ديابت ; عامل معلوليت 13 هزار ايراني در سال

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: ديابت ; عامل معلوليت 13 هزار ايراني در سال
مجيد زندي
ديابت بيماري معروفي است كه در ميان افكار عمومي بيماري قند هم ناميده مي شود. اين بيماري در هنگامي پديدار مي شود كه قند خون به طور طبيعي كنترل و دفع نگردد و اگر بيشتر از حد طبيعي در بدن جمع شود مي تواند باعث بيماري ديگر اعضا سالم بدن و از كار انداختن آنها هم شود كه نابودي كليه ها به عنوان مهمترين فيلتر طبيعي بدن و چشم و پاها از جمله اعضا شاخصي هستند كه در تيررس قرار دارند.
بيماري ديابت در ابتدا با خود علائمي دارد كه همه افراد مي توانند متوجه آن باشند علائمي نظير پرنوشي و پرخوري و احساس گرسنگي و تشنگي دائمي و غيرطبيعي پرادراري خشكي دهان كاهش ناگهاني و غيرطبيعي وزن اختلال در بينايي دير خوب شدن زخم ها و حتي عفونت مكرر آن كه نشان مي دهد توليد انسولين در بدن اين افراد دچار مشكل شده است . انسولين هورموني است كه در لوزالمعده ساخته مي شود كه به سلول هاي انرژي زاي بدن كمك مي كند تا بتواند قند را از جريان خون جذب و آن را به توان و انرژي مورد نياز بدن تبديل نمايد.
بيماري ديابت دو نمونه معروف دارد : ديابت نوع يك و ديابت نوع دو. اگر لوزالمعده بيمار ديابتي نتواند انسولين توليد كند در اين صورت نيازمند تزريق انسولين است « نوع يك » ; اما اگر جسم فرد قادر به استفاده انسولين توليد شده نباشد آن را ديابت نوع دو مي نامند كه متاسفانه در كشور ما هر 15 سال جمعيت ديابتي ها دو برابر مي شوند و درباره آن بيشتر خواهيم دانست .
البته اكثر ديابتي ها در ايران هم ديابتي هاي نوع دو هستند كه نشان مي دهد نوع تغذيه و ورزش مناسب نداريم . به همين دليل است كه مي گويند ديابتي هاي نوع دو مي توانند با ورزش و رژيم غذايي مناسب بيماري خود را تحت كنترل درآورند. بيماري خاص كه مي تواند در تمام طول عمر همراه بيمار باشد و هيچگاه رهايش نكند.
ديابت نوع دو به ديابت افراد چاق هم معروف است ; زيرا اين بيماري بيشتر در افرادي مشاهده مي شود كه اضافه وزن دارند ولي عوامل ديگري هم هست كه حتي اگر افراد چاق نباشند در معرض ديابت هستند افرادي كه به صورت وراثتي دچار ديابت مي شوند. يعني اگر يكي از والدين آنها دچار ديابت باشد فرزندان اين افراد حتي اگر لاغر هم باشند بايد پس از 30 سالگي آزمايش ميزان قند خون را به طور مرتب انجام دهند تا از شرايط قند خون خود مطلع و در صورت بروز بيماري از همان مراحل ابتدا روند مهار بيماري و درمان آن را انجام دهند چرا كه فرزندان افراد ديابتي 30 تا 50 درصد بيشتر از بقيه افراد در معرض ديابت خواهند بود .
پس با توجه به زندگي كم تحرك همراه با مشكلات تغذيه اي اكنون بسياري از افراد جامعه ما در معرض بيماري ديابت هستند بيماري مرموزي كه در نهايت انسانها را به سمت معلوليت و نابودي اعضا و جوارح حياتي نيز پيش مي برد. در چنين شرايطي است كه مي توان مدعي بود ساختار آموزشي بهداشتي و درماني و تامين اجتماعي كشور براي مهار و كنترل اين بيماري و درمان آن حركت سازمان يافته و منسجمي انجام نمي دهند اين مشكل علاوه بر بخش پيشگيري از بروز بيماريهاي در تامين داروها و تحت پوشش بيمه قرار دادن بيماران و داروها نيز تسري مي يابد در حاليكه در كشورهاي توسعه يافته بيمه ها مجموعه و زنجيره اي از اقدامات را انجام مي دهند تا كمترين فشار به اقتصاد ملي و خانواده ها وارد شود و بيماري در وهله نخست گسترش نيابد و اگر چنين حادثه اي اتفاق افتاد بيمه ها و مسئولان خود را در اين زمينه مسئول مي دانند كه چرا فرهنگ عمومي را به سمت زندگي سالم هدايت نكردند و براي اين كار حتي بيمه ها دوره هاي آموزشي براي بيماران ديابتي برگزار مي كنند.
