كارشناسان : آب درياي خزر در خليج گرگان دچارآلودگي زيست محيطي شده‌است

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: كارشناسان : آب درياي خزر در خليج گرگان دچارآلودگي زيست محيطي شده‌است
اجتماعي. بهداشتي. آلودگي‌آب. خليج‌گرگان.

گرگان - "خليج گرگان" با وسعت ‪ ۴۰۰‬كيلومتر مربع، در جنوب شرقي درياي خزر، بتدريج در حال آلودگي زيست محيطي است.

اين خليج، نه تنها داراي ماهيان باارزشي مانند غضروفي، ماهي سفيد، ماهي كفال و ديگر ماهيان است كه سهم قابل توجهي از خاويار مورد نياز اروپا و مواد پروتئيني كشور را نيز تامين مي‌كند بلكه از سواحل آن براي شنا و گذراندن اوقات فراغت مردم استفاده مي‌شود.

افزايش سريع جمعيت شهرها، توسعه مراكز مسكوني و صنعتي و به ويژه توسعه دامداري در حاشيه رودخانه‌هاي منتهي به درياي خزر، باعث آلودگي آب بزرگترين درياچه جهان مي‌شود.

به گفته كارشناسان عوامل ميكروبي از جمله آلاينده‌هاي بسيار مهمي هستند كه از طريق فاضلابهاي شهري و روستايي تصفيه‌نشده به صورت مستقيم و يا غيرمستقيم، به اين بخش از درياي خزر وارد مي‌شود و موجب ايجاد خطراتي براي سلامتي انسان، بروز موانعي در برابر فعاليتهاي دريايي مانند ماهيگيري و كاهش كيفيت آب مورد استفاده براي مقاصد تفريحي مانند شنا و قايقراني مي‌گردد.

از اين رو، مطالعه‌اي به منظور بررسي آلودگي ميكروبي آب درياي خزر در خليج گرگان و مقايسه آن با استاندارد، از سوي سه تن از كارشناسان استان گلستان انجام شد.

نتيجه اين مطالعات، كه توسط "علي شهرياري" كارشناس ارشد مهندسي بهداشت محيط معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي گلستان، "محمدجواد كبير" عضو هيات علمي گروه پزشكي‌اجتماعي دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي گلستان و "كلثوم گل‌فيروزي" كارشناس علوم اجتماعي اداره آموزش و پرورش شهرستان كردكوي، انجام شده، در شماره اخير مجله علمي اين دانشگاه، درج شده است.

در اين مطالعه گفته شده، دانش انتقال بيماري‌ها، مويد آن است كه برخي از بيماريها از طريق شنا (در اثر تماس و يا بلعيدن آب آلوده) ايجاد مي‌شود كه از بين آنها مي‌توان "حصبه، هپاتيت عفوني، بيماريهاي معده‌اي و روده‌اي، لپتوسپروز، بيماريهاي پوستي و خارش پاي شناگران" را نام برد.

روش بررسي، در اين مطالعه توصيفي، براي تعيين ميانگين غلظت آلودگي ميكروبي آب درياي خزر، درسواحل خليج گرگان، نمونه‌برداري آب به طور تصادفي در فصول تابستان و پاييز بوده است كه طي آن، ميزان آلودگي آب درياي خزر نسبت به باكتريهاي شاخص بيماري‌زا در خليج گرگان، تعيين شده است.

نتايج تحقيقات نشان داد كه آب درياي خزر در خليج گرگان داراي كيفيت بهداشتي نامطلوب براي شناست ولي از نظر پرورش ماهي مناسب است.

اما در عين حال، براساس اين يافته‌ها، در ‪ ۸۰‬درصد نمونه‌ها، كيفيت آب از نظر پرورش ماهي از استاندارد مجاز ايران، كمتر بوده است.

روند رو به رشد صنايع در استان گلستان و به خصوص توسعه دامداري در حاشيه رودخانه‌هاي منتهي به درياي خزر و دفع حجم زياد فاضلابهاي شهري، روستايي و به ويژه دامداري‌ها نشان مي‌دهد كه احتمال افزايش موارد آلودگي ميكروبي آب، براي محل‌هاي پرورش ماهيان وجود خواهد داشت، زيرا مواد آلي حاصل از فعاليتهاي انساني، كيفيت ميكروبي آب سواحل را افزايش مي‌دهد.

