پيامبر اعظم(ص) از منظر امام صادق (ع)

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: پيامبر اعظم(ص) از منظر امام صادق (ع)
گروه خبرنگاران افتخاري / رضا نباتي: خداوند متعال در قرآن كريم با زيباترين عبارات و كامل‏ترين ‏بيانات پيامبر اسلام(ص) را معرفى كرده و با عالى‏ترين صفات ستوده است.
در طول تاريخ بشريت، كم‌تر انسانى وجود دارد كه مانند پيامبر اسلام(ص) تمام خصوصيات زندگى‌اش به طور واضح و روشن بيان و ثبت ‏شده‏ باشد. خداوند متعال در قرآن كريم، كتابى كه خود حافظ اوست(1) و بدون‏ هيچ تغييرى تا قيامت ‏باقى است‏ با زيباترين عبارات و كامل‏ترين ‏بيانات، آن حضرت را معرفى كرده و با عالى‏ترين صفات ستوده است.

خداوند متعال مى‏فرمايد: «اِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظيم‏: اى پيامبر! تو بر اخلاقى عظيم استوار هستى.»(2) نيز مى‏فرمايد: «محمد رسول‏الله و الذين معه اشداو على الكفاررحماء بينهم: محمد(ص) فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سر‌سخت و در ميان خود مهربانند.»(3)

محققان، تاريخ‌نويسان و دانشمندان در ابعاد گوناگون زندگى حضرت ‏محمد(ص) سخن گفته‏اند، اما ائمه(ع) با نگاهى ژرف و دقيق سيماى آن شخصيت‏ بى‏نظير و در يكتاى عالم خلقت را به تماشا نشسته، به معرفى زندگى، مبارزات و آموزه‏هاى آن حضرت پرداخته‌اند.

در اين نوشتار كوتاه بر آنيم تا به بهانه سال مبارك پيامبر اعظم(ص) گوشه‌هايى از زندگى و شخصيت‏ حضرت ‏محمد(ص) را از نگاه رئيس مذهب جعفري امام صادق(ع) به تماشا بنشينيم. با اميد اين‌كه مقبول حضرت حق و شما پيروان راستين آن حضرت قرار گيرد.

شخصي به محضر امام صادق(ع) شرف ياب شد و عرض كرد : اي فرزند رسول خدا ! از شما درخواست دارم تا اوصاف پيامبر اسلام(ص) را برايم بيان كنيد. امام صادق(ع) فرمود: «آيا تو مي‌تواني نعمت‌هاي خدا را براي من برشماري؟» عرض كرد: من چگونه مي‌توانم نعمت‌هاي خدا را برشمارم در حالي‌كه قرآن مي‌فرمايد: «وَ اِن تَعُدّوا نِعمَتَ اللهِ لاتُحصوها: و اگر شما بخواهيد نمي‌توانيد نعمت‌هاي خدا را شمارش كنيد.»(1)

تولد نور

امام فرمودند: «خدا درباره همين نعمت‌ها مي‌فرمايد: قُل مَتاعُ الدّنُيا قَليلٌ: بگو بهره دنيا كم است.»(2)، اما در باره رسول خدا(ص) مي‌فرمايد: وَ اِنَّكَ لَعَلي خُلُقٍ عَظيمٍ: و به راستي تو را خوبي‌اي بزگ و زيادي است.»(3)، پس من چگونه مي‌توانم همه اوصاف رسول خدا را بيان كنم.» (ابراهيم/34، نحل/ 18، نساء/77 و قلم/4 )

امام صادق(ع) به نقل از سلمان فارسى فرمود: پيامبر اكرم(ص)فرمود: خداوند متعال مرا از درخشندگى نور خودش آفريد(4) نيز امام صادق(ع) فرمود: خداوند متعال خطاب به رسول اكرم(ص)فرمود: «اى محمد! قبل از اين‌كه آسمان‏ها، زمين، عرش و دريا راخلق كنم. نور تو و على را آفريدم....»(5) ثقة‌‏الاسلام كلينى(ره) مى‏نويسد: امام صادق(ع) فرمود: «هنگام ولادت ‏حضرت رسول اكرم(ص) فاطمه بنت اسد نزد آمنه (مادر گرامى پيامبراسلام(ص)) بود. يكى از آن دو به ديگرى گفت: آيا مى‏بينى آن‌چه را من ‏مى‏بينم؟ ديگرى گفت: چه مى‏بينى؟ او گفت: اين نور ساطع كه ما بين مشرق و مغرب را فرا گرفته است! در همين حال ابوطالب(ع) وارد شد و به ‏آن‏ها گفت: چرا در شگفتيد؟ فاطمه بنت اسد ماجرا را به گفت. ابوطالب به اوگفت: مى‏خواهى بشارتى به تو بدهم؟ او گفت: آرى. ابوطالب گفت: از تو فرزندى به وجود خواهد آمد كه وصى اين نوزاد خواهد بود.(6)

