نوار غزه

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: نوار غزه
» در عربي « قطاع غزه » و در عبري « رتزوعات عزه » بخشي نوارگونه از سرزمين تاريخي فلسطين Gaza Strip نوار غزه در انگليسي « است كه در كنار درياي مديترانه و در منطقه خاورميانه قراردارد. نوار غزه از جنوب غربي با مصر و از شمال و شرق با سرزمين هاي تحت اشغال اسراييل در سال 1948 هم مرز است . نوار غزه داراي 11 كيلومتر مرز مشترك با مصر 51 كيلومتر مرز مشترك با فلسطين اشغالي و 40 كيلومتر ساحل مديترانه اي است .
منطقه نوار غزه 41 كيلومتر طول و در بخش هايي از آن بين 6 تا 12 كيلومتر عرض دارد . مساحت كلي نوار غزه 360 كيلومتر مربع است . نوار غزه نامش را از شهر غزه كه بزرگترين شهر در منطقه نوار غزه است مي گيرد. اين منطقه اولين منطقه فلسطيني است كه پس از اشغال فلسطين در كنترل كامل دولت منتخب فلسطيني حماس قرار دارد . نوار غزه با داشتنن يك ميليون و 400 هزار نفر جمعيت متراكم ترين نقطه جهان به نسبت مساحت بسيار كم آن محسوب مي شود; به گونه اي كه در هر يك كيلومتر مربع آن به طور تقريبي 3600 نفر و در هريك متر مربع آن 3 6 نفر زندگي مي كنند .
كشاورزي و در حال حاضر كمك هاي بين المللي مهمترين منابع امرار معاش غزه اي هاست . نرخ بيكاري در اين منطقه بالغ بر 50 درصد است و بالغ بر دو سوم ساكنان نوار غزه با درآمدي زير 2 دلار در روز زندگي مي كنند .
نوار غزه با رشد جمعيتي در حدود 3 5 درصد در سال بالاترين نرخ زاد و ولد را در جهان داراست .
پس از شكست نيروهاي امپراتوري عثماني از بريتانيا در جنگ جهاني اول دولت وقت بريتانيا در 25 آوريل 1920 ميلادي كنترل نوار غزه را به همراه ديگر سرزمين هاي فلسطين با تشكيل يك سيستم حكومتي تحت عنوان قيموميت بريتانيا بر فلسطين برعهده گرفت . پس از اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي يك روز پس از پايان قيمومت انگليس بر فلسطين در سال 1948 و ايجاد حكومتي تحت نام اسراييل در بخشي از سرزمين هاي تحت قيوميت انگليس جنگي بين كشورهاي عربي و اين رژيم درگرفت كه منجر به قرار داد آتش بس موقتي در سال 1949 ميان رژيم اسرائيل و مصر اردن سوريه و لبنان شد . بنابر مفاد اين آتش بس نوار غزه تحت كنترل كشور مصر و بيت المقدس شرقي تحت كنترل اردن قرار گرفت . اين قرار داد تا آغاز جنگ شش روزه در سال 1967 ميان اعراب و اسراييل ادامه داشت اما با شكست اعراب نوار غزه به اشغال رژيم صهيونيستي در آمد.
از آن زمان تا اوت سال 2005 نوار غزه تحت اشغال اسراييل بود و اين رژيم براي تغيير بافت جمعيتي و هويتي نوار غزه اقدام به ايجاد 21 شهرك صهيونيست نشين در آن نمود . بيش از 99 درصد از ساكنان باريكه غزه را مسلمانان و حدود يك درصد از جمعيت اين منطقه را اقليت مسيحيان فلسطيني تشكيل مي دهند.
نوار غزه از دير باز پايگاه سنتي گروههاي مبارز فلسطيني محسوب مي شود و به دليل كثرت گروههاي مبارز و مقاوم فلسطيني در اين منطقه بود كه اسراييل مجبور شد پس از 38 سال اشغالگري نوار غزه را تخليه نمايد و اداره آن را به تشكيلات خودگردان و دولت تحت حاكميت جنبش سازشكار فتح اين تشكيلات قرار دهد.
