هم‌انديشي مترجمان كشورهاي خارجي در ايران برپا شد

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: هم‌انديشي مترجمان كشورهاي خارجي در ايران برپا شد

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات

نشستي با حضور مترجمان كشورهاي خارجي عصر روز گذشته (دوشنبه، 10 بهمن‌ماه) در انجمن آثار و مفاخر فرهنگي برگزار شد.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بر اساس گزارش رسيده، اين نشست با حضور مترجماني از كشورهاي روسيه، بلاروس، مصر، تركيه، سوريه، لبنان، گرجستان، ازبكستان، قزاقستان، پاكستان و بنگلادش همراه بود.

در ابتداي مراسم، حجت‌الاسلام بهمن اكبري، رييس مركز نشر و ترجمه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، با تبريك ايام‌الله دهه فجر گفت: اين روزها ولادت پيامبر اكرم ‌(ص) هم هست كه با ولادت انقلاب اسلامي مصادف شده است. به مترجمان براي حضور در جمهوري اسلامي ايران به منظور مهارت‌افزايي، خوش‌آمد مي‌گويم. اين مترجمان از كشورهايي غيرفارسي‌زبان‌اند كه آموزه‌هاي زبان فارسي را به زبان كشور خودشان ترجمه مي‌كنند.

او رسالت اصلي مركز خود را شناساندن آثار و نظرهاي توليدشده در جمهوري اسلامي ايران به ديگر زبان‌ها دانست و افزود: ما وظايفي را چون سياست‌گذاري در حوزه ترجمه و نشر، سياست‌هاي هدايتي، حمايتي و نظارتي و همچنين تربيت مترجمان، مانند همين دوره‌ها و كلاس‌هايي كه در آن شركت مي‌كنيد و ارسال آثار ترجمه‌شده به مؤسسه‌ها و كتابخانه‌هاي بزرگ جهان و كساني كه مخاطب آن اثر باشند، بر عهده داريم. اما به ترتيب اولويت، بيش‌تر مي‌خواهيم حامي مترجمان و يا مؤسسه‌هايي كه به ترجمه اقدام مي‌كنند، باشيم؛ اين حمايت در قالب خريد آثار و يا حمايت‌هاي ديگري است كه به مترجمان خواهيم داد.

حجت‌الاسلام محمدجواد ادبي، رييس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي كشور، نيز با خوش‌آمدگويي و ابراز خرسندي از برگزاري اين نشست، گفت: خوشحال‌ايم از اين‌كه در خدمت برادران و خواهراني هستيم كه زبان پارسي، مليت و فرهنگ ايراني و اسلامي براي آن‌ها بسيار بااهميت است و قدرداني مي‌كنم از حضور ارجمنداني از كشورهاي مختلف و استاداني از داخل كشور كه دعوت ما را پذيرفته‌اند.

او انجمن آثار و مفاخر فرهنگي را مهم‌ترين نهاد براي پرداختن به جايگاه مفاخر و مشاهير فرهنگي در ايران دانست و اظهار كرد: بعد از انقلاب اسلامي، انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، انجمني ملي و پويا شد كه رييس هيأت امناي آن، مقام عالي رياست جمهوري و فعاليت اداري آن زير نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است؛ يعني به لحاظ حاكميتي جزو نهاد رياست جمهوري و از نظر اداري زيرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است.

رييس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي كشور تصريح كرد: اين انجمن، در فضاي پرداختن به فرهنگ ايران و اسلام و مفاخر و مشاهير فرهنگي، مهم‌ترين ساز و كار را برعهده دارد. انتشارات بسيار ارجمند و وسيع انجمن كه در دوره رياست دكتر محقق موقعيت بهتري هم پيدا كرد، كتاب‌هاي بسيار خوبي را عرضه كرده است.

