آسيب‌هاي اجتماعي شهري نتيجه فقر، بيكاري و نابرابري

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: آسيب‌هاي اجتماعي شهري نتيجه فقر، بيكاري و نابرابري
آسيب‌ها- علي‌اصغر محمدي:
همايش تبيين جايگاه مديريت شهري در آسيب‌هاي اجتماعي با تاكيد بر اينكه فقر، بيكاري، توزيع ناعادلانه ثروت، افزايش تصديگري‌هاي دولتي و عدم‌جلب مشاركت مردم موجب رشد حاشيه نشيني و آسيب‌هاي اجتماعي است، عصر ديروز به كار خود پايان داد.

معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران طي سخناني در اين همايش گفت: صنعتي شدن، مهاجرت بي‌رويه، ضعف سامانه رفاه اجتماعي، بيكاري و مسائل اجتماعي بسياري موجب افزايش آسيب‌هاي اجتماعي و تنوع آنها شده است.

احمد نوريان تاكيد كرد: رشد آسيب‌هاي اجتماعي از يك مدل خاص تبعيت نمي‌كند بلكه زنجيره‌وار به هم متصل هستند و نگاه تك بعدي نتيجه‌اي نخواهد داشت. اقدامات پيشگيرانه نيز بايد زنجيره‌وار و مرتبط با هم باشند.

وي ضمن اشاره به اينكه 85 درصد افراد زير 18سالي كه با بزه سرقت در مراكز باز‌پروري نگهداري مي‌شوند، فرزندان اعتياد و طلاق هستند، با ابراز نگراني نسبت به آسيب‌هاي روزافزون دنياي مجازي تصريح كرد: آسيب‌هاي دنياي مجازي در سال 81 و 82 با محصولات پرنوگرافي غربي وارد سايت‌هاي اينترنتي و متأسفانه از سال 83 همين محصولات به‌صورت بومي و ايراني وارد دنياي مجازي شد.

نوريان هشدار داد: در اين حوزه بحث گيم‌نت‌ها به اندازه‌اي جدي و گسترده شده كه سلامت رواني كودكان و نوجوانان را تهديد مي‌كند، اما هنوز مسئولان ما به اين مسئله وارد نشده‌اند.
وي توضيح داد: در مجموع بين تغييرات اجتماعي و تدبيرها يك شكاف وجود دارد كه باعث شده، اقدامات در اين حوزه‌ معمولا پس از وقوع و همه‌‌گيري انجام شود.

معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران با اشاره به چندبرابر شدن توليد مواد‌مخدر در افغانستان ادامه داد: اكنون ميزان اعتياد به كراك بيش از دو برابر هروئين است.

وي از فعاليت دائمي گرمخانه‌هاي شهرداري تهران خبر داد و افزود: در سال‌هاي گذشته گرمخانه‌ها فقط در فصل زمستان فعال بودند.

به گفته نوريان، برنامه‌ريزي‌هاي شهرداري تهران مسئله محور و نياز محور است. وقتي وضعيت شهر تهران را با برخي از شهرهاي كشورهاي منطقه مي‌سنجيم، مشخص مي‌شود كه ما در تهران كارتن‌خواب به معناي واقعي نداريم بلكه بي‌خانمان داريم.

وي يادآور شد: در مقايسه با شهرهاي ساير كشورها آسيب‌هاي كمتري در شهر تهران داريم ولي در مقايسه با شرايط مطلوب خود، وضعيت مناسبي نداريم.

نوريان در پايان از ايجاد اداره كل آسيب‌هاي اجتماعي در شهرداري به‌عنوان نخستين گام براي تشكيل ساختار كنترل آسيب‌هاي اجتماعي شهري ياد كرد و بيان داشت: اين اداره كل به‌زودي به سازمان آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري تهران تبديل خواهد شد.

