ادب؛ گمشده فوتبال ما

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: ادب؛ گمشده فوتبال ما
جام جم آنلاين: فوتبال كه به دليل زيبايي‌هايش پرطرفدارترين ورزش‌هاست، گاهي چنان واژگان زشتي را در سطح جامعه رواج مي‌دهد كه به يك تهديد بزرگ براي علاقه‌مندان جوان و نوجوانش تبديل مي‌شود.

در كانون توجه بودن فوتبال در هر جامعه جواني فرصت ارزشمندي را در اختيار متوليان قرار مي‌دهد تا به دليل همين استقبال زياد، سياست‌هاي فرهنگي خود را - كه بايد مدت زمان زيادي براي اجراي آنها از راه‌هاي ديگر صرف كنند - در اينجا به اجرا بگذارند.

با اين حال، نكته‌اي كه به نظر مي‌رسد در فوتبال ايران مغفول مانده اين است كه بسياري از اهالي فوتبال فقط به دادن شعارهايي زيبا بسنده كرده و در اجرا كمتر نكته عملي در اين رابطه مشاهده مي‌شود.

اگر همه ورزشكاران و بويژه فوتباليست‌ها كه به‌عنوان گروه‌هاي مرجع در سطح جامعه مطرح هستند به خوبي مراقب گفتار و رفتار خود باشند و بيش از آن كه به فكر ايجاد جنجال و هياهو بوده، به فكر اصلاح فرهنگي جامعه باشند بسياري از ذهنيت‌هاي منفي كه حول اين رشته شكل گرفته رنگ مي‌بازد.

در ورزشي كه همه در آن از الگو بودن مولا علي(ع) و جهان پهلوان تختي دم مي‌زنند، آيا براستي گفتار كساني كه به عنوان الگوهاي جمعيت جوان مطرح هستند، زيبنده يك جامعه اسلامي همچون ايران و با فرهنگ و تمدني چند هزار ساله است؟

در حالي كه طي سال‌هاي اخير استفاده برخي از اهالي فوتبال از واژگاني كه حتي تكرار آنها نيز نوعي بدآموزي محسوب مي‌شود رفته‌رفته به شكل يك اپيدمي درآمده، بايد ديد با توجه به دعواي لفظي اخير محمد مايلي‌كهن و علي دايي، اين سير نزولي اخلاق در فوتبال تا كجا ادامه خواهد يافت.

به عبارتي اين دو پيشكسوت فوتبال با اظهاراتي كه عليه يكديگر مطرح كردند تازه‌ترين مصداق از ادبيات ناخوشايند رسوخ كرده در فرهنگ فوتبالي ما را رقم زدند.

وقتي مايلي‌كهن خطاب به علي دايي مي‌گويد؛ اگر براي هر كس دايي است، براي من خاله است(!) ودر پي آن، دايي هم در جواب مايلي‌كهن مي‌گويد؛ خانه‌نشيني باعث شده اين آقا فرق دايي و خاله را نفهمد(!) بايد به حال فوتبالي كه سرمربيان سابق تيم ملي‌اش اين‌گونه با هم حرف مي‌زنند، تاسف خورد.

براي بررسي موضوع و شنيدن پاسخ به اين سوال به رسم فرهنگ ايراني سراغ يكي از مو سپيدهاي فوتبال رفتيم.

محمود ياوري مربي كاركشته و 72 ساله‌اي كه در كنار همه داشته‌هاي فني‌اش يكي از اهالي فوتبال به شمار مي‌رود كه برخلاف برخي پيشكسوتان اين رشته ادبيات چاله ميداني در قاموس او جايي ندارد.

ياوري در بررسي اين موضوع بدون آن كه از شخص خاصي نام ببرد، به «جام‌جم» گفت: «طبيعي است كه در ريشه‌يابي اين موضوع بايد گفت ادبيات هر فردي بيش از هر چيز ريشه در تربيت اجتماعي و شكل‌گيري شخصيت او در خانواده‌اش دارد؛ بنابراين براي مقابله با اين موضوع در وهله اول بايد بددهاني‌هاي فوتبال ريشه‌يابي شود تا بتوان به شكل اساسي و بنيادين براي برطرف كردن آن گام برداشت.»

ياوري ادامه داد: «با اين وجود، همه اهالي فوتبال بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه صرف‌نظر از شخصيت و ويژگي‌هاي رفتاري خودمان، طوري در سطح جامعه صحبت كنيم كه اگر به عنوان الگوهاي خوبي براي نسل جوان مطرح نمي‌شويم دستكم الگوهاي بدي هم نباشيم.»

وي با تاكيد بر اين‌ كه همه اهالي فوتبال در اين رابطه بايد دست به دست هم داده و مانع گسترش اين ادبيات سبك شوند، تصريح كرد: «در اين رابطه هر كس به سهم خود بايد مراقب گفتار و ادبيات خود باشد. از طرفي ديگر رسانه‌ها و بويژه رسانه ملي بايد به شكل همه‌جانبه و مدام در راستاي پاكسازي ادبيات فوتبال گام بردارند.»

