ماندگاري دبيرستان مروي با حماسه هاي انقلابي

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: ماندگاري دبيرستان مروي با حماسه هاي انقلابي
مجيد زندي
سهم و نقش معلمان و دانش آموزان در قيام ملت ايران براي سرنگوني رژيم شاهنشاهي بدون شك بسيار تعيين كننده بود تا حدي كه اطلاعيه هاي مربوط به پيام امام خميني (ره ) هنگامي كه به دست معلمي مي رسيد او محتواي آن را به دانش آموزان خود منتقل مي ساخت و دانش آموزان نيز با انتقال آن به كانون خانواده و دوستان غيرهمكلاسي حركت هاي اعتراض آميز مردم را در قالب تظاهرات ضد طاغوت فراهم مي كردند.
اين نقش تنها در قيام مردمي به پايان نرسيد بلكه انتخاب رياست جمهوري شهيد محمدعلي رجائي نخست وزيري شهيد محمد جواد باهنر و دهها وزير و رئيس سازمان وكيل مجلس شوراي اسلامي از ميان معلمان گواهي معتبر بر تداوم انقلاب اسلامي با حضور آگاهانه معلمان داشته و تلاش هاي معلمان دانش آموزان در دوران پس از انقلاب و دفاع مقدس موضوع جداگانه اي است كه در جاي خود قابل توجه مي باشد.
از زيرگذر ميدان امام خميني (ره ) منتهي به اول خيابان ناصرخسرو گذشته بودم كه تلاش هاي معلمان و دانش آموزان براي همراهي با هسته اوليه انقلاب اسلامي با تصوير سر در دبيرستان دارالفنون در قاب چشمانم به هم گره خورد. دبيرستاني كه روزگاري شاهد گامهاي استوار مردان تاريخ ساز كشورمان همانند ميرزا تقي خان اميركبير بوده كه اكنون به متروكه اي تبديل شده است . در دو سوي خيابان ناصر خسرو نيز ديگر از كتابفروشي ها و انتشاراتي ها خبري نيست و جاي خود را به دوچرخه فروشي فروشگاههاي صنايع الكترونيكي و كت و شلوار داده اند تا اينكه به اول خيابان مروي رسيدم . آري مقصد من دبيرستان مروي به عنوان يكي از پايگاههاي مركزي هماهنگي تشكيلات معلمان و دانش آموزان براي حضور منسجم بقيه معلمان و مدارس سطح شهر تهران در حماسه بيداري ملت ايران و قيام منتهي به پيروزي انقلاب اسلامي است .
تقديم بيش از 70 شهيد معلم و دانش آموز در حوادث انقلاب اسلامي و دفاع مقدس از رازهاي سر به مهري است كه نمي توان ساده از كنار آن گذشت مگر اينكه هويت مذهبي و آرمانگرايانه اي را براي هميشه در ذهن داشته باشيم . معلم شهيد سليمي جهرمي نخستين مديركل آموزش و پرورش تهران پس از پيروزي انقلاب اسلامي و از شهداي 72 تن كه از فعالان انقلابي پرور اين مدرسه بود و در كنار آن شهيد مهدي عراقي شهيد محمدعلي فياض بخش وزير بهداشت شهيد سرتيپ جواد فكوري فرمانده فقيد نيروي هوايي ارتش شهيد حسن باقري افشردي قائم مقام نيروي زميني سپاه معلم شهيد قادر عبدالله پور تنها جمع محدودي از دهها شهيد دانش آموخته اين مدرسه بودند. اما در كنار آن آقايان مهندس ميرحسين موسوي نخست وزير دوران دفاع مقدس دكتر هادي منافي دكتر موسي زرگر دكتر محمدعلي نجفي از وزراي دولت و نيز دهها و صدها تن از انديشمندان بزرگ معاصر نيز در اين مدرسه پرورش يافتند كه اكنون از مفاخر علمي كشور محسوب مي شوند.
اما اوج نقطه سياسي ـ مذهبي دبيرستان مروي به پرورش انسانهاي انقلابي مربوط مي شود جايي كه مرحوم فخرالدين حجازي از آن به عنوان زمينه اي مناسب براي انتقال پيام امام خميني (ره ) به مردم مي دانست و آيت الله طالقاني آن را فقط براي خود مي خواست و در مجموع در مثلث رهبري انقلاب و انقلابيون بازارو شهر جاي خاصي را به خود اختصاص داده بود.
