منزلت زنان و خانواده در دولت نهم

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: منزلت زنان و خانواده در دولت نهم
رويكرد دولت نهم به زنان، فراتر از نگرشهاي سطحي به اين جمعيت اثرگذار بوده و متضمن تحكيم بنيان خانواده به مثابة ارزشمندترين كانون تربيت و تعالي ابناء بشر، از سويي و تقويت نقش مديريتي بانوان و تأثيرگزاري آنان بر روند تصميم گيري در عرصه هاي مختلف جامعه اسلامي از ديگر سو مي باشد.

سخن نخست
رويكرد دولت نهم به زنان، فراتر از نگرشهاي سطحي به اين جمعيت اثر¬گذار بوده و متضمن تحكيم بنيان خانواده به مثابة ارزشمندترين كانون تربيت و تعالي ابناء بشر، از سويي و تقويت نقش مديريتي بانوان و تأثيرگزاري آنان بر روند تصميم گيري در عرصه هاي مختلف جامعه اسلامي از ديگر سو مي باشد.
در شمارة پيش روي از سلسله گزارشهاي جمهور كه همراه با بيانات رياست محترم جمهوري دربارة منزلت بانوان و خانواده مي باشد، با استفاده از گزارش پژوهشي مركز امور زنان و خانوادة نهاد رياست جمهوري كه با همياري معاونت پژوهشي اين مركز پردازش و تنظيم شده است، مؤلفه هايي همچون: اهداف اصلي مركز ياد شده، تحكيم و تعالي خانواده به عنوان اصلي ترين پايگاه فرهنگي كشور، فرايند معرفي الگوي شايسته بر اساس شاخصه هاي ديني و ملي در حوزة زنان، حضور قدرتمند زن مسلمان در سايه ارائه طرحي برتر در عرصه نظام بين الملل، سير حمايت از زنان آسيب پذير با هدف كاهش آسيب اجتماعي، سياستگزاري در ارتباط با حضور زنان در عرصة فعاليتهاي اقتصادي، پاسداشت فرهنگ ايثار و شهادت، سازمانهاي مردم نهاد، ملاقاتهاي مردمي و بهره گيري از اثربخشي دنياي مجازي در حوزه زنان و خانواده، مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است كه اهمّ آن تقديم مخاطبان گرامي مي گردد.

بانوان و مادران؛ كانون اتكا، تربيت و تعالي جامعه
1 . نظرية اسلام اين است كه زن و مرد، مكمل و لازمة بقا و تكامل يكديگرند. در اصل خلقت و جوهرة وجود، زن و مرد يكي هستند.
2 . محوري ترين نقش زنان بدون ترديد، مادري است. مادري بالاترين نقشي است كه يك انسان مي¬تواند ايفا كند.
3 . همة فرهنگ و اجتماع و آينده و همة امور جامعه، منبعث از نقش مادري است.
4 . اگر مي بينيد بعضي از جوامع در حال متلاشي شدن هستند، به خاطر اين است كه زنان آن جوامع نقش مادريشان را فراموش كرده اند.
5 . نقش ديگر زنان، محور و نقطة اتكا بودن است. من خيلي ساده برايتان بگويم، يك خانواده با رفتن پدر استمرار پيدا مي كند، اما با رفتن مادر، استمرار پيدا نمي كند.
6 . دومين نقش بي بديل زنان، ترويج مهرورزي، محبت و عاطفه در جامعه است.
7 . نقش زن در جامعه به حجم فعاليتهايش نسبت به كيفيت كار است.
8 . اگر نقش يگانة دختران و بانوان ما نبود، قطعاً بدانيد امروز ما استقلال و تماميت ارضي را در اختيار نداشتيم.
9 . امروز هم در بسياري از عرصه ها، خانمها هستند كه راه را باز مي كنند، تشجيع مي كنند، فضا را مساعد مي كنند، خودشان حاضر مي شوند و كمك مي كنند كه گره ها از پيش پاي ملت ايران باز شود و جلو برود.
10 . خانمها هستند كه در همة عرصه ها حاضرند، فعاليت مي كنند و به خصوص درخانه، فرزندان ملت و نسلهاي آينده را شجاع، مؤمن و پاك تربيت مي كنند.

مقدمه
هموار ساختن مسير تحولات و دگرگونيهاي جامعه براي دستيابي به اهداف سند
چشم¬انداز جمهوري اسلامي ايران، نيازمند اتخاذ راهبردهاي مشخص و سياستهاي كليديِ متناظر با آرمانهاست.
از اهداف اصلي دولت نهم، بازگشت و اتكاء به تعاليم الهي و نجات بخش اسلام به عنوان
اصلي¬ترين و كارآمدترين شيوه رشد جامعه است. تغيير نگرش از سمت توصيه¬هاي جهاني به سوي مفاهيم والاي الهي به عنوان تنها كليد حل مشكلات زنان ايراني از زيربنايي ترين مطالبات اين قشر از دولت نهم و در نتيجه از اصول مبنايي در سياستگذاري حوز? اجرايي مرتبط با مسائل زنان محسوب مي شود.
بحث مشاركت فعال زنان در عرصة اجتماعي كشور، اگر چه لازمة تكامل زن و ضرورت تعالي جامعه است، ليكن عدم دقت نظر به همراهي اين مهم با نقش برجستة بانوان در پاسداشت و حفظ حريم امن خانوادگي، دركنار غفلت از ارزشهاي متعاليِ نقشهاي مادري و همسري، مي¬رفت تا حوز? سلامت فرهنگي جامعه را با پررنگ شدن «بحث مشاركت زنان» و بي رنگ شدن «محوريت خانواده» به مخاطره اندازد.
اين امر با بازبيني دولت نهم از نقش برجستة زنان در حفظ كيان فرهنگي كشور و با ورود عنوان مبارك «خانواده» به نام و حوزة فعاليتهاي مركز امور زنان نهاد رياست جمهوري تعقيب شد و بحث حفظ حريم فردي و خانوادگي بانوان مورد حمايت مجدانه قرار گرفت.