دكتر اسدالله رجب رئيس انجمن ديابت ايران درباره وضعيت بيماري ديابت و راههاي پيشگيري و درمان بيماران در ايران مي گويد : 8 درصد مردم ايران مبتلا به بيماري ديابت هستند يعني حدود 5 ميليون نفر ديابتي در كشور داريم كه متاسفانه بيش از نيمي از اين بيماران از بيماربودن خود خبر ندارند و شايعترين نوع ديابت هم ديابت نوع دو هست كه 90 درصد ديابتي ها را تشكيل مي دهد كه درمان آنها در مرحله اول با تغذيه مناسب فعاليت جسمي است كه مي توانند قند خون خود را پائين بياورند و اگر موفق نشدند بايد از داروهاي پائين آورنده قند خون استفاده كنند . در غيراينصورت ناچار به استفاده از انسولين هستند تا حدي كه 30 درصد از ديابتي هاي نوع دو در نهايت نيازمند تزريق انسولين خواهند شد.
وي در باره ديابتي هاي نوع يك هم مي گويد : اين افراد عمدتا در ميان كودكان و نوجوانان و افراد زير 30 سال قرار دارند و از آنجايي كه در موقع تشخيص بيش از 80 درصد از سلول هايي را كه انسولين ترشح مي كنند را از دست داده اند . براي آنها از همان زمان تشخيص انسولين درماني آغاز مي كنند.
دكتر رجب مسايل وراثتي كم تحركي استرس كشيدن سيگار چربي و فشار خون بالاي نوزادان بالاي چهار كيلو وزن در بدو تولد و مادراني كه چندبار سقط جنين كرده باشند افراد در معرض ديابت معرفي مي كند و مي افزايد : در ديابت نوع يك مسايل وراثتي نقشي ندارد اما در ديابت نوع دو ارث و كم تحركي و چاقي عامل بسيار مهم محسوب مي شود. و اگر فردي در ميان اعضا خانواده خود همچون پدر مادر خواهر برادر و يا حتي پدربزرگ و مادربزرگ خود بيمار ديابتي دارد خودش بايد بيشتر مراقبت كند زيرا به طور وراثتي در معرض اين بيماري قرار دارد.
رئيس انجمن ديابت ايران درباره شرايط بيماران ديابتي در مواجهه با بيمه ها مي گويد : متاسفانه اگر بسيار وسيعتر ببينيم اكنون بسياري از بيماران ديابتي حتي بيمه درمان هم نيستند در حاليكه حدود دو سال پيش قانوني در مجلس تصويب شده كه بيمه ها را موظف كرد ديابتي ها را به صورت اضطراري هم بيمه كنند در حاليكه ديابت هزينه بسيار زيادي روي دست بيماران قرار مي دهد كه اين افراد اگر بيمه نباشند به درستي قادر نخواهند بود بيماري خود را كنترل كنند و در نتيجه دچار عوارض وخيم ديابت مي شوند و در نهايت هزينه هاي بيمارستاني را به بيماران خانواده هاي آنها و جامعه و دولت تحميل مي كنند هزينه هايي كه براساس آمارهاي موجود فقط براي بيماران ديابتي شناخته شده سالانه بيش از 1000 ميليارد تومان است كه اين آمار به طور ميانگين توسط كميته ملي ديابت استخراج شده است .
