گرايش مخاطبان خارجي به فيلم‌ها و سريال‌هاي ايراني

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: گرايش مخاطبان خارجي به فيلم‌ها و سريال‌هاي ايراني
جام جم آنلاين: توليد برنامه‌هاي نمايشي، فيلم‌ها و سريال‌هاي مختلف در شبكه‌هاي تلويزيوني كاري است كه علاوه بر مديريت و كنترل هزينه‌هاي توليد، به يك مديريت اساسي و منظم براي پخش هم نياز دارد. چون بدون فاكتور دوم، زحماتي كه در بخش اول كشيده مي‌شود ديده نمي‌شود؛ آن‌هم با در نظر گرفتن سفره متنوعي كه از طرف شبكه‌هاي مختلف ماهواره‌اي براي مخاطبان گسترده شده است.

اين موضوع گذشته از مخاطبان داخلي براي مخاطبان خارجي تلويزيون هم مصداق دارد و براي همين صدا و سيما تلاش كرده با راه اندازي شبكه‌هاي برون‌مرزي اين مشكل را حل كند. بخش زيادي از اين مسووليت را 2 شبكه برون‌مرزي سحر و الكوثر برعهده دارند.

شبكه الكوثر براي مخاطبان عرب‌زبان برنامه پخش مي‌كند و شبكه سحر براي مخاطبان كردي، آذري و اردو در سيماي آسيايي و مخاطبان فرانسوي، انگليسي و بوسنيايي در سيماي اروپايي‌اش. البته غير از شبكه‌هاي برون مرزي صدا و سيما، شبكه‌هاي خارجي هم توليدات نمايشي را مي‌خرند و پخش مي‌كنند.

آخرين خبر در اين زمينه هم پخش سريال 3 قسمتي «مريم مقدس» همزمان با شروع سال نو ميلادي از شبكه تلويزيون زيمبابوه است، ضمن اين كه قبل از آن هم مردان آنجلس از اين شبكه پخش شده بود. در اين گزارش تلاش كرده‌ايم به ابعاد مختلف پخش فيلم‌ها و سريال‌ها در شبكه‌هاي برون‌مرزي بپردازيم و ببينيم مخاطبان غيرايراني با توليدات ما چطور روبه‌رو مي‌شوند.

استقبال خيلي خوب، تاثيرگذاري بالا

شيدا اسلامي، مدير روابط عمومي شبكه برون‌مرزي سحر اول بسم‌الله به نكته مهمي اشاره مي‌كند؛ اين كه مسلما كسي كه با وجود اين همه شبكه ريز و درشت ماهواره‌اي با انواع و اقسام جذابيت‌ها شبكه‌اي مثل سحر را مي‌بيند، طرز فكر متفاوتي دارد.

نمونه‌اش همين كردستان عراق كه با وجود حدود 100 شبكه رقيب، درصد رضايت مخاطبان از فيلم‌ها و سريال‌هاي ما بالاي 90 درصد است. بزرگ‌ترين دليلش هم سلامت اخلاقي برنامه‌هاست كه باعث مي‌شود خانواده‌ها بتوانند با خيال راحت در كنار هم برنامه‌هاي اين شبكه را ببينند. اين چيزي است كه درباره شبكه‌هاي ديگر اتفاق نمي‌افتد.

شبكه سحر در سيماي اروپايي به 3 زبان انگليسي، فرانسه و بوسنيايي برنامه پخش مي‌كند و در سيماي آسيايي به 3 زبان كردي، آذري و اردو، اما از بين حرف‌هاي اسلامي مي‌شود متوجه تاكيد او روي سيماي كردي شد، چون بيشترين استقبال از شبكه سحر مربوط است به مخاطبان كرد و براي همين آنها برخلاف بقيه كه نهايتا هفته‌اي دوبار فيلم و سريال مي‌بينند، مي‌توانند هر شب پاي فيلم و سريال‌هاي اين شبكه بنشينند.