به دنبال اين رويكرد، عرصة فعاليت درحيط? زن و خانواده با شرح وظايفي جديد نسبت به مسئوليتهاي قبلي به مجموعه افزوده شد و متناظر با مسئوليت فوق، اين نهاد عملكرد وسيعي را در حيطه مذكور دنبال نموده است كه در اين نوشتار به آن پرداخته مي شود:

اهداف اصلي مركز امور زنان و خانواده نهاد رياست جمهوري
مركز امور زنان و خانواده به عنوان يك دستگاه ستادي، اهداف و سياستهاي كلان راهبردي و جهت گيريها و اقدامات اجراييِ امور زنان و خانواده را با توجه به قانون اساسي، سند
چشم انداز، رهنمودهاي مقام معظم رهبري، برنامة چهارم توسعه و نيز با عنايت به اهداف چهارگانه دولت نهم مبتني بر پيشرفت و تعالي مادي و معنوي كشور، خدمت رساني به بندگان خدا، عدالت گستري و مهرورزي تدوين نموده است، كه به آنها اشاره مي شود:
1 . افزايش ميزان مشاركت زنان در عرصة خانواده و اجتماع از طريق بررسي علمي و كارشناسي موضوع و ارائة راهكارهاي به دست آمده به هيئت محترم دولت، مجلس شوراي اسلامي، شوراي فرهنگي و اجتماعي زنان و ساير مراجع ذيربط به منظور وضع مقررات و اتخاذ سياستهاي كلان در اين حوزه؛
2 . ارتقاء نگرشها و باورها در مسائل مربوط به بانوان بر مبناي شناخت دقيق وضعيت زنان و ترسيم وضع مطلوب زندگي اين قشر در جامعه وخانواده؛
3 . تحكيم بنيان خانواده به عنوان مناسب ترين بستر رشد انسانهاي شايسته و متعالي و كانون مهر و عاطفه به منظور بقاي سلامت و اخلاق در جامعه؛
4 . ارائه الگوي زن مسلمان به عنوان نماد آزاد انديشي، آزادگي ، عفاف و وارستگي و تأثيرگذار بر فرايند تصميم گيريِ سياسي، اجتماعي، فرهنگي و تقويت نقش مديريتي و تربيتي زنان در ابعاد ملي و بين المللي؛
5 . شناخت مسائل و مشكلات زنان در جامعه، خانواده، محيط كار و پيگيري اصلاح قوانين مربوطه يا وضع قوانين لازم براي حل مشكلات.
تحكيم و تعالي خانواده به عنوان اصلي ترين پايگاه فرهنگي كشور
تجربه تلخ كشورهاي پيشرفته مبني بر غفلت از مباحث ارزشيِ بشر كه بي هويتي انسان و محو ارزشها را در ساختار توسعه رقم زده است، هشداري است كه انديشمندان جهاني را به فراخواني عظيم براي حفظ خانواده به عنوان اصلي ترين نهاد اجتماعي دعوت مي نمايد.
توجه به نقشهاي فردي زن و مرد جداي از نقشهاي محوري آن دو در مجموعة خانواده، عملكرد غير قابل باور جوامعي است كه رفته رفته آسيبهاي عمده و لطمات جبران ناپذير اين انتخاب نامتعادل را آشكار مي سازد. افزايش بي سابقة طلاق، رشد جرائم جنسي، خشونت عليه زنان، ايدز، اعتياد، كودكان نامشروع و هزاران هزار لطمه غير قابل جبران از عوارض مشهود اين نگرش است.
مركز امور زنان و خانواده با توجه به نقش محوري بانوان در زمينه سازي حيات اجتماعي و اهميت خانواده در توليد فرهنگ اصيل و ملي براي جلوگيري از سرايت عوارض و لطمات فراروي، اهتمام ويژه اي دارد. بهره گيري از نگرش والاي اسلام به مقام زن در خانواده و احياء شأن و منزلت بانوان كشور، رويكرد اصلي اين نهاد است. به دنبال چنين هدفي اين مركز علاوه بر ايجاد زمينه هاي لازم براي رشد زنان در عرصه هاي سياسي، فرهنگي و اقتصادي كشور ، اهميت نقش زنان در تصميم سازي و تصميم گيري ، همراهي در فرآيند توسعه، كسب مهارتهاي لازم و توانمندسازي بانوان، حفظ اصلي ترين مسئوليت و گرانبهاترين گوهر وجودي زن يعني پاسداشت مقام مادري را در كانون خانواده تعقيب مي نمايد.
آموزش به عنوان زمينه ساز افزايش آگاهي و بينش فردي از جمله اقدامات مهم اين مجموعه در بحث تحكيم و آسيب شناسي نهاد خانواده به شمار مي رود. آموزشهاي ذكر شده با رويكرد اساسي اخلاق محوري به عنوان جايگزين مناسب حقوق محوري در خانواده باعث افزايش آگاهي زن و مرد از مسئوليتهاي ويژة خود در قبال ديگري و تلطيف فضاي اخلاقي و معنوي خانوادة ايراني گشته است. لذا به منظور تحقق اين ايده، مركز امور زنان و خانواده اقدام به آموزش خانواده به صورت گسترده در سطح كشور نموده است.