او ادامه داد: ما از ترجمه آثار انجمن آثار و مفاخر فرهنگي به زبان‌هاي كشور‌هاي شما استقبال مي‌كنيم و از مترجماني كه بپذيرند، از چاپ اثرشان در داخل ايران و كشور خودشان حمايت مي‌كنيم.

محقق بعد از قرن دوم را آغاز ترجمه كتاب‌ها از سرياني، يوناني و پهلوي به زبان عربي عنوان كرد و گفت: اين دوران اول ترجمه است كه كتاب‌هاي فلسفه، نجوم، پزشكي و داروشناسي از زبان يوناني به عربي ترجمه شد تا مورد استفاده مسلمان‌ها قرار بگيرد. اسلام دروازه‌هاي علم را براي مردم باز كرد و اجازه داد كتاب‌هاي مختلف به عربي ترجمه شود. اسلام مي‌گويد اگر حرفي باارزش وجود دارد، بايد بگيريم و سخن‌ها را بايد شنيد و بهترين آن‌ها را انتخاب كرد.

اين استاد زبان و ادبيات فارسي افزود: مسأله ترجمه بايد حوزه‌يي باشد. مترجم بايد متخصص آن حوزه باشد؛ اگرنه، اشتباه مي‌كند. براي مثال، جالينوس تخصصش پزشكي بود. هم در فارسي و هم در عربي وقتي مي‌خواهند از پزشكي درجه يك صحبت كنند، جالينوس را مثال مي‌زنند. دانشگاهي، كتابي را از جالينوس چاپ كرده بود به نام «هنر ظريف»؛ ولي ايشان همه جا در مثال‌ها به عنوان پزشك معروف‌ است و ارتباطي با هنر ندارد. مطالعه كرديم و فهميديم كه ترجمه‌شان اشتباه بوده است و صحيح آن «كتاب كوچك جالينوس در پزشكي» مي‌شود كه اين نشان از اهميت درست ترجمه كردن است.

مهدي محقق با بيان اين‌كه اولين مترجم قرآن، سلمان فارسي است، گفت: وقتي در اسلام ترجمه شروع شد، دو مكتب بود؛ يك مكتب مي‌گفت بايد كلمه به كلمه ترجمه كنيم و هر كلمه را جاي خودش بگذاريم. عده‌اي ديگر مي‌گفتند بايد مفهوم را از زبان مبدأ به زبان مقصد برگردانيم. بخصوص اين مسأله در ترجمه قرآن مورد بحث قرار گرفت. مردم ايران از سلمان فارسي خواستند كه سوره حمد را به فارسي ترجمه كند كه ايراني‌ها نماز را به زبان فارسي بخوانند. سلمان هم از پيامبر اكرم ‌(ص) اجازه گرفت. پيامبر (ص) اجازه مشروط دادند كه آن‌ها به زبان فارسي بخوانند تا اين‌كه زبان‌شان به عربي عادت كند؛ چون زبان عربي تلفظش براي ايراني‌ها دشوار بود.

در ادامه، دكتر حامد صدقي، استاد زبان و ادبيات عرب، گفت: كار مترجمان مي‌تواند تحول‌آفرين باشد. در تاريخ هم مترجماني بودند كه موجب تحول در دنيا شدند. اهميت مترجم بسيار زياد است و نبايد كار او را ناديده گرفت.

او افزود: مسؤوليت مترجم يك مسؤوليت عادي نيست؛ به فرهنگ، جهان‌بيني، فلسفه و اعتقادات مترجم بستگي دارد. براي مثال، در تحولات كشورهاي عربي منطقه، اگر از «بيداري» استفاده كنيم، بار معنايي، فرهنگي و فكري مي‌دهد. مترجم، بخصوص در علوم انساني، مي‌تواند منجي و هدايت‌كننده مسيري باشد. مترجم نبايد فقط به فكر ترجمه يك كتاب باشد. او بايد بداند كدام مفاهيم ترجمه شود و بايد تخصص لازم را داشته باشد. در انتخاب كتاب‌هاي انتخاب‌شده، مفاهيمي را كه مي‌خواهد منتقل كند، بايد روي آن دقت لازم انجام بشود.

