افول خورشيد

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: افول خورشيد

مدينه حال و هواي غريبي دارد. چندي است كه شهر پيامبر(ص)، مونس اشك و آه شده است و خاطره خنده و تبسم را از ياد برده است. از آن هنگام كه كاروان بزرگ حج، از زيارت خانه خدا باز گشته‏اند، هر لحظه سيماي ملكوتي پيامبر(ص) افروخته‏تر مي‏شود و سرو بلندش، پس از يك عمر تلاش و پيكار، خميده‏تر مي‏گردد. گويا در همين روزها پيك الهي براي او پيام آورده است كه‌اي محمد:

«تو مي‏ميري، ديگر مردمان نيز مي‏ميرند.(زمر 30)

در حالي كه دست بر شانه علي(ع) دارد، راهي «قبرستان بقيع» مي‏شود، تا در واپسين لحظات، براي اسيران خاك، طلبِ آمرزش كند. با قدمهايي شمرده، وارد «بقيع» مي‏شود. با نگاهي مهربان يك يك قبرها را از نظر مي‏گذراند و برايشان «فاتحه» مي‏خواند. سپس غرق در افكاري آشفته، ابروانش در هم گره مي‏خورد و با نگراني مي‏گويد:

ـ فتنه‏ها، همچون پاره‏هاي شب تيره، پيش مي‏آيند، در حالي كه پيوسته و متراكمند.

نگاهي به علي(ع) مي‏افكند و مي‏فرمايد:

ـ كليد گنجهاي دنيا و آخرت را به من پيشنهاد كرده‏اند و مرا ميان آن و ملاقات پروردگار مخير ساخته‏اند. اما من ديدار با خدا را برگزيدم.(1)

علي(ع) پريشان مي‏شود؛ چرا كه دريافته است، پيامبر(ص) آخرين لحظات حيات را تجربه مي‏كند. اما اين پيامهاي آسماني براي پيامبر(ص)، نويد پايان رنجهاست. بيست و اندي سال، تلاش و پيكار و وقايع تلخ و شيرين آن، از برابر ديدگانش رژه مي‏روند. به ياد مي‏آورد كه چگونه بر سرش خار و خاشاك مي‏ريختند و پاي نبوتش را با كينه‏هاي ديرينه مي‏خليدند. دوران تلخ شِعب ابي‏طالب و ناله‏هاي جانگداز «سميه» و «بلال»، در زير خروارها عداوت و دشمني، از خاطرش محو نمي‏شود. اما اينك، در آن سوي آسمانها، پيامبران و اولياء، صف در صف، انتظار مقدمش را مي‏كشند و ملايك به يُمن ورودش بهشت را آذين بسته‏اند. فرشتگان ديدگان ملتمس خود را فرش راه او كرده‏اند و جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل، چشم از زمين بر نمي‏دارند.

اما در پس تمامي شاديها، غمي جانكاه در وجود پيامبر(ص) شعله مي‏كشد و بر چهره‏اش هاله‏اي از اندوه نشانده است. گويا در اين دنيا، دل در گرو دلبندي دارد، كه نمي‏تواند بدون او از اين كره خاكي دل بر كند. دلبندي كه حاصل عمر اوست و تمامي رنجهاي نبوت را در دامان پر مهر و عطوفت او تحمل كرده است. گاه كه سرماي تلخ و گزنده كفار، قلبش را مي‏آزارد، تنها حرارت دلرباي اين شاهكار عالم هستي، شكوفه‏هاي اميد را در قلبش مي‏پروراند و در جهان پر از تعفن و لجنزار كفر و شرك، تنها بوي بهشت را از او استشمام كرده است و در ميان تمامي خاكيان، تنها او و چند تن ديگر از افلاكيان را مشاهده كرده است. چگونه مي‏تواند به عرش پرواز كند، اما پاره تن خود را در فرش، بي‏هيچ تكيه‏گاهي، يكه و تنها رها كند. گردباد حوادث را مي‏بيند، كه پس از او فاطمه‏اش(س) را در بر مي‏گيرند و گُل وجودش را در تندباد ظلم و تعدّي پرپر مي‏كنند.