1. طرح ملي رحمت
اين طرح با هدف آموزش خانواده و روابط صحيح زوجين مبتني بر ديدگاه اسلام و منطبق با دو ثقل قرآن و عترت در 30 استان كشور با همكاري مشاوران امور بانوان استانداريها و حوزه هاي علمية خواهران اجرا شده است. در مرحلة اول اين طرح، زنان خانه دار به عنوان اصلي¬ترين گروه مخاطبان در نظر گرفته شدند كه طي دو سال اخير در 290 شهرستان با كمك گرفتن از حدود 4000 هزار مربي، تعداد 700 هزار نفر از اين آموزش چهره به چهره بهره مند شده¬اند. از سوي ديگر، در سال 1386 طيف مخاطبان اين طرح علاوه بر زنان خانه دار به شاخه هاي زير گسترش يافت:
- شاخة دانش آموزي طرح رحمت (ويژة دختران جوان)، به منظور آشنايي نسل نوجوان با ارزشهاي اسلامي و اخلاقي و نيز ارتقاي بينش ديني و ترويج معارف و فرهنگ اسلامي در برخي استانها به مرحلة اجرا درآمد.
- در شاخه كارگري طرح رحمت، دورة آموزش ويژة كارگران زن و مرد با رويكرد فوق در 69 كارخانه در 15 استان با همكاري وزارت صنايع و معادن آغاز گرديد.
- طرح ملي آموزش خانواده در دستگاههاي اجرايي با هدف آموزش خانواده و روابط صحيح زوجين و فرزندان، در سال 1385 ويژة كاركنان زن و مرد شاغل در مراكز دولتي تنظيم شده و طبق بخشنامه معاونت توسعة مديريت و سرمايه انساني رياست جمهوري در سال 1386، در كليه سازمانها و ارگانهاي دولتي به عنوان آموزش ضمن خدمت از چهار ساعت آموزش تعيين شدة قبلي به مدت 38 ساعت ارتقاء داده شد. لازم است ذكر شود كه كتب آموزشي، سرفصلهاي دروس و ساير محتواي آموزشي از سوي مركز، تعيين و به دستگاههاي اجرايي ابلاغ شده تا به صورت غير حضوري مورد استفاده علاق مندان قرار گيرد و تاكنون بيش از 100 هزار متقاضيِ شركت در اين آموزشها ثبت نام نموده اند.
2. طرح آموزش خانواده ويژة زوجهاي جوان در دانشگاهها: اين طرح با همكاري نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها و معاونت فرهنگي وزارت علوم تحقيقات و فناوري به اجرا درآمد.
3. طرح آموزشي «خانوادة سالم»: اين طرح با همكاري سپاه پاسداران انقلاب اسلامي براي 15 هزار نفر از بانوان و همسران خانواده هاي سپاهي در 28 استان كشور برگزار گرديده است.
مركز امور زنان و خانواده اميدوار است در سال جاري اين آموزشها را نيز در ميان سربازان و دانشجويان گسترش دهد.
معاونت پژوهشي مركز امور زنان و خانواده به عنوان اصلي¬ترين شاخة علمي مجموعة حاضر به منظور آسيب شناسي مشكلات زن وخانواده و روشن نمودن چالشها و ارائه راهكارهاي علمي و عملي مبتني بر خاستگاههاي ارزشي فعاليت مي نمايد.
4. امر پژوهش و تحقيق به عنوان زيربنايي¬ترين محور در سير اصولي برنامه ريزي كلان جامعه در موضوع زنان و در راستاي اولويتهاي ديني و ملي كشور از جايگاه خاصي برخوردار است. اصل فوق با تأكيد مقام معظم رهبري درخصوص توليد علم و جنبش نرم افزاري در حوزة عملكرد مركز امور زنان و خانواده دنبال مي گردد.
پژوهش در حيطة مسائل زنان بعضاً سياست زده و دور از واقعيتهاي موجود در جامعه بوده است و نتيجه عملكرد فوق ، مغفول ماندن مشكلات واقعي و ملي زنان، تلاشي غير منطقي براي به كارگيري الگوهاي رايج بين المللي، علي رغم ناسازگاري آنها با ساختارهاي داخلي در بهبود وضعيت زنان كشور است.
مركز امور زنان و خانواده ساماندهي، هدايت و مديريت تحقيقات ومطالعات منطبق با روح مفاهيم بلند ديني، دوري جستن از شعارزدگي و در نهايت حمايت از تحقيقاتي را كه مستقيماً ناظر به كشف و حل مشكلات واقعي زنان در ابعاد ملي مي باشد، به عهده گرفته و از اهداف پژوهشي خود قرار داده است.
5. طرح پيشنهادي نظام نامة پژوهش و ايجاد سامانه پژوهش زن و خانواده و تعيين 30 اولويت پژوهشي در حوزة زنان و خانواده در سال 1385 و 1386، كه برخي از آنها به اتمام رسيده و برخي در مراحل پاياني مي باشند. از جمله اين طرحها مي توان موارد زير را نام برد:
- بررسي جايگاه زن و خانواده در طراحي مدل مهندسي فرهنگي؛
- طرح جامع نظام حقوق زن از ديدگاه اسلام؛
- طرح جامع استراتژيك خانوادة افق 1404؛
- بررسي روند پيدايش تغييرات در هويت ملي زنان ايران.
6 . همكاري در تدوين دانشنامة فرهنگ فاطمي
7. تلاش براي تدوين10 سند بخشيِ توسعة امور زنان و خانواده
8. تهية بانك جامع اطلاعات زنان توانمند و متعهد كشور و دهها تحقيق در زمينة بررسي علل و عوامل بروز آسيبهاي اجتماعي و مشكلات موجود زنان و راههاي برون رفت از اين معضلات از ديگر اقدامات ثمر بخش اين مجموعه بوده است.
علاوه بر ساماندهي وضعيت تحقيقات و فعاليتهاي مطالعاتي در حوزة علوم انساني، حمايت از دستاوردهاي تحقيقاتي زنان در ساير حوزه هاي مختلف علمي از محورهاي ديگر مورد توجه اين نهاد است. به گونه اي كه حمايت از سه طرح در حوزه سلولهاي بنيادي با پژوهشكدة رويان، حمايت از پروژه تحقيقاتي درمان ضايعات نخاعي با دانشگاه تهران و همچنين حمايت از طرح پژوهشي تهيه نوعي آلياژ صنعتي و طرح پژوهشي استفاده از آذرخش به منظور توليد برق با همكاري وزارت نيرو كه همگي در سايه همت بانوان نخبه ايراني پيگيري گرديده، نشان دهندة توجه اين مركز به حمايت از زنان نوآور و خلاق در عرصه هاي مختلف علمي و فناوري است.
