نقد و بررسي عملكرد دستگاه‌هاي فرهنگي در سالگرد بيداري اسلامي/1

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نقد و بررسي عملكرد دستگاه‌هاي فرهنگي در سالگرد بيداري اسلامي/1
خبرگزاري فارس: حجت‌الاسلام غريب‌رضا در نشست «نقد و بررسي عملكرد دستگاه‌هاي فرهنگي در سالگرد بيداري اسلامي» گفت: دستگاه‌هاي فرهنگي به‌ويژه در عرصه جهاني پيرمرد و دچار بروكراسي اداري شده‌اند و آن چابكي اعتقادي و توانايي لازم را ندارند.

به گزارش خبرنگار فرهنگي فارس، در نشست «نقد و بررسي عملكرد دستگاه‌هاي فرهنگي در سالگرد بيداري اسلامي» كه با حضور حجت‌الاسلام محمدرضا زائري و حجت‌الاسلام حميدرضا غريب‌رضا كارشناس فرهنگي در خبرگزاري فارس برگزارشد، حجت‌الاسلام غريب‌رضا با بيان اينكه انقلاب‌هاي عربي براي تفكر سياسي و انقلابي و مباني قرائت اسلام ناب كه ما داريم قابل پيش‌بيني بود، گفت: اين سير تحول و نتيجه‌اي بود كه بايد به آن مي‌رسيديم و امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري بارها و بارها به آن اشاره كرده بودند.
وي افزود: اين فرايندي بود كه طي شد و پتانسيل موجود در امت اسلامي به نقطه‌اي در حد انفجار رسيد كه اين سيل خروشان راه افتاد و انبار اعتراض‌ها‌ نسبت به حاكميت جور آن قدر زياد شده بود كه ظرفيتي براي تحمل نمانده بود.

* انقلاب‌هاي منطقه براي دستگاه‌هاي فرهنگي غيرمنتظره بود

غريب‌رضا تاكيد كرد: اما اين انقلاب‌ها براي غرب و جهان عرب غيرمنتظره بود چراكه فكر مي‌كردند كه دارند سير طبيعي خودشان را طي مي‌كنند و در معادلاتشان تفكر اسلامي وجود نداشت.
وي با بيان اينكه اين انقلاب‌ها براي دستگاه‌هاي فرهنگي نيز غيرمنتظره بود، افزود: اين به اين معناست كه دستگاه‌هاي فرهنگي ما گرفتار رفتار اداري شده‌اند.
اين كارشناس فرهنگي، با اشاره به وضعيت كنوني دستگاه‌هاي فرهنگي تصريح كرد: دستگاه‌هاي رسمي ما در عرصه فرهنگ به‌ويژه در عرصه جهاني پيرمرد شده‌اند و دچار بروكراسي اداري هستند و آن چابكي اعتقادي و توانايي لازم كه بتوانند با پديده‌هاي فرهنگي تعامل سازنده داشته باشند را ندارند.
وي با اشاره به سه سال كار زيرزميني پيامبر اعظم(ص)، افزود: هنگامي كه قرار شد حضرت محمد (ص) رسالت را علني كنند از كادرسازي كه در اين سه سال كرده بودند، استفاده كردند.

