چيكار كنيم؟ فيلمه ديگه! نگاهي به فيلم سينمايي شبي در تهران به كارگرداني بهرام كاظمي

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: چيكار كنيم؟ فيلمه ديگه! نگاهي به فيلم سينمايي شبي در تهران به كارگرداني بهرام كاظمي
مصطفي محمودي
اينروزها شرايط توليد و اكران در سينماي ايران، وضعيت بسيار پيچيده اي پيدا كرده بگونه اي كه تبديل به يك معادله چند مجهولي شده و حل كردن آن به هيچ عنوان سهل و ممتنع نيست; اينكه چه عواملي سبب ظهور اين معادله شده اند و يا اينكه راه حل اين مساله بغرنج نيست در اين مقال نمي گنجد. اما مي خواهم تنها اشاره اي داشته باشم به اينكه شرايط مذكور، كارگرداني همچون بهرام كاظمي را كه سالها دستيار كارگردانان بزرگي در سينماي ايران بوده و خود روزي روزگاري فيلم قابل تاملي به نام پادزهر ساخته است، وادار مي سازد تا به عروس فراري و هم اينك به شبي در تهران برسد. در اين ميان بايد تا حدي حق را به كاظمي داد كه به هرحال مي بايست با سينما زندگي كند و در فضاي آن تنفس كند و از همين رو به سادگي آب خوردن يك سير نزولي بسيار قابل توجه را از پادزهر طي مي كند تا به عروس فراري و شبي در تهران برسد.
اگر عروس فراري، يك كپي كامل و بي نقص از فيلم همسفر بود، شبي در تهران بسيار آسان گير و ساده انگارانه است. توگويي بهرام كاظمي فراموش كرده كه اينك دهه هشتاد است و تماشاچيان اين دوره زمانه از زمين تا آسمان با تماشاچيان دهه چهل و پنجاه تفاوت دارند. تماشاچي آنروزها تنها سرگرميش سينما و تلويزيون بود و به رغبت و با پاي خود به سينما مي رفت اما تماشاچي امروز را بايد با انواع واقسام تبليغات و ترفندهاي گوناگون به سينما كشاند. البته بايد به اين نكته نيز اذعان كرد كه كاظمي توانسته تماشاچي خود را بفريبد. انتخاب اسم فيلم كه در نوع خود جذاب است و باعث ايجاد كشش براي ديدن آن توسط تماشاگر مي شود و استفاده از دو چهره مطرح سينما يعني رامبد جوان و ماهايا پطروسيان كه مخاطب از انها سابقه درخشش در فيلمهاي شاد و مفرح و كمدي را در ذهن دارد، خود عوامل كافي براي جلب مشتري هستند و البته محاسبات تهيه كننده و كارگردان محترم نيز در اين زمينه كاملا صحيح بوده است.
قصه اما يك خطي است : زوجي كه قرار است براي انجام يك مصاحبه كاري به تهران بيايند و تا رسيدن به تهران انواع و اقسام بلاها بر سرشان نازل مي شود و در انتها نيز به شهر خودشان باز مي گردند. اين قصه يك خطي را سينماروهاي قديمي خوب به ياد دارند. چرا كه در سينماي پيش از انقلاب همين سوژه بارها و بارها دستمايه ساخت آثار متعددي شده بود و جواب هم گرفته بود و بهرام كاظمي نيز همين فرمول جواب پس داده را به بهانه اينكه بر اساس فيلمنامه اي از نيل سايمون است جلوي دوربين بوده و فضاي دهه چهل و پنجاه تهران نيز جاي خود را به تهران دهه هشتاد داده و كاراكتر روستايي ساده دل فيلمهاي آن زمان نيز تبديل به يك زوج تحصيلكرده خارج از كشور شده اند كه اينبار نه از روستا بلكه از يك مركز استان قصد عزيمت به پايتخت را دارند.
بزرگنمايي و ارائه تصويري كاملا نادرست از تهران و آدمهايش نيز از ديگر مشكلات فيلم و فيلمنامه است كه سبب مي شود ارتباط حسي اي كه مي توانست بين مخاطب و اثر بوجود آيد به دليل همين بزرگنمايي بي دليل از بين برود و سبب شود تا مخاطب در مواجهه با اينهمه سياه نمايي از تهران، پوزخندي بزند و بگويد: چيكار كنيم؟ فيلمه ديگه! دقت كنيد كه تمام آدمهايي كه فرهاد و ليلا در تهران سرو كارشان به انها مي افتد مطلقا يا سياهند و يا خاكستري و تو گويي در اين شهر بي در و پيكر يك آدم خير و خيرخواه يافت نمي شود. از مامور قانون تا متصدي هتل تا سارقان مسلح تا دزد هتل بگير و بيا تا خادم مسجد و بقيه آدمهاي تهران را ببين. و اين مساله تا جايي پيش مي رود كه حتي به حيوانات زبان بسته تهران نيز سرايت مي كند و سگهاي تهران نيز دزد بيسكويت نيم خورده فرهاد و ليلا مي شوند! و تمام اينها به دليل است كه كارگردان محترم مي خواهد با صداي بلند يك پند اخلاقي به تماشاگران بدهد كه: آي آدمها! تهران شهر بسيار بد و زشت و كثيف و پر از آشغالي است با آدمهاي بد كه هيچكدامشان مرام و معرفت ندارند و بويي از انسانيت نبرده اند. و دريغا كه بهرام فراموش كرده كه در دهه 80 زندگي مي كنيم و ديگر خبر يا زا بلبل مزرعه و پرستوها به لانه بر مي گردند و غيره نيست!
بازي ها نيز كليشه است و رامبد و جوان و ماهايا پطروسيان كاراكترهاي آشناي خود را در فيلمهاي موفق قبلي خود منجمله صورتي(فريدون جيراني) و ديگه چه خبر (تهمينه ميلاني) بروز داده اند. به حالت هاي عصبي و شتابزدگي رامبد جوان دقت كرده و آن را با همين رفتارهاي وي در صورتي مقايسه كنيد و يا ري اكشن هاي سرشار از تعجب ماهاي پطروسيان در در اينجا و ديگه چه خبر; از همين رو بايد اذعان كرد كه هيچ خلاقيتي در بازي بازيگران وجود ندارد و از ديگر سو ظاهرا كارگردان محترم نيز نتوانسته از بازيگرانش بازي مناسبي بگيرد. از ديگر سو شبي در تهران در ساير بخش هاي فني و تكنيكي فيلم منجمله موسيقي متن، فيلمبرداري، طراحي صحنه و لباس و چهره پردازي نيز نكته قابل دفاع و خاصي ندارد كه بخواهيم بر روي آن تمركز كنيم و درباره اش داد سخن برانيم.
فقط ميماند حسرت پول بليطي كه از جيبمان رفت و چند ساعتي كه براي رفت و برگشت از منزل به سينما و بالعكس براي ديدن شاهكار جناب بهرام كاظمي هدرداده شد و البته پشت دستمان را هم داغ كرديم كه ديگر از اين كارها نكنيم.

يکشنبه|ا|18|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 194]