بهرام بيضايي ، كارگردني تمام نشدني

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: بهرام بيضايي ، كارگردني تمام نشدني
بهرام بيضايي در 5 دي سال ۱۳۱۷ در تهران به دنيا آمد. او تحصيلات دانشگاهي اش را در رشته ادبيات ناتمام گذاشت و در سال ۱۳۳۸ به استخدام اداره كل ثبت اسناد و املاك دماوند درآمد. در سال 1341 به اداره هنرهاي دراماتيك كه بعدها به اداره برنامه هاي تئاتر تغيير نام داد، منتقل شد. در سال 1344 با منيراعظم رامين فر ازدواج كرد كه حاصل اين ازدواج 3 فرزند به نام هاي نيلوفر، ارژنگ (فوت شده در 100 روزگي) و نگار مي باشد. در سال 1348 با دانشگاه تهران همكاري كرد. در سال 1352 از اداره برنامه هاي تئاتر به دانشگاه تهران به عنوان استاديار تمام وقت نمايش دانشكده هنرهاي زيبا و مديريت رشته هنرهاي نمايشي انتقال يافت. در سال 1360 پس از20 سال كار دولتي از دانشگاه تهران اخراج شد. او در سال 1371 با مژده شمسايي ازدواج كرد. فرزند آخرش نياسان در سال 1374 متولد شد.

فعاليت در سينما

بهرام بيضايي فعاليت سينمايي را با فيلم برداري يك فيلم 8 ميلي متري 4 دقيقه اي سياه و سفيد در سال ۱۳۴۱ آغاز كرد. پس از ساخت فيلم كوتاه عموسبيلو در سال 1349، اولين فيلم بلندش رگبار را در سال 1350با هنرمندي پرويز فني زاده و پروانه معصومي ساخت و به عنوان هنرمندي متعهد و نوآور شناخته تر شد. چريكه تارا و مرگ يزدگرد فيلم هايي كه او در سال هاي 1357 و 1360 ساخت، تاكنون در محاق توقيف مي باشند. او در سال هاي پيش و پس از انقلاب براي ساختن فيلم هاي خود با مشكلات و سنگ اندازي هاي بسياري رو به رو بوده است. او تا كنون 10 فيلم بلند و 4 فيلم كوتاه ساخته است و آخرين فيلمي كه از او پس از 10 سال به نمايش عمومي درآمد سگ كشي (۱۳۸۰) بود كه با استقبال گسترده منتقدان و مردم رو به رو شد. بهرام بيضايي سال گذشته براي ساختن لبه پرتگاه خبرساز شد و با معرفي بازيگران كار را شروع كرد. اما به خاطر اختلافاتي كه با تهيه كننده پيدا كرد، فيلم متوقف شد. قرار بود در آن فيلم محمدرضا گلزار، مهران مديري، مژده شمسايي و نگار فروزنده نقش هاي اصلي را بازي كنند. او يك قسمت از مجموعه مستند فرش ايران به نام فرش سخنگو را ساخت. براساس فيلم نامه هاي او 5 فيلم توسط كارگردانان ديگر ساخته شده است، از جمله فيلم روز واقعه كه وقايع آن در روز عاشورا در كربلا مي گذرد. بيضايي از معدود كارگرداناني است كه فيلم هايش به جشنواره هاي خارجي فرستاده نمي شود. او در كنار كارگرداني سينما، بزرگ ترين فيلم نامه نويس سينماي ايران نيز به شمار مي رود. آخرين ساخته او وقتي همه خوابيم در سال 1387 توليد شد كه در جشنواره فيلم فجر امسال شركت مي كند.

فعاليت در تئاتر

بهرام بيضايي يكي از معدود هنرمندان ايراني است كه هم در صحنه تئاتر و هم در سينما كارنامه اي درخشان دارد. در عين حال او هميشه به پژوهش در زمينه تئاتر هم علاقه داشته و در سال هاي دهه ۱۳۴۰ كتاب هايي را درباره تئاتر در چين، ژاپن و ايران منتشر كرده كه هنوز هم منبع درسي دانشجويان تئاتر محسوب مي شود. بهرام بيضايي نوشتن نقد، تحقيق و مطالب پراكنده درباره تئاتر و سينما در نشريات علم و زندگي، هنر و سينما، گاهنامه آرش، مجله موسيقي، كيهان ماه، ماهنامه ستاره سينما، كتاب چراغ و ... را در سال ۱۳۳۸ آغاز كرد. او از سال 1340 به صورت جدي به نوشتن نمايش نامه پرداخت و در سال 1345 اولين نمايش خود را كارگرداني كرد. او به همراه اكبر رادي و غلامحسين ساعدي پايه گذاران موج نوي نمايش نامه نويسي ايران مي باشند. اجراهاي صحنه اي او اغلب از تئاترهاي پر مخاطب بوده اند. بيضايي در سال ۱۳۵۸ نمايش مرگ يزدگرد را به روي صحنه برد. او بعد از هجده سال محروم شدن از صحنه در 1376 دو نمايش نامه كارنامه بنداربيدخش نوشته خودش و بانو آئويي را به طور هم زمان در سالن چهارسو و سالن قشقايي واقع در تئاتر شهر به روي صحنه برد. شب هزارو يكم را نيز در سال 1382 در سالن چهارسو اجرا كرد. در سال ۱۳۸۴ نمايش مجلس شبيه در ذكر مصايب استاد نويد ماكان و همسرش مهندس رخشيد فرزين را در سالن اصلي تئاتر شهر به روي صحنه برد. بيضايي پس از اين ماجرا دعوت مركز هنرهاي نمايشي را براي اجراي يك نمايش قبول كرد و نمايش افرا را در سالن اصلي تئاتر شهر به روي صحنه برد. در سال هايي كه بيضايي از صحنه به دور ماند و مجال فيلم سازي را نداشت، به نوشتن نمايش نامه و فيلم نامه و پژوهش مشغول بود كه برخي از آنان توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده اند.

فيلم شناسي: رگبار (1351) غريبه و مه (1354) كلاغ (1356) چريكه تارا (1357) مرگ يزدگرد (1361) باشو غريبه كوچك (1365) شايد وقتي ديگر (1366) مسافران (1370) گفت و گو با باد (فيلم كوتاه، 1377) سگ كشي (1379) وقتي همه خوابيم(1387)
سه شنبه 3 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 11727]