* دوران تقيه انقلابي و سياسي به پايان رسيده است

غريب‌رضا با تشبيه 3 سال تبليغ مخفيانه پيامبر(ص) با 32 سال حركت انقلاب، ادامه داد: ما نيز در ۳۲ سال گذشته شرايط‌مان به گونه‌اي نبود كه بتوانيم ديدگاه‌هايمان را مطرح كنيم و به نوعي در تقيه انقلابي و سياسي بوديم اما الان به فضايي رسيديم كه مردم كشورهاي اسلامي از ما مطالبه مي‌‌كنند كه در ميدان انقلاب‌هاي آنها نقش هدايت‌گري خودمان را ايفا كنيم در حالي كه دستگاه‌هاي فرهنگي چابكي ندارند.
وي با بيان اينكه امروز دوران تقيه انقلابي نيست، تاكيد كرد: سخني كه مقام معظم رهبري در نماز جمعه داشتند و رسما از انقلاب مصر حمايت كردند به معناي اين است كه ما وارد دوران جديدي شده‌ايم و با يك تحول و جهش فكري و فرهنگي بايد صحنه‌ها را مديريت كنيم.
مسئول «موسسه گفت‌وگوي ديني» با آسيب‌شناسي حضور فرهنگي در عرصه بين‌الملل گفت: مثلا در اقتصاد به اين رسيديم كه خصوصي‌سازي را بايد بپذيريم و از توان مشاركتي مردم استفاده بكنيم؛ امام خميني‌(ره) و مقام معظم رهبري هم همين ديدگاه را قبول دارند كه مشاركت مردم در همه عرصه‌ها بايد باشد.
وي افزود: در فرهنگ نيز اگر مي‌خواهيم چه در داخل و چه در خارج آموزه‌هاي خودمان را فرهنگ‌سازي كنيم بايد خود مردم اين كار را انجام دهند و با بخشنامه نمي‌شود كسي را چادري و محجبه كرد يا با بخشنامه نمي‌شود انقلاب صادر كرد و نمي‌شود آرمان‌ها را قلبي و عقلي كرد.
غريب‌رضا با بيان مثالي درباره فعاليت‌هاي فرهنگي ايران و ديگر كشورها در روسيه گفت: رايزن فرهنگي ايران در روسيه بحث زيبايي را مطرح كرد كه وقتي با مردم صحبت مي‌كنيم مردم تحليل خوبي در مقابل فعاليت‌هاي فرهنگي تركيه و عربستان ـ كه دو رقيب فرهنگي ما هستند و بايد آنها را هم بشناسيم ـ بيان مي‌كنند كه تركيه و عربستان مردم را به ميدان آوردند.
وي افزود: تعبير مردم روسيه اين است كه شما حاكميت‌تان ديني است ولي مردمي كه مي‌آيند اينجا فرهنگ ديني را با خودشان نمي‌آورند ولي در تركيه حاكميت سكولار و لائيك وجود دارد ولي مردم كار فرهنگي ديني و اعتقادي در خارج از كشورشان انجام مي‌دهند؛ وهابي‌ها هم همينطور عمل مي‌كنند آنها اينطور نيستند كه فقط آمريكا حمايت‌شان كنند بلكه عده‌اي تاجر هستند كه براي اعتقادش در خارج كار مي‌كند و سرمايه‌گذاري و هزينه مي‌كند هرچند باورشان غلط است.

* بايد از ظرفيت‌هاي مردمي در صدور انقلاب استفاده كنيم

غريب‌رضا با اشاره به ضرورت استفاده از ظرفيت‌هاي مردمي تصريح كرد: مردم اين امر را هم قبول دارند و اگر به خانواده شهدا و خيرين و ... گفته شود كه در خارج از كشور نيازمند كمك هستند تا اسلام ناب به آنجا برود و مثلا در فلان كشور آفريقايي فلان تعداد كتاب نياز داريم تا انديشه‌هاي امام خميني(ره) منتشر شود؛ آيا آنها سرمايه‌گذاري نمي‌كنند؟ متاسفانه ما به دنبال اين كار نرفته‌ايم.
وي با بيان اينكه دستگاه‌هاي دولتي بخش غيردولتي را قبول و باور ندارند و يا آنها را رقيب خودشان مي‌دانند، تاكيد كرد: اين يا از بي‌تجربگي و يا از كوته‌فكري است و بايد اين فضا را باز كنيم و بشكنيم و اين دوره دوره‌اي نيست كه بخواهيم با اين مسائل بچه‌گانه مديريت فرهنگي نادرست داشته باشيم.
اين كارشناس فرهنگي افزود: اين باعث شده در يك ساله اخير حركت‌ها كند باشد و ما نتوانيم كار خوبي انجام دهيم و با ميزان بودجه و امكانات و نيروي انساني كه داريم به سرعت لازم نرسيده‌ايم و كارايي لازم را نداريم.
حجت‌الاسلام حميدرضا غريب‌رضا در بخش ديگري از اين نشست سياست ايران در ارتباط با النهضه تونس و راشد الغنوشي را يكي از عبرت‌هاي تاريخي دانست و گفت: قبل از انقلاب و تا سال‌هاي اول انقلاب حجت‌الاسلام خسروشاهي با راشدالغنوش ارتباط خوبي داشت و نتيجه آن شد كتابي كه آقاي راشد الغنوشي درباره امام خميني‌(ره) نوشت و امام را به عنوان رهبر مسلمانان جهان مطرح كرد.

