واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: گفت وگو با آهنگساز آلبوم قلندروار افتخاری
عماد توحیدى متولد ۱۳۵۱. فارغ التحصیل رشته كارگردانى از دانشكده هنرهاى زیبا دانشگاه تهران و فارغ التحصیل مقطع فوق لیسانس از دانشكده سینما و تئاتر و دانشجوى دكتراى فیلمولوژى است.وى كتاب شیوه دف نوازى (نخستین دستور آموزشى علمى دف نوازى) را در سال ۱۳۷۱ منتشر كرده و برنده جایزه كتاب سال در سال ۷۶ و همچنین برنده جایزه كتاب مرجع دانشگاه كلمبیاى آمریكا، كتابخانه ملى هندوستان و سازمان جهانى یونسكو و برنده نشان شهروندى كشور آلمان شده است. شركت در بیش از ۲۰ كنسرت در خارج از كشور و انتشار آثارى چون «نى نامه»، «كولى كوبى» و «ذوالجناح» در كارنامه هنرى توحیدى به چشم مى خورد. او كه در حال حاضر یكى از مدیران صدا و سیماست چندى پیش آلبوم موسیقى قلندروار را به خوانندگى علیرضا افتخارى منتشر كرده است.این اثر علاوه بر این كه در ایران مخاطبان زیادى را به خود جلب كرد در خارج از كشور نیز درخشید چرا كه بعد از انتشار غیر قانونى آن در سایت هاى اینترنتى و در دسترس قرار گرفتن آن در كشور هاى خارجى، متقاضیان اجراى این اثر در كشورهاى اروپایى و آسیایى روز به روز بیشتر شد به طورى كه قرار است آذرماه به مناسبت سال مولانا در قونیه، بهمن ماه در جشنواره بزرگ موسیقى آفریقا و سپس در آمریكا و كانادا اجرا شود. قلندروار در حال حاضر در صدر جدول فروش آلبوم هاى موسیقى قرار دارد.به بهانه انتشار این اثر با عماد توحیدى آهنگساز، گفت وگو كرده ایم.* چطور تصمیم به اجراى یك اثر كوبه اى و بدون استفاده از سازهاى ملودیك گرفتید و تجربیات قبلى شما در این زمینه چقدر به شكل گیرى این اثر كمك كرده است؟طرح اولیه این نوع موسیقى براى من یك نوع ماجراجویى بود. نظام موسیقایى ذهن من در كولى كوبى، ذوالجناح و قلندروار براساس سازهاى كوبه اى شكل گرفت؛ سازهاى به ظاهر با صداى بدوى و به باطن پیچیده و فطرى. این سازها هر كدام وابسته به اصلیت هاى جغرافیایى و تاریخى خاص خود هستند ولى مشكلى هم بابت هم نشینى آنها وجود ندارد چرا كه واجد یك ارتباط درونى مؤثر با هم هستند. من فقط آنها را در یك قرارداد جدید ساختارى سر یك میز نشاندم؛ یادآورى این كه همه شما خویشاوند تاریخى یكدیگرید. موسیقى هر كشورى در روایت ملودیك خود براى كشورى دیگر شاید به تمامى و شاید به نسبت قابل توجهى درك نشود. چون ساختار موسیقى خیلى جاها شبیه زبان است كه وابستگى هاى فرهنگى بسیار دارد ولى موسیقى من با اتكا به سازهاى كوبه اى در تلاش براى ایجاد یك احساس و ارتباط بطنى است كه مشتركات یك بستر تاریخى وسیع را مى كاود.* یعنى تلاش براى گذر از موسیقى محدود و رسیدن به یك بستر وسیع تر؟مى شود این طور گفت. براى هر موسیقى گستره اى وجود دارد. برایان اسكریج در این مورد از عنوان «پدیدار» استفاده مى كند. او پدیدار را گستره اى مى نامد كه یك موسیقى خاص در آن به وجود آمده و رواج پیدا كرده و ۳ طرح را معرفى مى كند: پدیدار محلى، منطقه اى و فرامنطقه اى. تلاش من گذر از دو نوع اول براى رسیدن به هدف سوم است. سه گانه كولى كوبى، ذوالجناح و قلندروار ۳ ژانر مختلف اند و اهداف جداگانه دارند ولى اشتراكاتشان ارائه یك فرم و محتواى بى سرزمین است.