«كلبى» از نسب‌شناسان بزرگ عرب مى‏گويد: امام صادق(ع) از من ‏پرسيد: در قرآن چند نام از نام‏هاى پيامبر خاتم(ص) ذكر شده است؟ گفتم: دو يا سه نام. امام صادق(ع) فرمود: ده نام از نام‏هاى پيامبر اكرم در قرآن‏ آمده است: محمد، احمد، عبدالله، طه، يس، نون، مزمل، مدثر، رسول ‏و ذكر. سپس آن حضرت براى هر اسمى آيه‏اى تلاوت فرمود. نيز فرمود: «ذكر» يكى از نام‏هاى محمد(ص) است و ما (اهل‏بيت) «اهل ذكر» هستيم.

امام فرمود: كلبى! هر چه مى‏خواهى از ما سئوال كن. كلبى مى‏گويد: از ابهت صادق آل‌محمد(ع‏) به خدا سوگند! تمام‏ قرآن را فراموش كردم و يك حرف به يادم نيامد تا سؤال كنم. (7) برخى چهارصد نام و لقب پيامبر(ص) كه در قرآن آمده است، را برشمرده‏اند.(8) عظمت نام محمد(ص) جلوه نام محمد(ص) براى امام صادق(ع) به گونه‏اى بودكه هرگاه ‏نام مبارك حضرت محمد(ص) به ميان مى‏آمد، عظمت و كمال رسول ‏خدا(ص) چنان در وى تأثير مى‏گذاشت، كه رنگ چهره‏اش گاهى سبز و گاهى زرد مى‏شد، به طورى‌كه آن حضرت در آن حال براى دوستان نيز نا‌آشنا به نظر مي‌رسيد.(9) امام صادق(ع) گاهى بعد از شنيدن نام پيامبر(ص) مى‏فرمود: جانم ‏به فدايش.

اباهارون مى‏گويد: روزى به حضور امام صادق(ع) شرفياب ‏شدم. آن حضرت فرمود: اباهارون! چند روزى است كه تو را نديده‏ام. عرض كردم: خداوند متعال به من پسرى عطا فرمود. آن حضرت فرمود: خدا او را براى تو مبارك گرداند چه نامى براى او انتخاب ‏كرده‏اى؟ گفتم: او را محمد ناميده‏ام. امام صادق(ع) تا نام محمد را شنيد (به احترام آن حضرت) صورت ‏مباركش را به طرف زمين خم كرد، نزديك بود گونه‏هاى مباركش به‏زمين بخورد. آن حضرت زير لب گفت: محمد، محمد، محمد. سپس فرمود: جان خودم، فرزندانم، پدرم و جميع اهل زمين فداى رسول خدا(ص) باد! او را دشنام مده! كتك نزن! بدى به او نرسان! بدان! در روى زمين ‏خانه‏اى نيست كه در آن نام محمد وجود داشته باشد، مگر اين كه آن ‏خانه در تمام ايام مبارك خواهد بود.(10)

سيماى محمد(ص)

امام جعفر صادق(ع) فرمود: امام حسن(ع) از دائى‏اش «هند بن ابى‏هاله‏» (11) كه در توصيف چهره پيامبر(ص) مهارت داشت، درخواست كرد تا سيماى دل‌آراى خاتم پيامبران(ص) را براى وى توصيف‏ كند. هند بن ابى هاله در پاسخ گفت: «رسول خدا(ص) در ديده‏ها با عظمت مى‌‏نمود، در سينه‏ها مهابتش وجود داشت .قامتش رسا، مويش ‏نه پيچيده و نه افتاده، رنگش سفيد و روشن، پيشانيش گشاده، ابروانش پرمو و كمانى و از هم‌گشاده، در وسط بينى برآمدگى ‏داشت، ريشش انبوه، سياهى چشمش شديد، گونه‌هايش نرم و كم‏گوشت. دندان‌هايش باريك و اندامش معتدل بود.