طبق آخرين نظرسنجي كه سال 85 در كردستان انجام شد، درصد مخاطبان از 46 به 54 درصد رسيده است. البته با اين قيد كه وقتي از سيماي كردي حرف مي‌زنيم، جامعه هدفمان كردستان عراق است چون ماهواره‌اي كه با آن كار مي‌كنيم با توجه به اين شرايط و امكانات، نمي‌تواند كردستان تركيه و سوريه را پوشش بدهد.

مرتضي شمسي، مدير شبكه برون مرزي سحر هم استقبال از برنامه‌هاي اين شبكه را مخصوصا در سيماي كردي و آذري فوق‌العاده خوب توصيف مي‌كند و مي‌گويد: بعضي وقت‌ها بعضي شبكه‌هاي آذربايجان كارهايي را كه قرار نيست ما پخش كنيم، مي‌خرند و در دوبله شان يك دوبلور زن و يك مرد به جاي همه مردان و زنان سريال حرف مي‌زنند ولي همين شيوه نامناسب هم تاثيرگذار است و براي خودش كلي طرفدار دارد.

يك نمونه شمسي براي اين حرفش اين است كه بعد از پخش اصحاب كهف در كردستان طبق آمار، دانشجويان تحت تاثير پوشش و ديالوگ‌هاي بازيگران اين سريال بودند. آمار ثبت احوال كردستان هم نشان مي‌داد كه اسم هلن خيلي زياد شده است.

شيدا اسلامي هم اين استقبال را به عوامل زيادي مربوط مي‌داند؛ چيزهايي مثل ذائقه مردم كردستان يا روحيه خسته و آزرده‌شان از جنگ كه باعث شده حالا به استراحت و تفريح بيشتري نياز داشته باشند: ديگر اين كه طبيعي است كه به خاطر مسلمان بودنشان تلويزيون ما را ترجيح بدهند و ما هم حواسمان هست كه در برنامه‌هايمان گرايش‌هاي خاص شيعي را مطرح نكنيم.

شبكه الكوثر هم يكي از شبكه‌هاي برون‌مرزي است كه كم و بيش همان كار شبكه برون‌مرزي سحر را براي مخاطبان عرب زبان انجام مي‌دهد. كيوان نژادسيفي، مدير روابط عمومي اين شبكه هم مي‌گويد كه پرمخاطب‌ترين برنامه‌هاي الكوثر، نمايش سريال‌هاي ايراني بوده كه طبق نظرسنجي‌ها در كشورهاي مختلف بازخورد خيلي خوبي داشته، براي همين است كه در اين شبكه هم بسته به تامين اين حجم و همكاري شبكه‌هاي داخلي، هر روز 2 سريال ايراني پخش مي‌شود.

مشكلي به اسم دوبله

شايد دوبله و تمام مسائل و مشكلاتش مهم‌ترين مانع بر سر راه پخش سريال‌هاي ايراني براي غيرفارسي زبان‌ها باشد. چيزي كه به رغم ظاهر ساده‌اش باعث مي‌شود شبكه‌هاي برون‌مرزي خيلي وقت‌ها صورت مساله را پاك كنند و سريال‌ها را با روش ساده‌تري مثل زيرنويس روي آنتن بفرستند.

اين مسائل و مشكلات را هم در چيزهاي مختلفي مي‌شود دسته بندي كرد. شيدا اسلامي مي‌گويد: شايد تعداد برنامه‌هايي كه براي سيماي اروپايي ما دوبله شده، به اندازه انگشت‌هاي يك دست هم نباشد، چون مثلا پيدا كردن دوبلور خوب و مسلط به زبان بوسنيايي خيلي سخت است. ولي سيماي آسيايي مخصوصا براي زبان‌هاي كردي و آذري وضعيت بهتري دارد. براي زباني مثل اردو هم از بين طلاب قم و مهاجران اردوزباني كه در اين شهر هستند، جذب همكاري كرده ايم. گاهي هم بعضي كارها را به دهلي يا بمبئي سفارش مي‌دهيم.

شمسي، مدير سحر هم از زاويه ديگري به ماجرا مي‌پردازد و آن هزينه بالاي دوبله به زبان‌هاي اروپايي است. با اين حال اضافه مي‌كند كه در دستور كارشان هست در صورت تامين اعتبار از سال آينده كارها به انگليسي و فرانسوي هم دوبله بشود.

