ايران در شاخص عملكرد مبارزه با تغييرات اقليمي هشت پله سقوط كرد حال محيط زيست بد است

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: ايران در شاخص " عملكرد مبارزه با تغييرات اقليمي" هشت پله سقوط كرد حال محيط زيست بد است
احمدي نژاد در حالي در روزهاي گذشته، ايران را جزو چند كشور پاك جهان دانست كه گزارش "عملكرد مبارزه با تغييرات اقليمي" براي سال 2012 كه در روزهاي پاياني آذر امسال توسط موسسه ژرمن واچ انتشار يافت، نشانگر سقوط هشت پله اي ايران نسبت به سال قبل در كارايي سياست ها و راهكارهاي مواجهه با تغييرات اقليمي كشور است. در حالي كه احمدي نژاد عنوان كرد بايد در زمينه محيط زيست در مقياس و تراز جهاني كار كرد گزارش مذكور حاكي از آن است كه در بين 61 كشور عمده توليدكننده گازهاي گلخانه اي جهان، ايران رتبه 60 را به خود اختصاص داده است و تنها عربستان سعودي است كه از ايران يك پله عقب تر بوده و در جايگاه 61 قرار گرفته است. از سوي ديگر، براساس اين گزارش كه در دوربان آفريقاي جنوبي و همزمان با هفدهمين دور از "مذاكرات بين المللي براي تغييرات اقليمي" انتشار يافته است ايران از رتبه دهم توليد دي اكسيد كربن جهان در سال گذشته به رتبه هفتم توليد دي اكسيدكربن در جهان تنزل يافته است با اين حال، سياست ها و راهكارهاي دولت براي مبارزه با تغييرات اقليمي هر سال نسبت به گذشته ضعيف تر و ناكارآمدتر شده است به نحوي كه در سال 2011 هم نسبت به سال 2010 با 17 پله سقوط از رتبه 35 به رتبه 52 سقوط آزاد كرده است. شايان ذكر است ايران در سال 2009 در رتبه 39، در سال 2008 در رتبه 34، در سال 2007 در رتبه 49 و در سال 2006 در رتبه 47 قرار داشته است.

30 ميليون ايراني در معرض آلودگي هوا

در يكي دو سال اخير نه تنها كساني كه در تهران و ديگر شهر هاي بزرگ كشور زندگي مي كردند كه شهروندان ساكن شهرهاي كوچك با جمعيت كمتر از 200 و 100 هزار نفر نيز با معضل آلودگي هوا دست به گريبان بوده اند. در يكي دو سال اخير در تمامي شهرهاي كشور روز هايي از سال به دليل آلودگي هوا تعطيل اعلام شده است. تعداد روز هاي سالم از نظر آلودگي هوا در شهري مانند تهران انگشت شمار بوده است. آمارهاي حيرتآوري از تعداد كشته شدگان و آسيب ديدگان آلودگي هوا منتشر شده است و فشار هاي رواني ناشي از زندگي در چنين شرايطي روز به روز بيشتر شده است.
در يكي از آخرين اظهارنظرها در اين باره رييس كميته محيط زيست شوراي شهر تهران گفته است: آلودگي هوا يكي از مهم ترين مشكلاتي است كه در شهر تهران حدود 8/5 ميليون نفر و در سطح كشور 30 ميليون نفر تحت زيان هاي مستمر و پنهان آن قرار دارند.
معصومه ابتكار تاكيد كرده است: براي كاهش آلودگي هوا نبايد به برنامه هاي نمادين اكتفا كرد و بايد دستگاه هاي مختلف به وظايف انساني، اخلاقي و ديني خود عمل كنند.
