گردشگرى ابزارى براى كاهش فقر

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: گردشگرى ابزارى براى كاهش فقر
حوريه كلانتري_ فقر پديده‌اى است چندبعدى و به تبع آن به طرق مختلف بر زندگى مردم تاثير مى‌گذارد و فقرا مستعد بالاترين درجه آسيب‌پذيرى در عرصه‌هاى سلامتي، آشفتگى اقتصادى و بيمارى‌هاى طبيعى است. فقر به رشد انسانى لطمه وارد مى‌سازد، توسعه انسانى را محدود مى‌كند و مانع سرمايه‌گذارى انسانى مورد نياز جهت دستيابى به رفاه خانواده مى‌شود. علاوه بر اين صدمات ناشى از فقر در مقايسه با افراد و امكانات درگير، طولانى‌تر و گسترده‌تر است.هنگامى كه كودكان نمى‌توانند ياد بگيرند، وقتى سلامت و بهداشت اندك بهره‌ورى را محدود مى‌كند، وقتى كه مادران دچار سوءتغذيه، نسلى را به وجود مى‌آورند كه فاقد غذاى كافى است. جامعه به عنوان يك كل لطمه مى خورد. لذا مبارزه با فقر نه تنها يك ضرورت اخلاقى است، بلكه به مثابه سرمايه‌گذارى براى آينده است. سرمايه‌گذارى براى كاهش فقر، آن سرمايه‌گذارى‌هاى هستند كه كل جهان از آن منتفع مى‌شود.فقدان درآمد و دارايى جهت دستيابى به نيازهاى اساسى يكى از اصلى‌ترين علل فقر است. در اين ميان عوامل بسيارى برفقدان درآمد و دارايى يعنى تغييرات اقتصادى تاثير مى‌گذارد. در كل با رشد اقتصادى و درآمد، فقر كاهش مى‌يابد و كاهش درآمد، فقر را افزايش مى‌دهد. با وجود اينكه رشد اقتصادى به طور سيستماتيك در پيوند با كاهش فقر است، اما ميزانى كه در آن رشد به كاهش فقر تعبير مى‌شود به سطح اوليه نابرابرى در توزيع درآمد و چگونگى تغيير اين توزيع در طول زمان بستگى دارد.در اين ميان صنعت گردشگرى به جهت ويژگى‌هاى منحصر به فردى كه دارد مى‌تواند به عنوان ابزارى براى كاهش پديده‌هاى شرم آور فقر و حتى مبارزه با آن به كار گرفته شود. بايد اذعان كرد كه گردشگرى به دليل درآمدزايى بالا، كاربر بودن و ايجاد اشتغال براى تمامى سطوح و طبقات اجتماع و همچنين به دليل نقشى كه در توزيع عادلانه درآمد و هدايت پول از جيب طبقات ثروتمند و متوسط اجتماع به جوامع روستايى و فقير ايفا مى‌كند، فرصت‌هاى طلايى را در اختيار بشريت گذاشته‌است، به طورى‌كه امروزه در بسيارى از كشورهاى در حال توسعه از آن در جهت كاهش فقر كمك گرفته مى‌شود.پتانسيل‌هاى گردشگرى روستاها، مناطق و جوامع ايزوله و فقيرنشين، بيش از هر چيز به سرمايه‌هاى جغرافيايي، كيفيت مناظر طبيعى و آثار تاريخي، مضافآ شادابى فرهنگ محلى آنها بستگى دارد. لذا عمق بخشيدن و ارزش نهادن به اين عوامل همچنين تبديل آنها به عناصر قابل عرضه، ترويج سياست حفظ و مراقبت از سنت‌ها، آداب و رسوم، چشم‌اندازها و محيط زيست اين مقاصد جذابيت منطقه و پتانسيل‌هاى آن را تضمين كرده و اين عناصر و عوامل را به صورت يك محصول واقعى گردشگرى درمى‌آورد.راهكاراقتصادى در زمينه به كارگيرى گردشگرى به نفع فقرا آن است كه به اين مقاصد به عنوان مكانى براى تجارت نگريسته شود. اين راهكار كمك مى‌كند تا در يك سيستم كلى هر مقصد گردشگرى به عنوان يك زيربخش توسعه به شمار رود و تخصيص عمودى در زمينه توسعه گردشگرى به فعاليت‌هاى افقى تبديل شود. سنگ بناى خط مشى دارز مدت توسعه گردشگرى به نفع فقرا بستگى به شيوه اجرا، استمرار و پيگيرى طولانى مدت برنامه‌هاى كيفى آن دارد. لذا بايد گردشگرى به نفع فقرا را با فرهنگ و تفكر كيفى دنبال كرد. استفاده از گردشگرى به نفع فقرا انسانى‌ترين نوع توسعه است كه درنشست اخير سران سازمان ملى جهانگردى به عنوان يك اصل پذيرفته شده است .