ضرورت بكارگيري شيوه‌هاي روزآمد در برنامه‌هاي قرآني رسانه ملي

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: ضرورت بكارگيري شيوه‌هاي روزآمد در برنامه‌هاي قرآني رسانه ملي
گروه گزارش: رسانه ملي براي اينكه بتواند در رقابت رسانه‌‌اي عصر حاضر مخاطب ميليوني خود را هم حفظ هم راضي نگه دارد لازم است از شيوه‌هاي تكراري و نخ‌نما دست برداشته و روش‌هاي روزآمد و خلاق را دنبال كند كه اين امر در مورد برنامه‌هاي ديني و قرآني لزومي دوچندان را مي‌طلبد.
از آنجا كه بنا به فرمايش مقام معظم رهبري سال 1387، سال «نوآوري و شكوفايي» نامگذاري شده، اين مسئله كه چگونه مي‌توان مفاهيم قرآني را به شكلي خلاق و نوآورانه در جامعه ترويج و شكوفا كرد، نيز يكي از مسائل مهم در اين راستا است.

بررسي اين نكته كه چگونه مي‌توان به مدد برنامه‌هاي تلويزيوني مفاهيم قرآني را به شكلي نوين، خلاقانه و كارا در جامعه ترويج كرد و كشف روشي كه رسانه ملي براي توليد آثار قرآني در اين سال مي‌بايست در نظر بگيرد تا با اين شعار همسويي و مطابقت كامل داشته باشد، دليلي شد براي اينكه خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) چگونگي ايجاد خلاقيت و نوآوري را در روند برنامه‌سازي رسانه ملي مورد تحقيق و بررسي قرار دهد.

حاصل اين بررسي گزارشي شد كه بخش اول آن نظرات جمعي از تهيه‌كنندگان و برنامه‌سازان تلويزيوني همچون اقبال واحدي، نويد محمودي، پروانه مرزبان، عليرضا الوندي و عليرضا سبط ‌احمدي را ارائه مي‌دهد.

اقبال واحدي مجري، تهيه‌كننده و مستندساز يكي از راه‌هاي موفقيت در انتقال و ترويج پيام قرآن در جامعه و دريافت آسان آن توسط مخاطبان و همچنين هموار كردن راه‌هاي فرهنگ‌سازي صحيح قرآني را استفاده از شيوه‌هاي نوين و خلاقانه براي ساخت برنامه‌هاي قرآني مي‌داند.

وي با تاكيد بر اينكه براي ترويج مباحث قرآني در جامعه، مي‌بايست از شيوه‌هاي هنرمندانه و نوين و به دور از كليشه استفاده شود، معتقد است نبايد براي انتقال مفاهيم قرآني به مخاطبان امروزي، به سيستم سنتي عمل شود، زيرا ظرفيت اين سيستم ديگر به اتمام رسيده و در حال حاضر اين روش كارايي سابق را در جذب مخاطبان ندارد. چراكه نياز مخاطبان نسل امروز به هيچ وجه با شيوه‌هاي سنتي و قديمي برنامه‌سازي مطابقت و همخواني ندارد.

اين مستندساز همچنين ساخت فيلم‌هاي مستند با مضمون مكاشفه طبيعت، خلقت انسان و حيوان كه علاوه بر بهره‌گيري از تكنولوژي قوي، از نظر زيباشناسي و بصري نيز جذاب باشد و معرفي غيرمستقيم مفاهيم قرآني خلقت و قدرت خداوند را راهكاري مناسب براي ارتقاي بينش خداشناسي در جامعه و ايجاد گرايش مخاطبان به سوي اين مفاهيم دانست.

«نويد محمودي» تهيه‌كننده نيز معتقد است كه ما براي نوآوري در برنامه‌سازي قرآني و معارفي بايد تنها به اين بينديشيم كه چه كنيم كه مضامين و پيام قرآن را به شيوه نوين‌تر و به روزتر به بينندگان انتقال دهيم، بدين مفهوم كه بايد به اين سطح از دانش برسيم كه تا به امروز در بحث علوم و مفاهيم قرآني چه بايد مي‌كرديم كه نكرده‌ايم و به عنوان مثال يك برنامه قرآني تلويزيوني براي انتقال پيام قرآن به مخاطبان به شيوه مدرن، چه شگردي را از نظر نگارشي، ريتم و... بايد در نظر بگيرد تا بتواند با توسل به آن، مخاطبان و به ويژه جوانان را جذب كند.