وعده من در اين ميان به مناسبت دهه فجر انقلاب اسلامي ديدار و گفت وشنود با معلمان مبارزي بود كه دوران جواني و ميانسالي خود را در اين مدرسه گذرانده اند و اكنون سالهاست كه به كسوت بازنشستگي نايل آمده اند اما هنوز دل در گرو هويت انقلابي علمي و مذهبي مروي دارند و نمي خواهند سرنوشت مروي به سرنوشت تلخ دارالفنون تبديل شود و زمين آن طعمه بسازبفروش ها و پاساژسازاني شود كه محيط مروي را مناسب براي پول مي شناسند نه علم !
حجت الاسلام جعفر محقق هرندي كه خود از سال 1342 معلم مدرسه مروي بوده درباره نخستين جرقه هاي فعاليت هاي سياسي و انقلابي معلمان و دانش آموزان در اين مدرسه مي گويد : جريان حركت هاي انقلابي اين مدرسه به سال 1343 و 44 باز مي گردد ما آن سالها دو انجمن اسلامي داشتيم يكي انجمن اسلامي مهندسان و ديگري انجمن اسلامي معلمان كه هر دو در كلاس هاي اين مدرسه شكل گرفته است . تاحدي كه هسته اصلي انجمن اسلامي معلمان ايران از معلمين اين مدرسه بودند و از سال تحصيلي 43 ـ42 كه در اين مدرسه معلم شدم در جلسات انجمن اسلامي معلمان شركت مي كردم و گاهي هم اين دو انجمن يك مي شد و در يك كلاس جلسه برگزار مي كرد. تا اينكه دستگاه امنيتي شاه متوجه اين موضوع شد اما چون هنوز نمي خواست خود را با معلمان و مهندسان درگير كند آمدند با 16 هزار تومان پول آن روز گروه موسيقي مدرسه را تشكيل دادند و لوازم گرانقيمت در اختيار آنها قرار دادند كه انجمن موسيقي هم برپا شود و روز و ساعت فعاليت آن را همان روزهاي جلسه انجمن هاي اسلامي و در اتاق ديوار به ديوار آن قرار داده بودند تا سرو صداي سازو تنبك اجازه برپايي جلسه انجمن هاي اسلامي را ندهد.
وي مي افزايد : در چنين شرايطي يكي از معلمان اين مدرسه در سال 1346 محمود آقاي بروجردي داماد امام خميني (ره ) بود همچنين دكتر اسدي لاري بود كه بعدها به دليل همين فعاليت ها به زندان رفت آقاي فخرالدين حجازي اينجا معلم بود كه پس از يكسال او را منتقل كردند و بسياري ديگر از شخصيت هاي مبارز كشور اين مدرسه را كانون فعاليت هاي خود قرار داده بودند و دانش آموزان اين مدرسه هم كه عمدتا از دانش آموزان مستعد مناطق جنوب شهر مي آمدند با شرايط مذهبي و سياسي خاصي تربيت و از بسياري موضوعات روز مطلع مي شدند.
حجت الاسلام محقق هرندي با بيش از 70 سال سن كه دعوت ما را براي حضور در جمع معلمان با سابقه مدرسه مروي پذيرفته بود ادامه مي دهد : سال 1347 سال تحول خاصي محسوب مي شود زيرا رژيم به برنامه هاي اين مدرسه پيش از گذشته حساس شده بود و از حالت كنترل غيرفيزيكي به سمت اقدامات فيزيكي تغيير روش دادند تا حدي كه گروههاي سياسي غيراسلامي را در اين مدرسه فعال كردند و حتي ماموران ساواك هم اتاق از اتاق هاي مدرسه را براي خود برگزيده بودند و كارهاي معلمين اسلامي را به شدت زير نظر و آمد و شد آنها را تحت كنترل گرفتند تا اينكه براي فعاليت هاي ما توبيخ نامه هاي متعدد در پرونده ما درج شد و شش سال هم به من هيچ گروه و پايه اي ندادند تا انقلاب شد و ضمن بازگرداندن حقوق معوقه من 10 سال مسئوليت معاونت وزير آموزش و پرورش شهيد پرورش و شهيد باهنر را داشتم و مدير كل شوراي عالي آموزش و پرورش شدم .
وي كه خود 21 ماه سابقه حضور در جبهه هاي نبرد هم دارد مي افزايد : دانش آموزان اين مدرسه نيز در عرصه هاي مختلف انقلاب اسلامي و دفاع مقدس فعال بودند اما در دوراني در اين مدرسه 72 معلم مشغول به تدريس بيش از 1800 دانش آموز بودند و چون عمدتا معلم ها مذهبي بودند و افراد غيرمذهبي توان ادامه فعاليت در مدرسه را نمي يافتند. به همين دليل حتي معلمان تحميلي حكومت نيز پس از مدتي از مدرسه فرار مي كردند.
