش از ميلاد حضرت مهدي (عج) بر اساس احاديث پيامبر اعتقاد به او آن قدر روشن بوده است كه درباره جزئيات زندگي حضرت كتاب هاي مفصلي از همان قرون اوليه نگاشته شده است. اين موضوع مي رساند كه انتظار تحقق مواعد رسول و ائمه در مورد شخص مهدي (عج) از پيش از تولد وي در وجود شيعه شعله ور بوده است. براي نشان دادن اين موضوع به برخي از منابع معتبر در اين باب اشاره مي كنيم كه اين كتاب ها در مورد غيبت حضرت حجة (عج) است و پيش از تولد ايشان نگاشته شده اند!
- الغيبة از علي بن عمر اعرج كوفي در زمان امام موسي كاظم (عليه السلام)
- الغيبة از حمزه سالم در زمان امام موسي كاظم (عليه السلام)
- الغيبة از عباس بن هاشم ناشري در زمان امام جواد (عليه السلام)
- الغيبة از ابواسحاق ابراهيم نهاوندي در زمان امام هادي (عليه السلام)
- الغيبة از علي بن حسن بن فضّال در زمان امام حسن عسگري (عليه السلام)
- الغيبة از فضل بن مشاذان نيشابوري در زمان امام هادي و عسگري (عليهما السلام)
با توجه به فضاي خفقان آور دوران خلافت عباسي و جلوگيري شديد آنها از شيوع تفكر در مورد حضرت مهدي(عج) به ارزش اين كتابها و ساير آثار پيشتاز در اين موضوع بيشتر پي مي بريم.
كتابنامه مهم!
كتابنامه امام مهدي (عج) نام كتابي است كه از 355 كتاب و رساله كه در مورد حضرت مهدي (عج) نگاشته شده است، نام برده كه شامل آثار اهل تسنن و شيعه در اين باره مي گردد. در اين كتابنامه مي توان فهرستي از كتابهايي را كه مستقلا پيرامون حضرت مهدي (عج) از دورترين ايام تا زمان حاضر جمع آوري شده بدست آورد. (5)
فهرست منابع و مآخذ:
1- الشذورات الذهبية ، ابن طولون دمشقي حنفي، چاپ بيروت، ص 117.
2- وفيات الاعيان، ابن خلّكان، ج يك ، ص 571.
3- تذكرة الخواص، ابن بسط جوزي ، ص204.
4- دانشمندان عامه و مهدي موعود، علي دواني، دارالكتب الاسلاميه، 1353.
5- اصالت مهدويت و ذهنيت مستشرقين – حسين منظر – سير اول.
ن.رادفر
منبع: تبيان
انتهاي متن/
چهارشنبه|ا|12|ا|بهمن|ا|1390
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]