صدقي ادامه داد: فرهنگ، تمدن و زبان مقصد و مبدأ مهم است. در زبان فارسي و عربي كلمات مشتركي داريم كه اين كلمات در دو زبان، تفاوت دارد. نكته‌اي كه روي آن تأكيد دارم، اين است كه بايد به كار مترجم ارج نهيم؛ چون كار او كاري مهم و تأثيرگذار است و نبايد مانند ابزاري تمدني و فرهنگي ديده شود؛ بايد به عنوان يك جهان‌بيني تمدني و فرهنگي به آن توجه داشت.

همچنين محمود اسعدي، دبير همايش چهره‌هاي ماندگار، كار ترجمه زبان فارسي را كار سختي دانست و گفت: شما هرچه را كه از آثار ايراني ترجمه كنيد، جهان تشنه خواندن آن است؛ چون مسائل علمي، عقيدتي و هنري ايران مخاطبان زيادي دارد.

او افزود: در زبان فارسي، كژتابي‌هاي فراواني داريم كه براي فهميدن آن‌ها بايد بين مردم باشيم؛ زيرا اين‌گونه مسائل را در كتاب‌ها پيدا نمي‌كنيم و بايد به كوچه و بازار برويم. پيشنهاد مي‌كنم كارهاي تطبيقي انجام دهيد، كشورها، بزرگان زيادي دارند كه اگر آثارشان به فارسي ترجمه شود، كار خوبي است.

ضياءالدين هاجري، استاد زبان و ادبيات فارسي، آخرين سخنران اين نشست بود كه درباره زبان فارسي اين‌گونه اظهار كرد: زبان پارسي به اندازه‌اي شيرين است كه اگر بخواهيم هر زباني را به آن برگردانيم، ساده است. اگر بخواهيم از توان زبان پارسي گفت‌وگو كنيم، فرمولي دارد كه بايد آن‌ را رعايت كرد. زبان پارسي نه تنها ناتوان نيست؛ بلكه بسيار هم پرتوان است.

هاجري عنوان كرد: اگر كسي مي‌خواهد زباني را به پارسي برگرداند، بايد پيش‌وند و پس‌وند‌هاي آن را خوب بداند. پيشنهاد مي‌دهم اگر واژه‌اي را نمي‌شناسيد، نترسيد و آن را استفاده كنيد. 226هزار واژه فارسي داريم و بايد از آن‌ها به خوبي استفاده كرد و كاربرد واژه‌ها را بايد درست به كار برد.

در پايان اين نشست، مترجمان كشورهاي مختلف، نظر و ديدگاه‌هاي خودشان را مطرح كردند و سؤالاتي را پرسيدند.

سپس مترجم بنگلادشي از اهميت ترجمه آثار به زبان و لحن سخت يا ساده پرسيد كه مهدي محقق، اين را به ذوق و سليقه مترجم وابسته دانست و افزود: اما من ترجمه به زبان ساده را ترجيح مي‌دهم.

مترجم سوري هم درباره اين‌كه ساده‌نويسي در زبان فارسي افتخار است، اما ساده‌نويسي در زبان عربي يك ضعف به حساب مي‌آيد، توضيح خواست كه اين‌بار حامد صدقي پاسخ داد: در زبان عربي، زبان معيار داريم؛ زباني كه زبان قرآن و پيامبر (ص) است؛ لذا نزديك شدن به اين زبان افتخار است. دوري از اين زبان معيار، در زبان عربي نشان ضعف مي‌شود؛ اما در زبان فارسي هم به طور كامل اين‌طور نيست كه ساده‌نويسي افتخار باشد.

انتهاي پيام

سه|ا|شنبه|ا|11|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 268]