طلسم؛ تجربه اي يگانه در سينماي وحشت ايران

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: طلسم؛ تجربه اي يگانه در سينماي وحشت ايران
تهران- سينماي وحشت يا دلهره با وجود قدمت طولاني و مخاطبان بسيار در اقصي نقاط جهان، در سينماي ايران آنچنان كه بايد مورد توجه سينماگران قرار نگرفته كه عمده ترين دليل آن به تمايل آنها به توليد فيلم هاي ساده و كم هزينه باز مي گردد.

"طلسم" ساخته داريوش فرهنگ از معدود نمونه هاي شاخص توليد شده در باب سينماي وحشت است كه گذر زمان نيز چيزي از ارزش هاي آن كم نكرده است.بخش عمده اي از اين ماندگاري به فيلمنامه درخشان طلسم بازمي گردد كه با بهره گيري از مولفه هاي اين گونه سينمايي ساخته شده و تغييرات مختصري جهات بومي تر شدن در آن اعمال شده است.

شروع طوفاني فيلم كه با گم شدن عروس و داماد روستايي در دل جنگل همراه شده،به يكباره مخاطب را بدون زمينه چيني هاي طولاني وارد داستان كرده است كه از اين حيث به نمونه هاي باكيفيت غير ايراني پهلو مي زند.در اين بخش فرهنگ به عنوان خالق اثر از تمامي نشانه هاي مربوط به سينماي وحشت همچون:باد،رعد و برق و باران فراوان نهايت استفاده را برده و مخاطب را به تماشاي ادامه كار ترغيب مي كند.

پديدار شدن قصري مرموز در دل جنگل كه با ورود اين دو بدانجا همراه مي شود،اجازه نفس كشيدن به مخاطب داده و آرامش حاكم بر آن حس خوبي را در آنها به وجود مي آورد.از اينجا به بعد فرهنگ روي شخصيت ها كار بيشتري را صورت داده و به مرور عروس و داماد روستايي نيز به موازات بقيه كشف مي شوند.

اصولا كار كردن با شخصيت هاي محدود آن هم در فضايي بسته براي فيلمنامه نويسان كار طاقت فرسايي است كه فرهنگ در طلسم به خوبي از عهده انجام آن برآمده است.وي به درستي روي اشراف زادگي شازده مسن تاكيد كرده كه زمان برايش متوقف شده است.

عروس و داماد به عنوان نماينده اي از نسل جديد با ورود به كاخ شازده را نيز از خوابي طولاني بيدار كرده و به جستجو وامي دارند كه در نهايت به كشف حقيقتي تلخ منجر مي شود.

شازده نمادي از اشرافيت رو به اضمحلالي است كه در نهايت نابود مي شود بدون آنكه گزندي به نمايندگان نسل نو وارد شود.فرهنگ اين نمادها را به گونه اي غير تحميلي به كار گرفته است كه به هيچوجه گل درشت به نظر نمي رسند.در كنار او ضد قهرمان فوق العاده اي قرار گرفته كه ريشه در تاريخ دارد:پيشكار عقيم شازده كه بنا به رسمي قديمي ميان شاهان قجري از نوجواني عقيم شده و كينه اي عميق از آنها به دل دارد.

در واقع موتور حركت فيلم همين پيشكار سرشار از عقده است كه مرگي تدريجي را براي اربابش از طريق خوراندن سم رقم زده و عروس او را نيز در سرداب قصر زنداني كرده است.اين ضد قهرمان يك شخصيت منفي مطلق نيست چرا كه نويسنده اطلاعاتي را درباره اش به مخاطب داده و سياهي هاي درونش را به عوامل بيروني نسبت داده است.

به همين خاطر هم با وجود تنفر مخاطب از او،رگه هايي از دلسوزي را در اعماق وجودش احساس مي كند كه اين امر نشان دهنده موفقيت فرهنگ در خلق شخصيتي با كيفيت و استاندارد است.اما عروس و داماد داستان آنچنان كه بايد مورد توجه نويسنده قرار نگرفته و نقاط مبهم بسياري در خلق آنها به چشم مي خورد.

در واقع اين دو زير سايه شازده و پيشكار مرموزش قرار گرفته اند و در پرداخت آنها كوتاهي هايي صورت گرفته كه اين امر به خصوص در رابطه با عروس بيشتر صدق مي كند. عروس شازده نيز كه در سرداب پير شده بيشتر نمادي از معصوميتي است كه توسط قطب شر-پيشكار- به تباهي كشيده شده و بيشتر شمايلي نمادين دارد.

داريوش فرهنگ علاوه بر فيلمنامه در كارگرداني نيز فوق العاده عمل كرده و بسيار فراتر از يك فيلم اولي ظاهر شده است.بخش افتتاحيه طلسم ساختار فوق العاده دارد كه در آن زمان بسيار مورد توجه قرار گرفت و در نمايش هاي خارج از كشور حيرت منتقدين را برانگيخت.

وي در دكوپاژ فيلمنامه اش به خصوص در صحنه هاي طولاني قصر به گونه اي عمل كرده كه موجبات خستگي مخاطب را فراهم نكند. صحنه سخت و پيچيده تالار آينه از جمله اين ترفندهاست كه هنوز در سينماي ايران بلند پروازانه و جذاب جلوه مي كند كه هماهنگي فرهنگ و زرين دست -مدير فيلمبرداري - آن را به چنين نتيجه درخشاني رسانده است.

فيلمي متعلق به سينماي وحشت با بازيگران محدود نياز بسيار به بازيگران حرفه اي دارد چرا كه اندكي لغزش در اين زمينه مي تواند به نابودي كل كار منجر شود.در طلسم فرهنگ از شم بازيگري اش مدد گرفته و بازيگراني كاملا متناسب با نقش را برگزيده است.

جمشيد مشايخي براي نقش شازده كاملا مناسب بوده و بازي درخشاني را از اين بازيگر كهنه كار شاهد بوده ايم.در كنار او بايد به پرويز پورحسيني اشاره كرد كه تمامي عقده هاي فروخورده پيشكار را تمام قد به تصوير كشيده است بي آنكه به ورطه اغراق بيفتد.آتيلا پسياني و سوگند رحماني در نقش عروس و داماد روستايي در كنار سوسن تسليمي در نقشي كوتاه اما ماندگار،بازي هاي خوبي را ارايه كرده اند كه البته در قياس با مشايخي و پورحسيني چندان به چشم نمي آيند.

طلسم اثري جذاب از سينماي وحشت است كه نتيجه جسارت،نوجويي و پويايي فرهنگ و گروهش است. عناصري كه اين روزها سينماي ايران در آستانه سي سالگي جشنواره فيلم فجر به شدت به آن نياز دارد.

فراهنگ**1983**م.ج

انتهاي خبر / خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) / كد خبر 30756187

دوشنبه|ا|19|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 180]