هر چند دلايل شديدتر شدن هر روزه آلودگي هوا معلوم است و نوك پيكان انتقادات كارشناسان محيط زيست و شهروندان به سمت دستگاه هاي اجرايي است اما، مسئولان اجرايي بعضا سعي دارند با اظهار نظراتي شرايط پيش آمده را توجيه كنند. گزارش " عملكرد مبارزه با تغييرات اقليمي" براي سال 2012 بيانگر آن است كه شاخص هاي مربوط به بخش صنعت و فعاليت هاي بين المللي ايران در پايين ترين سطح خود قرار گرفته است و سياست هاي كنوني در اين دو بخش نياز به بازنگري كلي دارد. شاخص حمل و نقل زميني تنها شاخص رو به رشد در ايران است كه نسبت به سال گذشته جايگاه بهتري را به خود اختصاص داده است. اين شاخص با قرار گرفتن در رتبه سي و هفتم جايگاه حمل و نقل زميني ايران را در اين نمايه هشت پله بهبود بخشيده است. همچنين گسترش استفاده از سوختCNG در كنار هدفمند سازي يارانه حامل هاي سوخت، دو عامل مهم در بهبود جايگاه شاخص حمل و نقل شهري ايران در اين نمايه بوده است. با اين وجود، باز هم جايگاه ايران در شاخص واحدهاي مسكوني در اين نمايه در ضعيف ترين حالت خود قرار داشته است و رتبه اين شاخص 54 اعلام شده است. مطالعه شاخص هاي سيزده گانه گزارش "عملكرد مبارزه با تغييرات اقليمي" نشان مي دهد كارايي سياست هاي كنوني ايران در عرصه مواجهه با تغييرات اقليمي، كشور را در گروه بسيار ضعيف قرار داده است. از سوي ديگر حجم بالاي توليد دي اكسيدكربن در ايران به هيچ وجه در ارتباط منطقي با حجم توسعه صنعتي كشور و صادرات ايران نيست بلكه، بيانگر فرسودگي و بهره وري پايين صنايع ايران است كه به توليد افسار گسيخته دي اكسيدكربن منجر شده است. به عبارت ديگر هيچ دليل صنعتي غير از بهره وري پايين و فرسودگي سيستم وجود ندارد كه قادر به توجيه توليد دي اكسيد كربن توسط ايران باشد كه رقمي بالاتر از كشوري كاملا صنعتي چون كره جنوبي يا كشوري پهناور و صنعتي مانند كانادا است.
اين در حالي است كه بر اساس مطالعات صورت گرفته افزايش بهره وري انرژي يكي از اقتصادي ترين گزينه ها براي كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي ايران با ظرفيتي در حدود 31 درصد در سال 1400 است. با استفاده بهينه از حامل هاي انرژي و افزايش سهم گاز طبيعي در سبد تقاضا مي توان نرخ رشد انتشار سالانه دي اكسيد كربن را از 4/2 درصد به 2/4 درصد در سال 1400 كاهش داد. با اين حال رييس سازمان محيط زيست ايران با ايراد سخنراني در هفدهمين اجلاس متعاهدين كنوانسيون تغييرات اقليم در آفريقاي جنوبي گفته است: جمهوري اسلامي ايران برنامه هاي جامعي براي كاهش آثار تغييرات آب و هوايي و سازگاري در دست اقدام دارد.
محمدجواد محمدي زاده مدعي شده است: اين اقدام تاثير قابل ملاحظه اي بر مصرف انرژي در تمامي بخش ها داشته است.
به گفته او در بخش توليد برق در برنامه چهارم و پنجم توسعه كه در سال 2011 آغاز شد اصلاح بهره وري انرژي در نيروگاه ها و افزايش راندمان نيروگاه هاي حرارتي تا 36/8درصد، كاهش تلفات شبكه هاي توزيع برق تا 15درصد و اجراي تبديل توربين هاي گازي به سيكل هاي تركيبي به ميزان حداقل 3 مگاوات از جمله اين اقدامات است.
رييس سازمان محيط زيست كشور ادامه داده بود: رشد 27/5 درصدي نيروگاه هاي برق آبي و 90/2درصدي انرژي باد، اجراي نيروگاه هاي كوچك مقياس خورشيدي، سيستم هاي فتوولتائيك و ساير انرژي هاي تجديدپذير و برچسب گذاري از اقدامات مهمي است كه در اين مدت به انجام رسيده است.