ايجاد پايگاه‌هاي ساماندهي كودكان كار و خيابان

مديركل آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري تهران نيز در اين همايش از آمادگي شهرداري تهران براي ايجاد پايگاه‌هاي ساماندهي كودكان كار و خيابان خبر داد و گفت: شهرداري تهران تاكنون به تنهايي بيش از 15 هزار متكدي را از سطح شهر جمع‌آوري كرده‌است.

نجم‌الدين محمدي اظهار كرد: يكي از عوامل اجراي ناموفق طرح‌ها و برنامه‌هاي حوزه آسيب‌هاي اجتماعي، واگذارنشدن تصديگري‌هاي دولتي در اين حوزه به نهادهاي مردمي و غيردولتي است.

به گفته وي، فقر، بيكاري، نبود ثبات اقتصادي، توزيع ناعادلانه ثروت، رشد حاشيه‌نشيني، افزايش جمعيت جوان جامعه و گسست نظام‌هاي سنتي و پيوندهاي خانوادگي، علل عمده آسيب‌هاي اجتماعي است.

مديركل آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري تهران افزايش جمعيت شهر تهران، گسترش حاشيه‌نشيني و مهاجرت‌هاي بي‌رويه، ‌ناكافي بودن طرح‌ها و اقدامات دولتي و مشاركت محدود تشكل‌هاي غيردولتي در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي را از مهم‌ترين چالش‌هاي موجود در كلانشهر تهران بيان كرد.

وي با اشاره به ضعف اقدامات دولتي در حوزه كنترل آسيب‌هاي اجتماعي تصريح كرد: شهرداري پوشش بيشتري از برخي نهادهاي دولتي در تهران دارد كه مي‌توان از اين ظرفيت در پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي استفاده بهينه كرد.

محمدي افزود: مهم‌ترين دلايل توفيق نداشتن برنامه‌ها و طرح‌ها در كنترل آسيب‌هاي اجتماعي، نامتناسب يا ناقص بودن قوانين موجود، نبود توجه به عوامل زير‌ساختي آسيب‌ها، فقدان حساسيت لازم به رشد آسيب‌ها و نيز فقدان ارزيابي طرح‌هاي انجام شده و اصلاح شيوه‌هاي آن در برنامه‌هاي آينده هستند.

مديركل آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري تهران ادامه داد: در گذشته در طرح‌هاي پيشگيري آسيب‌هاي اجتماعي، شهرداري نقش پشتيباني‌كننده داشت ولي اكنون شهرداري توان و ظرفيت اجراي طرح‌هاي بزرگي را در اين زمينه دارد.

به اعتقاد وي، جمع‌آوري متكديان از سطح شهر يكي از طرح‌هاي موفق شهرداري تهران بدون همكاري جدي ساير نهادهاست.

محمدي تصريح كرد: اكنون يكي از دغدغه‌هاي بزرگ ما افزايش جمعيت كودكان كار و خيابان است كه آماده‌ايم پايگاه‌هاي سيار و ثابت براي جذب كودكان و ساماندهي آنها ايجاد كنيم.
وي يادآور شد: تاكنون بيش از 11 هزار پرونده براي اين كودكان در شهرداري تشكيل شده و در حال تجزيه و تحليل وضعيت آنها هستيم. نتايج اين بررسي‌ها مي‌تواند نقش مهمي در موفقيت طرح‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي آتي داشته باشد.

محمدي، نبود ساختار معاونت اجتماعي در شهرداري‌هاي كشور به‌جز شهرداري تهران و فقدان پاسخگويي و فعاليت جدي نهادهاي مسئول در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي را از مهم‌ترين چالش‌هاي پيش روي كنترل و مديريت آسيب‌هاي اجتماعي دانست.

مديركل آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري تهران با اشاره به محورهاي برنامه 5 ساله شهرداري تهران در اين حوزه اظهار كرد: آسيب‌شناسي محلات تهران، شناسايي نقاط آسيب‌خيز و بحران‌زاي شهر تهران، گسترش مهارت‌هاي اجتماعي، توانمند‌سازي آسيب‌‌ديدگان، گسترش كانون‌هاي محلي و مددكاري شهري از مهم‌ترين محورهاي اين برنامه در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي است.