آقاي امامي متولد سال 1309 كه از سال 1336 فعاليت معلمي خود را آغاز كرده و خود از افرادي بوده كه در حادثه معروف سال 1342 ورامين شركت داشته از ديگر معلمان بازنشسته مروي است او نيز درباره فعاليت هاي انقلابي معلمان و دانش آموزان اين مدرسه مي گويد : من كه در دانشگاه تهران پذيرفته شده بودم براي ادامه تحصيل در دانشگاه تهران به مدرسه مروي منتقل شدم و در اين مدرسه ادبيات فارسي و تعليمات ديني درس مي دادم . روزي در كلاس درس مساله اي را مطرح كردم كه وارد ليست سياه ساواك شدم زيرا آن سال در كتاب درسي درباره عدالت انوشيروان گنجانده بودند و از قول رسول اكرم (ص ) حديث جعلي نقل كرده بودند كه پيامبر(ص ) با افتخار فرمودند : « من در سالي كه انوشيروان عادل در ايران پادشاه بود به دنيا آمدم ! » من آن روز رسما اعلام كردم كه اين حديث جعلي و دروغ است چون پيامبر عظيم الشان اسلام كه فخر بشر و اشرف انبيا بوده نمي آيد به پادشاهي افتخار كند ضمن آنكه قصه اي را براي دانش آموزان تعريف كردم كه عدالت ادعايي تاريخ نويسان درباره انوشيروان را زير سئوال مي برد و آن هم قتل عام مزدكيان بود كه بر ضد ظلم انوشيروان قيام كرده بودند و انوشيروان با توطئه دعوت به ضيافت آنها را در يك نقطه جمع كرد و 4 هزار مزدكي را به صورت وارونه در گل دفن كرد و به اصطلاح درخت آدم كاشتند كه من گفتم حتي اگر اين مزدكيان را قبول نداريد چنين قتل عامي ناجوانمردانه و به دور از عدالت است كه چنين سخناني درباره نظام شاهنشاهي برايم گران تمام شد.
آقاي امامي ادامه مي دهد : آنچه كه مي خواهم بگويم اين است كه مدرسه مروي يكي از كانون هاي مبارزه و انقلابي پرور اواخر دهه چهل و طول دهه پنجاه بوده است و هنوز آرزو مي كنم كه اي كاش خودم دانش آموز اين مدرسه اي بودم كه بسياري از پرورش يافتگان آن در راه آرمانهاي انقلاب اسلامي به شهادت رسيدند.
وي با ذكر يادي از شاگرد شهيدش به نام شهيد سيد حميد نخلي مي افزايد : اطلاعات مذهبي اين دانش آموز آنقدر زياد بود كه من درس ديني را به او واگذار مي كردم زيرا خودم نيز از شنيدن اطلاعات عميق مذهبي و سياسي او لذت مي بردم . او پس از انقلاب در دوران دفاع مقدس تا مقام فرماندهي گردان هم پيش رفته بود و در دفاع از كيان اسلامي به شهادت رسيد درحاليكه نه ما و نه حتي خانواده اش نمي دانستيم اين شهيد قبل از شهادت چه مسئوليتي در جبهه ها داشته است .
آقاي محمد غياثي كه البته با 73 سال سن و 50 سال سابقه تدريس حتي پس از بازنشستگي همچنان معلم اين مدرسه است و هنوز عشق به دانش آموزان و اصرار مسئولان مدرسه او را وادار به حضور در كلاس درس رياضي مي كند نيز درباره فعاليت هاي سياسي ـ مذهبي دهه هاي چهل و پنجاه در مدرسه مروي مي گويد : روح مطلب اين است كه اين مدرسه مدرسه اي مذهبي بود و ذاتا دانش آموخته ها و معلمان آن انقلابي بودند و اگر قرار باشد به سئوال شما بازگردم كه زنگ اول درس انقلاب در مدرسه مروي چه زماني به صدا درآمد بايد بگويم كه به سال 1342 و دستگيري امام خميني (ره ) بازمي گردد و معلمان و دانش آموزان مدرسه در حماسه 13 آبان سال 42 نقش داشته اند و مقابل دانشگاه تهران رفته بودند و پس از آن در سال 1345 آقاي فخرالدين حجازي با همكاري آقاي دكتر اسدي لاري فعاليت هاي تشكيلاتي اسلامي را در اين مدرسه به راه انداختند.