همچنين براي كاهش وقوع طلاق در كشور، راه اندازي مراكز مشاوره داخل مجتمع قضايي خانواده از سال 1385 با همكاري قوة قضاييه در دستور كار اين مركز قرار گرفت.
اين فعاليت، ابتدا در سه مجتمع قضايي تهران آغاز گرديد و در سال 1386 به 20 استان كشور توسعه يافت و در سال 1387 به كليه استانهاي كشور گسترش خواهد يافت. مراكز مشاوره ياد شده
مي توانند ضمن راهنمايي و هدايت زوجين، راهكارهاي لازم براي طرح مشكلات و رفع آن را بدون تخريب نهاد خانواده و وقوع طلاق ارائه نمايند.
ارائه و معرفي الگوي شايسته براساس شاخصه هاي ديني و ملي در حوزه زنان
سهم عظيمي از روند خودباوري بانوان در كشور به الگوپذيري از زنان موفق و مطرح در
حوزه هاي مختلف اجتماعي بازمي گردد.برگزاري همايشهاي گوناگون براي شناخت و معرفي زنان موفق در حوزه هاي مختلفي نظير زنان مبارز و ايثارگر، افتخار آفرينان در علوم قرآن و حديث، نخبگان در عرصه هاي علمي و تخصصي، زنان پيشكسوت در بحث صنعت هسته اي، دختران نخبه دانشگاهي كه براساس توانمندي والاي خود و تربيت در مكتب فاطمي و استفاده از ظرفيتهاي كشور سهم مؤثري در تربيت بانوان درعرصه هاي مطروحه داشته ¬اند و همچنين به منظور شناخت، تجليل و معرفي بهترين زنان جامعة اسلامي اقداماتي صورت گرفته است كه عبارت اند از:
- برگزاري مراسم ديدار زنان نخبه سراسر كشور با مقام معظم رهبري به مناسبت هفته زن، پس از گذشت 11 سال از آخرين ملاقات مشابه؛
- تجليل از زنان نمونه و ايثارگر با حضور رياست محترم جمهوري و معاون اول ايشان در روز بزرگداشت زن درسالهاي85 و 1386؛
- تجليل اززنان پژوهشگر در عرصة صنعت هسته اي با همكاري سازمان انرژي اتمي؛
- حمايت از برگزاري همايش بانوان قرآن پژوه؛
- حمايت از جشنواره عذرا به منظور تجليل اززنان كارآفرين در عرصة كشاورزي و صنايع تبديلي ؛
- تدوين 13 مجلد كتاب داستاني در معرفي زنان نخبه و خانواد? معظم شهدا، زنان ايثارگر و خاطرات بانوان زنداني در بند رژيم پهلوي و ... ؛
- تهية فيلم مستند از زنان انديشمند و نخبة ايراني به زبانهاي انگليسي و عربي به منظور آشنايي زنان جهان با پيشرفت و رشد علمي و فرهنگي زنان ايراني درسه دهة انقلاب.
حضور قدرتمند در سايه ارائه طرحي برتر در عرصه نظام بين الملل
تلاش براي تلطيف مرز و حريم ارزشي دركنار دين زدايي از ساحت قوانين داخلي كشورها، حوزه امن اجتماعي و اخلاقي را به خصوص در كشورهاي مسلمان به مخاطره افكنده است. نتيجه اوج روند اسلام گرايي و بازگشت به معنويت در جهان معاصر، تلاش بي امان تخريب باورهاي اسلامي و به دنبال آن تضعيف شخصيتهاي والاي زنان مسلمان در عرصة نظام بين الملل از سوي مخالفين حق طلبي و آزاديخواهي است.
علاوه براين وجود چالشها و نقصانها در ادبيات رايج تصميم سازي و تصميم گيري در عرصة نظام بين الملل در حوزة مسائل زنان و همچنين مروري بر دستاوردهاي ناموفق طرحهاي متداول توصيه شده به كشورها، همگي گوياي اين است كه بايد زنان مسلمان ايران زمين با درايت و تيزبيني خود در اين عرصه گامهايي مؤثر در زمينة جريان سازي براي احقاق حقوق از دست رفتة زنان جهان براساس بازگشت به فطرت، اخلاق و معنويت بردارند.
حسب فرموده هاي مقام معظم رهبري ، دعوي مطالبات زنان از نظام نامتوازن غرب در خصوص مسئلة زن، هدفي روشن از علت حضور مفيد، مؤثر و قدرتمند زن مسلمان ايراني درعرصة بين المللي است.
از اين منظر تلاش براي تربيت افرادي متعهد، متخصص و آگاه به مسائل زنان و ادبيات بين الملل، بي شك جرياني نو در ساختار شكني و بيداري اذهان حق طلب و عدالت جو در جهان به شمار مي رود. اهم فعاليتها و سفرهاي هيئت اعزامي از جانب مركز امور زنان و خانواده به منظور حضور زنان ايراني در فرايند سياستگذاري و تعميم سازي در عرصة نظام بين المللي عبارتند از:
- دور? آموزشي «سفيران نور» با هدف آموزش مبلغان زن درعرصه بين الملل با همكاري سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي؛
- دوره آموزشي «سبا» جهت تربيت فعالين زن درعرصة حقوق بين الملل؛
- دور? آموزشي «شميم» به منظور توانمندسازي دختران جوان دانشجو و آشنايي آنان با مسائل زنان در سطح بين الملل؛
از جمله فعاليتهاي صورت گرفته مركز امور زنان و خانواده، آموزش بانوان متخصص براي حضوري غرورآفرين در مجامع بين المللي است.
