تحليل مهر/استمرار پيوند استراتژيك ايران-عراق؛ معادله اي در گرو متغيرها

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: تحليل مهر/استمرار پيوند استراتژيك" ايران-عراق"؛ معادله اي در گرو متغيرها
خبرگزاري مهر-گروه سياسي: به دليل شرايط خاص ايران و عراق و ژئوپليتك منطقه، اگر به هردليل، در مسائل بين دو كشور، نكته اي "حل نشده" باقي بماند، اين احتمال وجود دارد كه مجددا روابط تهران-بغداد را از سطح استراتژيك فعلي تنزل دهد و همين موضوع، اهميت حل و فصل نهايي و دائمي اين موضوعات را آشكار تر مي كند.

به گزارش مهر، ترافيك سفرهاي ديپلماتيك مقامات عراقي به ايران، بيش از هرچيز بيانگر نوع نگاه بغداد به جايگاه تهران در روند شكوفايي و بازسازي سياسي-اقتصادي عراق است، سفرهاي مقامات عراقي به ايران در مقايسه با ديگر رفت و آمدهاي ديپلماتيك نشان مي دهد كه عراقي ها حساب ويژه اي براي ايران باز كرده اند و بيش از هر همسايه اي، به كمك ها و تعامل مثبت جمهوري اسلامي ايران، اميد بسته اند.

تقريبا هر هفته، هياتي سياسي-اقتصادي بين ايران و عراق در حال رفت و آمد است و اين مسئله قبل از هرچيز، "عزم و اراده ايران و عراق" را براي ترميم كامل و سرعت قابل توجه براي پايه ريزي يك رابطه جديد و دائمي را اثبات مي كند.

اين آغاز دوباره در روابط تهران-بغداد در پيچيده ترين شرايط ممكن انجام مي شود، در حالي كه ايران و عراق تا 6 سال قبل، جزو دشمنان مسلم يكديگر محسوب مي شدند، امروز صميمي ترين دوستان يكديگر در منطقه خاورميانه شده اند.

براي تحليل اين شگفتي، بايد تحولات سالهاي اخير ، به خصوص تحولات بعد از اشغال عراق توسط آمريكا را مرور كرد:

هرچند هزينه اصلي سقوط صدام حسين، ديكتاتور عراق را نيروهاي بيگانه با لشكركشي و جنگ به منطقه متحمل شدند، اما امروز ميوه سقوط صدام و جنگ عراق (2003) را دو ملت ايران و عراق مي چينند. غرب تصور مي كرد اين معادله، دقيقا معكوس است و با سقوط صدام و هم مرز شدن ايران با نيروهاي ائتلاف، جمهوري اسلامي به لاك انزوا مي رود و مي توان با اعمال فشارهاي بين المللي و حتي برخورد نظامي، ايران را هم به عراق دومي تبديل كرد، اما چيزي كه در صحنه واقعيت ديده مي شود، دقيقا خلاف آن بود.

به بيان ديگر، ايران در قبال تحولات جديد عراق، موضع پيچيده و دو لايه ايي گرفت، از يك سو ضمن مخالفت در برابر اشغال نظامي عراق و سرنگوني صدام، به محض سقوط اين رژيم، از فرايند سياسي و تشكيل دولت جديد در عراق حمايت كرد، چون مطمئن بود كه به دليل بافت جمعيتي- قومي در عراق، اگر واقعا دموكراسي پياده شود، نيروهاي نزديك به جمهوري اسلامي روي كار مي آيند و همين وضعيت، آمريكايي ها را در صحنه عراق، آچمز كرده بود، شيعيان كه بيش از 60 درصد جمعيت عراق را تشكيل مي دهند به همراه اكراد مستقر در شمال عراق، دو متحد سنتي ايران در همسايه غربي بودند كه نقش عمده اي در روند سياسي عراق جديد ايفا كردند.

نكته جالب اين است كه پروسه پيوند ايران با اين دو متحد(به خصوص كردها) در زمان جنگ تحميلي هشت ساله با رژيم صدام شكل گرفت و همان پيوندها و دوستي هاي تاكتيكي-نظامي، اينك تبديل به اتحاد استراتژيك شده است.

همان چهره هاي دهه هشتاد ميلادي كه در جبهه هاي چريكي عليه صدام مي جنگيدند، امروز در قامت "دولتمردان عراقي" به ايران مي آيند و همين پيوند، عمق دوستي ها و اعتماد بين دو كشور ايران و عراق را تقويت كرده است، مرداني چون "جلال طالباني، نوري المالكي، عبدالعزيز حكيم و ..." از اين گروه هستند كه سنگ بناي روابط جديد بغداد-تهران را بنيان مي نهند.

به گزارش مهر، با وجود همه ظرفيت هاي موجود در روابط ايران و عراق، مسائل باقي مانده اي هم بين دو كشور وجود دارد كه به نظرمي رسد رايزني ها و سفرهاي مكرر مقامات عراقي به ايران، براي حل و فصل نهايي آن باشد، مسائلي چون " باقي مانده غده چركيني مثل سازمان منافقين در عراق، مسائل باقي مانده از جنگ تحميلي، مسئله غرامت، اجراي قرارداد 1975 الجزاير و ..." نكاتي هستند كه ايران و عراق بايد يك بار براي هميشه آنها را حل و فصل كنند، تا هيچ شبهه و نقطه تاريكي براي روابط آتي تهران و بغداد در دهه هاي آتي، ايجاد نشود.

استراتژي دشمنان روابط ايران و عراق به خصوص بعد از خروج قريب الوقوع نيروهاي آمريكايي از عراق، دقيقا مي تواند اين باشد كه "مسائلي را همچنان بين تهران و بغداد" باقي بگذارند تا در زمان مقتضي بتواند شعله چالش بين دو قدرت برتر خاورميانه را روشن كند.

با صراحت بايد گفت به دليل شرايط خاص ايران و عراق و ژئوپليتك منطقه، اگر به هردليل در اين مسائل مهم، نكته اي "حل نشده" باقي بماند، اين خطر وجود دارد كه مجددا روابط تهران-بغداد را از سطح استراتژيك فعلي تنزل دهد و همين موضوع، اهميت حل و فصل نهايي و دائمي اين موضوعات را آشكار تر مي كند.

ضلع ديگر سفر اخير طالباني به تهران را بايد در موضوع "گفتگوهاي ايران و آمريكا" جستجو كرد،نبايد فراموش كرد عراق، اولين بهانه گفتگوهاي ايران و آمريكا بود و در شرايط كنوني كه شايعه گفتگوهاي احتمالي بين تهران و واشتنگتن رواج دارد، سفر طالباني به ايران مي تواند زمينه سازي براي گفتگوهاي آتي ايران و آمريكا باشد، چون عراق با ايران و آمريكا روابط بسيار نزديكي دارد و به خوبي مي تواند نقش يك ميانجي مورد اعتماد را بين طرفين ايفا كند.

شنبه|ا|10|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 217]