وي ادامه مي دهد : در ماه مبارك رمضان سال 1345 در سالن اصلي دبيرستان قبل از افطار جلسه سخنراني و پرسش پاسخ برقرار شده بود و چون سخنراني مرحوم حجازي آتشين بود معلمان و بچه ها نيز به شدت جذب اين جلسه شده بودند و جمعيتي بيش از 2 هزار نفر كه دانش آموزان آن سالهاي اين مدرسه را تشكيل مي دادند با شور و شوق در اين جلسات اسلامي شركت مي كردند و در خاطرم هست كه روزي آقاي حجازي بر تريبون سخنراني كوبيده و گفته بود : « به زودي زود حكومت اسلامي در اين مملكت برپا مي شود » تا اينكه ساواك از اين مساله آگاه شده و او را تبعيد كرد و آقايان مرحوم اسدي لاري و سليمي جهرمي كه از فعالان حزب جمهوري اسلامي و يار صميمي شهيد رجايي هم بودند حلقه هاي پيوند مبارزين درجه اول را با بقيه معلمان تشكيل مي دادند و انجمن اسلامي اين مدرسه از پويايي خاص برخوردار بود.
آقاي غياثي ادامه مي دهد : حركت هاي عميق انقلابي در اين مدرسه از سال 50 به بعد به اوج خود رسيده بود حركت هايي كه بسيار جلوتر از بقيه مدارس و جامعه انجام مي شد زيرا تعدادي از دبيران هم دستگير شده بودند و جو تنفر از طاغوت به شدت در دل دانش آموزان و معلمان نهادينه شده بود. تا حدي كه زنگ هاي تفريح معلمان به تبادل نظر آنها درباره موضوع هاي انقلابي قابل طرح در كلاس ها محدود شده بود زيرا همه حركت هاي انقلابي مدرسه در اين زنگ هاي تفريح شكل مي گرفت .
وي اشاره به خدمات عمومي معلمان اين مدرسه در سالهاي 56 و 57 مي افزايد : در اين سالها كه فعاليت هاي خدماتي دولت و شهرداري در تهران تعطيل شده بود معلمان اين مدرسه با حركتي خودجوش علاوه بر اينكه ارزاق عمومي را به منازل فقرا و نيازمندان مي رساندند حتي با خودروي معلمان يا اجاره وانت زباله هاي شهري را نيز جمع آوري مي كردند.
آقاي غياثي مي افزايد : معلمان اين مدرسه براي مشاركت در فعاليت هاي اجتماعي و سياسي از حقوق خود صندوقي را تشكيل داده بودند و هزينه هاي حركت ها را پرداخت مي كردند و در سه راه افسريه چادري برپا كرده بودند كه در آن قند چاي روغن و حبوبات به مردم نيازمند تحويل مي شد.
وي با ذكر خاطره اي از مرحوم آيت الله طالقاني ادامه مي دهد : آن روزهايي كه روحانيت مبارز شهر را براي اطلاع رساني ميان خود تقسيم كرده بودند. آيت الله طالقاني اعلام كردند دبيرستان مروي بايد زيرنظر من باشد تا اينكه با حضور در جلسه اي خصوصي در منزل شهيد آيت الله بهشتي براي تشكيل ستاد مردمي استقبال از حضرت امام برنامه ريزي كرديم كه آنجا از ما خواسته شد دبيرستان مروي را براي استقرار حضرت امام مهيا كنيم تا پايگاه سخنراني حضرت امام باشد و ما هم با تلاش فراوان اين مكان را آماده كرديم اما به دليل اشراف يكي از ساختمان ها به مدرسه از لحاظ امنيتي رد شد و دبيرستان علوي انتخاب شد.
آقاي غياثي مي افزايد : تا آنجا كه در خاطره ها مانده اولين عكس شاه هم از ديوارهاي اين مدرسه به پائين كشيده شد كه آن هم بايد با ياد شهيد سليمي از شهداي حزب جمهوري اسلامي همراه شود كه وقتي يكي از اين عكس ها به زير كشيده شده بود ساواك پيگير شد و شهيد سليمي گفته بود كه يك عكس چيزي را عوض مي كند كه آنگاه دانش آموزان از شهيد سليمي اينگونه شنيدند كه اگر قرار است اثرگذار باشد بايد همه عكس هاي شاه از كلاس ها جمع آوري شود كه با هجوم همه عكس ها به زير كشيده شد.