استفاده از گردشگرى به نفع فقرا محصول يا بخش ويژه‌اى از گردشگرى نيست، بلكه يك نگرش است. گردشگرى به نفع فقرا به صورت ابزارى براى كمك به اقتصاد جوامع محلى براى نخستين بار در كشورهاى درحال توسعه پديد آمد. اين امر به نوبه خود باعث تقويت رابطه بين فقرا و تجارت گردشگرى شده تا جايى كه فقر رو به كاهش رفته و فقرا توانايى فعاليت و شركت گسترده‌تر را در توسعه گردشگرى پيدا مى‌كنند.اهداف اين نوع گردشگرى از افزايش اشتغال محلى گرفته تا شركت فعال مردم درفرايند تصميم‌گيرى و برنامه‌هاى توسعه را شامل مى‌شود. در واقع گردشگرى به نفع فقرا نوعى گردشگرى است كه منافع ويژه و خاصى را براى فقرا تامين مى‌كند. گردشگرى براى فقرا يك ايده و نگرش كلى است. راهبردهاى گردشگرى براى فقرا در عوض تصميم‌گيرى براى گسترش ابعاد اين بخش، به گشايش فرصت‌ها به منظور حصول عوايد اقتصادي، ساير منافع معيشتى و يا مداخله در تصميم‌سازى به نفع فقرا مى‌انديشند. اصلا چرا بايد نقطه نظرات مرتبط با فقرا را به مبحث گردشگرى وارد كرد. كاهش فقر مستلزم رشد حمايت از فقراست.گردشگرى به عنوان يكى از بزرگترين صنايع جهان در حال حاضر در بيشتر كشورهاى فقير يا درحال رشد وجود دارد و يا نقش پراهميتى را دار است . ويژگى‌هاى خاص گردشگري، استعداد آن را در زمينه برنامه حمايت از فقرا بهبود مى‌بخشد. اين ويژگى‌ها مى‌تواند شامل موارد زير باشد: نياز به مشاركت و كارگروهي، در برگرفتن زنان و بخش غير رسمى در اشتغال گسترده آن، محوريت دارايى‌هاى طبيعى و فرهنگى فقرا و تناسب با نواحى فقير.به خدمت گرفتن گردشگرى در زمينه رشد برنامه‌هاى حمايت از فقرا به اين معنا است كه در عين كاهش تاثيرات منفى بر فقرا، روى اين زمينه‌ها سرمايه گذارى شود. استعداد تغييرپذيري، از نقش مستمر برنامه‌ريزى كلان حكومت‌ها و تمايل شديد تجارى و بين‌المللى به گردشگرى پايدار نشات مى‌گيرد. با تعديل صنعت گردشگرى اين پتاسيل وجود دارد كه از قبل اين صنعت منافع مستقيمى را به نفع فقرا افزايش داد. عملى كردن اين امر با اتخاذ و به كارگيرى راهبردهاى خاص ممكن است. مطالعات موردى حاكى از اين است كه راهبردهاى گردشگرى براى فقرا مى‌تواند تفاوت‌هايى در گردشگرى ايجاد كند و از اين طريق فرصت‌ها و منافع جديدى عايد فقرا كنند. در جايى كه چنين اتفاقى مى‌افتد ارزش گردشگرى براى فقرا بى‌اندازه مى‌شود. روال چنين است كه منافع هر چند به طور غيرمادي، بين جوامع توزيع شوند و اين موضوع به خصوص در نواحى دور افتاده حائز اهميت است.به طوركلى راهبردهاى به كارگيرى گردشگرى به نفع فقرا مى‌تواند شامل موارد زير باشد. گردشگرى براى فقرا به راحتى از سطح جوامع فراتر مى‌رود. لذا سطوح تنوع فعاليتى مورد نياز آن بسيار گسترده و متغيير است. موقعيت محل حائز اهميت است. گردشگرى به نفع فقرا در جاهايى كه مقاصد گسترده‌ترى در حال توسعه هستند، بهترين كارايى را نشان مى‌دهد. در نواحى دور افتاده شدت فقر مى‌تواند بيشتر باشد، هر چند اصل موضوع گردشگرى ممكن است در مقياس سطوح محدود شود. راهبرد گردشگرى براى فقرا فعاليت‌هاى توسعه محصولات جديد مخصوصآ انواع مبتنى بر فرهنگ محل را به همراه دارد. لذا بايد توجه داشت كه اين محصولات را بايد درون محصولات اصلى جاى داد تا بتوانند بازار خود را پيدا كنند. گردشگرى پايدار بايد در خدمت فقرزدايى قرار گيرد و اين خود نيازمند آن است كه كانون توجهات به سمت فقر متمايل شود. هدايت كاربردى منابع اجتماعى غالبآ ضعيف ، فقط يك جنبه از پايدارى است.
يکشنبه 22 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 76]