- مبارزة ناآگاهانة برخي كشورها مبتني بر ممانعت از آموزش، اشتغال و ساير فعاليتهاي بانوان محجبه، نمايانگر اين مهم است كه «حجاب و عفاف» به عنوان مظهر ونماد بانوان مسلمان، تأثيرات عميقي در اذهان عمومي جهان به جا گذاشته است.
«حجاب» اين ركن معنويت ديني، پرچم هويت، سربلندي و اطمينان به راهي است كه مقصد آن حضور اجتماعي زن همراه با مصونيت فردي، تحكيم خانواده و تعالي جامعه است.
برگزاري همايش بين المللي زنان انديشمند جهان اسلام با موضوع «زن ، عفاف و معنويت» توسط مركز امورزنان و خانواده، گامي در راه جريان سازي اين فرهنگ و تبادل نظر دربارة اين امر مهم با انديشمندان جهان اسلام است.
- خلاء حاصل از نابساماني كنوانسيونها و معاهدات جهاني در رفع و گره گشايي از مشكلات زنان، عاملي است كه ارائه طرحي برتر براي ارتقاء وضعيت زنان جهان را مبتني بر فطرت و ارزشهاي الهي به عنوان مسئوليتي خطير ضروري مي سازد. مركز امور زنان و خانواده با چنين هدفي با رويكردي نوين در همايش بين المللي «حقوق و مسئوليتهاي زن در نظام اسلامي» ، «منشور حقوق و مسئوليتهاي زنان» (مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي) را به عنوان گامي نخست به منظور معرفي طرحي برتر و جايگزيني مناسب براي معاهدات ناكارآمد جهاني به متفكرين و صاحبنظران جهان اسلام درحوزه مربوطه عرضه نمود.
- زنان و كودكان، آسيب پذيرترين اقشار در جنگها و مناقشات مسلحانه اند. جنگ افروزي كشورهاي قدرت طلب دراقصي نقاط جهان، اصلي ترين عامل شكل گيري خشونت عليه زنان و كودكان بي دفاع است. اتحاد كليه اديان الهي براي برقراري صلح و امنيت مبتني بر عدالت و تأكيد دين اسلام به محوريت صلح و آرامش، نشان دهندة حل معماي قدرت طلبي بشر امروز در ساية توجه و به كارگيري توصيه هاي آسماني در جهان معاصر است. همايش بين المللي «زنان، صلح و اديان الهي» كه با همت مركز امور زنان و خانواده با هدف ايجاد تعاملي مثبت در بين معتقدان به مكاتب الهي و ايجاد زمينة آشنايي بيشتر برگزار گرديد، بيانگر اوج اتحاد اديان آسماني در بازگشت صلح و امنيت علي رغم جنگ افروزي سياستمداران قدرت طلب در به اصطلاح نظم نوين جهاني است.
- اعزام هيئت ايراني به اردن به منظور شركت در همايش خانواده و كودكان؛
- شركت در اجلاس برابري جنسيتي و توانمندسازي زنان درمالزي؛
- شركت در كنفرانس «گفتگو براي ايجاد دموكراسي وتأكيد بر توانمندسازي زنان در زندگي اجتماعي» در تركيه (آنكارا)؛
- اعزام هيئت ايراني به منظور تنظيم برنامه همكاري با وزارت امور زنان و خانوادة آفريقاي جنوبي؛
- بازديد از مناطق جنگ زدة لبنان پس از جنگ 33 روزه و دلجويي از خانوادة شهداي آسيب ديده در جنگ؛
- شركت در اجلاس اولين وزراي زن كشورهاي اسلامي (OIC) (استانبول تركيه)؛
- شركت در نشست علمي انجمن دوستي زنان جمهوري اسلامي ايران و روسيه با موضوع زن و قانون اساسي با تأكيد بر عدالت اجتماعي؛
قابل ذكر است كه گروه اعزامي براي شركت در كميسيون مقام زن در نيويورك با توجه به انحصار طلبي آمريكا و سلب حق قانوني دولتها به منظور شركت در مجامع بين المللي و عدم صدور ويزا، با وجود آمادگي براي شركت و حضوري موثر در اجلاس فوق ، در دو سال متوالي امكان حضور نيافته است.
حمايت از زنان آسيب پذير با هدف كاهش آسيبهاي اجتماعي
زمينه ساز اصلي مشكلات اجتماعي و خانوادگي ناشي از عدم سرپرستي درست، فقدان منابع مالي لازم، كمبود آگاهي و ... مي باشد. زنان با توجه به نقش مادري داراي مسئوليت كم نظيري در حفظ سلامت خانواده اند و از اين رو، زنان سرپرست خانوار با به دوش كشيدن نقش پدر و مادر در حفظ سلامت خانواده نقشي مهم و سنگين را ايفا مي نمايند.
از تعداد بالغ بر هفده ميليون خانوار در كشور حدود يك ميليون و ششصد هزار خانوار تحت سرپرستي بانوان اداره مي شوند. اين رقم لزوم و ضرورت برنامه ريزي منسجم دولتي براي همكاري و همياري با اين گروه آسيب پذير اجتماعي را مشخص مي سازد. زنان سرپرست خانوار به دنبال بافت موجود خانوادگي در ايران كه ناظر بر مسئوليت تأمين معاش خانوار توسط پدر خانواده مي¬باشد، معمولاً از تجربه و مهارت و در نهايت توان كمتري براي تأمين نياز اقتصادي خانواده
بهره مندند و آمار بيانگر آن است كه حدود 70 درصد زنان سرپرست خانوار فاقد تخصص لازم به منظور ورود به عرصه فعاليتهاي اقتصادي كشور مي باشند. از سوي ديگر، آسيب پذيري بالاي زنان و خانواده هاي زن سرپرست، ضرورت بسيج نيروهاي تصميم گير نظام را براي رفع مشكلات و توانمندسازي اين قشر روشن مي سازد.