ياوري در پاسخ به اين سوال كه آيا برخورد انضباطي در اين رابطه مي‌تواند تاثيرگذار باشد، گفت: «به هيچ عنوان معتقد به برخورد انضباطي نيستم چرا كه برخورد قهري در ذات خود واكنش‌ها و لج و لج‌بازي و در نتيجه ادامه روند فعلي را در پي دارد. در نتيجه به نظر من فرهنگ‌سازي و اصلاح بي‌فرهنگي‌هاي موجود، بهترين راهكار محسوب مي‌شود، به عنوان مثال به كار بردن ابزارهاي تشويقي و معرفي الگوهاي اخلاقي و برترين‌هاي اخلاق مي‌تواند خود نخستين گام در اين رابطه تلقي شود.»

ضروري بودن سرمايه‌گذاري فرهنگي

عبدالرحمان شاه‌حسيني، رييس اسبق كميته انضباطي فدراسيون فوتبال و كارشناس مسائل حقوقي فوتبال هم درباره پديده بددهاني در فوتبال به «جام‌جم» گفت: «متاسفانه در سه - دو سال اخير و به دليل مصونيتي كه فدراسيون فوتبال براي برخي مديران با نفوذ باشگاه‌ها و مربيان قائل شده است و برخوردهاي انضباطي را به افراد بي‌نفوذ معطوف كرده است ، روزبه‌روز شاهد افزايش اظهارنظرهايي به دور از فرهنگ انساني هستيم. در واقع فدراسيون فوتبال در مسائل انضباطي رويه ضعيف‌كشي دارد و طبيعي است كه در چنين شرايطي برخي هر آنچه مي‌خواهند بر زبان مي‌آورند و به هيچ عنوان توجهي به پيامد اجتماعي ادبيات خود ندارند. خود من شخصا 40 ـ 30 مصداق عدم برخورد با بداخلاقي و بددهاني مجموعه فوتبال از سوي فدراسيون فوتبال را سراغ دارم كه بيان مجدد آنها خود نوعي ترويج بي‌اخلاقي و بددهاني است.»

وي با اشاره به فراگير بودن فوتبال و در كانون توجه بودن اين رشته در ميان اقشار مختلف جامعه، ادامه داد: «گاهي دو نفر در يك كوچه با هم به دعواي لفظي و زد و خورد فيزيكي مي‌پردازند كه دامنه تاثير آن رفتار در همان كوچه خلاصه مي‌شود، اما در فوتبال، داستان به شكل ديگري است؛ جايي كه كوچك‌ترين اخبار اين ورزش در سطح فراگيري منتشر شده و همه وقايع آن در ميان خانواده‌ها رسوخ پيدا مي‌كند، هر نوع بداخلاقي و بدكرداري كه از سوي اهالي اين رشته بروز كند تاثير آن به هيچ‌عنوان آني نبوده بلكه تاثير پايدار و مخربي در سطح جامعه بر جاي مي‌گذارد.»

حال براي مقابله با اين پديده چه بايد كرد؟ رئيس اسبق كميته انضباطي فدراسيون فوتبال به هيچ عنوان برخوردهاي قهري را يگانه راه مقابله با اين پديده نمي‌داند.

او تصريح كرد: «به نظر من يك بار و براي هميشه مجموعه فوتبال بايد از برخورد شعاري با مسائل پرهيز كرده و رو به برنامه‌هاي عملي در اين رابطه بياورد. تا به حال تنها چيزي كه در مقوله فرهنگ‌سازي در اين فوتبال مشاهده كرده‌ايم پلاكاردهايي با شعارهاي زيبا بوده و بعد، آن شعارهاي زيبا دور انداخته شده و انواع و اقسام بدرفتاري را ديده‌ايم. در نتيجه به نظر من همان‌طور كه باشگاه‌ها براي مقوله فني خود و براي كسب موفقيت سرمايه‌گذاري مي‌كنند، ضروري است كه در بحث فرهنگي كه در نهايت به موفقت فني هم مي‌تواند منجر شود، سرمايه‌گذاري كنند.»

وي خاطرنشان كرد: «جايي كه جامعه ما يك جامعه مسلمان است نبايد خبري از توهين، تهمت، بددهاني و امثالهم باشد بنابراين بايد با برگزاري دوره‌هاي آموزشي و استفاده از مناديان واقعي اخلاق و يادآوري آموزه‌هاي ديني ، در جهت نهادينه كردن و فرهنگ‌سازي گام برداشت تا اذهان برخي به جاي معطوف بودن به مسائل حاشيه‌اي ، سرشار از اخلاق نيك شود.»

اميد توفيقي - گروه ورزش

چهارشنبه|ا|14|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 61]