نگاهي به تعزيه و شبيه خواني در خراسان شمالي

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: نگاهي به تعزيه و شبيه خواني در خراسان شمالي
تعزيه و شبيه خواني يكي از آيينهاي مذهبي است كه به عنوان ابزاري تبليغي پيام واقعه كربلا را براي عموم بيان مي كند و برپايي آن از گذشته هاي دور در نقاط مختلف كشور در ايام محرم و صفر جايگاه خاصي داشته است.

در همين چارچوب هرساله در ماههاي محرم و صفر ساكنان شهرستانهاي خراسان شمالي ميزبان گروههاي هنري تعزيه گردان و شبيه خواني هستند كه به رسم ديرين، اين فرهنگ شفاهي را سينه به سينه و نسل به نسل منتقل مي كنند.
فعالترين گروههاي تعزيه خوان در خراسان شمالي بيشتر در مناطق جاجرم، گرمه، ايور، درق، سنخواست، شوقان ، خوراشا ، بدرانلو و چناران شناسايي شده اند.
يكي از تعزيه داران شهر گرمه در گفت و گو با ايرنا گفت: در اين فعاليت مذهبي هنري سابقه ديرينه اي داشته و آن را از پدران خود به ارث برده ايم.
غلامحسن صادقي كه با دو پسر و نوه هايش هر ساله اين آيين مذهبي را برپا مي كند افزود: مراسم تعزيه داري وشبيه خواني به صورت خودجوش و مردمي برگزار مي شود.
وي آلات موسيقي و وسايل مورد نياز برگزاري تعزيه را شمشير، اسب و شتر، علم، چهلچراغ، علامت، نخل، خيمه، كلاه خود، زره ، مشك و لباسهاي سبز و قرمز، شيپور، مزقان (قره ني)، طبل ، سنج ، ويلون و ني ذكر كرد.
اين تعزيه خوان، تعزيه ها را نيز شامل تعزيه طفلان مسلم، ماجراي حربن يزيد رياحي، داستان وهب، شهادت عبدالله بن حسن، طفلان زينب، حماسه آفريني ابالفضل العباس(ع)، شهادت حضرت علي اكبر(ع) و قاسم بن حسن ذكر كرد.
وي گفت: مهمترين و طولاني ترين تعزيه ماه محرم به روزعاشورا اختصاص دارد و شبيه خواني روز عاشورا از صبح آغاز و تا ظهر ادامه مي يابد.
يكي ديگر از تعزيه داران شهر درق نيز در خصوص برگزاري تعزيه گفت: اين آيين را در ماههاي محرم ، صفر و ايام شهادت امامان معصوم و حتي در ولادتها نيز برگزار مي كنند.
حاجي بابا فخراني تعداد مجلسهاي تعزيه خواني را 53 مجلس ذكر و بيان كرد: تعزيه خوانان با حفظ كردن و يا خواندن از روي نسخه، نقش خود را ايفا مي كنند.
وي اشاره به قدمت نسخه هاي تعزيه خواني كرد و گفت: برخي از نسخه ها بيش از 200 سال قدمت دارند و به صورت دست نويس با خطهاي خوش از قديم الايام به يادگار مانده اند.
او افزود: همه نقشهاي تعزيه داري را مردها اجرا مي كنند و براي نقشهاي زنانه مانند زينب نيز مردي كه داراي صداي زنانه است و يا از نوجوانان زير 15 سال براي اجراي نقش استفاده مي شود.
اين تعزيه خوان، ساماندهي و آموزش گروههاي تعزيه با برنامه هاي منسجم براي اجراي درست اين هنر نمايشي را ضروري خواند.
رجبعلي آبراهه يكي ديگر از تعزيه خوانان در خراسان شمالي نيز گفت: اين هنر نمايشي نقش موثري در پيوند معنوي نسل جديد با فرهنگ قيام عاشورا دارد.
وي نقشها را شامل مخالف خواني، شهادت خواني، ابوالفضل خوان، علي اكبر خوان و طفلان مسلم عنوان كرد.
حسين سليماني يكي از تعزيه خوانان شهر سنخواست نيز گفت: در سالهاي گذشته همراه با برادر و فرزندانم اين آيين را در دهه اول ماه محرم برگزار مي كرديم كه اكنون اين تعزيه خواني به روز عاشورا محدود شده است.
وي خواستار حمايت مسوولان فرهنگي از جمله اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي و يا سازمان تبليغات اسلامي از گروههاي تعزيه خوان براي از رونق نيفتادن اين هنر مردمي و ديني شد و اظهار داشت: در شرايط حاضر نسخه ها، لباسها و ساير ابزار تعزيه خواني بدون استفاده رها شده است.
برات سليماني از "خوراشا "، تقي صادقي از گرمه ، حاجي بابا ، محمد، احمد و غلامحسن فخراني از درق، نصرت شاكري و عابد شاهوري از سنخواست از پيشكسوتان هنر تعزيه خواني در خراسان شمالي به شمار مي روند كه با فرا رسيدن ايام محرم و صفر لباس تعزيه پوشيده و به تعزيه گرداني مي پردازند. ك/4
7184/660 /623/626
يکشنبه 8 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1448]