مركز امور زنان و خانواده با عنايت به اين اصل، ايجاد زمينه هاي مناسب شغلي، برنامه هاي آموزشي، تقويت مهارت و كارآفريني و در نهايت توانمندسازي زنان سرپرست خانوار را دنبال
مي نمايد. علاوه بر توانمندسازي زنان سرپرست خانوار، رسيدگي به بانوان محروم در اقصي نقاط كشور، مهارت آموزي به زنان زنداني به منظور عدم بازگشت به بزه و پرنمودن اوقات فراغت آنان از ساير فعاليتهاي مورد توجه در برنامه ريزيهاي مركز امور زنان و خانواده به شمار مي رود. سرفصلهاي ذيل اهم فعاليتهاي اين مركز را براي توجه به اقشار آسيب پذير به منظور رفع و كاهش آسيبهاي اجتماعي نشان مي دهد:
- پيشنهاد لايحه معافيت و تخفيف سهم بيمة كارفرما مشروط به ايجاد فرصت شغلي براي زنان سرپرست خانوار؛
- ارائه پيشنهاد بازنشستگي پيش از موعد زنان سرپرست خانوارِ روستاييِ فاقد بيمه هاي اجتماعي از اعتبارات به جا مانده از صندوق بيمه روستاييان؛
- انعقاد موافقتنامه براي آموزش زنان سرپرست خانواده به منظور كسب مهارتهاي فني و حرفه اي، با سازمان آموزش فني و حرفه اي كشور؛
- پايش وضعيت سلامت زنان سرپرست خانوار تحت پوشش كميته امداد حضرت امام (ره) و غربالگري سرطانهاي رايج زنان در اين گروه با همكاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در6 استان كشور كه در سال 1387 به 11 استان گسترش خواهد يافت. اين امر همچنين افراد تحت پوشش بهزيستي و زنان شاغلِ سرپرست خانوار در آموزش و پرورش 5 استان كشور را در بر خواهد گرفت.
- تقويت و توسعة گروههاي هميار بهزيستي شامل تشكيل كارگروههاي آموزشي، تحويل مواد اوليه و همكاري تا توليد كالا و حمايت از كلينيكهاي مددكاري بهزيستي به منظور نظارت بر
گروههاي هميار در كلية استانهاي كشور؛
- حمايت از سه كلينيك مشاوره بيماريهاي رفتاري زنان در زندانها درسه مركز تهران، خراسان رضوي و كرمان با حدود 600 زن مددجو و برنامة توسعه و افزايش پايگاههاي فرهنگي و ورزشي ويژة دختران و زنان بزهكار حاضر در زندانها ي سراسر كشور براي 3900 زن زنداني؛
- اجراي برنامه بسيج سازندگي به منظور محروميت زدايي از مناطق محروم با فعاليت داوطلبانه خواهران بسيجي، مشتمل بر 20 برنامه توانمندسازي با همكاري نيروي مقاومت بسيج؛
- ارائه برنامه هاي آموزشي و توانمندسازي براي دختران تحت آموزش سازمان آموزش و پرورش استثنايي در سراسر كشور؛
اين مجموعه گوشه اي از فعاليتهاي مركز امور زنان و خانواده درارتباط با گروههاي
آسيب پذير زنان در كشور با هدف تأمين سلامت اجتماعي است.
6- سياستگذاري براي با حضور زنان در عرصة فعاليتهاي اقتصادي
تكيه بر استفاده از قابليتها و ويژگيهاي خاص زنان براي شركت در حوزه اقتصادي كشور متناسب با خاستگاههاي فطري و روحي آنان و با در نظر گرفتن مصونيت حريم امن خانوادگي از اهم سياستهاي مركز امور زنان و خانواده در اين عرصه است.
از سوي ديگر، توانمندسازي بانوان و خروج آنان از چتر حمايتي دولت، عنايت به محوريت عدالت در توزيع فرصتهاي شغلي براي زنان سرپرست خانوار از ديگر نكات مورد اهتمام اين مجموعه در حوزه مربوطه است.
انعقاد موافقتنامه هاي متعدد با سازمانهاي مختلف كشور براي دستيابي به ايجاد مشاغل خويش فرما براي زنان به خصوص افزايش كمي و كيفي تعاونيهاي زنان روستايي و شهري، محوريت بحث توانمندسازي اقتصادي زنان را براي كسب فرصتهاي شغلي مناسب توسط مركز امور زنان و خانواده تبيين مي نمايد:
- تقديم لايحة تسهيلات شغلي به هيئت محترم دولت؛
- تدوين لايحة تسهيلات شغلي زنان روستايي و عشايري؛
- ارائه پيشنهاد مبني بر تخصيص حقوق بازنشستگي زنان كارمند پس از فوت به فرزندان ؛
- ارائه پيشنهاد مبني بر افزايش هزينه پرداختي مهدكودكها به زنان شاغل در دستگاههاي دولتي به هيئت محترم دولت؛
(موارد فوق از جمله محورهاي مهم حقوقي و تسهيلات ويژه زنان شاغل پيشنهاد شده از سوي مركز امور زنان و خانواده است.)
- حمايت از شركتهاي تعاوني زنان، اعم از تعاونيهاي تحت پوشش سازمان امور تعاون روستايي، وزارت جهاد كشاورزي و وزارت تعاون و صندوقهاي اعتباري خرد زنان روستايي، از جمله ديگر اقدامات حمايتي مركز در عرصه كمك به تعاونيهاي زنان به شمار مي رود.