آقاي محمدي مديركل سابق آموزش و پرورش قم و از معلمان حاضر در حوادث دوران انقلاب نيز درباره فعاليت هاي آن دوران معلمان و دانش آموزان مي گويد : شكل گيري اين انقلاب هم همانند بسياري ديگر از ويژگي هاي آن در ميان همه انقلاب هاي دنيا متفاوت است اگرچه مذهبي بودن حركت انقلابيون نقطه عطف حركت ها به حساب مي آيد. در كنار آن هم رهبري خاص حضرت امام (ره ) بوده كه به عنوان يك شخصي روحاني و مذهبي سكاندار يك حركت سياسي شدند.
وي مي افزايد : طي 150 سال گذشته افراد فراواني در فكر تغيير و تحولات در ساختار سياسي و اجتماعي ايران بودند ولي آنچيزي كه باعث شد حركت هاي ملت ايران منسجم شود رهبري معنوي و بدون نقص حضرت امام (ره ) بود كه مذهب سياست فرهنگ اقتصاد و اجتماع را در هم تركيب كردند و نتيجه آن اين شد كه همه گروهها و افراد جامعه رهبري آن بزرگوار را پذيرفتند.
آقاي محمدي ادامه مي دهد : معلمان و دانش آموزان مدرسه مروي هم جداي از بقيه جامعه نبودند اما نقش معلمان را نمي توان در پرورش دانش آموزان انقلابي و مبارز ناديده گرفت به همين دليل است كه عمده مسئولان اين انقلاب نيز پس از انقلاب از ميان معلمان بودند. و در كنار آن نيز با مطالعه تاريخ انقلاب ها در هيچ حركتي تا به اندازه انقلاب اسلامي دانش آموزان فعال نبودند تا حدي كه رهبري انقلاب آنها را اميد خود براي آينده از سال 1342 مي دانستند .

هنگامي كه از مدرسه مروي بيرون آمدم حاشيه پياده روي خيابان ناصرخسرو غلغله جمعيت لحظه اي به فكر فرو رفتم كه اگر روزگاري از من بپرسند 40 سال پيش در مدرسه مروي ـ يعني در سال 1387 ـ هنگامي كه با معلمان 40 سال قبل آن دبيرستان كه در حركت هاي عمومي براي برپايي حكومت اسلامي تلاش كردند چه شنيدي و چه فهميدي خواهد گفت : آن روز آنهايي كه دهه 1350 معلم دانش آموزان اين مدرسه بودند نگران هويت فرهنگي و مذهبي مدرسه بودند و به هيچوچه نمي خواستند اين مدرسه به سرگذشت دبيرستان دارالفنون دچار شود دارالفنوني كه اكنون به متروكه اي تبديل شده كه روزنامه ها نوشتند ديدارهايش به دليل عدم رسيدگي در حال فروريختن است !
دبيرستان مروي در محدوده بازار مركزي تهران در سالهاي دهه پنجاه به عنوان يكي از پايه هاي اصلي هماهنگي معلمان و دانش آموزان براي حضور در تظاهرات محسوب مي شد تا حدي كه اولين جلسه انجمن اسلامي معلمان ايران نيز در سال 1346 شمسي در اين دبيرستان تشكيل شده بود.
حجت الاسلام محقق هرندي كه از سال 1342 دبير دبيرستان مروي بوده است : به دنبال جلسه مشترك انجمن اسلامي مهندسان و معلمان ايران در سال 1347 ساواك كنترل فيزيكي خود را در اين مدرسه افزايش داد تا حدي كه يكي از اتاق هاي مدرسه را به عنوان دفتر خود برگزيد.
آقاي امامي كه از سال 1336 به كسوت معلمي وارد شد : در سالهاي انقلاب حتي دانش آموزان اين مدرسه از آنچنان اطلاعات سياسي مذهبي عميقي برخوردار بودند كه براي دانش آموزان و معلمان جلسه سخنراني هايي سياسي برگزار مي كردند.
آقاي محمد غياثي با بيش از 50 سال سابقه تدريس در دبيرستان مروي : اولين بار عكس شاه از ديوارهاي اين مدرسه به همت شهيد سليمي از شهداي حزب جمهوري اسلامي به پائين كشيده شد و آقاي فخرالدين حجازي به عنوان معلم اين مدرسه در سال 1345 در سخنراني ماه رمضان خود از تشكيل حكومت اسلامي در ايران خبر داده بود
معلمان مدرسه مروي در سالهاي 56 و 57 كه فعاليت هاي خدماتي شهرداري تهران تعطيل شده بود با خودروهاي شخصي زباله هاي شهري را از مقابل منازل مردم جمع آوري مي كردند.

شنبه|ا|19|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 432]