؛سلام چراغ سبز آشنايي

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: ؛سلام چراغ سبز آشنايي
؛سلام چراغ سبز آشنايي
صفحه 08 خانواده و سلامت ، شماره سريال 17209 ، تاريخ انتشار 871204

«سلام» و دست دادن دوستي و پيوندهاي عاطفي را استوار و پايدارتر مي كند .

سلام، چراغ سبز آشنايي است.

وقتي دو نفر به هم مي رسند، نگاه ها كه به هم مي افتد، چهره ها كه رو در رو قرار مي گيرد، نخستين علامت صداقت و مودت و برادري، «سلام دادن» است و در پي آن، دست دادن و «مصافحه».دو نفر را تصور كنيد كه به يكديگر مي رسند، آشنا و دوست هم هستند. در اين برخورد، بهتر است نخستين كلامشان چه باشد؟ آيا مناسب تر از «سلام» چيزي سراغ داريد؟

مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه قم درباره مفهوم سلام آورده است: سلام، اطمينان دادن به طرف مقابل است كه: هم سلامتي و تندرستي تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، كه گزندي به تو نخواهد رسيد. من خيرخواه تو هستم، نه بدخواه و كينه ورز و دشمن. سلام نوعي درود و تحيت اسلامي است كه دو مسلمان به هم مي گويند. اين معناي شعار اسلامي سلام است. دست دادن و دست هم را صادقانه به گرمي فشردن، نشان ديگري از محبت و صميميت و خيرخواهي است.

دل ها را به هم نزديكتر و محبت ها را بيشتر مي كند. تماس دو دست، قلب ها را نيز به هم نزديكتر مي كند. اگر منافقانه و دروغ و فريب نباشد!

باري... سلام، نام خداست و تحيت الهي. سفارش پيامبر است و امامان. تا آن جا كه فرمودند: اگر كسي پيش از سلام، شروع به سخن كرد، جواب ندهيد.

در حديث ديگري امام صادق(ع) از قول خداوند نقل مي كنند كه: بخيل، كسي است كه از سلام كردن به ديگري بخل ورزد.به راستي... سلام كردن به ديگري نه تنها چيزي از قدر و جايگاه انسان نمي كاهد و هيچ گونه ضرر و زيان مادي، پولي، آبرويي و ... ندارد، بلكه ايجاد محبت مي كند و صفابخش است و خداپسند و سيره رسول خدا(ص) و روش و منش اولياي الهي است. به علاوه، نشانه اي از تواضع و فروتني و نداشتن كبر است. انسان هاي متواضع، نه تنها زيان نمي بينند، بلكه عزت و محبوبيت هم پيدا مي كنند. امام صادق(ع) فرمودند: «از نشانه هاي فروتني اين است كه به هركس برخوردي، سلام دهي.»

پيامبراكرم(ص) نيز فرمودند: هرگاه يكديگر را ديدار كرديد، با «سلام» و «دست دادن» باهم ديدار كنيد.

ادب و آداب سلام
سيره رفتاري پيامبرخدا آن بود كه به هركه مي رسيد- حتي كودكان- ابتدا به او سلام مي كرد، به خصوص در مورد سلام كردن به كودكان مي فرمودند: ٥ صفت است كه تا زنده ام، آن ها را رها نخواهم كرد. يكي هم سلام دادن به كودكان است، تا پس از من «سنت» شود. اين خصلت خجسته، از اخلاق حسنه و روحيه پاك و تواضع او سرچشمه مي گرفت. اين ها درست؛ ولي ادب اقتضا مي كند كه كوچكترها به بزرگ ترها سلام كنند. در حديث آمده است كه پيامبراكرم(ص) فرمودند:

كوچك به بزرگ سلام كند،

يك نفر به دو نفر،

و جمعيت كم به جمعيت فراوان،

و سواره بر پياده،

و رهگذر، بر كسي كه ايستاده است.

و ايستاده بر كسي كه نشسته است.

و البته كه اگر جز اين باشد، نشان تواضع نخواهد بود!

سلام را بايد آشكارا، بلند و با صداي رسا ادا كرد و جواب سلام نيز بايد همين گونه باشد، يعني بلند و واضح، تا طرف بشنود. اگر در برخورد با ديگران يا ورود به جلسه و جمعي، يا رسيدن به خانه و محل كار، آهسته سلام كنيد شايد سلامتان را نشنوند و با اين كه شما سلام كرده ايد شما را بي ادب و بي اعتنا و متكبر بپندارند.

