زن بزرگتر ازشوهر عيب دارد؟

واضح آرشیو وب فارسی:بازتاب آنلاین: زن بزرگتر ازشوهر عيب دارد؟
زماني كه علم جامعه شناسي آشكارا اعلام مي كند ازدواج در زمره پيچيده ترين روابط انساني است، شايد بتوان تأمل زيادي در اين خصوص داشت و از زواياي مختلف آن را مورد بررسي قرار داد، زيرا بسيار شنيده شده كه ازدواج، مظهر برخورد فرهنگ و طبيعت است
زماني كه علم جامعه شناسي آشكارا اعلام مي كند ازدواج در زمره پيچيده ترين روابط انساني است، شايد بتوان تأمل زيادي در اين خصوص داشت و از زواياي مختلف آن را مورد بررسي قرار داد، زيرا بسيار شنيده شده كه ازدواج، مظهر برخورد فرهنگ و طبيعت است. به اين صورت كه جامعه مي كوشد طبيعت را مهار كند و آن را به فرهنگ تبديل نمايد و به دليل همين ويژگي هاست كه بيان مي شود ميثاق زناشويي با توجه به زمان و شرايط دوران خودش، دچار دگرگوني ها و تغييراتي شده ، ولي نفس آن از قديم الايام يكي بوده است. ازدواج ابعاد گوناگوني دارد و انتخاب همسر نيز گزينه هاي متفاوتي دارد كه جداي از نزديكي فرهنگ ها، جغرافيا، تحصيلات و...« سن» يكي از ويژگي هايي است كه مورد توجه بوده و تفاوت سني در همه اعصار به گونه اي بوده كه نشان مي دهد در تفاوت سني زوجين، مرد چند سالي بزرگتر از زن بوده است. به طوري كه در ايران پديده گزينش همسر، پراكندگي خاصي داشته است؛ از اين رو تفاوت سن زوجين در ايران امري طبيعي به نظر مي رسد و ميزان اين تفاوت، تا آنجا مورد توجه قرار مي گيرد كه در بيشتر موارد ميان 4 تا 12 سال است.

اما بسياري از جامعه شناسان معتقدند در يك جامعه صنعتي يا رو به صنعتي شدن و پويا، معيارها نيز در حال تغيير و دگرگوني است. چه بسا هنوز وجود داشته باشند افرادي كه به تفاوت سني ميان زوجين با تأكيد بزرگتر بودن مرد از زن صحه بگذارند، اما در جامعه اي كه زنان دست به فعاليت هاي اجتماعي، فرهنگي، هنري و حتي مطالعاتي و سياسي مي زنند، از نظر تحصيلات ارتقاء پيدا مي كنند و جايگاه ها، موقعيت هايي برتر و يا همسان مردان به دست مي آورند و همين باعث مي شود مقوله سن در ازدواج آنان نيز دچار تغيير شود. مثلاً در جامعه امروز، بسيار ديده شده زناني كه از همسران خود بزرگتر هستند. با اين حساب مي توان گفت كه نظريه همسر گزيني با توجه به شرايط خاص هر جامعه مي تواند تغيير يابد و در نهايت موجب طرح اين پرسش مي شود كه آيا بزرگتر بودن زنان از شوهرانشان موجب بروز مشكلاتي مي شود؟

پاسخ هاي مختلفي شامل اين پرسش مي شود؛ پاسخ هاي مخالف و موافقي كه بحث بر سر هر كدام مي تواند نظر عده اي خاص را پاسخگو باشد.

دكتر امان قرايي مقدم، محقق و استاد دانشگاه در اين خصوص مي گويد: «به نظر من اين تفاوت سني، منفي است زيرا با تحقيقاتي كه روي 2 هزار و 167 پرونده طلاق انجام داده ايم، به اين نتيجه رسيده ايم كه يكي از مهمترين دلايل طلاق در ميان زوجين، بروز همين تفاوت سني است. يعني بزرگتر بودن زن از مرد، زيرا اين پديده چه از نظر فرهنگي و چه از نظر اجتماعي در جامعه ما پذيرفته شده نيست.

فرهنگ سنتي ايران مي گويد بزرگتر بودن مرد در ازدواج يك ارزش است و حتي در محافل و مناطق روستايي هم، شعرهايي در اين خصوص سروده اند، بنابراين اينگونه به نظر مي رسد كه اگر اين ازدواج ها محكم نباشد، در مدت كوتاهي با شكست مواجه مي شود.»

جامعه شناسان دلايل گوناگوني را در اين خصوص برمي شمارند. آنان معتقدند رشد علمي و فرهنگي زنان و به دست گرفتن بازار كار و كسب و ديگر موفقيت هاي اجتماعي در رشد آنان نقش داشته است؛ اما از سوي ديگر، افزايش سن ازدواج و بعد اقتصادي، از مهمترين عوامل چنين پيوندهاي زناشويي است.