اين در حالي است كه سهم نيروگاه هاي بادي و خورشيدي در كشور در توليد برق هنوز هم كمتر از يك درصد از برق توليدي كشور است كه عملا به حساب نميآيد. اگرچه بخش عمده اي از گاز گلخانه اي كشور ناشي از مصرف سوخت هاي فسيلي است اما، براساس آمار منتشر شده همچنان 9درصد از سهم انتشار را تخريب جنگل ها و مراتع كشور به خود اختصاص داده است. بر همين اساس فائو در گزارش وضعيت جنگل هاي جهان در سال 2011 سطح جنگل هاي ايران را بسيار كمتر از آنچه مسئولان ايران ادعا مي كنند اعلام كرد. بر اساس اعلام فائو تنها 11 ميليون هكتار از ايران را جنگل در برگرفته حال آنكه سازمان جنگل ها و مراتع ايران مدعي است اين رقم 14 ميليون هكتار است و نه تنها تخريبي نداشته ايم بلكه افزايش سطح جنگل هم داشته ايم.

ضربه هاي مكرر بر تن نحيف محيط زيست

در يكي دو سال اخير روزي نبوده است كه رسانه ها اخباري تاثربرانگيز از وضعيت وخيم محيط زيست كشور منتشر نكنند. هر روز يا درياچه اي خشك شده يا جنگلي در آتش سوخته يا تالابي آلوده شده و يا لاشه چند دلفين در ساحل رويت شده است. در همين سال هاي اخير بوده است كه عوامل انساني و طبيعي دست به دست هم داده اند تا درياچه اروميه وضعيت وخيمي پيدا كند و زاينده رود براي ماه هاي متمادي آب نداشته باشد. همچنين در همين سال ها بوده است كه هرروز اخباري مبني بر وقوع آتش سوزي در جنگل هاي شمال و غرب كشور منتشر شده است. وضعيت تالاب ها نه تنها بهبود پيدا نكرده كه نگراني درباره آنها افزايش پيدا كرده است. اكوسيستم تالاب ها تغييرات محسوسي را متحمل شده است و آبزيان هر روز كمتر و كمتر شده و پرندگان مهاجرت كرده اند. درياي شمال و جنوب كشور در معرض انواع و اقسام آلودگي ها قرار گرفته است و براي چندين و چندمين بار دلفين ها در سواحل جاسك و ميناب به گل نشسته اند.
مجله فيچر اخيرا مقاله اي منتشر كرده است كه نشان مي دهد تغيير اقليم چه تاثيراتي روي آبزيان و منابع شيلاتي خواهد داشت. بر اساس اين مطالعه و نقشه هاي منتشر شده خليج فارس در ميان مناطقي است كه به طور جدي از پيامدهاي اقليمي متاثر مي شود به صورتي كه، حداكثر ظرفيت صيد با كاهش 50 درصدي مواجه خواهد شد. مقدار كاهش پيش بيني شده براي درياي خزر به مراتب كمتر از خليج فارس و بين چهار تا پنج درصد است.
همچنين براساس تحقيقات و ارزيابي هاي انجام شده در طرح توانمندسازي تغيير آب و هوا تحت نظر كنوانسيون تغييرات آب و هواي سازمان ملل متحد و با استفاده از سناريو هاي مطرح شده توسطIPPC اگر ميزان غلظت دي اكسيد كربن تا سال2100 دوبرابر شود، دماي متوسط ايران به ميزان 1/5 تا 4/5 درجه سانتيگراد افزايش مي يابد كه اين مسئله تغييرات محسوسي را در منابع آبي، ميزان تقاضاي انرژي، توليدات كشاورزي و نواحي ساحلي موجب مي شود. براي بررسي ميزان اثرات گرم شدن زمين بر منابع آبي ايران تحقيقات مختلفي با استفاده از داده هاي آبي - هواشناسي و مدل هاي رواناب مختلف كه با سناريوهاي انتشار و تغييرات دمايي نيز ادغام شده اند، انجام شده است. نتيجه داده هاي رواناب دوره اي كه از 398 ايستگاه آب سنجي گردآوري شده است نشان مي دهد شاخص سيلاب در 47 درصد آنها تغيير كرده است. به علاوه، در 600 ايستگاه هواشناسي مورد مطالعه در سالهاي 1990 تا 2000 به طور مشخص تغييرات اقليم مشخص شده است. مدل دراز مدت رواناب كه براي 30 حوزه رودخانه اي استفاده شد، نشان مي دهد افزايش دما حجم رواناب را در زمستان به دليل تبديل بارش برف به باران و در بهار، به دليل آب شدن سريع برف ها افزايش مي دهد.
