جهان سياست در سال 2011

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: جهان سياست در سال 2011

*اشاره

بي‌گمان سال 2011 به عنوان يكي از پرتحول‌ترين ساليان چند دهه اخير در تاريخ معاصر ثبت خواهد شد و محور اين تحولات، بيداري اسلامي ملت‌هاي خاورميانه و موجي بود كه رژيم‌هاي خود كامه را در كشورهاي تونس، مصر، ليبي و يمن سرنگون كرد. بسياري از ناظران آگاه، خيزش مردم غرب عليه سرمايه‌داري را به ويژه درآمريكا، تحت عناويني چون جنبش «وال‌استريت» يا «جنش تسخير شهرها»، برگرفته از بهار عربي مي‌دانند. در اين سال، فجايع انساني جان‌هاي بسياري را قرباني كرد و در عين حال انسان‌هاي بسياري آزادي را جشن گرفتند. سال 2011 نيز مانند هر سال ديگري براي جامعه بشري مشحون از اشك‌ها و لبخندها بود. شماري به تولد هفت ميلياردمين انسان زمين در اين سال خنديدند و شمار ديگري به سوگ عزيزان خود كه طي حوادث گوناگون جانشان را از كف دادند، نشستند. اما پيمانه سال 2011 ميلادي چه شيرين و چه تلخ پر شد و امروز ما ضمن گفتن تبريك به مناسبت ولادت حضرت مسيح(ع) و سال نوميلادي به مسيحيان جهان، با شما خوانندگان گرامي به مرور مهمترين رخدادهاي سياسي جهان در اين سال مي‌پردازيم.

***

تونس

بي‌شك كشور آفريقايي تونس را مي‌توان مهد بهار عربي در منطقه دانست. شايد پس از خودسوزي «محمد بوعزيزي» در اعتراض به شرايط سخت اقتصادي، هيچ كس فكر نمي‌كرد كه اين مرد سبزي‌فروش به موتور محركه بيداري اسلامي در منطقه تبديل شود. اعتراضات مردمي كه از اواخر دسامبر 2010 آغاز شده بود، در 14 ژانويه 2011 ميلادي و در پي كشته شدن دهها تن و همچنين فرار بن علي به ثمر نشست. به باور كارشناسان بازگشت «راشد الغنوشي» به عنوان اصلي‌ترين مخالف رئيس جمهوري سابق تونس از تبعيد، نقطه عطفي در تاريخ تونس به حساب مي‌آيد. اكنون نيز اسلامگرايان در انتخابات مجلس موسسان به پيروزي رسيدند و رأساً مسئول تشكيل دولت آينده تونس شدند.

مصر

دومينوي بيداري اسلامي در منطقه بلافاصله پس از تونس به مصر رسيد و مصري‌ها در يك تشريك مساعي گسترده و تقديم صدها شهيد و زخمي موفق شدند حكومت ديكتاتوري ديگر به نام حسني مبارك را به زير بكشند. پس از سقوط مبارك، شوراي عالي نظامي به رياست محمدحسين طنطاوي قدرت را به دست گرفت، مصري‌ها كه از قبضه قدرت توسط نظامي‌ها ناراحت بودند، اعتراضات پراكنده‌اي را سازمان دادند. شوراي عالي نظامي نيز در واكنش به اين اقدام، عصام شرف را به عنوان نخست وزير انتخاب كرد، اما باز هم اعتراضات ادامه يافت و شوراي نظامي كشتار را آغاز كرد. پس از كشتار مردم عصام شرف استعفا داد و نظاميان اين بار كمال الجنرواي را به عنوان نخست‌وزير جديد انتخاب كردند. پس از انتخاب كمال جنروري و برگزاري دو مرحله انتخابات پارلماني و البته پيروزي شاخه سياسي اخوان‌المسلمين، موج كشتارها به اوج رسيد. مصري‌‌ها بر اين باورند كه شوراي نظامي مثل دوران مبارك كشتار مي‌كند و احتمالاً انقلاب و انتفاضه مردمي مصر بار ديگر در راه خواهد بود.