* راشد الغنوشي در دوره تنش‌زدايي به ايران ممنوع‌الورود شد

وي افزود: آرام‌آرام براي مباحث تنش‌زدايي و اعتمادسازي به اين نتيجه رسيديم كه سراغ جنبش‌هاي اسلامي نرويم و حتي راشد الغنوشي در دوره‌اي ممنوع‌الورود شد و نتيجه اين شد كه رفت در دامن عربستان و يوسف القرضاوي و آن وقتي كه القرضاوي سخنان تفرقه‌آميز را بيان كرد الغنوشي از القرضاوي حمايت كرد و البته تحولات فكري هم در غرب پيدا كرده بود كه الان وقتي كه در تونس پيروز مي‌شود در مصاحبه‌اش با بي‌بي‌سي به وضوح مي‌بينيد كه راشد الغنوش به صراحت ايران را نقد مي‌كند و عنوان مي‌كند كه عربستان هم در اين انقلاب‌ها نقش مثبتي داشته، عربستاني كه بن‌علي در آنجا پناهنده است.
مسئول «موسسه گفت‌وگوي ديني» با مقايسه گفتگوي سال ۹۰ الغنوشي درباره ايران و مقالات او در سال ۵۷، تاكيد كرد: نكته اين است كه هنگامي كه ارتباطات ما انقلابي بود آن سخنان را در سال ۵۷ ديديم و هنگامي كه ارتباطات ما بروكراتيك و با نگاه غيرانقلابي شد آقاي الغنوشي رفت به دامن غرب و عربستان و اين يك عبرت است.
غريب‌رضا در عين حال به برخي نقاط مثبت در روند ديپلماسي فرهنگي ايران نيز اشاره كرد و گفت: بايد بخشي از نقطه‌هاي مثبت نيز گفته شود چراكه تحولاتي با هدايت خود مقام معظم رهبري در برخي ساختارها رخ داده است و ايشان الان كار ستادي انجام مي‌دهند و نهادهايي كه كار‌ بين‌المللي انجام مي‌دهند را جمع كردند و تاكيد كردند كه سازماندهي داشته باشند و اين بي‌تاثير نبوده است؛ مثلا مديريت جديد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي نسبت به سابق بهتر فعاليت مي‌كند و با قبل خيلي متفاوت است و كارهاي خوبي انجام دادند.
وي افزود: در تونس الان يك سفير فرهنگي و يك رايزن فرهنگي بسيجي داريم كه انصافا دارند خوب كار‌ مي‌كنند كه با يكي از تونسي‌ها كه صحبت مي‌كردم مي‌گفت آقاي رمضاني هديه جمهوري اسلامي است و كارهاي خوب انجام داده‌اند.
غريب‌رضا ادامه داد: البته يكي از مشكلات ما در حوزه و دانشگاه تربيت نكردن نيرو براي كار تخصصي بين‌الملل چه در تبليغ و چه در عرصه‌هاي ديگر فرهنگي است و الان كارهاي خوبي نيز در حوزه علميه شروع شده است كه البته بايد زودتر شروع مي‌شد.

