گزارش خبري/مديريت نقدينگي؛ جهاد فراموش شده بانك مركزي

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش خبري/مديريت نقدينگي؛ جهاد فراموش شده بانك مركزي
مديريت نقدينگي؛ جهاد فراموش شده بانك مركزي
مشهد - خبرگزاري مهر : اين روزها در حالي فعالان اقتصادي از آشفته بازار و نوسانات شديد نرخ ارز و سكه گلايه دارند كه تاكنون نسخه مناسبي براي مديريت نقدينگي آن هم در سال جهاد اقتصادي پيچيده نشده است.

به گزارش خبرنگار مهر، شواهد مي گويد از ابتداي سال جاري با شوك هاي قيمتي بازار ارز و سكه و تحريك بازار، بخش قابل توجهي از نقدينگي جامعه كه بايد صرف بخشهاي مولد اقتصادي مي شد، از بازار دلالي سر در آورده است.

به عبارت ديگر در حالي بخش هايي چون توليد اين روزها در قحطي نقدينگي به سر مي برند كه از ابتدايي سال جاري با كوچ نقدينگي از بانكها، عملا بخش عمده اي از ريال هاي پس انداز شده شهروندان ايراني سر از فعاليت هاي سوداگرانه در آورده است.

تكرار تجربه دهه هفتاد

هر چند اين روزها ديگر از خيابان خوابي براي خريد سكه خبري نيست، اما تا چندي پيش سوداي كسب سود چند صد هزار توماني، صف هاي سكه را طويل تر و شبانه كرده بود، اين اتفاق چند روز بعد با نوسان شديد قيمت دلار دربازار آزاد به اين بازار منتقل شد، البته با اين تفاوت كه صفها به جاي شب به روز انتقال يافت.

از سوي ديگر بازار كسب و كار در برخي از بخشها حال و روز خوبي ندارد، به تعبيري ديگر اين بازارها دچار ركود اقتصادي شده اند و فعالان اين بازارترجيح مي دهند كه منابع خود را به پول نقد تبديل كنند و همين امرانگيزه سوداگري در بازار هاي چون ارز و سكه و اين روزهاي آخر مسكن رابالا برده است.

به اين ترتيب به نظر مي رسد همان طور كه كارشناسان مطرح كرده اند فضاي سوداگري كه در دهه هفتاد در مقطع كوتاهي رخ داد اين روزها نيز در حال تكرار است.

آن روزها ضعف مديريتي در بازار ارز موجب سوداگري در بازارهايي مانند سكه، موبايل و پيكان شد و اكنون شواهدي وجود دارد كه آن اتفاقات در حال تكرار است.

هرز رفتن منابع در سال جهاد اقتصادي

اما هجوم نقدينگي سرگردان به سمت فعاليت هاي دلالي در حالي ادامه دارد، كه قرار بود نرخ رشد اقتصادي در سال جاري كه به نام جهاد اقتصادي نامگذاري شده است، ارتقا يابد.

در اين ميان آخرين آمارهاي دريافتي از بانك مركزي هم نشان مي دهد، حجم نقدينگي در حال حاضر با روندي افزايشي به 331 هزار و 830 ميليارد تومان رسيده است.

اين در حالي است كه رئيس كل بانك مركزي پيش از اين حجم نقدينگي در پايان مرداد ماه امسال را بيش از 305 هزار ميليارد تومان با رشد 21 درصدي اعلام كرده بود.

از اين رو مسئولان بانك مركزي بر اين اعتقاد هستند كه نقدينگي موجود درجامعه بايد توسط نظام پولي كشور و بخش‌هاي توليدي و صنعتي جذب شود، در غيراين صورت تبعات و پيامدهاي منفي براي اقتصاد كشور به همراه خواهد داشت؛ امري كه اين روزها با سوداگري در بازار ارز و سكه كاملا نمايان شده است.

تحليل گران اقتصادي هم ير اين باورند، در صورتي كه غول سركش نقدينگي مهارنشود، بخشهاي زيادي از آن به نقدينگي سرگردان دچار شده و به جاي هدايت به بخش‌هاي مولد جامعه به بازارهاي دلالي مي‌رود. برهمين اساس شاهد هستيم كه نقدينگي سرگردان هر روز از يكي از بازارهاي سفته بازي در مي آورد كه براي اقتصاد ملي كشورمان هيچ نفعي ندارد.

اين همان نگراني است كه اين روزها متوليان و سكانداران اقتصادي با هرز رفتن نقدينگي آن هم در سال جهاد اقتصادي با آن مواجه هستند.

مقاومت در برابر بانك هاي خلع سلاح شده

به نظر مي رسد كه تاكنون نسخه هاي پيچيده شده براي مهار و مديريت نقدينگي چندان كارساز نبوده و با وجود تصميمات و تمهيدات برنامه ريزان بخش عمدهاي از نقدينگي كشور همچنان در بخش هاي واسطه اي بكار گرفته مي شود.

هر چند كه در اين خصوص كارشناسان و صاحب نظران اقتصادي تحليل هاي مختلفي ارائه كرده اند اما به نظر مي رسد ريشه هاي اين موضوع و تبديل پول هاي سرگردان مردم به سكه و دلار بيش از هر چيز ديگر در خلع سلاح شدن بازارمالي و سرمايه كشور به ويژه بانكها بر مي گردد.