دكتر رجب مي افزايد : متاسفانه بسياري از مردم در كشور ما به درستي به فكر سلامتي خود نيستند و در عين حاليكه سالم هستند نوع تغذيه بسيار ناسالمي را انتخاب مي كنند كه همين ضعف فرهنگي سبب شده هر سال بر تعداد بيماران ديابتي كشور اضافه شود در حاليكه در كشورهاي توسعه يافته با فرهنگ سازي روند رشد تعداد بيماران ديابتي مهار شده است و در كنار آن نيز بيمه ها نيز همچنان براي آن دسته از بيماراني كه بيمه هم هستند بخشي از هزينه هاي درماني آنها را پرداخت مي كنند.
وي مي گويد : در بخش مربوط به ديابت پيشگيري بسيار مهمتر است كه بيمه ها نيز بايد در اين بخش فعال باشند تا بخشي از سرمايه هاي خود را در اين حوزه ذخيره كنند در حاليكه بيمه ها اين مسئوليت اجتماعي را كه طبق قانون بر عهده آنها هم گذاشته شده ناديده مي گيرند و بيماران به مرور با ضعف اطلاعات تغذيه اي خود دچار عوارض بيماري ديابت مي شوند.
وي بروز بيماري كليوي قلبي و عروقي كوري چشم بيماريهاي عصبي زخم پا و... را از جمله عوارض تلخ بيماري ديابت مي داند و مي افزايد : متاسفانه بسياري از پزشكان ما فقط درمانگر هستند و در بخش پيشگيري فعاليت چنداني انجام نمي دهند و بيمه ها نيز صرفا هزينه هاي دارويي را پرداخت مي كنند در حاليكه درمان اوليه بيماري ديابت تغذيه مناسب و تعادل جسمي همراه با ورزش است كه نيازي به دارو ندارد در اين مرحله است كه بيمه ها حتي اگر براي كاهش هزينه هاي خود حساس هستند بايد بخشي از سرمايه هاي خود را براي پيشگيري از بروز بيماري سرمايه گذاري كنند كه سود آن هم به خودشان هم به كشور و هم به بيماران خواهد رسيد.
رئيس انجمن ديابت ايران مي گويد : به نظرم حتي اگر بيمه ها نگران هزينه ها و بودجه خود هستند اين عرصه مي تواند عرصه حضور دولت هم باشد زيرا بيماران ديابتي هر قدر بدحال تر شوند هزينه هاي دولت افزايش خواهد يافت . در اختيار قراردادن هزينه انسولين سرنگ و دستگاههاي كنترل كننده قند بايد از سوي بيمه گر پرداخت شود و بيمه گر تا اين حد هم امكانات دارد كه داروهاي جديد را نيز تحت پوشش خود قرار دهد تا شرايط بدتر نشود به همين دليل است كه ما ابتدا از بيمه گر انتظار داريم بيمه ها قبل از گسترش بيماري و مشكلات حاد نابينايي و قطع پاي ديابتي بيايند براي فرهنگ سازي به مردم بگويند سراغ چه غذاهايي نروند و ورزش كنند. اين هزينه زيادي نمي برد فقط اراده اي مي خواهد كه ...
البته در كنار مسايل فرهنگ سازي نمي توان افرادي را كه گرفتار بيماري شده اند را به حال خود رها كرد. بدين معني كه مراحل درمان نيز بايد به صورت صحيح طي شود تا به بيماري ديابت اجازه نداد سيستم ايمني و اعصاب بيماران را دچار اختلال كند و اين تخريب عصبي كار را به جايي برساند كه متوجه نباشند پاي آنها در معرض آسيب جدي است و يا اگر متوجه شوند هنگامي است كه كار از كار گذشته و بدن آنها عفونت كرده است بيماراني كه به دليل رسوب قند در عروق اجازه جا به جايي به موقع گلبول هاي سفيد از آنها سلب مي شود.
دكتر رامين حشمت معاون پژوهشي مركز متابوليسم و غدد دانشگاه علوم پزشكي تهران نيز در زمينه موانع درمان بيماران ديابتي در كشور مي گويد : البته به دنبال تصويب قانون بيمه كردن بيماران ديابتي اين قانون در كشور اجرا مي شود زيرا تاكنون كسي نمي توانست به صورت فردي خود را بيمه كند ولي با اين قانون بيماران خاص از جمله ديابتي ها هم توانستند خود را بيمه كنند حال اگر در مرحله اجرا اشكالاتي به وجود مي آيد مي بايست در قالب سازمانهاي نظارتي پيگير مساله بود ولي از طرفي هم بيماران ديابتي فراواني داريم كه با دفترچه هاي خويش فرما به بيمارستان شريعتي و مركز متابوليسم و غدد مراجعه مي كنند.