* طرفداران تفكر انقلابي ايران در جهان سازماندهي نشده‌اند

حجت‌الاسلام حميدرضا غريب‌رضا در ادامه اين نشست درباره در جريان‌سازي و سازمان‌دهي نيروهاي طرفدار انقلاب اسلامي در در خارج از كشور گفت: در اين اين زمينه ضعيف عمل كرده‌ايم.
وي افزود: هرچند در بعضي جاها مثل لبنان و نيجريه نمونه‌هاي خوبي داريم و مثلا در لبنان از قبل از انقلاب با حركت امام موسي صدر يا بعد از انقلاب در نيجريه شاهد چند ميليون شيعه انقلابي هستيم و يا در اندونزي ۲ الي ۵ ميليون شيعه انقلابي داريم كه مقلد رهبري هستند و فعاليت فرهنگي انجام مي‌دهند اما در كشورهاي بسياري طرفداران تفكر انقلابي ايران ساختار پيدا نكرده و سازماندهي نشده‌اند و تبديل به يك جريان نشده‌اند بلكه بيشتر شخصيت‌هايي هستند كه موثر بوده و طرفداراني دارند.
غريب‌رضا با بيان اينكه اكنون بهترين فرصت است سازماندهي اين افراد است، تصريح كرد: امروز خيلي از موانعي كه پيش از اين بوده ديگر وجود ندارد و بايد تقيه انقلابي را كنار بگذاريم و حتي اگر حرف‌هايي مي‌زنند و غرغرهايي‌ مي‌كنند بايد تبيين كنيم.
وي افزود: من مصاحبه‌اي با روزنامه «اليوم السابع» داشتم و آنجا گفتم كه قوميت‌گرايي مثل پيرمردي است كه سكته مغزي كرده است و دوره‌اش تمام شده است و اين سياست‌هاي حكومت‌هاي وابسته بود كه تفرقه ايجاد كنند.
اين كارشناس فرهنگي با انتقاد از محافظه‌كاري‌ها تاكيد كرد: اكنون دو گروه هستند كه دارند محافظه‌كاري مي‌كنند يكي مسئولان فرهنگي و مطبوعات ما كه براي حضور در اين كشورها محافظه‌كاري مي‌كنند و دوم وهابي‌هايي كه مي‌خواهند آن فضا ادامه يابد و اين در حالي است كه مردم كشورهاي ديگر در آن فضا نيستند بلكه به ايران علاقمند هستند.
وي افزود: تنها يك عده افراد با نگاه تند تكفيري هستند كه فضاسازي مي‌كنند و مردم نيز آنها را الگو قرار نمي‌دهند؛ ممكن است ۲ نفر هم مقاله بنويسند كه ايران مي‌خواهد تشيع را توسعه بدهد مگر نه اينكه ۳۲ سال است اين را مي‌گويند؛ الان كاري نمي‌توانند بكنند و ما بايد بدون توجه به اين فشارها حداكثر توان خودمان را براي پاسخ به مطالبات مردم منطقه به منصه ظهور برسانيم كه البته اين معناي كار انتحاري فرهنگي نيست بلكه بايد كار حساب شده و با حكمت باشد.
غريب‌رضا با اشاره به برخي ظرفيت‌ها در تونس و مصر گفت: مثلا ما در تونس شهدايي داريم كه در جنگ ۳۳ روزه شهيد شدند كه رايزن فرهنگي ايران براي اين شهدا تجليل برگزار كرد و الان هم در تونس گروه‌هاي حامي مقاومت داريم و اينها مي‌توانند رشد كنند و تبديل به يك حركت شوند.
وي افزود: در مصر نيز ضرب‌المثلي دارند كه مي‌گويند «الشعب المصري سني المذهب شيعي هواه» يعني مذهبشان اهل سنت است و از لحاظ عشق و علاقه به اهل بيت(ع) چون شيعه‌ها هستند و به اين بافت جامعه مصر موج انقلابي را اضافه كنيد كه مثل سال ۵۷ است و بسياري از پيام‌هاي فكري و انديشه‌اي و سياسي و تجربه‌ ما آنجا سازگار است لذا ما نبايد به فشارهاي سياسي و تبليغاتي توجه كنيم و بايد با جرات بيشتر اقدام كنيم.

* سازمان‌هاي دولتي، گروه‌هاي مردمي را بازوي خودشان بدانند

اين كارشناس فرهنگي همچنين از ظهور جريان‌هاي جديد تاكيد كرد: نكته اينجاست كه علاوه بر برخي كه شناخته شده هستند جريانات و افرادي نيز دارند خودشان را نشان مي‌دهند؛ يك نمونه مقاله‌اي است كه از همين گروه‌ها منتشر شده است با عنوان «تاثير امام خميني بر حالت انقلابي در جهان عرب» كه با نويسنده اين مقاله كه مصري است صحبت كردم و او مي‌گفت كه متخصص امور تمدني است و تمدن غرب در حال فروپاشي است و گفت كه خيلي از ماركسيست‌ها در جهان عرب به علت روحيه انقلابي كه در شيعه بود، شيعه شدند.
وي افزود: سازماندهي اين نيروها كار گروه‌هاي محدود و غيردولتي نيست بلكه دستگاههاي دولتي بايد اين كار را انجام دهند و اين گروه‌هاي مردمي را بازوي خودشان كنند.

غريب‌رضا در ادامه اين نشست به بررسي رقباي فرهنگي ايران پرداخت و با اشاره به جركت‌هاي عربستان در تونس، گفت: در مصر هم مردم از وهابيت و سلفيت متنفر بودند چرا كه آنها انقلاب مردم مصر را تحريم كردند، وهابي‌ها در عربستان حسني مبارك را حاكم شرعي مي‌دانستند اما بعد از انقلاب مصر، عربستان با سرمايه‌گذاري كلان خود چند حزب تشكيل داد كه از جمله آنها حزب‌النور، ‌حزب الفضيله و حزب الاصاله است كه «عمر عفيفي مقصود» موسس يكي از دو حزب الفضيله و الاصاله است.
وي افزود: «عمر عفيفي مقصود» فردي است كه قبلا از ژنرال‌هاي حسني مبارك بوده و تا پيش از اين كراوات مي‌زده اما حالا به عنوان عالم سلفي قتوا مي‌دهد و شما ديديد نهايتا در انتخابات اخير همين‌ها در استان‌هاي محروم مصر راي آوردند و درصد مهمي را كسب كردند و ما با همه طرفداراني و نيروي بالفعلي كه داريم نتوانستيم حزب‌التحرير صوفي‌گرايانه را فعال كنيم.