وي داشتن كار داستاني قوي را مبتني بر داشتن محتواي غني و قوي دانسته و محقق شدن اين امر را مستلزم اين مي‌داند كه ابتدا به ساكن افرادي كه مسئوليت محتوايي برنامه‌ها را برعهده دارند(يعني كارشناسان مذهبي)، به اين نتيجه برسند كه مطالبي از قرآن را ارائه دهند كه براي مخاطب امروز هزاره سوم قابل درك باشد و مخاطبان در مواجه با آنها احساس بيگانگي نكنند و فكر نكنند كه اين مطالب مربوط به دوران گذشته است و هيچ تناسبي با مسائل و دغدغه‌هاي آنها در دوره امروز ندارد.

در اين زمينه «پروانه مرزبان» نيز به عنوان يك تهيه‌كننده ارائه نوگرايانه آموزه‌هاي قرآن را راهي براي تاثيرگذاري بيشتر بر مخاطبان دانسته و معتقد است اگر مباحث قرآني به صورت هنري و در قالب فيلم و سريال ارائه شوند، قطعاً اثرش به مراتب بيشتر از پخش سخنراني‌ خواهد بود چراكه در زمان حاضر جوانان ما حوصله شنيدن سخنراني را ندارند ولي از طريق فيلم و سريال‌هاي هنري، پيام قرآن را بسيار دقيق دريافت مي‌كنند.

اما از نظر وي نكته مهم اين است كه در امر ساخت برنامه‌هاي مختلف در حوزه دين و قرآن بايد از قالب‌هاي كهن و سنتي خارج شد زيرا امروزه ديگر نمي‌توان با توسل به اين شيوه‌ها، نيازها و دغدغه‌هاي ذهني و فكري مخاطبان را پاسخ گفت و در واقع براي جذب مخاطبان به مباحث قرآني بايد به شيوه‌ها و فرم‌هاي مدرن و نو در برنامه‌سازي قرآني روي آورد.

وي ايراد وارده بر شيوه‌هاي سنتي را در ايجاد دافعه در جوانان در مواجه با موضوعات قرآني ذكر كرد و گفت: البته نمي‌توان شيوه‌هاي سنتي را به طور كلي مطرود اعلام كرد و صحبت اصلي بر سر آن است كه با لحاظ اندكي تحول در اسلوب سنتي و قديمي و استفاده از فرم‌هاي جذاب و نو در كنار بهره‌گيري از محتواي غني، بتوان آثاري را در حوزه دين و قرآن به مخاطبان امروز عرضه كرد كه نه تنها بتواند تمامي اقشار جامعه به ويژه جوانان را ترغيب و علاقمند كند بلكه پيام قرآن را به شيوه غيرمستقيم و به دور از هرگونه شعارپردازي به مخاطبان عصر حاضر عرضه كند.

«عليرضا الوندي» نيز يكي از تهيه‌كنندگان راديو است، وي بر اين عقيده است كه برنامه‌سازان ما مي‌توانند در زمينه‌هاي مختلف قرآني كه هنوز بسياري از مفاهيم آن ناشناخته مانده و جاي كار بسياري براي برنامه‌سازي دارد، اقدام به ساخت برنامه‌هاي قرآني ناب كنند. اما نكته مهم اين است كه اين برنامه‌سازان بايد مفاهيم قرآني را به صورت نوآورانه و بديع، نه تكراري و كليشه‌اي با مسائل روزمره مردم تركيب كنند تا آنچه كه مدنظر مقام معظم رهبري است، خلق شود.

به اعتقاد برخي از صاحب‌نظران از ديگر موارد موثر در ساخت برنامه‌هاي خلاقانه قرآني بهره‌گيري از توانايي افراد خلاق و توانمند است، در اين زمينه «نويد محمودي» معتقد است، ما در حوزه برنامه‌سازي‌ قرآني، تعداد بسيار زيادي جوان نخبه، مخترع، عالم و دانشمند داريم كه طرح‌ها و ايده‌هاي نوآورانه آنها فقط در حد طرح باقي مانده است و به بحث پيام شكوفايي نرسيده است.