بحرين

شيعيان بحرين نيز پس از تونسي‌ها و مصري‌ها به خيابان‌ها ريختند و ميدان «اللؤلؤ» را به تسخير خود در آوردند. رژيم آل‌خليفه كه به شدت از اين اقدام معارضان به وحشت افتاده بود بارها تلاش كرد تا مخالفان را متفرق كند و به تظاهرات‌ها پايان دهد، اما موج مخالفت‌ها به اندازه‌اي زياد بود كه نيروهاي امنيتي آل خليفه توان مقابله با آن را نداشتند. دست آخر رژيم سركوبگر بحرين دست به دامن عربستان سعودي شد و مقامات رياض فرمان دخالت نيروهاي سپر جزيره را صادر كردند. پس از اين اقدام صدها مزدور سعودي، كويتي، اماراتي و اردني با لشكركشي به خاك بحرين دهها تن را به خاك و خون كشيدند، اما باز هم نتوانستند تا آتش خشم مردم را خاموش كنند. اكنون نيز عليه غم موج شكنجه و ارعاب، بحريني‌ها هنوز دست از انتفاضه خود نكشيده‌اند و اعلام كرده‌اند كه اعتراضات تا پايان عمر حكومت

آل خليفه ادامه خواهد داشت.

يمن

فقيرترين كشور عربي جهان يعني يمن نيز به پاخاست تا بار ديگر نشان دهد كه بهار عربي و موج بيداري اسلامي در منطقه جايي براي ديكتاتورها باقي نمي‌گذارد. مردم يمن كه از موروثي شدن حكومت عبدالله صالح و همچنين اوضاع بد اقتصادي كشورشان به خشم آمده بودند به خيابان‌ها ريختند. بلافاصله پس از صنعا به عنوان پايتخت، ديگر شهرهاي اصلي يمن مثل تعز، اب و ... نيز شاهد خروش يمني‌ها عليه نظام عبدالله صالح بودند.

صالح نيز مثل ديگر ديكتاتورهاي جهان عرب فرمان كشتار را صادر كرد و صدها يمني كشته يا زخمي شدند. در اين ميان ايفاي نقش فرمانده لشكر يكم زرهي صنعا در پيوستن به انقلابيون، به نقطه عطفي در انقلاب يمن تبديل شد. پس از صدور قطعنامه شوراي امنيت عليه صالح و افزايش فشارهاي داخلي، ديكتاتور مجبور شد طرح شوراي همكاري خليج فارس را امضا و فرآيند جابجايي مسالمت‌آميز قدرت را آغاز كند. پس از امضاي اين طرح «عبدر به منصور هادي»، معاون صالح قدرت را در دست گرفت و «محمد سالم با سندوه» به عنوان يكي از رهبران مخالفان مامور تشكيل دولت شد. اين در حاليست كه باز هم برخي تلاش‌ها براي دور زدن انقلاب يمني‌ها به چشم مي‌خورد و مي‌توان اعطاي مصونيت قضايي به عبدالله صالح و ديگر دست‌نشانده‌هاي او را اقدامي در همين رابطه ارزيابي كرد.

سوريه

*بشار اسد با دستور اعطاي شناسنامه به كردهاي سوريه كليد اصلاحات در اين كشور را زد

*بشار اسد، «عادل سفر» را مامور تشكيل دولت جديد سوريه به جاي «محمد ناجي عطري» كرد

*حكومت اسد حالت فوق‌العاده در سوريه را پس از 48 سال لغو كرد

*دهها هزار معترض در تظاهراتي بي‌سابقه در سوريه شعار «ما آزادي مي‌خواهيم» سردادند

*نيروهاي امنيتي و ارتش سوريه سركوب معترضان در شهرهاي مختلف را آغاز كردند

*تنها در يك روز 77 معترض در سركوب تظاهرات توسط نيروهاي امنيتي سوريه كشته شدند

*سوريه با تحقيقات بين‌المللي درباره كشتار غيرنظاميان مخالفت كرد

*تانك‌هاي ارتش سوريه شهرهاي درعا، حمص و بانياس را كه شاهد اعتراض‌هاي مردمي هستند، محاصره كردند

