گل گشت

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: گل گشت
تهران
تهران! تهران بزرگ، شهر درختان سر به فلك كشيده، شهر توچال، شهر ميدان آزادي و برج ميلاد، شهر ترافيك، شهر آدم و ماشين، شهر دود، شهر گربه و كلاغ. در روزگاري نه چندان دور دهكده كوچكي در شمال ري بود. جايي كوچك، خوش آب و هوا و سرشار از باغ هاي ميوه. كهن ترين سند فارسي موجود نشان دهنده وجود اين شهر پيش از سده سوم هجري است.
اهميت و آباداني و رونق تهران از زمان پادشاهان صفوي آغاز شد. نياي بزرگ صفويان به نام سيد حمزه در شهر ري مدفون بوده و به جهت وجود باغ هاي وسيع، آب گوارا و چنارهاي بلند و زيبا، هرچند وقت يكبار به آن روي مي آوردند و به اين ترتيب تهران مورد توجه پادشاهان صفوي به ويژه طهماسب يكم واقع شد. وي دستور ساخت بارويي به دور شهر را داد كه داراي 4 دروازه و 114 برج به تعداد سوره هاي قرآن بود. براي بناي حصار شهر از دو منطقه داخل شهر خاك برداري انجام شده كه بعدها اين دو منطقه به نام هاي چاله ميدان و چاله حصار معروف شدند. بنا بر تحقيق آنوبانيني حدود تقريبي نخستين حصار شهر تهران از جنوب به خيابان مولوي و حاج ابوالفتح، از سوي شرق به خيابان ري، از غرب به خيابان وحدت اسلامي و از شمال به امير كبير و امام خميني محدود مي شد و محوطه ارگ تهران در ميانه شمالي شهر قرار داشت و خندقي نيز به دور حصار كشيده شده بود
محله هاي عمده درون حصار شامل; بازار، عودلاجان، سنگلج، ارگ، چاله ميدان و چاله حصار بود و وسعتي حدود 4 كيلومتر مربع داشت. درازاي باروي دور شهر در كتابهاي معتبر حدود 6 هزار گام نگاشته شده است و فضاي بيرون از حصار شامل باغ ها و كشتزارهاي پهناوري بوده كه امروزه به محدوده هاي شهر تهران بدل شده است.
پس از استقرار خاندان صفوي در قزوين و سپس در اصفهان، تهران از رشد و گسترش باز ماند و بي توجهي شاه عباس اول به تهران نيز خود مزيد بر علت شد. شاه عباس در 998 ه. ق كه رهسپار جنگ با عبدالمومن خان ازبك گرديده بود در تهران به سختي بيمار شد و از سركوبي به موقع ازبكان باز ماند و به همين دليل ازبك ها توانستند مشهد را به تصرف در آورند. از آن پس خاطره تلخي از تهران به دل گرفت و نسبت به پيشرفت و رشد آن بي توجهي نمود.
بي گمان دگرگوني هاي بنيادين در تهران از سال 1300 به بعد ايجاد شد. بين سال هاي 1300 تا 1320 خندق ها و دروازه ها از بين رفت و شهر از چهار جهت رو به گسترش نهاد. احداث ساختمان ها و تاسيسات بانكي و وزارت امور خارجه، شهرباني كل كشور، ايستگاه راه آهن، دانشگاه تهران و ايستگاه فرستنده راديو تهران، باشگاه افسران و چند بيمارستان، مربوط به اين دوره مي باشد.
بر پايه آمارگيري سال 1375 شهر تهران داراي جمعتي حدود 7 ميليون نفر و مساحتي حدود 864 كيلومتر مربع مي باشد و جمعيت كنوني تهران را بين 10 تا 12 ميليون تخمين ميزنند.
تهران در عين حالي كه شهري ديدني نيست شهري ديدني است! به رغم نداشتن اثار باستاني قديمي و معروف (در مقايسه با شهرهايي همچون شيراز و كرماشاه و اصفهان و همدان و...)، آنقدر اثر باستاني در خود جاي داده كه قطعا هيچ ايرانگرد و جهانگردي نمي تواند بدون ديدن اين شهر، عظمت ايران را درك كند. وجود ده ها موزه معروف كه بيشتر آثار كشف شده از گوشه و كنار اين مملكت را در خود جاي داده، تاييدي بر صحت اين ادعا است. يك بازديد كننده از شهر سوخته، هگمتانه، حسن لو و سيلك چيز زيادي از آثار كشف شده در آن اماكن را در موقعيت مادريشان مشاهده نمي كند زيرا اگر نگوييم همه آثار، درصد قابل توجهي از آثار كشف شده به موزه ها و به خصوص موزه هاي تهران منتقل شده است.