آن حضرت هنگام راه‏رفتن با وقار حركت مى‏كرد. وقتى به چيزى توجه مى‏كرد به طور عميق‏ به آن مى‏نگريست، به مردم خيره نمى‏شد، به هر كس مى‏رسيد سلام‏ مى‏كرد، همواره هادى و راهنماى مردم بود. براى از دست دادن امور دنيايى خشمگين نمى‏شد. براى خدا چنان غضب ‏مى‏‌كرد كه كسى او را نمى‏شناخت. اكثر خنديدن آن حضرت تبسم بود،برترين مردم نزد وى كسى بود كه بيشتر مواسات و احسان و يارى ‏مردم كند...» (12)

سعدى با الهام از روايات، در اشعار زيبايى آن حضرت را چنين ‏توصيف كرد: ماه فرو ماند از جمال محمد/ سرو نرويد به اعتدال محمد* قدر فلك را كمال و منزلتى نيست/ در نظر قدر با كمال محمد*... سعدى اگر عاشقى كنى و جوانى/ عشق محمد بس است و آل محمد(13)

اوصاف پيامبر در تورات و انجيل

خداوند متعال در وصف پيامبر(ص) فرمود: «الذين ءاتينهم الكتب ‏يعرفونه كما يعرفون ابناءهم و ان فريقا منهم ليكتمون الحق و هم ‏يعلمون: كسانى كه كتاب آسمانى به آنان داديم، او را همچون فرزندان خودمى‏شناسند، (ولى) جمعى از آنان حق را آگاهانه كتمان مى‏كنند.‏» (14) امام صادق(ع) فرمود: «يعرفونه كما يعرفون ابناءهم‏» زيرا خداوند متعال در تورات و انجيل و زبور، حضرت محمد(ص)، مبعث، مهاجرت و اصحابش را چنين توصيف كرد: «محمد رسول‏الله و الذين‏معه اشداء على الكفار رحماء بينهم...: حضرت محمد(ص) فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سرسخت و شديد و در ميان خود مهربانند.» پيوسته آن‏ها را در حال ‏ركوع و سجود مى‏بينى، در حالى‌كه همواره فضل خدا و رضاى او را طلبند. نشانه آن‏ها در صورتشان از اثر سجده نمايان است. اين، توصيف آنان در تورات و توصيف آنان در انجيل است... .(15)

امام صادق(ع) فرمود: اين صفت رسول خدا(ص) و اصحابش در تورات و انجيل است. زمانى‌كه خداوند پيامبر خاتم(ص) را به رسالت مبعوث ‏كرد. اهل كتاب (يهود و نصارى) او را شناختند، اما نسبت ‏به او كفر ورزيدند، همان‌گونه كه خداوند متعال فرمود: «فلما جاءهم‏ما عرجوا كفروا به: ‏هنگامى‌كه اين پيامبر نزد آن‏ها آمد كه (از قبل) او را شناخته بودند، به او كافر شدند. (17) خداوند متعال در قرآن كريم در وصف پيامبر(ص) مى‏فرمايد: «وماارسلناك الا رحمه للعالمين: ما تو را جز براى رحمت جهانيان ‏نفرستاديم.‏» (18)

قرآن نيز مى‏فرمايد: «اشداء على الكفار رحماء بينهم...: برترين مخلوق حسين بن عبدالله مى‏گويد: به امام صادق(ع) عرض كردم: آيا رسول ‏خدا(ص) سرور فرزندان آدم بود؟ آن حضرت فرمود: قسم به خدا، او سرور همه مخلوقات خداوند بود. خدا هيچ مخلوقى را بهتر از محمد(ص) نيافريد(19) امام صادق(ع) در حديث ديگرى فرمود: «چون رسول خدا(ص) را به ‏معراج بردند جبرئيل تا مكانى با وى همراه بود و از آن به بعد او را همراهى نمى‏كرد.