چند ماه پس از تخليه نوار غزه در فلسطين انتخابات پارلماني برگزار شد و جنبش حماس در رقابت با جنبش فتح در كرانه باختري و نوار غزه با كسب اكثريت آرا موفق به تصاحب 76 درصد كرسي هاي پارلمان فلسطين شد . براساس قانون فلسطيني حزب پيروز انتخابات مي بايست دولت تشكيل دهد و به اين ترتيب حماس مامور تشكيل دولت شد و نوار غزه و كرانه باختري را تحت مديريت خود گرفت . حماس نوار غزه را پايتخت سياسي خود اعلام نمود و به تناوب جلسات هيات دولت را در كرانه باختري و غزه برگزار مي كرد. شكست فتح به چندين سال يكه تازي اين جنبش طرفدار مذاكره با اسراييل در فلسطين پايان داده بود و آنها را از منابع قدرت و مالي دور كرد.
همين امر سبب شد تا در پروژه اي مشترك ميان اسراييل آمريكا و تشكيلات خودگردان توطئه اي عليه جنبش حماس صورت گيرد. ابومازن رييس تشكيلات خودگردان به بهانه برخورد حماس در نوار غزه با لااباليگري گروهك هاي فتح دولت منتخب فلسطيني را منحل اعلام كرد و در شهر رام الله » سلام فياض « را مامور تشكيل دولت كرد تا با اين اقدام حماس را در نوار غزه محصور و فتح به اصطلاح قدرت را در كرانه باختري به دست گيرد. با اين توطئه اسراييل نيز دست به كار شد و نوار غزه را به محاصره خود در آورد تا به اين ترتيب جريان هوادار مذاكره را در برابر گروههاي مبارز فلسطيني از جمله حماس تقويت نمايد.
كرانه باختري
كرانه باختري نامي است كه اردن به مابقي سرزمين تاريخي فلسطين (از درياي مديترانه تا رود اردن ) كه توسط رژيم صهيونيستي در سال 1948 سقوط نكرد اطلاق مي كند . اردن اين مناطق را در معامله اي با اسراييل تحت عنوان كنفرانس اريحا در سال 1951 به ضميمه خاك خود در آورد . مساحت اين منطقه از فلسطين 5860 كيلومتر است كه تقريبا 21 درصد از مساحت كل سرزمين تاريخي فلسطين را شامل مي شود.
اين منطقه جغرافيايي شامل كوههاي نابلس كوههاي قدس (از جمله بخش شرقي شهر قدس ) كوههاي الخليل و مناطق غربي غور اردن است . مقامات اردني نام اين منطقه را كرانه باختري (غربي ) نهاده اند زيرا در منطقه غربي رود اردن واقع شده است و بيشترين اراضي اردن هاشمي نيز در بخش شرقي رود اردن قرار دارد.
كرانه باختري در شمال خود ادامه بلندي هاي مركزي كه در منطقه « الخليل » قرار دارد و در جنوب رشته كوههايي را به سمت جنوب با ارتفاع متوسط 610 متر شامل مي شود . اين بلندي ها در حاشيه شرقي خود دره حاصلخيزي را تشكيل مي دهند كه از درياچه « طبريا » به سمت جنوب ادامه مي يابد . رود اردن با 322 كيلومتر طولاني ترين رودخانه حاشيه شرقي كرانه باختري است كه از رودخانه هاي « بايتاس » و « حاصباني » در نزديكي كوه « حرمون » در جنوب شرقي لبنان سرچشمه مي گيرد و به درياچه طبريا مي ريزد. در حاشيه جنوب شرقي كرانه باختري درياچه « ميت » قرار دارد كه 399 متر پايين تر از سطح درياست و با نسبت بسيار بالايي املاح نمكي دارد .
رشته كوه هاي كرانه باختري كه از شمال به جنوب ادامه دارند بر منطقه غربي خود كه به اراضي 1948 شهرت يافته مسلط است كه شرايط سوق الجيشي به آن مي بخشد.