ارتفاع تهران از سطح دريا در حدود 900 تا 1800 متر است. در ميدان تجريش ارتفاع حدود 1300 متر و در ميدان راه آهن 1100 متر بالاتر از سطح دريا مي باشد. تهران به لحاظ آب و هوايي، يكي از شهرهاي ويژه ايران به شمار مي رود. از جنوب تا شمال شهر، تغييرات آب و هوايي كاملا محسوس بوده و اين تفاوت، به يكي از شگفتي هاي تهران بدل گشته است. در همان حالي كه در شمال شهر هوا كاملا برفي و سرد است، در جنوب شهر ممكن است معتدل و بدون برف باشد. به طور كلي; هواي تهران در شمال شهر معتدل و در جنوب و مركز گرمسير تقسيم بندي مي شود.

امامزاده زيدورحمان يا سه گنبدان
بنا داراي دو بقعه و رواق و ايوان و ورودي ميباشد نقشه امامزاده بشكل (L ) وداراي سه گنبد متعلق به دورهاي تاريخي ( ايلخاني - تيموري -صفويه ) مي باشد كه به همين علت از بنا هاي شاخص منطقه محسوب مي گردد و داراي تزيينات مقرنس كاري در رو اقبا و بقاع مي باشد .
بنا از لحاظ مصالح عمده اجر و خشت و در پي ها از سنگ استفاده شده است . اين بنا تحت حفاظت فني قرار گرفته است و قسمتي از بقعه در دوره تيموري و ايلخاني مرمت شده و حريم آن در سال 62 به اجرا در آمده
امامزاده حيدر(ع)
امامزاده حيدر بن زين العابدين از نوادگان امام زين العابدين (ع) بوده كه در منطقه كلاك و در فاصله دو كيلومتري كرج در جاده مخصوص واقع است.
اين بقعه داراي اراضي به مساحت دو هكتار بوده كه در آن ساختمان حرم مطهر، سرويس و وضوخانه و كتابخانه عمومي احداث شده است. ساختمان حرم با وسعت 600 متر مربع كه داراي يك گنبدخانه، يك شبستان پيوسته، ايوان شمالي و دو گلدسته ميباشد در سال 77 شروع به ساخت شده و در حال حاضر سفت كاري آن تمام گرديده و نازك كاري آن با كاشيكاري گنبد و شبستانها آغاز شده است. اين بقعه در روز عاشوراي حسيني پذيراي دستجات عزاداري منطقه مي باشد.
بقعه امامزاده سليمان (ع) (اشتهارد)
امامزاده سليمان (ع) از نوادگان امام موسي كاظم (ع) بوده و مرقد مطهر اين امامزاده واجب التعظيم در فاصله 5 كيلومتري شهر اشتهارد است وسعت اراضي آن حدودا5 1/ هكتار بوده و در آن ساختمان بقعه كه در دوران صفويه ساخته شده و داراي يك گنبدخانه ويك شبستان است قرار دارد. شبستان مذكور از شش چهل طاقي با يك راهروي مركزي تشكيل شده و يكي از ابنيه تاريخي شهرستان را شامل ميشود. اين بقعه مورد توجه سازمان ميراث فرهنگي (به شماره 754 مورخ 1346/2/17 ثبت آثار تاريخي) است. محوطه صحن با موزائيك طرح دار مفروش شده و اطراق گاه بين راهي مناسبي را براي زوار ايجاد كرده است.
بقعه امامزاده ام كبري و ام صغري (ع) (اشتهارد)
اين معصوم زادگان از نوادگان امام موسي بن جعفر(ع) بوده كه در شهر اشتهارد مدفون هستند اراضي آستانه داراي مساحتي حدود دو هزار متر مربع بوده كه داراي ساختماني قديمي است بقعه مذكور در زمان حكومت صفويه ساخته شده است. بناي آن پابرجاست و از يك گنبدخانه و يك شبستان تشكيل شده است.
شبستان مذكور داراي شش چهار طاقي است كه با ستونهايي به هم پيوسته اند. بقعه مذكور جز» ابنيه تاريخي بوده و مورد توجه سازمان ميراث فرهنگي (به شماره 753 مورخ 1343/1/23 ثبت آثار تاريخي ) مي باشد. گنبد آن داراي كاشيكاري ساده با طرح فيروزه اي است. در مجاورت ساختمان بقعه تعدادي از شهداي هشت سال دفاع مقدس آرميده اند. اين آستان داراي محوطه درخت كاري است ك فضايي فرح بخش رابراي زوار ايجاد كرده است.
جمعه 20 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 208]