پيامبر(ص) فرمود: جبرئيل، در چنين حالى‏ مرا تنها مى‏گذارى؟! جبرئيل گفت: تو برو. سوگند به خدا در جايى ‏قدم گذاشته‏اى كه هيچ بشرى قدم نگذاشته و بيش از تو بشرى به آن‏جا راه نيافته است.»(20) معمر بن راشد مى‏گويد: از امام صادق(ع) شنيدم كه فرمود: يك نفر يهودى خدمت رسول خدا(ص) رسيد و به دقت او را نگريست. پيامبر اكرم(ص) فرمود: اى يهودى! چه حاجتى دارى؟ يهودى گفت: آيا تو برترى يا موسى بن عمران، آن پيامبرى كه خدا با او تكلم ‏كرد و تورات را بر او نازل كرد و به وسيله عصايش ‏دريا را براى او شكافت و به وسيله ابر بر او سايه افكند؟

پيامبر(ص) فرمود: خوش‌آيند نيست كه بنده خود‌ستايى كند ولكن در جوابت مى‏گويم كه حضرت آدم(ع) وقتى خواست از خطاى خود توبه ‏كند، گفت: «اللهم انى اسالك بحق محمد و آل محمد لما غفرت لى: ،خدايا! به حق محمد و آل محمد از تو مى‏خواهم كه مرا عفو نمايى.» خداوند نيز توبه‏اش را پذيرفت. حضرت نوح(ع) وقتى از غرق شدن در دريا ترسيد گفت: «اللهم انى اسالك بحق محمد و آل محمد لما انجيتنى من‏ الغرق: خدايا به حق محمد و آل محمد از تو در خواست ‏مى‏كنم، مرا از غرق شدن نجات بدهى.» خداوند نيز او را نجات داد.

حضرت ابراهيم(ع) در داخل آتش گفت: «اللهم انى اسالك بحق محمد و آل محمد لما انجيتنى منها: خدايا! به حق محمد و آل محمد از تو مى‏خواهم كه مرا از آتش نجات دهى. خداوند نيز آتش را براى او سرد و گوارا كرد. حضرت موسى(ع) وقتى عصايش را به زمين انداخت و در خود احساس ترس‏ كرد گفت: «اللهم انى اسالك بحق محمد و آل محمد لما امنتنى: خدايا! به حق محمد و آل محمد از تو در خواست مى‏‌كنم كه مرا ايمن كنى.» خداوند متعال به او فرمود:«لاتخف انك انت ‏الاعلى: نترس. مسلما تو برترى.‏»(21)

سياستمدارى پيامبر(ص)

اى يهودى، اگر موسى(ع) امروز حضور داشت و مرا درك مى‏كرد و به ‏من و نبوت من ايمان نمى‏آورد. ايمان و نبوتش هيچ نفعى به حال او نداشت. اى يهودى! از ذريه من شخصى ظهور خواهد كرد به نام مهدى(ع) كه ‏زمان خروجش عيسى بن مريم براى يارى او فرود مى‏آيد و پشت ‏سر او نماز مى‏خواند.(22)

«سياست‏» را به معناى نيرنگ و دروغ براى ‏كسب قدرت و سلطه بر مردم تعريف مى‏كنند، اما «سياست‏» در لغت به معناى «اداره كردن امور مملكت و حكومت كردن است.‏» خداوند متعال پيامبر خاتم(ص) جانشينان بر حق او، ائمه معصومين را از بهترين سياستمداران شمرده است در زيارت جامعه، در وصف ائمه(ع) كه پرورش يافتگان مكتب نبوتند، آمده است: «وساسه ‏العباد»

فضيل بن يسار مى‏گويد: از امام صادق(ع) شنيدم كه به بعضى از اصحاب قيس ماصر فرمود: خداوند عز و جل پيغمبرش را تربيت ‏كرد و نيكو تربيت فرمود. چون تربيت او را تكميل كرد، فرمود: «انك لعلى خلق عظيم‏: تو بر اخلاق عظيمى استوارى.» سپس امر دين ‏و امت را به او واگذار كرد تا سياست و اداره بندگانش را به ‏عهده بگيرد، سپس فرمود: «ما اتاكم الرسول فخذوه و ما نهاكم‏ عنه فانتهوا: آن‌چه را رسول خدا براى شما آورد، بگيريد(و اجرا كنيد) و از آن‌چه نهى كرد، خود‌دارى كنيد.»(23) رسول‏ خدا(ص) استوار، موفق و مويد به روح‌القدس بود و نسبت‏ به سياست‏ و تدبير خلق هيچ‌گونه لغزش و خطايى نداشت و به آداب خدا تربيت ‏شده بود... (24) زهد و وارستگى حضرت محمد(ص) هرگز نسبت‏ به دنيا و لذايذ زودگذر آن ميلى نشان ‏نداد و به آن توجهى نكرد.