* كولى كوبى موسیقى بى كلام در روایت جدید، ذوالجناح اثرى با معرفى نوع غریبى از موسیقى دینى و قلندروار به عنوان عملكرد غافلگیر كننده زبان در یك موسیقى صرفاً متكى به ریتم؟نه به تمامى! آواهاى انسانى و خط هاى ملودى خواننده و ارتباطشان با ریتم ها، تارو پود موسیقى من هستند. تلاش من خلق معیارهاى جدید است و پیشنهاد احتمالات جدید براى موسیقى امروز كه در نوع ایرانى اش گاهى فروبسته و تغییر ناپذیر مى نماید. ما از قدرت و پشتوانه این موسیقى باید براى عملكرد هاى جهانى استفاده كنیم. در روایت من موسیقى قلمرو مشخصى ندارد هرچند غالب آن در قلمرو زبان فارسى است ولى به زعم من الحان كردى، عربى، طبرى، آذرى، هندى و بیت خوانى ها و شروه خوانى هاى محلى و ... نیز در همین گستره اند. ریتم ها و الحان ملى و بومى در آثار من شاید نمادهاى بروز احساس هاى گوناگون اقوام سرزمین من هستند. تجمع بسیارى از اوزان و نغمات و تلاش براى الوهیت بخشیدن به آنها.* استفاده از موسیقى هاى نواحى ایران، آفریقا، آمریكاى جنوبى، حوزه بالكان و شبه قاره هند كه در قلندروار بیشتر رخ مى نماید براى نیل به همین هدف است؟بله. استفاده از نواهاى موسیقایى دیگر نیز در این آثار باز هم تداعى كننده آن روح مشترك است. تأكید حسى در شكل بدون وابستگى هاى قومى و سرزمین. ایجاد احساس براى كشف مشتركات. در قلندروار نظر من به حوزه هاى مشترك فرهنگى ایران معنوى و شبه قاره هند جلب شد. موسیقى شبه قاره یكى از عظیم ترین نظام هاى موسیقایى دنیاست كه تأثیرات شگرفى از زبان فارسى و موسیقى ایرانى در آن قابل ردیابى است. دعوت از شریف غزل كه از استادان برجسته موسیقى شبه قاره است با همین هدف انجام گرفت؛ یادآورى پیوندهاى محكم و واحد تاریخى.* از كولى كوبى شروع كنیم. كارى مدرن كه منتقدان حضورش را در رپرتوار موسیقى ایران جدید و بى سابقه مى دانند. چرا كولى را انتخاب كردید؟كولى كوبى اثرى درباره كولیان و موسیقى آنان نیست. واژه كولى در آن، معناشناختى خاص ذهن من و درك زیبایى شناسانه من از این واژه است. معناشناختى ویژه اى كه عملكرد موسیقایى خود را دارد. اما در ابتدا با یك اندیشه تصویرى ساخته شد. تحصیلات من خیلى در پیوند تصویر و موسیقى به من كمك كرد و همچنین وابستگى هاى خانوادگى ام با شعر. نمادى از یك نوع جهان وطنى موسیقایى. حتى وقتى در اروپا بودم با نوازنده اى فرانسوى آشنا شدم كه هیجان زده كولى كوبى را حاصل یك بینش جهانشمول مى دانست. او مى گفت كه این موسیقى را در لحظاتى حتى بهتر از من مى فهمد كه البته بعید هم نیست!* قلندروار چطور؟حس گرایى خلسه آلود! تلاش براى تجلى موسیقى خداباور بدون معیار، بدون شكل و بدون حد و مرز. گاهى از خلال آن شادمانى، شور و حتى شوخ طبعى شنیده مى شود كه گاهى هم غم و شكوه اى عارفانه. همه چیز در شكل معنوى و فارغ از قیود عقلانى و در خدمت مكاشفه. قلندروار قرائت من از این عرصه گسترده است.* و علیرضا افتخارى؟درخور احترام و شایسته ستایشى عمیق. هنرمندى كه فضا را به تمامى دریافت و به شایستگى بر بیان گرى معنوى آن افزود. وجود او یك اتفاق ویژه در موسیقى ماست كه استعدادهاى نهفته بسیار دارد. برخورد او با كار توأم با یك هیجان و شور بود. هیجان و شورى از جنس جوانى از یك سو و پختگى از سویى دیگر همراه و همدل، پراحساس و شعورمند.