حميد اكبري- كارمند، مي گويد: «دوستي داشتم كه هميشه مي گفت من با يك زن پولدار ازدواج مي كنم. چند سالي از او خبر نداشتم تا اين كه هفته پيش او را ديدم. سوار خود روي آخرين مدل شده بود و از ظاهرش مشخص بود كه وضع مالي خوبي دارد. برايم تعريف كرد كه با خانمي 9 سال بزرگتر از خودش ازدواج كرده و از زندگي اش هم راضي است و به هر چه مي خواسته، رسيده است. خوشحال شدم ولي نتوانستم باور كنم، چون آن دوست ِخيلي شاد و سر حال سابق نبود.»

ازدواج زن با مردي كه از خودش كوچكتر است، از ديد جامعه شناسان غير از بُعد اقتصادي، به مسائل عاطفي و احساسي منوط است. مثلاً دكتر قرايي مقدم در اين خصوص مي گويد: «خام بودن جوانان و تحت تأثير احساسات قرار گرفتن، يكي ديگر از دلايلي است كه موجب چنين ازدواج هايي مي شود، زيرا بايد در نظر داشت برخي جوانان با توجه به بالا بودن درايتي كه زن در برخي موارد دارد، ممكن است تحت تأثير قرار بگيرند. بخصوص كه در يك سن خاص زن خيلي بهتر مي تواند مرد را رام كند. اگر آن زن از موقعيت اجتماعي و اقتصادي خوبي هم برخوردار باشد كه اين كار آسان تر انجام مي گيرد، زيرا پسراني كه حداقل لوازم زندگي را دارند براي فرار از به دست آوردن اين امكانات، ترجيح مي دهند چنين ازدواج هايي داشته باشند.»

اين در حالي است كه دكتر نويد ايرانپور، پژوهشگر مسائل خانواده در يك طبقه بندي به چرايي و چگونگي اين ازدواج ها اشاره مي كند. وي معتقد است اين ازدواج ها را مي توان در 3 طبقه مجزا قرار داد:

الف- آن دسته از ازدواج هايي است كه بنابر اجبار صورت گرفته و خانواده با انتخاب دختري بزرگتر از پسر بنابر از شرايط خاصي، پسر را به ازدواج مجبور مي كنند.

ب- ازدواج هايي كه بر پايه عشق و علاقه دو طرف بنا نهاده شدند.

ج- ازدواج هايي كه بُعد اقتصادي دارند.

وي در ادامه سخنانش نتايج چنين ازدواج هايي را اين گونه بيان مي كند: «با توجه به نوع چگونگي ازدواج، مسلماً رفتارهاي متفاوتي نيز بروز پيدا مي كند. در ازدواجي كه مرد بر پايه عشق و يا ثروت خود را راضي كرده است كه با زني بزرگتر از خود ازدواج كند دو حالت پيش مي آيد: يا زن حاكم خانواده مي شود و يا اين مرد است كه از قدرت برخوردار است. زيرا مردي كه با توجه به شرايط اقتصادي زن ازدواج كرده است، برنامه ريزي مي كند كه چگونه از آن استفاده كند. در چنين شرايطي معمولاً جوان بودن خود را بهانه اي براي اخاذي قرار مي دهد و زن نيز كوتاه مي آيد.»

غير از اين، ازدواجي كه بر پايه زور و اجبار است در نوع خود بدترين واكنش را داراست، زيرا زن و مرد بيشترين تنش ها را در خود خواهند داشت. در چنين خانواده هايي بيشترين تنش بر سر اين موضوع است كه چه كسي قدرت را در دست بگيرد، مرد يا زن؟ مرد به دليل نگرش سنتي مي خواهد مردانگي نشان دهد و حاكم خانه باشد و زن به علت بزرگتر بودن نمي تواند اين نكته را تحمل كند و تنش بر سر قدرت، مي تواند نهاد خانواده را دچار مشكل كند.

دوست مي گفت: «با مدير عامل شركت كامپيوتري كه در آن مشغول به كار بودم، ازدواج كردم. او 7 سال از من بزرگتر است و ما 5 سالي است كه زندگي مشتركي داريم. راضي ام اما گاهي اوقات احساس مي كنم همانند يك مهره هستم و هيچ اراده اي از خود ندارم. تنها اين مورد است كه ناراحتم مي كند.»

در حالي كه عده اي از كارشناسان با اين كار مخالف هستند، گروهي ديگر توافق دارند كه نمي توان يك حكم كلي براي چنين مسئله اي در جامعه ايران صادر كرد، زيرا هنوز تعريف مشخص و دقيقي از وظايف زن و مرد نسبت به هم تبيين نشده و يا اگر شده كمتر عملي مي شود و به همين دليل است كه اختلاف ها روز به روز بيشتر مي شود؛ بنابراين در حالي كه در زندگي هاي عادي زناشويي تنش هايي را شاهد هستيم، طبيعي است ميان خانواده اي كه زن چند سالي هم از شوهرش بزرگتر است، شاهد حرف ها و حديث هايي هم باشيم. به طور مثال به مرد مي گويند هيچ كس را به او نمي دادند و آمد اين زن را گرفت و يا اين زن سنش بالا رفته بود و مجبور شد با كوچكتر از خودش ازدواج كند، كه تمامي اين حرف ها در كنار مشكلات ديگر مي تواند آسيب پذيري خانواده را افزايش دهد. عده اي از روان شناسان اجتماعي با نگاهي از بعد روان شناسانه و روان شناختي نيز سعي بر تحليل اين دسته از ازدواج ها دارند.