به علاوه حمايت از صدها طرح توليدي، كشاورزي، دامپروري، پرورش ماهي و ميگو، صنايع دستي و... در استانهاي مختلف كشور با گرايش به بحث كارآفريني براي بانوان و طي همكاري با سازمانهاي مختلف، توجه اين مركز را به اصل تسهيل خود اشتغالي زنان به خصوص در اشتغالات خرد و كوچك خانگي در عرصة اقتصادي كشور به نمايش مي¬گذارد.
پاسداشت فرهنگ ايثار و شهادت
مروري بر تاريخ حضور زنان در زمان پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي و حماسه هاي بنياد ماندني اين اسطوره هاي صبر و ايمان در دوران دفاع مقدس و تلاش و همكاري قهرمانانة آنان در دوران سازندگي كشور، بيانگر اوج عاطفه و مهر همراه با ايثار و گذشت زنان اين مرز و بوم است.
مركز امور زنان و خانواده با عنايت به لزوم حفظ ذخاير با ارزش ايثار و فداكاري در كشور، وظيفة اصلي خود را ارتقاء جايگاه ارزشي زنان ايثارگر در جامعه و روايت حماسه سازي آنان به ويژه مادران، همسران و فرزندان شهدا، جانبازان و ايثارگران مي داند.
ملاقات رئيس مركز امور زنان و خانواده و هئيت همراه هردو هفته يكبار با خانواده هاي معظم شهدا و ايثارگران، نشان دهندة اهميت اين مركز براي كسب فيض از اين خانواده هاي گرامي و
گره¬گشايي از مشكلات اين عزيزان به شمار مي رود.
اين امر مهم با عنايت به گراميداشت مقام اين عزيزان در داخل كشور اسلامي، با گستردگي و اهداف بلندتري براي پاسداشت فرهنگ ايثار و شهادت در ابعاد جهاني و شناسايي زنان مقاوم و پيروز جهان اسلام تعقيب مي شود. لذا در سال «اتحاد ملي و انسجام اسلامي» مطابق با توصيه مقام معظم رهبري مبتني بر تعامل با جهان و ايجاد اتحاد و انسجام ميان كشورهاي اسلامي، همايش تجليل از زنان ايثارگر جهان اسلام با دعوت از خانواده هاي معظم شهدا و ايثارگران كشورهاي اسلامي توسط مركز امور زنان و خانواده برگزار گرديد. از جمله اقدامات مركز در تجليل از خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان ميهن اسلامي¬مان مي توان به موارد زير اشاره كرد:
- همايش "بي تاب اما آرام" با دعوت و تجليل از جمعي از مادران شهداي مفقودالجسد و بيان خاطرات هم رزمان اين عزيزان براي نسل سوميهاي انقلاب اسلامي؛
- دو همايش تجليل از نخبگان علمي و مادران و همسران شهدا و جانبازان، به مناسبت هفتة زن در سالهاي 85 و 1386؛
- مراسم تجليل از ايثارگران زن تحت عنوان "زنان ايثارگر، مردان آسماني" و...
سازمانهاي مردم نهاد
وجود تشكيلات منظم و منسجم مردمي در برقراري ارتباطات اجتماعي دولت با مردم و بالعكس، مي تواند در شناسايي و كمك به رفع نيازهاي اجتماعي، سياستگذاران كلان جامعه را در امر برنامه ريزي ياريگر باشد.
سازمانهاي مردم نهاد مي توانند مدخل مناسبي براي نظم و انضباط فعاليتهاي داوطلبانه اجتماعي و ايجاد سازندگي باشند. اين حركتهاي خودجوش مردميِ غيرسياسي چنانچه به صورت هدفمند شناسايي و هدايت گردند، مي توانند به صورت اهرمي پرقدرت در دستيابي به تعاملات دولت – ملت در خدمت نظام برنامه ريزي كشور قرار گيرند.
- برگزاري كارگاههاي آموزشي و نشست هم انديشي با هدف آشنايي با ماهيت، كاركرد و نحوة تشكيل سازمانهاي مردم نهاد به منظور ترغيب بانوان متعهد به سازماندهي فعاليتها، جلب مشاركت مردمي و هم چنين توانمندسازي سازمانهاي مردم نهاد تازه تأسيس؛
- برگزاري دوره هاي آموزشي پروژه نويسي و تسهيل¬گري ويژه سازمانهاي مردم نهاد در حوزه زنان و خانواد؛
- و حمايت از دهها سازمان مردم نهادِ فعال در عرصه هاي فرهنگي، اشتغالزايي و خيريه اي؛ از جمله طرحهايي است كه به وسيله اين مركز با سازمانهاي مختلف غيردولتي و با هدف ارتقاء كمي و كيفي سازمانهاي مردمي اجرا شده است.
ملاقاتهاي مردمي
با توجه به سياست محوري دولت نهم مبتني بر تماس مستقيم مسئولان با مردم به منظور آشنايي با مشكلات آنان وكمك براي رفع آنان، ديدارهاي مردمي و آشنايي نزديك با مشكلات زنان در دستور كار مركز امور زنان و خانواده قرار گرفته است.
اگر چه ملاقاتهاي مردمي بيانگر گوشه اي از مشكلات بانوان كشور است، ليكن همراهي مسئولين با دغدغه هاي متداول و رايج مردم و منفك نبودن آنان از معضلات مبتلا¬به جامعه، وجود چنين روابطي را بين مسئولان نظام و مردم ضروري مي سازد. علاوه بر آن، اين مركز ضمن رسيدگي به نامه هاي رسيده، تنها در سال 86، به متجاوز از 2000 نامة مردمي رسيدگي و براي رفع مشكلات آنان، تا حصول به نتيجه نهايي اقدام نموده است.
همچنين طي سالهاي 85 و 1386 جمعاً 600 ملاقات مردمي با حضور رياست مركز صورت گرفته است كه در كنار آن مي توان به برگزاري چند ملاقات مردمي از طريق ويدئو كنفرانس كه با نخبگان، برگزيدگان استاني و كارآفرينان زن در 30 استان كشورانجام شد و با استقبال بانوان
رو به رو گشت، اشاره نمود.