الكوثري‌ها هم كم و بيش همين مشكلات را براي زبان عربي دارند. به گفته نژاد سيفي، كمبود دوبلور خوب عرب زبان محدوديتي است كه شايد بشود در سريال‌هاي كم كاراكتر با آن كنار آمد، ولي براي سريال‌هاي با پرسوناژ زياد - مخصوصا سريال‌هاي تاريخي - كه به صداهاي مختلف احتياج دارد، خيلي خوب خودش را به‌رخ مي‌كشد. براي همين سريال‌هايي مثل «يوسف پيامبر» و «جابر» يا حتي «صاحب دلان» و «اغماء» به كشوري مثل لبنان ارسال مي‌شوند تا دوبله آنها از سوي 3 تيم متفاوتي كه آنجا هستند، انجام بشود.

پروسه ترجمه و ويراستاري و دوبلاژ به اضافه مشكلاتي كه ممكن است در رفت و برگشت پيش بيايد، زمانبر است و طبيعي است كارها همزمان با شبكه‌هاي داخلي پخش نمي‌شوند و مثلا مخاطبان الكوثر «يوسف» را با 10 قسمت تاخير با شبكه‌هاي داخلي مي‌بينند.

خودمان هم توليد مي‌كنيم

خوراك اصلي شبكه‌هاي برون‌مرزي از شبكه‌هاي داخلي تامين مي‌شود و آنها بنا به توافقات داخلي خودشان فيلم‌ها و سريال‌هايشان را در اختيار برون مرزي‌ها قرار مي‌دهند. مدير روابط عمومي شبكه برون‌مرزي سحر مي‌گويد: گرچه كار تامين برنامه براي ما جزو تعهدات كاري شبكه‌ها نيست، ولي جز بوروكراسي حاكم بر سازمان كه گاهي مشكل‌ساز مي‌شود، اساسا براي اين تعامل مشكلي وجود ندارد.

البته اين طورها هم نيست كه برون‌مرزي‌ها فقط و فقط مصرف كننده باشند. خود آنها هم هر سال چند سريال يا فيلم تلويزيوني را با توجه به اولويت‌هايي كه براي خودشان در نظر دارند، توليد مي‌كنند. البته آنها را جوري مي‌سازند كه از شبكه‌هاي داخلي هم قابل پخش باشد.

مثلا از بين توليدات سحر، مي‌شود به سريال «ستاره سهيل» (امير قويدل) اشاره كرد كه محرم سال گذشته از شبكه يك پخش شد يا سريال «قاب‌هاي خالي» (مرتضي احمدي هرندي) كه قرار بود جاي سريال «مرگ تدريجي يك رويا» را بگيرد و به دليل همزماني‌اش با محرم به وقت ديگري موكول شد. «قناري» (سپهر محمدي) هم از شبكه 2 پخش شد. از كارهاي در دست توليد هم مي‌شود به «صبح روز هفتم» (سيدمسعود اطيابي) اشاره كرد يا سريال «جلال الدين» كه داستان زندگي مولوي است و شهرام اسدي دارد فيلمنامه‌اش را بازنويسي مي‌كند.

الكوثر هم سالي چند كار با جهتگيري برون مرزي توليد مي‌كند. نمونه‌اش «موش» (شاهد احمدلو) است كه با توجه به بعضي مسائل عراق ساخته شد يا «همگام» (به تهيه كننده: محمدتقي انصاري) كه با حضور بازيگران لبناني جلوي دوربين رفت. «تولدي ديگر» (عباس رافعي) و «سكوت» (محمدرضا آهنج) هم از توليدات ديگر اين شبكه هستند.

شمسي مي‌گويد كه حتي با مجوزهايي كه داده شده، مي‌توانند توليداتشان را بفروشند و اين برايشان منبع درآمد هم به حساب مي‌آيد: استقبال از اين ماجرا هم خيلي خوب است مثلا پارسال هم سريال «ستاره سهيل» را خيلي خوب فروختيم و هم انيميشن «كودك و سرباز» را.

جابر تواضعي
يکشنبه 15 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 189]