وي زخم هاي ديابتي ها را موضوع بسيار شايعي در اين دسته از بيماران معرفي مي كند و مي افزايد : چون بيمار تمام وزن خود را روي پا مي گذارد و به دليل ضعف سيستم عروق عصبي كمتر به آن توجه مي كند و رسيدگي به بهداشت پا بسيار مورد غفلت قرار مي گيرد و متاسفانه پزشكان ما هم در درمان بيماران ديابتي كمتر به زواياي پا توجه مي كنند زيرا معمولا پزشكان به قند چربي و كليه بيشتر توجه مي كنند و همين مساله سبب مي شود كه نه تنها در ايران بلكه براساس آمارهايي كه ما داريم در همه جاي دنيا زخم پا يك معضل جدي در بيماران ديابتي محسوب مي شود.
معاون پژوهشي مركز متابوليسم و غدد دانشگاه علوم پزشكي تهران تعداد بيماران مبتلا به ديابت در ايران را 10 درصد افراد بالاي 30 سال مي داند و مي افزايد : ما حدود 3 ميليون ديابتي در ايران داريم و آمار ثبت شده بيشتر از 1 6 ميليون نفر نيست كه عوارض بيماري هم معمولا در ميان كساني ظاهر مي شود كه از بيماري خود خبر ندارند زيرا اين افراد تا به عارضه وخيم دچار نشوند نسبت به درمان بيماري خود اقدامي نمي كنند. همچنان كه به كرات شاهد هستيم فرد با بيماري قلبي و سكته مشكل كليوي و زخم پا و عفونت براي درمان مي آيد كه متوجه بيماري ديابت خود مي گردد.
دكتر حشمت تعداد بيماران زخم پا در ميان بيماران ديابتي را سالانه 55 تا 60 هزار مورد جديد عنوان مي كند و مي افزايد : متاسفانه از اين تعداد سالانه 12 تا 13 هزار مورد قطع عضو داريم كه به تعبيري ديگر مي توان گفت بيماري ديابت سالانه حدود 13 هزار مورد معلوليت در ايران همراه دارد.
وي مي افزايد : زخم ديابتي به گونه اي است كه يا به درمان جواب مي دهد و يا عفونت آن به حدي مي رسد كه چاره اي جز قطع عضو باقي نمي گذارد ولي اين موضوع هم پيش مي آيد كه افرادي چندمين مرتبه دچار زخم پا مي شوند و هر مرحله يك نقطه يا نقاط مختلف پايشان عفونت مي كند زيرا ديابت براي هميشه در وجودشان هست .
دكتر حشمت افزايش شمار معلولان قطع عضو را نشانه بيماري جامعه هم مي داند و مي گويد : همه ساله هم به تعداد بيماران ديابتي كشور و هم به تعداد قطع عضو خصوصا پاي بيماران ديابتي اضافه مي شود و با توجه به عوارض بسيار ناتوان كننده قطع عضو و به ويژه پا هزينه هاي فراواني هم به بيمار و هم به جامعه تحميل مي گردد و در اين مساله هم كه اين بيماران بايد تحت پوشش بيمه اي باشند تا بخشي هزينه هاي آنها جبران شود نيز نبايد شك كرد.
معاون پژوهشي مركز متابوليسم و غدد دانشگاه علوم پزشكي تهران در خصوص ساخت داروي جديد پژوهشگران ايراني براي درمان زخم پاي بيماران ديابتي و جايگاه آن در بخش درمان هم مي گويد : داروي آنژي پارس دارويي است كه تمام مراحل ساخت خود را در داخل كشور طي كرده و كاملا به نام جمهوري اسلامي ايران هم به ثبت رسيده است . اين دارو علاوه بر اينكه پايه گياهي دارد و كاملا بي خطر است اثرات درماني بسيار بسيار مناسبي هم دارد.
