نقد و بررسي نظريه سيوطي در باب تناسب سوره‌ها

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: نقد و بررسي نظريه سيوطي در باب تناسب سوره‌ها
گروه انديشه: مقاله «نقد و بررسي نظريه سيوطي در باب تناسب سوره‌ها» نوشته غلام‌حسين تاجري‌نسب و زهره اخوان‌مقدم در شماره آخر فصل‌نامه سفينه منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، نويسنده در اين مقاله با اشاره به ضوابط و شرايط عقل‌پسند مناسب بين سوره‌ها و بيان ابزار كشف اين تناسب، به نقد و بررسي چهار وجه از وجوه تناسب سوره‌ها كه سيوطي خود آن‌ها را در كتاب خود به عنوان وجوه اصلي و قاعده كلي براي تناسب بين بسياري از سوره‌هاي قرآن آورده بود، پرداخته است.

به اعتقاد نويسنده، سيوطي در كشف ارتباط ميان سوره بقره با فاتحه الكتاب، يك قاعده كلي مي‌آورد و ادعا مي‌كند كه در تمام قرآن، استمرار دارد. سيوطي مي‌گويد: «همانا قاعده‌اي كه از كاوش در قرآن بدست آورده‌ام، اين است كه هر سوره‌اي، گسترش و توضيح بخش‌هاي فشرده و پيچيده سوره پيشين است، و اين حقيقت در بيشتر سور قرآن، چه بلند و چه كوتاه، جاري و ساري است. سوره بقره شرح و بسط همه عبارات مختصر و فشرده سوره حمد را در بر دارد.»

نويسنده در نقد اين نظر مي‌آورد: بر طبق ضابطه مذكور، هر سوره قرآن، مندرجات سوره پيشين را شرح و بسط مي‌دهد و آن را از اجمال و ايجاز بيرون مي‌آورد، چنانكه سوره بقره شرح و بسط سوره حمد است. اگر به قرآن مراجعه كنيم، خواهيم ديد كه همين اولين و مهم‌ترين وجه، در مصداق، نادرست و به دور از واقع است؛ زيرا در ترتيب فعلي قرآن كريم، سوره‌هاي فراواني مي‌توان يافت كه نه تنها شرح و بسط سور قبل نيست، بلكه محتواي آن اساسا با محتواي سوره قبل متفاوت است. براي نمونه سوره احزاب كه پس از سوره سجده آمده، تفصيل مبهمات و مجملات آن نيست.

وي نقدي ديگر را نيز بر اين نظر وارد كرده و مي‌نويسد: حق اين است كه گاه آياتي از قرآن، در تفصيل آيه‌اي مجمل كه قبلا نازل شده بود، آمده است. همچنين گاه آيه‌اي مجمل، آيات مشروح قبلي را خلاصه كرده است. به بيان بهتر، قرآن يك حقيقت به هم پيوسته و يكپارچه است كه همه بخش‌هاي آن، به طور متقابل يكديگر را تفسير مي‌كنند، اما اين حقيقت را نمي‌توان به هيچ وجه با قاعده و ضابطه سيوطي قابل قياس دانست.

مقاله «نقد و بررسي نظريه سيوطي در باب تناسب سوره‌ها» نوشته غلام‌حسين تاجري‌نسب و زهره اخوان‌مقدم در شماره آخر فصلنامه سفينه به صاحب امتيازي مؤسسه فرهنگي نبأ مبين، مدير مسئولي محمدحسين شهري و سردبيري منصور پهلوان، منتشر شده است.
شنبه 28 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 370]