*آمريكا و اروپا مقامات و بسياري از نهادهاي دولتي سوريه را تحريم كردند

*تلاش‌هاي شوراي امنيت براي محكوميت سوريه، به دليل مخالفت روسيه و چين ناكام ماند

*اتحاديه عرب نيز همگام با اروپا و آمريكا سوريه را تحريم كرد و در نخستين اقدام عضويت سوريه در اين اتحاديه را به حال تعليق درآورد

*در پي پهلو گرفتن يك ناو هسته‌اي آمريكا نزديك آبهاي منطقه‌اي سوريه، مسكو دو فروند رزمناو خود را عازم سوريه كرد

*دمشق كه با طرح اتحاديه عرب براي اعزام 500 ناظر به سوريه مخالفت كرده بود سرانجام تحت فشارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي با اين طرح موافقت كرد

*دو انفجار انتحاري در دمشق 65 كشته و بيش از 100 زخمي بر جا گذاشت. حكومت اسد، القاعده را به دست داشتن در اين انفجارها متهم كرده و مخالفان، انگشت اتهام را بسوي حكومت نشانه رفته‌اند.

ليبي

*پس از تونس و مصر، مردم ليبي نيز عليه ديكتاتوري قذافي بپا خواستند

*بنغازي دومين شهر بزرگ ليبي پس از پايتخت، به دست معترضان افتاد

*قذافي در اولين سخنراني پس از آغاز ناآرامي‌ها در ليبي اعلام كرد به هيچ وجه كشور را ترك نخواهد كرد

*ارتش ليبي براي پيوستن نظاميان به مردم فراخوان داد

*شوراي امنيت پيش‌نويس قطعنامه تحريم رژيم قذافي را به بحث گذاشت

*مصطفي عبدالجليل وزير دادگستري رژيم قذافي، پس از استعفا دولت موقت با محوريت اسلام تشكيل داد

*غرب براي كمك به سرنگوني قذافي اعلام آمادگي كرد

*رزمناوهاي آمريكا در سواحل ليبي پهلو گرفتند

*سناي آمريكا با ايجاد منطقه پرواز ممنوع در ليبي موافقت كرد

*مزدوران قذافي حملات سنگين به انقلابيون را آغاز كردند

*نبرد خونين ميان انقلابيون و مزدوران قذافي براي كنترل شهرهاي نفت‌خيز آغاز شد

*ارتش آمريكا براي عمليات نظامي در ليبي به حال آماده‌باش درآمد

*قذافي اعلام كرد در صورت تضمين سلامت خود و خانواده‌اش آماده كناره‌گيري از قدرت است

*قذافي طرح صلح اتحاديه آفريقا را پذيرفت

*در پي تصويب قطعنامه ايجاد منطقه پرواز ممنوع در ليبي توسط شوراي امنيت، ناتو مداخله نظامي در اين كشور را آغاز كرد

*ناتو پيشنهاد‌ آتش‌بس قذافي را رد كرد

*سيف العرب كوچكترين پسر قذافي و سه تن از نوه‌هاي قذافي در حمله ناتو كشته شدند

*دادگاه جنايي بين‌المللي حكم بازداشت قذافي، پسرش سيف‌الاسلام و وزير اطلاعات رژيم قذافي را صادر كرد

*اتحاديه اروپا در شهر بنغازي دفتر داير كرد

*نيروهاي ناتو در حمله‌اي شديد 20 بار در يك روز محل اسكان قذافي در طرابلس را بمباران كردند