وي مي افزايد : مريضي كه بيماري زخم پا دارد به نوعي با يك كابوس مواجه مي شود زيرا زخمي است كه ناخواسته پديد مي آيد و چون پاي بيمار « حس » ندارد مي تواند سنگ ريزه يا شي نوك تيزي ساعت ها در كفش بيمار بماند ولي بيمار از وجود آن بي خبر باشد و براثر فشار پاي بيمار ديابتي زخم شود و زخم چنين بيماراني هم ديگر خوب نمي شود چون به سيستم عصبي آنها هم بستگي دارد و در موارد بسياري به قطع عضو هم منجر مي شود.
دكتر حشمت ادامه مي دهد : البته براي درمان چنين پايي بايد هزينه هاي فراواني صرف و علاوه بر جراحي ها آنتي بيوتيك هاي فراواني هم مصرف شود زيرا درمان هاي پايدار كه براي اين زخم ها تاكنون شناخته شده همان تراشيدن زخم و برداشتن بافت مرده شست و شو و مصرف دارو و ... كه 25 تا 30 درصد موثر است و اگر چه درمانهاي پايه هيچگاه فراموش نمي شود ولي هنگامي كه آنژي پارس به درمان اضافه شده تا 90 درصد بهبودي زخم پا گزارش شده است .
وي بهبودي 90 درصد را به دو شيوه توصيف مي كند و مي افزايد : اول اينكه مساحت زخم در ميان تمام بيماران تا 90 درصد كاهش پيدا مي كند و تفسير ديگر به آمارها باز مي گردد كه حدود 85 تا 90 درصد زخم بيماران پس از استفاده از داروي آنژي پارس به طور 100 درصد خوب شده در آن 10 درصد هم زخم پا به شدت كوچك شده است كه در چنين شرايطي بايد به پژوهشگران ايراني در اين موفقيت بزرگ تبريك گفت .
دكتر حشمت قيمت داروي آنژي پارس را 258 هزار تومان براي يك مجموعه 45 روزه مي داند و مي افزايد : قيمت اين دارو از طرف وزارت بهداشت تعيين شده كه با توجه به هزينه هاي بسيار زياد بيمارستاني و درماني و پانسمان براي بيماراني كه از آنژي پارس استفاده كردند بسيار مناسب است زيرا علاوه بر كاهش طول دوره درمان تنها هزينه سه شب ماندن در بيمارستان هم نمي شود ولي مي دانيم كه در كشور ما بسياري از بيماران ديابتي همين رقم را نيز نمي توانند بپردازند در حاليكه هم اكنون بسياري از بيماران نيازمند از سراسر كشور به بيمارستان شريعتي مراجعه مي كنند و خواستار تامين دارو به صورت رايگان هستند.
وي ادامه مي دهد : مركز تحقيقات غدد دانشگاه تهران چنين امكاني ندارد كه بتواند هزينه دارو را بپردازد تا حدي ما حتي با كمك گرفتن از افراد خير به برخي از اين بيماران داروي آنژي پارس تحويل داديم ولي ليست افراد در انتظار بسيار زياد است و با روش هاي گذشته نمي توان به نيازهاي اين دسته از بيماران پاسخ دهيم .
وي مي افزايد : چون اين دارو هنوز تحت پوشش بيمه قرار نگرفته بيش از نيمي از بيماران نمي توانند هزينه هاي كامل تامين دارو را بپردازند و اكنون هم كه توزيع دارو به داروخانه ها سپرده شده يقينا افراد نيازمند جز با حمايت هاي دولت و بيمه ها قادر به خريد آن نخواهد بود در عين حاليكه ميدانيم مصرف اين دارو كه براساس آزمايش هاي مختلف كارايي خود را نشان داد براي بيماران ديابتي داراي زخم پا بسيار حياتي است .
دكتر حشمت در خاتمه مي گويد : من به عنوان يك پزشك متخصص در يك مركز علمي معتبر در داخل كشور به شدت نگران شرايط كمك به بيماران براي مصرف يك دارو هستم كه چگونه ممكن است در كشوري كه داروهاي جديد خارجي به آساني وارد سيستم بيمه مي شود تا اين حد نتوان كاري براي توليد ملي كرد كه در عين فراهم بودن امكانات درمان بيماران فراواني هم نتوانند زخم پاي خود را درمان كنند كه در نهايت با كمال تاسف منجر به قطع عضو و اضافه شدن يك معلول و از كار افتاده در كشور مي گردد.