همچنين مشخص شده است افزايش دما بر رواناب حوضه هاي آبگير تاثير گذاشته و نوسانات ناشي از بارندگي را كاهش مي دهد.
در بخش كشاورزي نيز افزايش دماي پيش بيني شده در اثر تغييرات آب و هوايي باعث كاهش باروري نشاي برنج، كاهش طول عمر ذرت، نارسي گندم و كاهش جوانه زني سيب زميني مي شود. از طرف ديگر، تغييرات آب و هوايي با كاهش ميزان و زمان بارش، بر اساس داده هاي تاريخي، باعث كاهش توليد گندم و پنبه مي شود به طوري كه، خشكسالي هاي اخير در محدود سالهاي 77 تا 78 با عث كاهش يك ميليون و 50 هزار تن محصول گندم آبي و دو ميليون و 543 هزار تن محصول گندم ديم شد. اين نتايج نشان مي دهد بخش كشاورزي ايران در برابر پديده تغيير آب و هوا بسيار آسيب پذير است. گرم شدن زمين بر بخش جنگل نيز به شدت تاثير مي گذارد. تغيير محل رويش طبيعي گونه هاي گياهي جنگلي به ويژه گونه هاي مقاوم همچون راش و انقراض گونه هاي نيمه مقاوم از نمونه هاي اين تاثيرات است. با توجه به داده هايي كه طي ده سال در ساعت هاي مختلف از سه ايستگاه چابهار، بندرعباس و بوشهر جمعآوري شده است ميانگين افزايش متوسط سطح آب دريا در خليج فارس و درياي عمان 4/5 ميليمتر در سال بوده است كه با سناريوي سالIPCC 5991 مطابقت مي كند. بعضي از اثرات افزايش دما و سطح آب دريا در نواحي ساحلي در شمال و جنوب، آب گرفتگي زمين هاي پست مانند شبه جزيره ميانكاله و خليج گرگان، سفيد شدگي گسترده آبسنگ هاي مرجاني در كيش، نفوذ آب شور در آب هاي شيرين در اثر آب گرفتگي زمين هاي ساحلي همگي مثال هايي از آسيب پذيري سواحل شمالي و جنوبي ايران است.
از منظر اقتصادي - اجتماعي تغيير اقليم اثرات سو»شديدي بر بهداشت و رفاه خانوارها دارد كه از آن جمله مي توان به تامين آب شيرين در مناطق ساحلي اشاره كرد. نفوذ آب شور به داخل آب هاي سطحي و زيرزميني از مهمترين پيامدهاي تغيير اقليم در منطقه به ويژه در حوضه آبريز رودخانه كارون محسوب مي شود. رودخانه كارون اصلي ترين منبع آب شرب براي شهرهايي با جمعيت بيش از يك ميليون نفر است و نفوذ آب شور در اثر افزايش سطح آب دريا و كاهش دبي آب رودخانه ها يكي از موضوعات مورد بحث درباره اين رودخانه بوده و هست. تغيير آب و هوا تاثير مستقيمي برسلامتي انسان ها دارد. انتظار مي رود گرم شدن زمين منجر به افزايش بيماري هاي قلبي و عروقي، تنفسي و بيماري هاي عفوني و ميكروبي شود. مالاريا يكي از بيماري هايي كه در مناطق استوايي شايع است در استان هاي گرمسيري ايران نيز رايج است. تحقيق روي ميزان بروز مالاريا از سال 1982 تا 1988 در كشور نشان مي دهد ميزان موارد ابتلا به اين بيماري به رغم افزايش امكانات بهداشتي و درماني رو به رشد است. تغييرات اقليمي در كشور واقعيتي است كه انكار و تكذيب آن هيچ خاصيتي ندارد. به نظر مي رسد بايد با پذيرفتن نگران كننده بودن وضعيت، به انجام يك سري اقدامات كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت مبادرت ورزيد.

پنجشنبه|ا|6|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 289]