بهره گيري از اثربخشي دنياي مجازي در حوزة زنان و خانواده
فناوري اطلاعات و دستيابي به روشهاي نوين ايجاد و انتقال انديشه ها ، آراء ، آمار و اطلاعات در حوزة زنان به عنوان بخش مهمي از روشهاي اثربخش در جذب مخاطبين داخلي و خارجي توسط مركز امور زنان و خانواده پيگيري مي گردد.
امروزه به واسطة پوشش وسيع اطلاعات اينترنتي به خصوص در ميان مخاطبين جوان يكي از روشهاي مؤثر تعامل اطلاعات مبتني بر جمع آوري سؤالات و شبهات متداول جوانان در حوزه ديني و فرايند پاسخگويي سريع و به روز به آنان از اهميت بالايي برخوردار است.
علاوه بر اين، تمايل روزافزون زنان در كشورهاي مختلف جهان براي دستيابي به اطلاعات مبتني بر چگونگي وضع بانوان در ساير ممالك و هم چنين كيفيت زندگي زنان ايراني، اهميت استفاده از دنياي مجازي را صد چندان نموده است.
برگزاري دوره آموزشي "طهورا" با پنج محور "جريان شناسي مسائل زنان" ، "اخلاق اينترنتي"، "روشهاي وبلاگ نويسي ديني" ، "تحليلي بر حركتهاي فمنيستي" و "جايگاه زن در غرب و اسلام" به منظور تقويت رويكرد اسلامي در وبلاگ نويسي به ويژه در حوزه مسائل زنان و خانواده براي دختران دانشجو و طلبه و هم چنين برگزاري «دورة آموزشي وبلاگ نويسي» براي دو هزار نفر از خواهران طلبه در استانهاي مختلف كشور از جمله دستاوردهاي مجموعه حاضر در راستاي اهداف ذكر شده مي باشد.
سايت تخصصي مركز امور زنان و خانواده با ارائه آخرين اطلاعات خبري، آماري، تأليفات و مقالات، نظرسنجي و برقراري ارتباط دو سويه، آماده خدمت رساني سريع و به روز به بانوان در داخل و خارج كشور است. هم چنين ارائه خدمات حضوري و الكترونيكي كتابخانه تخصصي مركز با بيش از 66000 ركورد اطلاعاتي از ديگر فعاليتهاي اين نهاد در حوزة اطلاع رساني محسوب
مي شود.
اما آنچه "بايد" در حوزه مسائل زنان و خانواده واقع گردد:
به واسطة تاثيرپذيري زنان از تحولات اجتماعي، تأثير برنامه ريزي و اقدامات محوري حكومتها در ارتباط با مسائل زنان آيينه تمام نمايي از چگونگي عملكرد دولتها در حوزة فرهنگي و خانوادگي است. موضوعات "زن و خانواده" با همة محورهاي مختلف اجتماعي جامعه گره خورده و پيچيده است. حوزه هاي سياست، فرهنگ و اقتصاد به تناسب خود هر يك قابليت فراهم نمودن شرايط آرماني را براي هر يك از دو جنس دارا مي باشند لذا آنچه دغدغة اصلي برنامه ريزي و اجراي قوانين مربوط به مسائل زنان و خانواده است، دوري از گسستها و اتخاذ راهبرد پيوست مسايل اين جمعيت اثرگذار با ديگر بخشهاي جامعه و برنامه ها مي باشد.
در طول دوران بعد از انقلاب، سياست متوليان امور زنان در كشور با توجه به تغييرات دولتها و سلايق سياستگذاران و تصميم گيران در حوزه هاي اجرايي، با تحليلها و رويكردهاي كاملاً متفاوتي درخصوص بهبود وضعيت اين قشر مواجه بوده است. گر چه انتظار يك گرايش و نظر واحد بر عملكرد كلية حوزه هاي فرهنگي در جامعه انتظاري ضروري و قطعي است، اما در حوزه مسائل زنان به دليل نقش تربيتي آنان در كانون خانواده و جامعه مهم تر و اساسي تر است.
ليكن در طول اين دوران، عدم وحدت رويه براي ارائه يك نسخه نهايي و تشتت آراء در حدي كه از ابراز يك راه حل اصولي به جامعه ممانعت به عمل آورد، مي تواند در حوزه زنان بحران ساز باشد.
لذا با توجه به غناي نظام جمهوري اسلامي ايران در رابطه با ارزشها و اعتقادات و وجود ساختار پربركت ولايت فقيه در رأس قدرت تصميم گيريِ نظام، لزوم برقراري فرآيندي مناسب براي تكامل فردي، خانوادگي، و اجتماعي بانوان، مستلزم برنامه ريزي صحيح و ارائه الگويي مشخص به دور از سياست زدگي و براساس ضوابط ديني و مصالح ملي زير نظر مقام والاي ولايت است تا با سلايق دولتها دچار تغييرات اصولي نشود.
پرداختن به شرح وظايف و ساختار مجموعة حاضر در مركز امور زنان و خانواده، بسط
فعاليتهاي اين مركز از موضوع زن به حوزة بسيار گسترده¬تر خانواده و لزوم بررسي همه جانبة فعاليت ساير مراكز در ارتباط با موضوعات بانوان، ارتقاء تشكيلاتي اين مجموعه را به عنوان يك امر لازم قطعي مي سازد.
تشكيلات و ساختار مركز امور زنان و خانواده براي طراحي فعاليت در حوزه هاي مختلف و اجراي دقيق آن و نظارت بر حسن اجراي فعاليتهاي ساير مراكز ذي ربط و به خصوص مقابله با تهاجم گسترده جهاني به مقوله زن، منوط به بازآرايي و ارتقاء قانوني و تشكيلاتي اين مجموعه است.
شنبه 5 بهمن 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 547]