از سوي ديگر، فاطمه چگونه بي‏پدر، در اين ظلمتكده خواهد ماند. او كه چشمان مهربانش با وجود پيامبر(ص)، پيوندي ناگسستني يافته است، چگونه مي‏تواند پس از اين، بر خاك سرد و تيره مرقد پدر بنگرد. دل زهرا(س) با قلب پيامبر(ص) مي‏تپد و روح و روان فاطمه(س) آميخته‏اي از روح مقدس پيامبر(ص) است. اگر پيامبر(ص) بميرد، فاطمه(س) هم مي‏ميرد.

چندي پيش پيامبر(ص) به فاطمه(س) فرمود:

ـ دخترم! هر سال جبرئيل تمامي قرآن را يك‏بار براي من مي‏خواند؛ اما امسال دو مرتبه آن را خواند.

فاطمه(س) نگران و مضطرب پرسيد:

ـ پدر؛ معني اين كار چيست؟!

ـ دختر عزيزم؛ گويا امسال، آخرين سال زندگي من است.(2)

از آن هنگام، ديگر گل لبخندي بر گلزار چهره فاطمه(س) نشكفت و آن چهره بشاش و زيبا به چهره‏اي افسرده و غمگين بدل شده است.

رفته رفته نشانه‏هاي مرگ، يك يك بر چهره پيامبر خدا(ص) نقش مي‏بندد و تب بر سراسر وجودش خيمه مي‏زند؛ تا آنجا كه ديگر توان راه رفتن ندارد. روزها در حالي كه در بستر آرميده است، خيل مهاجر و انصار مي‏آيند و خاموش شدن آخرين شعله‏هاي حيات پيامبر(ص) را ناباورانه نظاره مي‏كنند. ديده‏هاي نگران مهاجر و انصار با در خانه پيامبر(ص) گره خورده است و هر لحظه كه در بر روي پاشنه مي‏چرخد، نفس در سينه‏ها، حبس مي‏شود، كه شايد نفس پيامبر(ص) نيز در سينه حبس شده باشد.

در يكي از روزها كه بسياري از بزرگان مهاجر و انصار گرد رسول خدا(ص) حلقه زده‏اند و بر چهره آرام و بي‏حركت او مي‏نگرند، ناگهان چينهايي بر سيماي حضرت(ص) نقش مي‏بندد. گويا در اعماق ذهنش، فكري همچون آهن مذاب در حال جوشش است، به‏گونه‏اي كه در اين لحظه‏ها، نيز پيامبر(ص) را رها نمي‏كند. پيامبر(ص) به زحمت، چشمان تب‏دارش را مي‏گشايد. فكر آينده امتش ـ كه سالها براي هدايتشان خون دل خورده است ـ سَكَرات مرگ را از يادش برده است. دانه‏هاي شفاف اشك بر گونه‏هايش مي‏غلطد. دل مهاجر و انصار، همچون دريايي طوفان‏زده، متلاطم است. به راستي چه چيزي موجب شده است، كه پيامبر(ص) در آخرين لحظات، اين‏گونه خويش را به تعب وا دارد؟ پيامبر(ص) تمام نيروي خود را در زبان جمع كرده مي‏گويد:

ـ براي من كاغذ و قلمي بياوريد، تا برايتان چيزي بنويسم، كه پس از من هرگز گمراه نشويد!

نگاهها در هم گره مي‏خورد و هر كس مي‏كوشد تفكرات ديگران را بخواند. بعضي كه هنوز شعله‏هاي عشق به پيامبر(ص) در وجودشان شعله مي‏كشد فرياد مي‏زنند:

ـ چرا درنگ مي‏كنيد؟! پيامبر خدا در پي هدايت ماست؛ قلم و كاغذي بياوريد تا بنويسد!