نتايج همچنين نشان داد كه ميانگين تعداد باكتري‌ها در ماه مرداد كمتر از ماههاي شهريور، مهر و آبان و نيز ميانگين آلودگي در فصل تابستان كمتر از فصل پاييز بود.

اين امر ممكن است به علت تاثير حرارت و اشعه خورشيدي باشد، زيرا حرارت و اشعه ماوراء بنفش نور خورشيد در زوال باكتريهاي شاخص و بيماري‌زا در آب دريا، نقش كليدي ايفاء مي‌كند.

تحقيقات نشان داد: استفاده كشاورزان از فاضلابهاي خانگي، شهري و دامداري براي آبياري زمين‌هاي كشاورزي به خصوص شاليزارها در فصل تابستان و در نتيجه عدم ورود اين فاضلابها به داخل درياي خزر هم مي‌تواند به عنوان يكي از عوامل مهم در كاهش عوامل ميكروبي در فصل تابستان در مقايسه با فصل پاييز باشد.

اما تعداد ميكروارگانيسم‌ها در آبان ماه به طور محسوسي كمتر از مهر ماه بود، اين امر نيز ممكن است به علت عدم حضور مردم در اين ماه، در سواحل دريا، براي مقاصد تفريحي از جمله شنا و ماهيگيري، افزايش ميزان بارندگي و رقيق شدن آب رودخانه‌هاي منتهي به درياي خزر و همچنين تاثير سرما در كاهش تعداد ميكروارگانيسم‌ها باشد.

زيرا مطالعات نشان داده است كه بين آلودگي محيطهاي آبي با فعاليتهاي انساني ارتباط مستقيمي وجود دارد.

همچنين تعيين مداوم كيفيت ميكروبي آبهاي سواحل دريا براي مقاصد تفريحي به طور موفقيت‌آميزي در مديريت بهداشت عمومي منطقه، براي استفاده‌كنندگان، موثر است.

مقايسه نتايج اين تحقيق با استاندارد ايران، نشان مي‌دهد كه شنا در آب خليج گرگان به دليل آلودگي ميكروبي و احتمال انتقال بيماري‌ها از راه آب و ساير خطرات بهداشتي مرتبط به سلامت شناگران، فعلا توصيه نمي‌شود.

همچنين يافته‌ها نشان داد كه آلودگي ميكروبي آب خليج گرگان تابعي از آلودگي در نتيجه تخليه فاضلابهاي شهري، خانگي، فضولات حيواني و همچنين رودخانه‌هاي آلوده به فاضلاب، تعداد استفاده‌كنندگان و شناگران از منطقه شنا و نبودن تسهيلات بهداشتي كافي از قبيل سرويسهاي بهداشتي و زباله‌دان است كه متاثر از شست و شوي ساحل توسط پيشروي و امواج دريا در مواقع كولاك شديد است.

كاهش اين آلودگي، با روشهاي مناسب، از جمله استفاده از ماده گندزداي "پركلرين" براي كاهش آلودگي خليج، به ويژه در فصل تابستان بايستي مورد توجه و بررسي بيشتري قرار گيرد.

نتيجه‌گيري كلي‌تر اين مطالعات بيانگر آن است كه آب سواحل درياي خزر در خليج گرگان از نظر باكتري‌هاي شاخص بيماري‌زا براي شنا در وضعيت نامطلوبي قرار داشته و احتمال خطر بيماري براي شناگران وجود دارد.

از آنجايي كه گندزدايي شناگاه‌هاي طبيعي براي نابودي كامل آلودگي ميكروبي، عملي نيست، مي‌بايست مسوولان مرتبط با سالم‌سازي دريا با همكاري مراكز بهداشت شهرستانها، نسبت به كاهش مقدار آلودگي آب شناگاه‌هاي سواحل با استفاده از پخش محلول "پركلرين" به وسيله قايق‌هاي موتوري يا پارويي، روي آب اقدام كنند تا مقدار آلودگي ميكروبي آب سواحل در محدوده شنا، به حد قابل قبولي، كاهش يابد.ك‪۴‬
چهارشنبه 4 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 170]