مرز طولاني كرانه باختري با اردن يكي از محورهاي عمده نگراني هاي جدي مقامات نظامي و امنيتي رژيم صهيونيستي طي مذاكرات با فلسطيني ها بوده است و صهيونيستها واگذاري اين مرزها به حكومت خودگردان فلسطين را با ترديد و يا با شرايط امنيتي ويژه اي مطرح كردند.
تاريخچه كرانه باختري و نوار غزه در 50 سال گذشته
كرانه باختري و نوار غزه در ابتداي طرح تقسيم سرزمين فلسطيني و در محدوده جغرافيايي تاسيس دولت صهيونيستي نبود ولي با آغاز جنگ در سال 1948 پذيراي آوارگان فلسطيني اراضي اشغال شده 1948 توسط اسراييل بود .
غزه در سال 1948 به مصر و كرانه باختري در سال 1950 به اردن ضميمه شد اما در جنگ 1967 به اشغال كامل رژيم غاصب صهيونيستي درآمد. در طول سالهاي اشغال توسط اسراييل مناطق غزه و كرانه باختري همواره مركز فعاليت هسته هاي عملياتي حماس جهاد اسلامي و فتح بوده اند كه بعضي از اين شاخه هاي نظامي با عنوان گردانهاي قدس (جهاد اسلامي ) و عزالدين قسام (حماس ) و الاقصي (فتح ) خوانده مي شوند.
انتفاضه اول مردم فلسطين نيز از منطقه غزه آغاز شد. اگر چه شهرهاي « الخليل » « رام الله » و « نابلس » در كرانه باختري نيز در كنار شهرهاي نوار غزه مانند « رفح » و « خان يونس » از مهمترين مناطق حركت مردمي انتفاضه محسوب مي شدند اما نوار غزه كه در حاشيه جنوبي درياي مديترانه و در كنار مرز با مصر قرار دارد از مناطق جلگه ساحلي سرزمين فلسطين محسوب مي شود و در حوزه امنيتي فرماندهي جنوب ارتش اسراييل قرار دارد.
غزه همواره به واسطه دسترسي آسان و ارتباطات و بهره گيري از جريانات اسلامي مصر و ديگر مناطق يكي از نگراني هاي امنيتي و سياسي رژيم صهيونيستي به شمار مي رفت اما اكنون بخشي از مراكز اصلي حكومت خودگردان فلسطين در غزه و بخشي در شهر رام الله در كرانه باختري مستقرند و عرفات تا قبل از مرگش در آن جا زندگي مي كرد.
منطقه كرانه باختري رود اردن نيز با جمعيتي معادل 2 ميليون نفر 37 درصد آوارگان فلسطيني اراضي 1948 را در خود جاي داده است . در اين منطقه 200 هزار يهودي در 200 شهرك از جمله شهرك بزرگ و جنجالي « آريل » قرار دارند كه اين شهرك بزرگ با احداث ديوار امنيتي مدنظر اسراييل از كرانه باختري جدا شد.
مناطق اشغالي 1948
پس از اعلام موجوديت رژيم اشغالگر قدس توسط بن گوريون در مي سال 1948 ميلادي دقايقي پس از پايان قيموميت انگليس بر فلسطين اولين جنگي كه اين رژيم عليه فلسطين و كشورهاي عربي منطقه به راه انداخت به جنگ 1948 معروف شد . در طي اين جنگ صهيونيستها 78 درصد كل خاك فلسطين را به اشغال خود در آوردند (غير از كرانه باختري نوار غزه و شرق بيت المقدس ) كه به سرزمين هاي اشغالي سال 1948 معروف شد .
در اثر اين جنگ نخستين مرحله آوارگي بزرگ مسلمانان فلسطين به وقوع پيوست . طي آن حدود يك ميليون فلسطيني از مجموع يك ميليون و 900 هزار فلسطيني در آن زمان آواره شدند . حدود 200 هزار نفر از مسلمانان فلسطين به نوار غزه مهاجرت كردند و 496 هزار نفر به اردن و 100 هزار نفر به لبنان و 85 هزارنفر به سوريه و 20 هزار نفر به مصر و عراق كوچ كردند .