*نيروهاي انقلابي پس از كنترل تمامي شهرهاي ليبي، طرابلس پايتخت را نيز تصرف و جستجو براي يافتن قذافي و خانواده‌اش را آغاز كردند

*در پي تصرف پايتخت ليبي، اعلام شد كه خانواده قذافي از ليبي گريخته‌اند و فقط شخص قذافي و پسرش سيف‌الاسلام در كشور مانده‌اند

*چند روز پس از تصرف پايتخت و سقوط كامل ليبي به‌دست انقلابيون، قذافي در حال فرار در يك كانال آب پيدا شد

*ساعاتي پس از پيدا شدن قذافي و در حالي‌كه انقلابيون قصد انتقال وي به داخل يك خودرو را داشتند، فردي ناشناس در بحبوحه جمعيت به او شليك كرد و پرونده ديكتاتور ليبي براي هميشه بسته شد

*پس از سرنگوني رژيم قذافي، تلاش‌ها براي سرنوشت امام موسي صدر رهبر شيعيان لبنان كه در دهه 80 ميلادي در ليبي ناپديد شد، آغاز شده است

جنبش ضد سرمايه‌داري

بحران مالي جهاني كه برخي كارشناسان از آن با عنوان ورشكستگي اقتصاد جهاني نيز ياد مي‌كنند در سال 2011 به اوج خود رسيد و زواياي تازه و بسيار بغرنجي به خود گرفت. در اين ميان به غير از ايالات متحده آمريكا كه سعي دارد با استفاده از منابع ارزي بسيار زياد و خرج كردن بيش از اندازه از سبد توليد ناخالص ملي به نوعي به اقتصاد بيمار اين كشور مسكن تزريق كند، كشورهايي چون يونان، پرتغال، اسپانيا، ايتاليا، آلمان و فرانسه روزهاي سخت اقتصادي را پشت سر گذاشتند.

در اين ميان يونان اوضاعي به مراتب اسف‌بارتر از ديگر كشورها داشت و بارها مقامات آتن تصميم گرفتند كه رسماً ورشكستگي اقتصادي اعلام كنند كه اين تصميم با تزريق‌هاي مالي هنگفت از سوي آلمان و فرانسه به عنوان دو قطب اقتصادي قاره سبز فعلاً عملي نشده است.

فشارهاي اقتصادي موجب شد تا بسياري از مردم در سراسر جهان دست به اعتراض بزنند. در همين رابطه مي‌توان به تولد بزرگترين جنبش ضد سرمايه‌داري جهان در ‌آمريكا اشاره كرد.

اين جنبش كه در ديگر كشورها با نام جنبش تسخير وال استريت اشتهار يافته است، بلافاصله قريب به اتفاق شهرهاي آمريكا را دربر گرفت و دولتمردان كاخ سفيد را با چالشي جدي روبرو ساخت.

البته در اين ميان جهانيان ديدند كه آمريكا كه بر طبل حمايت از حقوق بشر مي‌كوبد چگونه معترضان به ساختار اقتصادي اين كشور را سركوب كرد.

اين درحاليست كه معترضان به نظام سرمايه‌داري در اقدامي بي‌سابقه در سراسر كره خاكي به خيابان‌ها ريختند و مراتب مخالفت خود را با سياست‌هاي مالي كشورشان اعلام كردند.

اعتراضات مردمي از يك سو و تاب نياوردن سران برخي كشورها، زير بار فشارهاي اقتصادي بي‌پايان از سوي ديگر موجبات سقوط برخي دولتها را فراهم آورد.