آنان معتقدند از نظر روان شناسي زن ها زودتر از مردها نسبت به مسائل زندگي عاقل تر مي شوند و دركشان از مسائل درون خانواده و زندگي عميق تر است؛ بنابراين مسئوليت پذيرند و يا بيشتر در اين زمينه ها فكر مي كنند. حال اگر زني چند سالي بزرگتر باشد، به طور ناخودآگاه انتظار دارد كه مرد هم همانند او فكر كند و مسائل را بسنجد، براي همين زماني كه انتظارش برآورده نمي شود، اين تصور تداعي مي شود كه مرد نسبت به خانه و خانواده بي مسئوليت است و در نهايت تنش فضاي خانواده را پر مي كند. از سوي ديگر، مردي كه با زن بزرگتر از خودش ازدواج مي كند، ممكن است پس از چند سال زندگي، با فرسوده شدن جسم زن، احساس ضرر كند و احتمالاً به فكر جدايي و يا ازدواج دوم بيفتد و...

خانمي مي گفت: «پس از 15 سال زندگي، شوهرم به من مي گويد تو پير هستي. من 6 سال جوان تر از تو هستم. مي گويد اگر به خاطر ثروت و موقعيت تو نبود، با تو ازدواج نمي كردم. خيلي غصه دار شدم. من با عشق جلو رفتم و او با پول. حالا كه به آن چيزهايي كه مي خواسته، رسيده، به من مي گويد تو پير هستي. پس از 15 سال زندگي اين حرف ها دلم را آتش مي زند.»

دكتر ايرانپور به نوع تفاوت در اختلافات سني نيز اشاره مي كند. به اين معني كه اگر تفاوت سني ميان زن و مرد 3 تا 4 سال باشد، از يك حد معمولي برخوردار است. در اين شرايط زني كه 3 يا 4 سال بزرگتر از شوهرش است، معمولاً در برابر موضع مرد كوتاه مي آيد و مي كوشد مطيع باشد. در صورتي كه هر چه اين تفاوت سني افزايش يابد، حس مادري، خواهر گونه و يا سرپرست در زن بيشتر مي شود. مثلاً زني كه 15 سال و يا بيشتر از همسرش بزرگتر است، همواره همانند مادر يا خواهر بزرگتر با شوهرش برخورد مي كند.

خانم كارمندي مي گفت: «با كسي ازدواج كردم كه 10 سال از من كوچكتر است. همه مي گويند جاي پسرت است و به او هم مي گويند كه با مادرت ازدواج كرده اي. شايد حق دارند. ولي ما با هم خوشبخت هستيم و 7 سال است كه زندگي مي كنيم. تمام خرج تحصيلش را خودم دادم و براي دكترا گرفتن فرستادمش خارج از كشور. مي گفتند اين كار را نكن مي رود و ديگر بر نمي گردد؛ ولي همسرم رفت دكترايش را گرفت و برگشت و با هم زندگي مي كنيم. الان حرف هاي مردم كمتر شده؛ ولي هنوز وقتي ما دو تا را با هم مي بينند تعجب مي كنند.» تمام اين مسائل زماني كنار هم جمع شده، باعث مي شوند كارشناسان نظرات مختلفي را ارائه دهند؛ هر چند اين نظرات در آخر به نقطه اي مخالف ختم مي شود و گويي هنوز عُرف جامعه و مردم آن را قبول ندارند.

دكتر قرايي مقدم در اين خصوص مي گويد: «شايد چنين ازدواج هايي نكات مثبتي هم داشته باشد مثل اداره زندگي از سوي زني آگاه و مديره. ولي كنار اين نكات مثبت، اين نكات منفي است كه خود نمايي مي كند زيرا اگر خود فرد پذيراي شرايطش باشد، تا اندازه اي مي تواند نگاه جامعه و مردم را تحمل كند و تأثيرات منفي اين برخوردها هميشه در زندگي خانوادگي آنان بروز مي يابد.» در هر حال، با نگاهي مي توان خانواده هايي را يافت كه با بزرگتر بودن زنان از شوهرانشان، زندگي هايي شاد و زيبا دارند.

آقاي كه كارمند فرودگاه است مي گويد: «روزي كه مثل هميشه مشغول چك كردن يكي بودن شناسنامه ها با هويت مسافر بودم، ديدم زن و مرد مو سپيدي شناسنامه هايشان را دادند. مرد 5 سال كوچكتر از زن بود. با خنده گفتم: پدر جان خانمت كه 5 سال بزرگتر است. پيرمرد لبخندي زد و گفت: مگر چه عيبي دارد، عوضش خانمم هنوز شاداب تر و جوان تر از من مانده، مگر نه؟!»
منبع: البرز نيوز-ابوالفضل قوچاني
چهارشنبه 18 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: بازتاب آنلاین]

[مشاهده در: www.baztabonline.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 152]