وي گرد هم آوردن اين جوانان مبتكر و نخبه و طرح‌ها و ايده‌هاي خلاقانه آنها را در برنامه‌هاي رسانه‌اي و معرفي آنها از طريق رسانه به مخاطبان و سپس دعوت به مشاركت از افرادي كه حاضر به سرمايه‌گذاري بر روي اين ايده‌ها هستند از طريق تلفن، سايت و... را راهي براي كشف استعدادها مي‌داند و معتقد است در اين صورت هم جوانان نخبه‌اي را كه صاحب ايده‌هاي بكر و ناب هستند ولي تاكنون به هر دليل ايده‌هاي آنها ناشناس مانده‌ را به مخاطبان معرفي كرده‌ايم و هم بسترسازي مناسبي را براي عملياتي كردن اين ايده‌ها در جامعه و دستيابي مخاطبان به آنها فراهم كرده‌ايم.

«محمودي» همچنين با بيان اينكه شيوه‌هاي نوآوري را مي‌توان با توجه به ميل و ذائقه متنوع جوانان امروز وارد كل عرصه برنامه‌سازي كرد، تلاش براي به روز كردن برنامه‌ها با توجه به شرايط زماني و مكاني كه در آن واقع هستيم را رعايت اصل نوآوري در آثار توليدي رسانه دانسته و تبديل يك برنامه تركيبي يا اثر داستاني را به آن چيزي كه ذائقه امروز مخاطبان است و به آن نياز و تمايل دارند، را به عنوان نمونه‌اي براي ايجاد انگيزه براي تماشاي برنامه‌ها عنوان كرد.

اين تهيه‌كنندگان نظراتي نيز در رابطه با اينكه آيا استفاده از فرم‌ها و ايده‌هاي مدرن غربي براي دستيابي به نوآوري در برنامه‌هاي ديني جايز است، ارائه دادند. «مرزبان» در اين زمينه معتقد است، به هيچ‌وجه نيازي به رجوع به فرم‌هاي غربي نيست چراكه ما از حضور كارگردانان و تهيه‌كنندگان فوق‌العاده خوبي در عرصه سينما و تلويزيون بهره مي‌بريم كه علي‌رغم نبود بودجه و امكانات كافي توانسته‌اند با آثار فاخر خود در زمينه قرآن، فاتح بزرگترين جوايز بين‌المللي دنيا در جشنواره‌هاي گوناگون باشند و در واقع اين امر را مي‌توان دليل محكمي بر توانايي و تبحر فيلم‌سازان ما در اين حوزه دانست و رسانه ملي نيز مي‌تواند با بهره‌جويي از نگرش خلاقانه اين افراد، نوگرايي را وارد عرصه برنامه‌سازي قرآني كند.

همچنين «محمودي» نيز بر اين عقيده است كه خوشبختانه رسانه ملي ما در سطح برنامه‌سازي، همگام با شرايط روز دنيا در حال پيشروي و كاملا با استانداردهاي بين‌المللي برنامه‌سازي دنيا همخوان است و خوشبختانه برنامه‌هاي تلويزيوني ما در حال حاضر برنامه‌هايي نيستند كه از سطح ضعيفي در دنيا برخوردار باشند، منتهي مسأله‌اي كه بايد به آن توجه كرد اينكه با توجه به سرعتي كه برنامه‌سازي روز دنيا دارد پيش مي‌رود، چه بايد كرد كه برنامه‌سازي خودمان را در حوزه قرآن از شرايط امروزي به شرايط جلوتري پيش برد و به آن درصد مطلوب و ايده‌آل در برنامه‌سازي قرآني رسيد.

اين تهيه‌كننده تلويزيون روند برنامه‌سازي قرآني را در سال‌هاي اخير رو به رشد اعلام و اظهار اميدواري كرد، پيام قرآن كه در دستان همه ما قرار دارد و در واقع راهنماي روشني براي همگي ما است، چراغ راهي باشد كه با صبر و انديشه تمام نقاط تاريك موجود در مسيرمان را روشن كند و در واقع سال 87، سالي باشد كه با شعار «نوآوري و شكوفايي» پايان نيابد.

از ديگر نكات بيان شده توسط تهيه‌كنندگان مورد گفت‌وگو اين است كه مراجعه به قرآن به عنوان منبع معرفت و توجه به قصص آن و تطابق دادن آنها با زندگي فعلي و به تصوير كشيدن آنها در وجوه مختلف نمايشي مي‌تواند راهگشاي برنامه‌سازان رسانه ملي براي توليد آثار قرآني به شيوه نوگرايانه و خلاق باشد.