اما برخي ديگر كه از ديرباز، مرگ پيامبر(ص) را انتظار مي‏كشيدند، و كينه‏هايي كهنه از دوران جاهليت، قلبهايشان را فرا گرفته است؛ فرياد زدند:

ـ پيامبر بيمار است؛ اين سخن او نيز از بيماريش مي‏باشد.(3)

آنان به خوبي مي‏دانستند كه پيامبر(ص) با نوشتن، تمامي آرزوهاي شوم آنان را نقش بر آب خواهد كرد. اما چگونه ممكن بود، پيامبري كه در طول عمرش كلمه‏اي نابجا بر زبان نرانده است، پيرامون چنين مسأله مهمي، نابجا سخن گويد. كه خداوند نيز در مورد او مي‏فرمايد:

«و ما ينطق عن الهوي، ان هو الاّ وحي يوحي» (النجم3)

پيامبر(ص) دريافت، كه نطفه ابرهاي تيره و تار، بسته شده است و اين گذر زمان است كه در تنور حوادث مي‏دمد. رنگ پيامبر(ص) دگرگون شد و موجي از غم، سراسر وجودش را فرا گرفت. پس از آن همه تلاش و جانفشاني‌هاي بي‏شمار براي پيامبر(ص) بسيار دشوار بود كه ببينند دنيا آنچنان قلب برخي از ياران را سياه كرده است، كه حتي در كنار بستر تب‏آلودش نيز دست از نزاع بر نمي‏دارند.

پيامبر سخت رنجيده شد و در حالي كه سردرد امانش را بريده بود فرمود:

ـ برويد. سزاوار نيست كه در حضور پيامبري بي‏شرمانه به نزاع بپردازيد.

و سپس خاموش شد. اطرافيان پيامبر(ص)، در حالي كه سرها را پايين انداخته بودند، حجره پيامبر(ص) را ترك كردند و اينك پيامبر بود و فاطمه و يار همدم و مهربانش علي(ع) و فرزندانش. اندوه بر تمامي چهره‏ها نشسته بود و فضايي رنج‏آور را آفريده بود. حسن(ع) و حسين(ع) در حالي كه قدمهاي پيامبر را مي‏بوسيدند، اشك مي‏ريختند. فاطمه(س) نيز در كنار بالين پدر اشك مي‏ريزد. پرده‏هايي از اشك، دنياي اطراف پيامبر(ص) را نيز لرزان مي‏كند. به پيامبر(ص) گفتند: «چرا گريه مي‏كنيد؟» فرمود:

ـ براي خاندان و فرزندانم مي‏گريم و بر آنچه از بدكاران امتم به آنها مي‏رسد. گويي دخترم فاطمه را مي‏بينم كه بعد از من به وي ظلم مي‏شود و هر چه فرياد مي‏كند «پدر»؛ هيچ كس به فرياد او نمي‏رسد.

فاطمه(س) همچون ابر بهار مي‏گريد. دستهاي لرزان پيامبر(ص) آهسته بالا مي‏آيد و اشك از ديدگان فاطمه(س) زدوده مي‏گويد:

ـ فاطمه‏جان گريه مكن!

فاطمه(س) غرق در ماتم و اندوه پاسخ مي‏دهد:

ـ من از محنتهايي كه پس از تو بر من مي‏رسد نمي‏گريم، بلكه دوري تو برايم طاقت‏فرساست.

پيامبر(ص) نگاهي به چهره دخترش مي‏افكند و به او اشاره‏اي مي‏كند. فاطمه(س) بر روي چهره پدر خم مي‏شود و پس از لحظاتي لبخندي شيرين بر لبانش مي‏نشيند. بعدها كه از فاطمه(س) علت لبخندش را پرسيدند گفت: پيامبر آهسته به من فرمود:

ـ فاطمه‏جان؛ تو اولين كسي هستي كه به من ملحق مي‏شوي.(4)