آن حضرت براى هدايت مردم و رساندن ‏آن‏ها به سعادت دنيا و آخرت وارد عرصه سياست ‏شد. امام صادق(ع) مى‏فرمايد: «روزى رسول خدا(ص) در حالى كه محزون ‏بود، از منزل خارج شد فرشته‏اى بر او نازل شد، در حالى‌كه كليدگنج‏هاى زمين را به همراه داشت. فرشته گفت: اى محمد(ص)، اين‏كليدهاى گنج‏هاى زمين است. پروردگارت مى‏فرمايد: اين كليدها را بگير و در گنج‏هاى زمين را باز كن و آن‌چه مى‏خواهى از آن استفاده كن. بدون اين‌كه نزد من ذره‏اى از آن‏ها كم شود.

پيامبر(ص) فرمود: دنيا خانه كسى است كه خانه (واقعى) ندارد. كسانى دور آن جمع مى‏شوند كه عقل ندارند. فرشته گفت: به آن خدايى كه تو را به حق مبعوث كرد! وقتى در آسمان چهارم كليدها را تحويل مى‏گرفتم، همين سخن را از فرشته‏ ديگرى شنيدم.» (25) ابن سنان مى‏گويد: امام صادق(ع) فرمود: «مردى نزد پيامبر(ص) آمد، در حالى‌كه آن حضرت روى حصيرى نشسته بود كه زبرى آن بر بدن آن ‏حضرت اثر گذاشته بود و بر بالشى از ليف خرما تكيه كرده بودكه بر گونه‏هاى گلگونه‏اش نفوذ كرده بود. آن مرد در حالى‌كه ‏جاهاى اثر كرده را مسح مى‌كرد، گفت: كسرى و قيصر (پادشاهان ‏ايران و روم) هرگز چنين راضى نمى‏شوند و بر حرير و ديبا مى‏خوابند و تو (كه سرور مخلوقات خدايى) بر اين حصير!

پيامبر(ص) فرمود: به خدا من از آن‏ها برتر و گرامى‏تر هستم. من‏ كجا و دنيا كجا! مثال زورگذر بودن دنيا، مثال شخصى است كه بر درختى سايه‌دار عبور مى‏كند، لحظه‌هايى از سايه درخت استفاده ‏مى‏كند و وقتى سايه تمام شد، از آن‌جا كوچ مى‏كند و درخت را رها مى‏كند.»(26) هيچ زمينه‏اى از زندگى پيامبر(ص) نيست، مگر اين‌كه امام صادق(ع) در آن زمينه سخنانى با ارزش دارد. به‌عنوان حسن ختام، به ذكر خطبه‏اى از آن حضرت در توصيف‏ پيامبر(ص) اكتفا مى‏كنيم.

رئيس مكتب در كلام رئيس مذهب

«برد‌بارى، وقار و مهربانى خدا سبب شد تا گناهان بزرگ و كارهاى ‏زشت مردم مانع نشود كه دوست‏ترين و شريف‏ترين پيغمبرانش، يعنى‏ محمد بن عبدالله(ص) را براى مردم برگزيند. محمد بن عبدالله(ص) در حريم عزّت تولد يافت. در خاندان شرافت‏ اقامت گزيد، حسب و نسبش آلوده نشد، صفاتش را دانشمندان بيان‏ كردند و حكميان در وصفش انديشه كردند، او پاكدامنى بى‌ظير، هاشمى نسبى بى‌مانند و بى‌مانندى از اهل مكه بود. حيا صفت او بود و سخاوت طبيعتش، بر متانت‏ها و اخلاق نبوت سرشته ‏شده بود. اوصاف خويشتن‌دارى‏هاى رسالت‏ بر او مهر شده بود تا آن‏گاه كه مقدرات و قضا و قدر الهى عمر او را به پايان رسانيد و حكم حتمى پروردگار او را به سرانجامش منتهى كرد.