اجراى او در این اثر قبل از این كه زیبا باشد مخاطب را به ذات قلندروار اثر نزدیك مى كند. ذاتى كه نسبت غریبى میان رندى و جنون دارد.* او در چه مرحله اى از شكل گیرى اثر وارد ماجرا شد؟علیرضا افتخارى كار را در مرحله ضبط صداى خواننده شنید. نوازندگان، گروه همسرا، شریف غزل و بكتاش علوى كه كارشان را انجام داده بودند و به كشورهایشان بازگشته بودند. او در یك فضاى پردازش شده سعى كرد در جاهایى كه خود مجرى آن است، تبحر خود را نشان دهد و انصافاً این كار را به بهترین شكلش انجام داد. او به طور فطرى عاشق تجربه فضاهاى تازه است. آواز او را در قطعه مشرق مطلق گوش كنید. ذهنیت من فرمى میان شروه خوانى و آوازهاى پرسه اى و كوچه باغى بود و او به بهترین شكل این آواز را اجرا كرد و افزون بر آن تحریرهاى پخته، اداى صحیح شعر و احساس سرشار او بسیار به قدر قطعات افزود. كار با او لذتبخش است.* با توجه به فروش چشمگیر این اثر و شكسته شدن ركورد كپى هاى غیرمجاز آن در اینترنت به نظر مى آید شما در جلب مخاطب خود موفق شدید. چقدر این اقبال را پیش بینى مى كردید؟من و علیرضا افتخارى تردیدى در جلب مخاطب نداشتیم و البته آزادى عملى كه رضا مهدوى مدیر دانا و هنرمند مركز موسیقى حوزه هنرى به من داده بود و در كنار سرمایه گذارى قابل توجه با اعتماد و همدلى شرایط كار را به بهترین شكل ساماندهى كرد و من را به این نتیجه رساند كه مدیر یك مجموعه هر قدر فاضل تر باشد ضریب موفقیت مجموعه قطعاً بالاتر خواهد بود. از آنجایى هم كه اعتقاد من برخلاف خیلى ها بر شعورمند بودن مخاطب ایرانى است احترام عمیق خود را به دور از هرگونه تبعیت از فرمول هاى بازارى تقدیم این شعور كردم و این مخاطب شنید و پذیرفت. هرچند كپى هاى غیرمجاز در اینترنت كه مرز آن در مورد این اثر از یك میلیون گذشته موجب شرمسارى فرهنگى غیرقابل دفاع برخى است.* برنامه اى براى اجراى این اثر دارید و اصولاً چرا فقط در كنسرت هاى خارج از كشور شركت مى كنید؟تا به حال براى این اثر از كشورهاى تركیه به مناسبت سال مولانا و كشور مراكش براى شركت در جشنواره موسیقى آفریقا كه گروه ایران به عنوان میهمان دعوت شده و همچنین از آمریكا و كانادا پیشنهاد داشتیم كه مشغول رایزنى هستیم. اجرا با سازهاى كوبه اى سواى یك سیستم صوتى جدى و صدابردارى حرفه اى احتیاج به مطالعه برخى حساسیت هاى فنى مانند كوك و حجم صدادهى سازها دارد كه مشغول بررسى آن هستم. براى بازدید از محل اجراها به همراه افتخارى به تركیه و مراكش مى رویم. از سویى یكى از دوستان حرفه اى من در كانادا مسئولیت بررسى شرایط آنجا را به عهده گرفته است. پائیز امسال هم در جشنواره كروكوف لهستان شركت مى كنم كه مختص سازهاى كوبه اى است. در مورد كنسرت هاى داخل كشور هم آرزوى من تحقق شرایط اجراى مطلوب است كه امیدوارم با مذاكراتى كه در حال انجام است این اتفاق بیفتد.منبع : روزنامه ایران مطالب مرتبط :دانلود قلندروار ، متفاوت ترین آلبوم افتخاری كنسرت «قلندروار» افتخاری در تركیه و مراكش
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 305]