پس از جنگ 1948 رژيم اشغالگر قدس از سويي با اجراي سياست خشونت و توسعه طلبي و دست زدن به اقداماتي نظير تخريب منازل و آتش زدن مزارع سعي و تلاش مي كرد تا باقيمانده اعراب منطقه را مجبور به فرار از خانه هايشان كند و از سوي ديگر شرايط و تسهيلات لازم را براي ادامه انتقال يهوديان سراسر جهان به فلسطين فراهم مي كرد.
در مي 1949 اسرائيل به عضويت سازمان ملل متحد درآمد . در پي تحكيم سلطه رژيم صهيونيستي بر فلسطين اشغالي به تدريج گروهها و سازمانهاي مبارزه فلسطيني اعلام موجوديت كردند . در 28 مي 1964 كنگره فلسطين در شهر قدس تشكيل شد و تاسيس « سازمان آزادي بخش فلسطين » را اعلام كرد. در پي آن نيز ارتش آزادي بخش فلسطين تشكيل شد و مبارزات فلسطينيان شكل جديدي به خود گرفت . پس از تشكيل اين گروهها و تشكل ها كه بيشتر جنبه ملي و قومي داشت در اواخر دهه 70 و اوايل دهه 80 ميلادي جريان ها و تشكل اسلامي بروز و ظهور يافتند كه انتفاضه هاي اول و دوم حاصل جمعي اقدمات ضد اشغالگرانه همين گروهها است .
مناطق اشغالي 1967 (كرانه باختري ـ نوار غزه و منطقه اشغالي جولان سوريه )
پس از امضاي توافق نامه آتش بس ميان رژيم اسراييل و دولت هاي اردن و مصر در سال 1949 كه بواسطه آن نوارغزه به اشغال مصر و كرانه باختري رود اردن به اشغال اردن در آمد فرصتي براي تقويت بنيه نظامي اين رژيم بوجود آمد.
در طي سال هاي پس از اين توافق تا پيش از سال 1967 ارتش اسراييل به كمك آمريكا انگليس و فرانسه به يكي از قوي ترين ارتش هاي دنيا به لحاظ تكنولوژيك مبدل شد. همين امر باعث شد اسراييل براي تثبيت خود در سرزمين هاي اشغالي فلسطين از يك سو و خاورميانه از سوي ديگر در انديشه اشغال تمامي سرزمين هاي فلسطيني بيفتد; امري كه موجب راه اندازي جنگ ژوئن سال 1967 موسوم به جنگ شش روزه اعراب و اسراييل شد. در اين جنگ اسراييل علاوه بر نوار غزه كه در اشغال مصر بود و كرانه باختري (به انضمام بيت المقدس شرقي ) كه در اشغال اردن بود بلنديهاي جولان سوريه بخش هايي از شرق اردن و صحراي سيناي مصر را به اشغال در آورد كه اصطلاحا به اين مناطق كه در سال 1967 اشغال شد اراضي اشغالي سال 1967 مي گويند .
پس از 20 سال شوراي امنيت سازمان ملل قطعنامه 242 را صادر كرد و در آن از اسرائيل خواست كه از اراضي اشغالي 1967 از جمله قدس شرقي كرانه باختري نوار غزه و ديگر زمين هاي عربي عقب نشيني كند . حدود 400 هزار فلسطيني از جمله هزاران آواره جنگ 1948 در نتيجه جنگ 1967 دوباره آواره شدند . اسرائيل با بازگشت آنها نيز مخالفت كرد . اراضي اشغالي 1967 حدود 22 درصد مساحت تاريخي فلسطين را شامل مي شود كه سازمان ملل بر حق فلسطينيان در تعيين سرنوشت خود در اين مناطق تاكيد مي كند.