هر امتى، امت‏ پس از خود را به آمدنش مژده داد. نسل به نسل از حضرت آدم تاپدر بزرگوارش، عبدالله، هر پدرى او را به پدر ديگر تحويل داد. اصل و نسبش به ناپاكى آميخته نشد و ولادت او با ازدواج نا‌مشروع ‏پليد نشد. ولادتش در بهترين طايفه، گرامى‏ترين نواده (بنى‏هاشم)، شريف‏ترين قبيله (فاطمه مخزوميه) و محفوظ‌ترين شكم باردار (آمنه دختر وهب) و امانت‌دارترين دامن بود. خدا او را برگزيد، پسنديد و انتخاب كرد سپس كليدهاى دانش و سرچشمه‏هاى حكمت را به او داد. او را مبعوث كرد تا رحمت‏ بر بندگان و بهار جهانيان باشد.

خداوند كتابى را بر او نازل كرد كه بيان و توضيح هر چيزى در آن است و آن‌را به لغت عربى، بدون هيچ انحرافى قرار داد، به ‏اميد اين‌كه مردم پرهيزكار شوند. آن‌را براى مردم بيان كرد و معارف آن‌را روشن كرد و با آن دينش را آشكار كرد و واجباتى ‏را لازم شمرد و حدودى را براى مردم وضع و بيان كرد. آن‏هارا براى مردم آشكار و آن‏ها را آگاه كرد. آن حضرت در آن‏ امور، راهنمايى به سوى نجات و نشانه‏هاى هدايت ‏به سوى خدا است. رسول خدا(ص) رسالتش را تبليغ كرد، مأموريتش را آشكار كرد، بارهاى سنگين نبوت را كه به عهده گرفته بود، به منزل رسانيد و به خاطر پرورگارش صبر كرد و در راهش جهاد كرد.

با برنامه‏ها و انگيزه‏هايى كه براى مردم پى‌ريزى كرد و مناره‏هايى كه نشانه‏هاى آن‌را بر افراشت، براى امتش خيرخواهى كرد و آن‏ها را به سوى نجات و رستگارى فرا خواند و به ياد خدا تشويق و به راه هدايت دلالت كرد تا مردم پس از او گمراه نشوند. آن حضرت ‏نسبت‏ به مردم دلسوز و مهربان بود.

‌پى‌نوشت‏ها:

1- حجر، آيه‏9. «انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون‏»

2- قلم، آيه 4.

3- فتح، آيه‏29.

4- مصباح‌الشريعه، ترجمه زين‌العابدين كاظمى، ص‏126 «خلقنى‏الله من صفوه نوره...»

5- جلاء العيون. ص 11.

6- همان، ص‏36.

7- بحار‌الانوار، ج‏16، ص‏101

8- مناقب، ج 1، ص 150.

9- سفينة‌البحار، ج 1، ص‏433.

10- بحار‌الانوار، ج‏17، ص 30.

11- هند بن ابى‌هاله، فرزند حضرت خديجه(س) از شوهر قبلى‌اش بود كه در خانه پيامبر اسلام رشد و نمو كرد.

12- بحار‌الانوار، ج‏16، ص 147148.

13- كليات سعدى، فصل طيبات، ص‏532.

14- بقره، آيه ‏146.

15- فتح، آيه‏29.

16- بقره، آيه‏89.

17- تفسير نور‌الثقلين، ج 1، ص 138 و ج 5، ص‏77.

18- انبياء آيه ‏107.

19- اصول كافى، ترجمه سيد‌جواد مصطفوى، ج 2، ص 325.

20- همان، ص 321.

21- طه، آيه 68.

22- بحار الانوار، ج‏16، ص‏366. به نقل از جامع الاخبار،ص 98.

23- حشر، آيه ‏7.

24-اصول كافى،ج 2 ص 5 و 6.

25-بحارالانوار،ج 16 ص 266.

26-بحارالانوار،ج 16 ص 282 و 283.

27-اصول كافى ج 2 332 و 333.

نويسنده: رضا نباتي

سه|ا|شنبه|ا|20|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 322]