امام صادق(ع) مي فرمايند: «هرگاه يكي از شما سلام مي كند سلامش را آشكارا بگويد. نگويد كه «سلام دادم، ولي جوابم را ندادند» شايد سلام داده ولي آنان نشنيده باشند! و هرگاه يكي از شما جواب سلام مي دهد، جواب را آشكارا و بلند بگويد، تا آن مسلمان ديگر نگويد كه «سلام كردم ولي جوابم را ندادند!» اگر سلام مستحب است، جوابش واجب است. البته بيشترين ثواب نيز از آن كسي است كه شروع به سلام كند. آن كه سلام مي كند پاسخش را بايد گرمتر و بيشتر داد، چرا كه سلام نوعي تحيت و هديه از سوي يك مومن است و هديه را بايد پاسخي بهتر ارائه داد، تا نشان قدرشناسي باشد و اين تعليم قرآن كريم است كه تحيت ديگران را به گونه اي بهتر پاسخ دهيد: «... فحيوا باحسن منها» و يا مثل همان را بازگردانيد.

دست دادن
گفتيم كه «مصافحه» هم «دوستي آور»، «كدورت زدا» و «محبت آفرين» است. ما علاقه خود و صميميت را با دست دادن ابراز مي كنيم. برعكس، اگر با كسي كدورت و دشمني داشته باشيم، از دست دادن با او پرهيز مي كنيم و به همين علت اين دستور مقدس و پربركت اسلامي، در تحكيم رابطه هاي دوستي و اخوت، ثمربخش است.

امام باقر(ع) فرمودند: هر دو نفر مومني كه با هم دست بدهند، دست خدا ميان دست آنان است و دست محبت الهي بيشتر با كسي است كه طرف مقابل را بيشتر دوست بدارد.

و نيز امام صادق(ع) فرمودند: هنگامي كه دو برادر ديني به هم مي رسند و باهم دست مي دهند، خداوند با نظر رحمت به آنان مي نگرد و گناهانشان، آن سان كه برگ درختان مي ريزد فرو مي ريزد، تا آن كه آن دو از هم جدا شوند.

شيوه مصافحه
دست دادن نيز، همچون سلام، ادب و آدابي دارد. يكي از آن ها پيوستگي و تكرار است. در يك سفر و همراهي و ديدار، حتي چند بار دست دادن نيز مطلوب است. ابوعبيده نقل مي كند: همراه امام باقر(ع) بودم. اول من سوار مي شدم و سپس آن حضرت. چون بر مركب خويش استوار مي شديم، سلام مي داد و احوالپرسي مي كرد، چنان كه گويي قبلا يكديگر را نديده ايم. آنگاه مصافحه مي كرد.

هرگاه هم از مركب فرود مي آمديم و روي زمين قرار مي گرفتيم، بازهم به همان صورت، سلام مي كرد و دست مي داد و احوالپرسي مي كرد و مي فرمود: «با دست دادن دو مومن، گناهانشان همچون برگ درختان فرو مي ريزد و نظر لطف الهي با آنان است، تا از هم جدا شوند.» از آداب ديگر مصافحه، فشردن دست، از روي محبت و علاقه است، اما نه در حدي كه سبب رنجش و درد شود. جابربن عبدا... مي گويد: در ديدار با رسول خدا(ص) بر آن حضرت سلام كردم. آن حضرت دست مرا فشار داد و فرمود: دست فشردن، همچون بوسيدن برادر ديني است. همچنين هنگام مصافحه، طول دادن و دست را زود عقب نكشيدن، از آداب ديگر اين سنت اسلامي است. در مصافحه، پاداش كسي بيشتر است كه دستش را بيشتر نگه دارد. پيامبراسلام(ص) نيز اين سنت نيكو را داشت كه چون با كسي دست مي داد، آن قدر دست خود را نگه مي داشت، تا طرف مقابل دست خود را سست كند و عقب بكشد.

باري... محبت قلبي را بايد آشكار ساخت.

از آثار ديگر مصافحه، «كينه زدايي» است. پيامبرخدا(ص) فرمودند: مصافحه كنيد و دست دهيد، چرا كه آن، كينه و كدورت را مي زدايد.

يکشنبه|ا|4|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 65]