علي(ع) سر پيامبر(ص) را به دامن مي‏گيرد و فاطمه(س) مات و مبهوت، عروج غمبار پيامبر(ص) را نظاره مي‏كند. بار ديگر پيامبر(ص) چشمهايش را مي‏گشايد و دست لرزانش را به سوي فاطمه(س) دراز كرده، دست دخترش را به سينه مي‏چسباند. دست علي(ع) نيز در دست ديگر پيامبر(ص) است. مي‏خواهد سخن بگويد، اما اشك امانش نمي‏دهد. گريه آنچنان شديد است كه بدن پيامبر(ص) مي‏لرزد و عقده‏هايي كه در گلوها مانده است به يك‏باره مي‏تركد.

فاطمه(س) كه عنان از دست داده است، با صدايي لرزان مي‏گويد:

ـ ‌اي پدر؛ گريه‏ات قلبم را پاره‏پاره كرد و جگرم را سوزاند.‌اي امين پروردگار؛‌اي فرستاده خدا؛ پس از تو چه بر سر فرزندانت خواهد آمد و چه كسي علي(ع) را در راه دين، ياري خواهد كرد؟!

پيامبر(ص) دست فاطمه(س) را آرام در دست علي(ع) مي‏نهد و مي‏فرمايد:

ـ‌ اي ابالحسن؛ زهرا امانت خدا و پيامبر است. امانت خدا و پيامبر را خوب نگاهداري كن!

ـ‌ اي علي؛ به خدا قسم زهرا سرور زنان بهشت است.

ـ‌ اي علي؛ سوگند به خدا، من هنگامي به اين مقام رسيدم، كه آنچه براي خود خواسته بودم، براي او نيز درخواست كردم.

ـ علي؛ به جان فاطمه، خواسته‏هايش را برآور؛ چرا كه گفته او، گفته جبرئيل است.

ـ علي‏جان؛ من از كسي خشنودم كه فاطمه از او خشنود باشد، كه خشنودي او، خشنودي خدا و ملايكه است.

ـ برادرم علي؛ واي بر كسي كه دخترم را بيازارد! واي بر آن كس كه حق او را به ناحق از او بگيرد و واي بر آن كس كه حرمت او را پاس ندارد!فاطمه(س) در آغوش پيامبر(ص) بود و علي(ع) سر پيامبر(ص) را بر دامان نهاده بود. فضاي حجره دگرگون بود و بوي بال ملايك همه جا را پر كرده بود. گويي قدسيان هم‏آوا و يك نفس پيامبر(ص) را مي‏خواندند. بار ديگر پيامبر(ص) لب گشود و با صدايي كه از عمق جانش بر مي‏خاست، فرمود:

ـ نفرين خدا بر كسي كه بر آنان ستم كند.

نفسهاي پيامبر(ص) به شماره افتادند. سكوتي تلخ حجره را فرا گرفت و تاريخ مي‏رفت تا تلخ‏ترين لحظات خود را تجربه كند. چشمان پيامبر(ص) از حركت ايستادند و به گوشه‏اي خيره شدند و ناگهان لبهاي مبارك پيامبر(ص) تكاني خورد كه: «لا، بل الرفيق الا علي»....... پيامبر درگذشت.

پي نوشت:

1ـ برخي سيره‏نويسان اهل سنت مي‏گويند: پيامبر(ص) به همراه غلام خود، ابومويهبه به بقيع رفت. مثل ابن‏اثير در كتاب الكامل في‏التاريخ، ج2، ص318‏

‏2ـ كشف‏الغمه، ابي‏الحسن اربلي، ج2، ص8، انتشارات كتابفروشي اسلاميه‏

‏3ـ صحيح بخاري، كتاب علم، ج1، ص22 و ج2، ص14. صحيح مسلم، ج2، ص14. مسند احمد، ج1، ص325. طبقات كبري، ابن‏سعد، ج2، ص244‏

‏4ـ كشف‏الغمه، ابي‏الحسن اربلي، ج2، ص8، انتشارات كتابفروشي اسلاميه‏

پنجشنبه|ا|8|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 310]