واقعيت اين است كه با ناديده گرفتن شرايط موجود در بسته نظارتي و سياستي سال90 و نيز پيش بيني سود كمتر از نرخ تورم براي سپرده گذاران، امري كه اعتراض صاحب نظران اقتصادي و بانكي را به همراه داشته است و همچنين اجراي برخي از سياستهاي غلط از سوي متوليان اقتصادي، بستر مناسبي براي كوچ نقدينگي از نظام بانكي به بخش هاي غير مفيد جامعه فراهم شد.

اين در حالي است كه تاكنون متوليان به ويژه شوراي پول و اعتبار با وجود تلاش هاي رئيس كل بانك مركزي و نيز درخواست هاي تحليل گران اقدام مناسبي رابراي اصلاح آن و اتخاذ تمهيدات مناسب براي بازگشت نقدينگي به بانكها با توجه به قحطي نقدينگي در بسياري از بخش هاي اشتغال زا و مفيد همچون توليد انجام نداده اند.

اين موضوع بارها مورد تاكيد صاحب نظران اقتصادي قرار گرفته به طوري كه درآخرين اظهار نظر كارشناسان رئيس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن تهران با انتقاد شديد از عملكرد بانك مركزي و شوراي پول و اعتبار در مورد نوسانات نرخ ارز گفته است: شوراي پول اعتبار بايد در قبال خسارت تاريخي نوسانات نرخ ارز پاسخگو باشد.

واقعيت اين است كه فعالان اقتصادي به شدت نگران تداوم افزايش قيمت ارزهستند چرا كه نرخ ارز در تمام اركان اقتصاد كشور نقش كليدي داشته و ملتهب نگه داشتن فضاي تبادلات ارزي و عدم قاطعيت در اتخاذ تصميمات لازم خسارات فراواني را به همراه دارد.

ثروت باد آورده نوكيسه ها

با استمرار التهاب در بازار سكه بسياري از واسطه ها و بورس بازان به ثروت باد آورده هنگفتي دست يافته اند، موضوعي كه اين روزها با استمرارشوك هاي قيمتي در بازار طلا وسكه، در محافل زياد شنيده مي شود.

بررسي هاي انجام شده نشان مي دهد، در حال حاضر بيشتر متقاضيان خريد سكه و ارز را موج سواراني تشكيل مي دهند كه از نوسانات قيمتي و حباب هاي ايجاد شده بيشترين منفعت را نصيب خود كرده و اغلب با ترفندهايي چون احتكار و تقاضاي كاذب و دامن زدن به آشفته بازار ايجاد شده، موج حباب قيمتي را به نفع خود همراه مي كنند.

واقعيت اين است كه بسياري از افراد به دليل ظهور ويژگي هاي خاص در اقتصاد كشور به يكباره صاحب درآمدهاي كلاني مي شوند كه خود در ايجاد آن نقش نداشته اند، معمولا صاحبان اين ثروت هاي كلان با فعاليت هاي سوداگرانه خود يك شبه ميلياردر مي شوند و اين در حالي است كه از اين بابت زيان هنگفتي به اقتصاد ملي كشورمان تحميل مي كند.

چند اصل طلايي

به نظر مي رسد با اجراي نسخه هاي مفيد در نظام بانكي و بازار سرمايه و از جمله جذاب كردن نرخ سود سپرده هاي بانكي، حمايت همه جانبه از بورس اوراق بهادار، اصلاح نرخ سود اوراق مشاركت و مديريت نقدينگي مي توان پول هاي كه اين روزها صرف فعاليت هاي سود جويانه مي شود را به سمت بخش‌هاي اقتصادي مفيد جامعه هدايت كرد.

در اين راستا همان طور كه كارشناسان خبره بارها تاكيد كرده اند با توجه به اثرات مخرب سيل نقدينگي سرگردان بر بخش هاي مختلف، بايد تمهيداتي اتخاذ شود تا سرمايه ها، براي استفاده در فرايند توسعه كشور، به نظام مالي كشورهدايت شوند.

در اين راستا هرچند كه پس از خط شكني دلار و عبور آن از مرز تاريخي يك هزار و هشتصد تومان بالاخره مسئولان بانك مركزي دست به كار شده با تدابيري تلاش گسترده اي را براي رام كردن اين اسب سركش آغاز كرده اند، اما نبايد از اين نكته غفلت كرد كه بسياري از مشكلات اين روزهاي بازار از نوسانات قيمتي مسكن گرفته تا سوداي سكه و دلار همه ريشه در نقدينگي سرگرداني داردكه با وجود هشدارهاي كارشناسان تلاش مناسبي براي مهار آن نشده است.

در اين ميان نبايد اين اصل طلايي را هم فراموش كرد كه جاي نقدينگي در نظام بانكي و بازار سرمايه است و اگر نقدينگي با سياستگذاري هاي اصولي درسطح ملي به اين بخش هدايت نشوند، همان خواهد شد كه اين روزها با تبديل نقدينگي به ابزار دلالي با آن مواجه هستيم.

به هرحال به نظر مي رسد اقتصاد ايران در سال جاري با فراز و نشيب هاي زيادي مواجه خواهد بود، فراز و نشيب هايي كه اگر درست مديريت شوند سبب شكوفايي اقتصادي شده و اگر درست مديريت نشوند بي ثباتي و آشفتگي بسياري از اركان اقتصاد ملي را به همراه خواهد داشت.

................................

گزارش: امير پرورش

© 2003 Mehr News Agency .

چهارشنبه|ا|14|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 235]