اردوگاههاي مهم نوار غزه
نزديك به نيمي از جمعيت يك ميليون و 400 هزار نفري نوار غزه را آوارگان فلسطيني ساكن در اردوگاههاي اين منطقه تشكيل مي دهند آوارگاني كه از ساير نقاط فلسطين در پي دو جنگ سال هاي 1948 و 1967 توسط رژيم صهيونيستي به نوار غزه كوچ داده شده اند . اين آوارگان در هشت اردوگاه فلسطيني زندگي مي كنند . سازمان ملل متحد در اواخر دهه 90 نام اين اردوگاهها را به همراه جمعيت آنان به شرح زير اعلام كرده است : اردوگاه جباليا (160 هزار و 691 نفر) رفح (120 هزار و 187 نفر) الشاطي (98 هزار و 768 نفر) النصيرات (75 هزار و 120 نفر) خان يونس (83 هزار و 219 نفر) البريج (48 هزار و 770 نفر) المغازي (42 هزار و 266 نفر) و ديرالبلح (39 هزار و 534 نفر) .
گذرگاههاي مهم نوار غزه
نوار غزه همچنين چند گذرگاه دارد كه اين منطقه را با ساير نقاط فلسطين و دنياي خارج مرتبط مي كند كه مهمترين آن « رفح » نام دارد. اين گذرگاه در نوار مرزي با مصر در جنوب نوار غزه قرار دارد.
گذرگاه رفح از حيث اينكه تنها گذرگاهي است كه مردم نوار غزه را با ساير مسلمانان خاورميانه و كشورهاي جهان پيوند مي دهد داراي اهميت زيادي است و به همين دليل است كه اسراييل مي كوشيد در جنگ اخير در نبرد زميني اين گذرگاه را به اشغال خود درآورد تا هرگونه ارتباط مسلمانان نوار غزه را با مسلمانان ساير كشورهاي عربي و اسلامي منطقه قطع كند.
گذرگاه رفح تحت اختيار مصر و تشكيلات خودگردان است .
گذرگاه القراره العوده و المنطار در شرق نوار غزه نيز از گذرگاههايي هستند كه مردم نوار غزه را با مردم كرانه باختري پيوند مي دهد كه البته اين گذرگاهها كاملا در اختيار رژيم صهيونيستي است و هرگونه تردد مردم نوار غزه به كرانه باختري بايد با اجازه صهيونيستها صورت گيرد.
گذرگاه شجاعيه در شمال شرق و ايريز نيز در شمال نوار غزه ديگر گذرگاههاي مهم نوار غزه محسوب مي شوند كه اداره اين گذرگاهها نيز بر عهده رژيم صهيونيستي است و اجازه عبور به فلسطيني ها داده نمي شود.
منبع : خبرگزاري قدس
نوار غزه بامساحتي معادل 360 كيلومتر مربع و جمعيتي حدود يك ميليون و 400 هزار نفر متراكم ترين منطقه جغرافيايي جهان محسوب مي شود
نوار غزه با نرخ رشد جمعيتي معادل 3 5 درصد در سال بالاترين ميزان زادوولد را در جهان داراست
كشاورزي و در حال حاضر كمك هاي بين المللي مهمترين منابع امرار معاش غزه اي هاست
نرخ بيكاري در نوار غزه بالغ بر 50 درصد است و بالغ بر دوسوم ساكنان نوار غزه با درآمدي زير 2 دلار در روز زندگي مي كنند
بيش از 99 درصد از ساكنان باريكه غزه را مسلمانان و حدود يك درصد از جمعيت اين منطقه را اقليت مسيحيان فلسطيني تشكيل مي دهند
نوار غزه همواره به واسطه دسترسي آسان و ارتباطات و بهره گيري از جريانات اسلامي مصر و ديگر مناطق يكي از نگراني هاي امنيتي و سياسي رژيم صهيونيستي به شمار مي رود
نزديك به نيمي از جمعيت يك ميليون و 400 هزار نفري نوار غزه را آوارگان فلسطيني ساكن در اردوگاه هاي اين منطقه تشكيل مي دهند

چهارشنبه|ا|14|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 173]