به هر حال بيماري ديابت بيماري مزمني است و تفاوتي هم ندارد از كدام نوع باشد زيرا هر دو نوع عوارض بسيار زيادي براي بيماران دارد چه عوارضي كوتاه مدت و چه عوارض طولاني مدتي كه براي كليه ها چشم ها قلب پاها و اندامها و عفونتها و... ايجاد مي كند انسانها را ناتوان و رنجور مي سازد و مي توان افراد سالم را از محيط كار و زندگي عادي دور سازد و هزينه هاي بسيار زيادي را نيز به خود بيمار و خانواده بيمه ها و دولت ها وارد مي سازد كه تنها معلوليت هاي قطع پاي بيماران ديابتي بيشتر از جانبازان 8 سال جنگ تحميلي به كشور ما شده است . پس ضروري است براي پيشگيري از آن اقدام شود. يا فردي كه به دليل بيماري ديابت كليه هاي خود را از دست مي دهد ديگر نمي تواند به صورت عادي به زندگي خود ادامه دهد كه براي هر بخش مي تواند هزينه هاي بيمارستاني هنگفتي را در نظر آورد.
انتظار ما جستجوي راهي براي حمايت از بيماران ديابتي و به ويژه آنهايي است كه كليه ها چشمها و ساير اعضا بدن نظير دست و پاي خود را به دليل عوارض بيماري ديابت از دست مي دهند در حاليكه مي توان با اقدامات اساسي در مراحل مختلف پيشگيري و درمان مانع از بروز شرايط سخت براي برخي از افراد جامعه شود.
در اين مرحله وزارت رفاه و تامين اجتماعي و بهداشت درمان و آموزش پزشكي مي بايست با هماهنگي اشكالات موجود خصوصا در بخش مربوط به بيمه ها را بررسي و راه حل مناسبي را پيش پاي بيماران ديابتي و به ويژه آنهايي كه در آستانه نقص عضو هستند قرار دهند.
با توجه به تحرك كم و مشكلات تغذيه اي مردم هم اكنون بسياري از افراد جامعه ما در معرض بيماري مرموز و مزمن و ديابت هستند كه ضمن ناكارآمد ساختن افراد جامعه آن ها را تا معلوليت دائم و نابودي اعضا و جوارح حياتي همانند نابودي كليه ها چشمها و قطع دست و پا پيش مي برد.
متاسفانه در كشور ما ساختار آموزشي بهداشتي درماني تامين اجتماعي و بيمه اي به گونه اي نيستند كه بتوانند ضمن هماهنگي با هم براي مهار و كنترل اين بيماري و درمان بيماران حركت هاي هماهنگي انجام دهند.
عليرغم تلاش هاي فراوان پژوهشگران ايراني براي توليد داروي ملي زخم پاي بيماران ديابتي اين دارو هنوز در شمول حمايت بيمه ها قرار نگرفته در حاليكه بسياري از داروهاي وارداتي به راحتي وارد چرخه بيمه ها مي شود.
دكتر اسداله رجب رئيس انجمن ديابت ايران : اگر بيمه ها بخش اندكي از سرمايه هاي خود را در زمينه فرهنگ سازي و پيشگيري از بيماري ديابت در جامعه هزينه كنند مجبور نيستند سالانه ميلياردها تومان بابت هزينه هاي بيمارستاني بيماران ديابتي كه دچار نارسايي كليه چشم و قطع دست و پا پول صرف كنند.
دكتر رامين حشمت معاون پژوهشي مركز متابوليسم و غدد دانشگاه علوم پزشكي تهران : سالانه 55 تا 60 هزار مورد زخم پاي بيماري ديابت در ايران گزارش مي شود كه متاسفانه به دليل عدم درمان به موقع سالانه 12 تا 13 هزار قطع عضو بيماران ديابتي در كشور داريم كه به شمار معلولان كشور اضافه مي شوند!

دوشنبه|ا|19|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 149]