واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > بازرگانی - بابک افقهی، رییس سازمان توسعه تجارت در رابطه با آخرین دستاورد های تجاری کشور و مشکلات این بخش برای بازرگانان ایرانی توضیح می دهد. رییس سازمان توسعه تجارت از روند یک سال بازار صادرات می گوید محمد هیراد حاتمی: حدود 5 سال پیش و پس از اینکه محمود احمدی نژاد به عنوان رییس دولت نهم برگزیده شد مسعود میرکاظمی به عنوان وزیر پیشنهادی بازرگانی به مجلس شورای اسلامی معرفی شد. در میان وزرای اقتصادی پیشنهادی کامل ترین مجموعه ای که شامل برنامه های وزرای پیشنهادی بود و به دفاتر روزنامه ارسال شد به زعم بسیاری مجموعه برنامه های مسعود میر کاظمی، وزیر بازرگانی در دولت نهم بود. برنامه ای که توسط بابک افقهی، رییس کنونی سازمان توسعه تجارت ایران تدوین و به دفاتر روزنامه ها ارسال شده بود. افقهی در دولت نهم به عنوان یکی از بازو های اصلی سازمان توسعه تجارت فعالیت کرد تا اینکه در دولت دهم و با انتخاب مهدی غضنفری به عنوان وزیر بازرگانی او به عنوان جانشین غضنفری در راس سازمان توسعه تجارت قرار گرفت. روز ملی صادرات و بررسی عملکرد سازمان توسعه تجارت به عنوان سکاندار کشتی صادرات ایران سبب شد تا به سراغ بایک افقهی برویم تا او در این رابطه توضیح دهد. افقهی چندان اهل انکار نیست؛ ضعف ها را می پذیرد و بیان می کند باید در جهت اصلاح آنها هر چه سریعتر گام برداشت. متن گفت و گو با بابک افقهی، رییس سازمان توسعه تجارت ایران و معاون وزیر بازرگانی را در ادامه خواهید خواند: جشن روز صادرات در سال جاری هم 4 شنبه 28 مهر برگزار شد. اگر موافق باشید یک توضیح کلی پیرامون میزان صادرات غیر نفتی از ابتدای سال جاری تا کنون مطرح کنید و اینکه چه میزان رشد در این راه وجود داشته است؟ صادرات کالا در بخش غیر نفتی بیش از 30 درصد و در بخش خدمات فنی مهندسی طی 7 ماه گذشته بیش از 75 درصد رشد داشته است. در واقع 2/12 میلیارد دلار بدون احتساب میعانات گازی صادرات کالایی داشتیم و 5/1 میلیارد دلار صادرات خدمات فنی و مهندسی داشته ایم. بر این اساس می توان گفت طی 6 ماه نخست سال جاری حدود 14 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات توسط فعالان اقتصادی به ثبت رسیده است. بحران اقتصادی که طی یکی دو سال اخیر در سرا سر جهان نقش آفرینی می کند تا چه اندازه بر سهم تجارت ایران از میزان تجارت جهانی اثر گذار بوده است؟ سال گذشته بر اساس اتفاقاتی که در اقتصاد دنیا به وقوع پیوست و منجر به این شدکه اساسا مجموع حجم تجارت در سراسر دنیا حدود 12 درصد کاهش پیدا کند. طبیعی است در چنین شرایطی سهم تمامی کشور ها کاهش پیدا کرده باشد. ضمن اینکه کشور ما در سبد کالا های صادراتی خود بعضا کالاهایی مانند پسته و زعفران را دارد که به نوعی لوکس به حساب می آیند؛ بر این اساس طیبعتا بحران اقتصادی در جهان بر تجارت ایران هم اثر گذار بوده است. این روند همچنان ادامه دارد؟ در حال حاضر این یخ ها در حال ذوب شدن است. صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده است که رشد صادرات کشور های در حال توسعه و اقتصاد های نوظهور در سال 2010 به طور میانگین 5/10 درصد است. با توجه به اینکه تطابقی بین سال 2010 و حدود 7 ماهی که از سال شمسی می گذرد وجود دارد ما رشد 30 درصدی صادرات در کالا و 75 درصدی در خدمات داشته ایم. این موضوع نشان دهنده این است که ما نسبت به میانگین جهانی پیش بینی شده وضعیت بهتری داریم. این در حالی است که به شدت علیه ایران اقداماتی از روی دشمنی در جهت محدودیت در حوزه تجارت خارجی توسط کشور های مختلف صورت گرفته است. با این وجود اما با عنایت خداوند تجار بخش خصوصی ما خوش درخشیدند و حماسه آفریدند. در روز ملی صادرات هم در 29 مهر سال جاری دولتی ها در مقابل این حماسه آفرینی صادر کنندگان تواضع کردند. آماری که شما عنوان کردید این شبهه را به وجود نمی آورد که اقتصاد ایران در یک فضای غیر رقابتی به حیات خود ادامه می دهد؟ مترادف صادرات حضور در بازار رقابتی است. یعنی هنگامیکه کالا و خدمات ایرانی امکان برنده شدن در بازارهای جهانی و حضور در بازار را دارند به این معناست که توانسته اند به گونه ای کالا عرضه کنند و به گونه ای خدمات خود را ارائه کنند که در بین رقابت با سایر کشور ها پیروز شوند. شاید تا همین 15 سال پیش بود که در مناقصات بین المللی فقط 3 یا 4 شرکت از ایران حضور پیدا داشتند اما در حال حاضر حداقل 40 تا 100 شرکت در یک مناقصه متوسط حضور پیدا می کنند. دلیل آن هم مشخص است چرا که فضای رقابتی در بخش ارز آوری و کسب در آمد بنگاه های بین المللی به شدت تنگاتنگ شده است. اینکه صادر کننده ایرانی در واقع آنجا حضور پیدا می کند و موفق به برنده شدن مناقصه می شود بیانگر این است که ما توان مندی بسیار خوبی داریم و فقط باید مقداری اعتماد به نفس خودمان را تقویت کنیم. حدود یک درصد از جمعیت جهان در ایران ساکن هستند اما بر اساس آن چه بر آورد شده به طور حدودی سهم ایران از تجارت جهانی 37/0 درصد است. علت سهم پایین ایران از تجارت جهان صرفا بحران های جهانی است؟ تولید نا خالص داخلی ایران مشخص است. بر اساس ظرفیت ها و توانی که داریم مشخص است که چه میزان تولید می کنیم. با یک روش حدود 300 میلیارد دلار تولید نا خالص داخلی داریم و با بهره گیری از روشی دیگر این رقم به حدود 870 میلیارد دلار می رسد. در واقع نیروی تولیدی ما به گونه ای است که می توانیم ظرفیت های بازار های پیرامونی و کشور هایی که حداقل در سند چشم انداز به آنها اشاره شده است را تامین کنیم. به طور مثال 107 میلیون هکتار ایران زمین حاصل خیز کشاورزی است. اینکه چرا موضوعاتی از این دست در میادلات ما به حساب نمی آید چند دلیل دارد. دلیل اول هم اینکه شاید تولید ما تولید رقابتی نیست. بر این اساس هزینه تمام شده کالا و خدمات در ایران به دلایل مختلف که یکی از دلایل مهم آن نبود بهره وری است باعث شده که از عرضه آن در حوزه بین المللی ناکام شویم. این موضوع هم تقصیر دولت و نهاد های مختلف دولتی نیست. در واقع یک مشکل چند جانبه است که همه ما در آن دخیل هستیم. یعنی از بخش خصوصی، تعاونی تا دولتی ها همه در این به هم ریختگی بهره وری در بنگاه های اقتصادی سهم داریم. دولت به عنوان سیاست گذار یک سهم دارد و بخش خصوصی به دلیل غیر بهره ور تولید کردن و غیر بهره ور عملکردن منابعی که در اختیار دارند، یک سهم دارند. در حال حاضر که در آُستانه جراحی بزرگ اقتصاد که هدفمند کردن یارانه ها شامل آن است قرار گرفته ایم اگر دست به دست هم دهیم و به سمت نهضت ملی کاهش قیمت تمام شده برویم می توانیم این موضوع را عملی کنیم. توقع بخش خصوصی از وزارت بازرگانی و به خصوص شخص شما به عنوان رییس سازمان توسعه تجارت این است که تدابیری اندیشیده شود که نخست هزینه های اضافی صادرات تا آنجا که می شود از نظر قانونی کنار زده شود و در جا هایی که این موضوع امکان پذیر نیست به نوعی برای آنان جبران شود. بر این اساس صادر کنندگان در بازار بتوانند با سادگی بیشتر به فعالیت های خود ادامه دهند. نگرانی که فعالان بخش خصوصی آن را به دفعات مطرح کرده اند هم این است که با یک کالا وارد بازار جهانی شوند اما نتوانند آن بازار را نگه دارند و بر این اساس ورود مجدد به آن بازار سخت تر از روز نخست خواهد بود. در این رابطه توضیح می دهید؟ تاکید می کنم مباحث مربوط به فضای کسب و کار و ارتقای فضای کسب و کار یک یا دو مورد نیست. شاید یکی از تحولات ساختاری که به طور جد باید به آن توجه کرد همین مباحث مربوط به اصلاح ساختار اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار است. گویی در کشور ما بحث زمان و هزینه زمان اساسا مورد توجه فعالیتهای اقتصادی نیست و در مورد تلف شدن وقت و هزینه هایی که در حوزه های محتلف اقتصادی بر کسب وکار تحمیل می شود توجه لازم صورت نمی گیرد. این یک واقعیت است که حتما باید به سراغ آن رفت و این فضا را ایجاد کرد. چه زمانی قرار است ما به این سمت حرکت کنیم و این مشکل را حل کنیم؟ ما حرکت به این سمت را آغز کرده ایم. این در حالی است که تا همین 15 سال پیش صادر کننده در برخی موارد به عنوان یک شخص « تاجر » مورد اعتراض بود و مورد سرزنش قرار می گرفتند که اجناس تولید داخلی ما را به کشور های دیگر می برند. در حال حاضر هم حیتی این موضوع وجود دارد. به طور مثال در گزارشی که چندی پیش از یکی از رسانه ها پخش شد یک شهروند بر این موضوع اعتراض داشت که چرا انار های تولید داخل صادر می شود. بعد از جنگ جهانی دوم در ژاپن بر اساس آن نهضت بازسازی اقتصاد اینگونه عمل کردند که جنس خوب شان را صادر کنند و ارز به دست آورند و جنس درجه دو و سه را در داخل مصرف کنند. پس از آن وقتی جامعه را روانشانسی اقتصادی کردند مشاهده کردند این رفتار، اعتماد عمومی را به اقتصاد ملی کاهش داده است. بر این اساس نتیجه گرفتند که این اقدام درست نبوده است و ژاپنی ها به این نتیجه رسیدند که یک نوع کالای مناسب از ابتدا تولید کنند و همان کالا رابرای مصرف داخل مصرف کنند و هم آن را روانه بازار های صادراتی کنند. این اتفاق چند سال پیش چند سال پیش در جامعه ایران هم افتاد. یعنی گفتند یک کالا صادراتی و کالایی دیگر برای مصرف داخلی است. این موضوع روحیه مردم را تغییر داد به طوری که کالا های صادراتی توسط مغازه داران با قیمت بیشتری عرضه شد. بهتر نیست اینگونه به قضیه نگاه کنیم که ما باید « کالا » تولید کنیم برای بازار جهانی که بازار داخلی جزیی از بازار جهانی است؟ ما اقدامات زیادی برای اصلاح داریم. سیتم ما اعم از سیستم مالی یا سیستم گمرک و سیستم بانکی مان همگی برای واردات ساخته شده است. چرا در سال جاری ما خادمان صادرات را معرفی کردیم؟ برای اینکه این فرهنگ را ایجاد کنیم آقای استاندار، آقای سفیر شما می توانید وباید در توسعه صادرات نقش داشته باشید. ما برای ارتقای فضای کسب و کار و اینکه دستگاه های مختلف که سر راه تجارت کشور وجود دارند را همراه کنیم و آنان را به گونه ای آماده کنیم که هزینه های هنگفتی که از جیب ملت ایران دارد خارج می شود کاهش یابد در برنامه پنجم احکام بسیار خوبی را پیش بینی کرده ایم. خود اتاق بازرگانی هم قانون بسیار خوبی را برای فضای کسب و کار آماده کرده است که امیدواریم اثرات مثبتی را به دنبال داشته باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 275]