استعفاي ناگهاني «پاپاندرئو» از سمت نخست‌وزيري يونان در حالي صورت گرفت كه هيچ كس راضي به قبول كردن مسئوليت‌هاي او نشد و پاپاندرئو مجدداً به اجبار سكان كشتي توفان‌زده يونان را برعهده گرفت. از سويي سقوط دولت برلوسكني نيز يكي از تبعات سياسي بحران اقتصادي در سال 2011 بود. برلوسكني كه براي بقا در رأس هرم قدرت در ايتاليا از هيچ اقدامي فروگذار نكرده بود، دست‌آخر بر سر اجراي بسته رياضت اقتصادي با مشكل مواجه شد و جاي خود را به «مونتي» داد. دولت اسپانيا به رهبري زاپاترو نيز با مشكلي مشابه ايتاليا مواجه شد و دست‌آخر سقوط كرد و اكنون «روخوي» سعي دارد تا با اعمال سياست‌هاي جديد به نوعي بسته رياضت اقتصادي را

به اجرا گذارد.

اين درحاليست كه دولت‌هاي پرتغال و ايرلند هم بر اثر وزش توفان‌هاي اقتصادي سقوط كردند و آينده مالي جهان را با اما و اگرهاي تازه‌اي روبرو كردند.

عراق

دست‌آخر پس از قريب به 9 سال نظاميان اشغالگر آمريكايي خاك عراق را ترك كردند. جنگ عراق به كشته، زخمي و آواره شدن ميليون‌ها عراقي منجر شد اما مقامات واشنگتن چشمان خود را بر روي تمامي جنايت‌هاي انجام شده بستند و اين كشور را ترك كردند. در اين مدت بمب‌گذاري‌ها و ترورها همچنان ادامه داشت و كمتر روزي را پس از اشغال عراق در مارس 2003 تاكنون مي‌توان يافت كه عراقي‌ها شاهد كشته شدن برادران و خواهران خود نبوده باشند.

اكنون نيز دولت عراق شاهد مشكلات و چالش‌هاي جدي شده است. پس از روشن شدن موضوع همكاري طارق الهاشمي، معاون رئيس‌جمهوري عراق در ترور نافرجام نوري مالكي، دادگاه عراق حكم جلب او را صادر كرد.

پس از انتشار خبر صدور حكم بازداشت، برخي منابع از مزار طارق الهاشمي به تركيه خبر دادند، اما او در مصاحبه‌اي خبري به تمامي شايعات پايان داد و اعلام كرد كه حاضر است در منطقه كردستان عراق محاكمه شود.

فلسطين

* اولين كاروان آسيايي همبستگي با مردم غزه از طريق گذرگاه رفح وارد نوار غزه شد.

* تخريب هتل تاريخي قدس توسط صهيونيست‌ها با محكوميت جامعه جهاني روبرو شد.

* حمله هوايي رژيم صهيونيستي به غزه 17 شهيد و 60 زخمي برجا گذاشت.

* فتح و حماس توافقنامه آشتي ملي را در قاهره امضا كردند .

* جرج ميچل نماينده ويژه رئيس‌جمهوري آمريكا در خاورميانه استعفا كرد.

* ارتش رژيم صهيونيستي ده‌ها فلسطيني را كه در سالروز «نكبت» در مرز لبنان با فلسطين اشغالي تظاهرات كردند، به خاك و خون كشيد.

* اوباما موجوديت فلسطين را براساس مرزهاي 1967 به رسميت شناخت.

* در پي تلاش لابي قدرتمند صهيونيستي در آمريكا، واشنگتن طرح عضويت فلسطين در سازمان ملل را وتو كرد.

*در اقدامي بي‌سابقه، سازمان علمي، فرهنگي و آموزش ملل متحد(يونسكو) كه مقر آن در پاريس است عضويت فلسطين را پذيرفت.

* در ديدار سه جانبه محمودعباس رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين، خالد مشعل رئيس دفتر سياسي حماس و رمضان عبدالله شلح دبيركل جهاد اسلامي، حماس و جهاد اسلامي با پيوستن به سازمان آزاديبخش فلسطين موافقت كردند.

ادامه دارد

چهارشنبه|ا|14|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]