مسئول «موسسه گفت‌وگوي ديني» در بخش ديگري از اين نشست با اشاره به اينكه چه بايد گفته شود، تاكيد كرد: به نظر من ۴ نكته در فضاي انقلابي امروز در جهان عرب خوب است كه گفته شود اولا تفكر سياسي انقلاب و ولايت فقيه را با بيان شفاف و روشن و امروزي بيان كنيم چرا كه آنها به دنبال الگوي حكومت ديني هستند و اسلام هراسي سياسي در آنجا وجود دارد؛ ثانيا تجربه سياسي خودمان مثل تسخير سفارت آمريكا و اعدام و ريشه‌كن كردن رژيم سابق و ... را ارائه كنيم.
وي افزود: نكته سوم اين است كه ساختار ايران را معرفي كنيم و چهارم اينكه شخصيت‌هاي الگوي خودمان مثل شهيد مطهري و شهيد بهشتي را به نسل جوان آنها بشناسانيم.

* معاونت بين‌الملل حوزه علميه قم، معاونتي نوپاست

حجت‌الاسلام حميدرضا غريب‌رضا در بخش ديگري از اين نشست كه به بررسي رابطه ايران و الازهر و ديگر مراكز فكري و فرهنگي در جهان عرب پرداخته شد، گفت: اخيرا در حوزه علميه قم معاونتي به عنوان معاونت بين‌الملل ايجاد شده است و عناصري پاي كار آمدند و اين معاونت، بخش جواني است و بايد رشد بكند تا به آرمان بين‌المللي كردن واقعي حوزه برسد.
وي درباره الازهر نيز گفت: الازهر هم هنگامي كه احمد الطيب، رئيس دانشگاه الازهر بود با ايران ارتباط داشت و خيلي تلاش كردند كه اين ارتباط‌ها ادامه پيدا كند اما به دليل مشكلاتي كه حكومت مبارك ايجاد كرد به نتيجه نرسيد؛ در زمان انقلاب نيز موضع الطيب به عنوان شيخ الازهر موضع خوبي نبود و آنها با اينكه در بحث تقريب مذاهب به ما نزديك هستند و چالش عميقي با تكفيري‌ها دارند در مباحث سياسي با ما فاصله داشتند.
اين كارشناسي فرهنگي با اشاره به انتقاد شيخ الازهر در 18 روز انقلاب مصر از رهبري، افزود: اما بعد از پيروزي انقلاب صحبت‌هاي زيادي شد كه يك شيخ انقلابي بايد بيايد و منصوب حكومت نبايد باشد كه نهايتا اين دانشگاه بزرگ اسلامي مواضع انقلابي هم گرفت.

* متاسفانه كار فرهنگي بين‌الملل با كار سياسي گره خورده است

غريب‌رضا با بيان اينكه ارتباط فرهنگي ما تابع ارتباط سياسي است، تاكيد كرد: به همين دليل كار فرهنگي بين‌الملل ما با كار سياسي گره خورده و آنجا كه رابطه سياسي قيچي مي‌شود رسما رابطه فرهنگي قطعي مي‌شود و اين نيز يكي از ضعف‌هاي ماست كه بر روي ديپلماسي عمومي كار نكرده‌ايم.
وي افزود: چه حوزه، چه دانشگاه و حتي نهادهاي فرهنگي در فضاي مجازي سرمايه‌گذاري نكرده‌اند در حالي كه آمريكا در مورد ايران سفارت مجازي را تاسيس كرد و اين موجب موضع‌گيري ما شد؛ چرا ما رايزني‌هاي مجازي راه‌اندازي نكنيم؟ چرا مجموعه‌هاي مردم نهاد را به عنوان بازوي خودمان تقويت نكنيم؟
غريب‌رضا ادامه داد: براي همين معتقدم اگر به ما اجازه ورود نمي‌دهند مي‌توانيم پرچم ايران را در فضاي مجازي برافراشته كنيم و بستر فرهنگي فراواني وجود دارد؛ مثلا در مصر ۳ هزار دانشجوي زبان و ادبيات فارسي داريم و خودش قدرتي است و ۱۵۰ نفر نيز دكتراي زبان فارسي و استاد ايراني داريم و اين باعث شده بسياري عاشق ادبيات و افكار و انديشه‌هاي ما شوند.
مسئول «موسسه گفت‌وگوي ديني» با بيان اينكه كار فرهنگي ما نبايد صد درصد وابسته به ارتباطات سياسي باشد، تصريح كرد: بايد بتوانيم بخش غيردولتي، ماهواره و ... را فعال كنيم تا خلاء حضور ما در آنجا را جبران كنند.

ادامه دارد...
انتهاي پيام/و

شنبه|ا|8|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 378]