«مرزبان» با تكيه بر اين موضوع معتقد است كليدي‌ترين روش، مراجعه به قرآن كريم به عنوان منبع ناب سعادت بشري است. اگر برنامه‌سازاني كه داراي اعتقادات مذهبي بسيار بالايي هستند، به خود قرآن رجوع كرده و خط به خط آن را مطالعه كنند، با مطالب و مباحث بسيار زيبا و قشنگي مواجه مي‌شوند كه مي‌توانند تك‌تك آنها را با زندگي فعلي امروزي تطابق داده و در قالب وجوه مختلف نمايشي به مخاطبان ارائه دهند.

«مرزبان» با اشاره به دستمايه قرار دادن قصص زيباي قرآن در امر برنامه‌سازي قرآني، نقش كارشناسان مذهبي برخوردار از دانش آكادميكي و در عين حال آشنا با علم روز رسانه را در هدايت برنامه‌سازان به سمت و سوي توليد آثار فاخر قرآني بسيار كليدي عنوان كرد و نقش آنان در ارائه تفاسير روشن‌تر و بازتر از مباحث قرآني به برنامه‌سازان را بسيار موثر و در واقع بازگشاي دريچه‌ تازه‌اي براي ساخت و توليد خلاقانه و نوگرايانه برنامه‌هاي قرآني دانست.

وي همچنين ايجاد تغيير و تحول در نوع نگرش سيستم مديريتي رسانه صدا و سيما به موضوعات معارفي و قرآني را گام بزرگي در عرصه نوآوري در برنامه‌سازي قرآني رسانه ملي محسوب كرد و در توضيح بيشتر اين مطلب افزود: متاسفانه بزرگترين اشكالي كه در حوزه توليد آثار قرآني بر رسانه ملي وارد است، طرز نگرش و برخورد مديران اين رسانه جمعي به موضوعات قرآني و معارفي است كه بيشتر جنبه قديمي و سنتي دارد. در واقع براي ارائه آثار خلاقانه قرآني در اين برهه زماني، ايجاد تغيير در نحوه نگرش سيستم مديريتي رسانه صدا و سيما به مباحث قرآني به شدت ضروري احساس مي‌شود.

اين تهيه‌كننده ديد وسيع و روشن مديران رسانه ملي به قرآن و محتواي ناب آن را به عنوان يكي از نكات كليدي برشمرد زيرا قرآن براي ده‌ها قرن ديگر بشر نيز راهكار عملي و در عين حال فراخور آن زمان ارائه كرده لذا برنامه‌سازان و مديران رسانه ملي با رجوع به قرآن مي‌توانند جزء به جزء مفاهيم ناب آن را استخراج و در قالب و فرمت نو و تازه به تصوير بكشند.

در ادامه اين گفت‌وگوها نكته‌اي كه مورد توجه برخي قرار گرفت نتايج سوء نبود نوآوري در رسانه ملي بود. برخي معتقد بودند عدم توجه كافي در اين زمينه موجبات ايجاد نوعي تمايل براي مخاطبان به سوي شبكه‌هاي ماهواره اي را در بر دارد. به عنوان نمونه «عليرضا سبط احمدي» به عنوان يك تهيه‌كننده سينما و تلويزيون در اين مورد گفت: ما با بيش از 1000 شبكه ماهواره‌اي مواجهيم كه همگان نيز به راحتي مي‌توانند به آنها دسترسي داشته باشند. اين شبكه‌ها انواع و اقسام ابتكارات را به كار مي‌بندند تا بتوانند مخاطب را جذب كنند.

وي هدف عمده همه اين شبكه‌ها اعم از سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي را در يك راستا دانسته و معتقد است آنها تمام توانايي و خلاقيت خود را به كار مي‌برند تا بتوانند فرهنگ يك جامعه ديگر را به تسخير خود در بياورند و از طريق تسخير اين فرهنگ‌ها تمامي اهداف خود را اعم از اقتصادي، تجاري، سياسي، اجتماعي و ... پياده كنند. بنابراين وظيفه ما در اين مقوله اين است كه در مقابل اين هجوم خلاقيت به كار ببريم و چنانچه نتوانيم خلاقيت و نوآوري مناسب داشته باشيم ميدان را به آن مهاجم خارجي داده‌ايم كه با تمام قوا به ميدان آمده است.

وي پخش يك فيلم يا سريال يا حتي يك مسابقه فوتبال داخلي جذاب براي مردم را موجب كم كردن بخش اعظمي از مخاطبان ماهواره در آن زمان دانست و اين نكته را سرنخي عنوان كرد براي اينكه بدانيم اگر به بيننده و مخاطب خود خوراك خوب بدهيم به سراغ مهاجم خارجي نخواهد رفت.
دوشنبه 9 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 201]