توانمند‌سازي و جلب مشاركت مردم، عوامل مؤثر پيشگيري

معاون برنامه‌ريزي و هماهنگي شهردار تهران نيز در ادامه اين همايش با اشاره به نقش مشاركت اجتماعي و راهبردها گفت: جايگاه مديريت شهري در بخش تصديگري حاكميتي در هرم نظام برنامه‌ريزي است.

محمدرضا واعظ مهدوي افزود: اين تصديگري بايد در همه امور شهر باشد. در بحث پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي، مهم‌ترين و مؤثرترين عامل، توانمند‌سازي و جلب مشاركت مردم است كه مانند واكسينه كردن جامعه در برابر آسيب‌ها عمل مي‌كند.

وي خطاب به جامعه دانشگاهيان عنوان كرد: يكي از مهم‌ترين انتظارات از نهادهاي علمي و دانشگاهي، مشاركت كارشناسي در برنامه‌ريزي‌ها و ارزيابي عملكرد نهادهاي مسئول در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي است.

فقدان وحدت نظري و عملي در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي

مرتضي طلايي، عضو شوراي اسلامي شهر تهران نيز طي سخناني در همايش تبيين جايگاه مديريت شهري تأكيد كرد: وحدت نظري و عملي در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي شهري در بين نهادهاي مسئول وجود ندارد.

وي با اشاره به ارتباط معنادار آسيب‌هاي موجود در جامعه گفت: مديران و مسئولان به آسيب‌هاي اجتماعي به‌صورت انفرادي نگاه مي‌كنند ولي مديريت حوزه آسيب‌هاي اجتماعي بايد متسلسل و با هماهنگي كامل باشد.

طلايي اعتقاد دارد كه اختلاط كاري مجريان، سياستگذاران و پژوهشگران حوزه آسيب‌هاي اجتماعي باعث ايجاد تنوع در نگاه و تعريف اين حوزه شده است. از طرفي امروز بين مديران حوزه آسيب‌هاي اجتماعي در سازمان‌ها و دستگاه‌هاي مختلف، وحدت نظري درباره مفهوم آسيب‌هاي اجتماعي وجود ندارد.

‌عضو كميسيون فرهنگي - اجتماعي شوراي شهر تهران يادآور شد: رشد تصاعدي و دگرگوني شكل آسيب‌هاي اجتماعي حاصل نوع مديريت‌هاست. آسيب‌ها را تا حد ممكن انكار مي‌كنيم، وقتي اين آسيب‌ها حاد شد به فكر مهار آنها مي‌افتيم كه حاصلي جز بزرگ‌‌تر شدن و افزايش آسيب‌ها ندارد.

طلايي اضافه كرد: متأسفانه در حوزه عملكردها نيز با سلايق و نگاه‌هاي متفاوتي روبه‌رو هستيم. هنگام تخصيص اعتبار، آمار آسيب‌ها را بالا اعلام مي‌كنيم، ولي وقتي گزارش عملكرد ارائه مي‌دهيم، منكر آسيب‌ها مي‌شويم. اغلب مواقع هماهنگي عملي در اين حوزه‌ بين دستگاه‌هاي مختلف ديده نمي‌شود كه نتيجه آن‌ خنثي شدن اثر اقدامات قبلي خودمان است.

عضو شوراي اسلامي شهر تهران در پايان اظهار كرد: ساختار فعلي مديريت آسيب‌هاي اجتماعي كشور با انتظارات موجود منطبق نيست. توجه بيشتر دولت به اين حوزه، نقش‌آفريني دانشگاه‌ها و مراكز علمي به‌عنوان حلقه‌هاي واسطه دستگاه‌هاي مسئول، ترميم قوانين و مقررات و سپردن مديريت آسيب‌هاي اجتماعي به نهادها و تشكل‌هاي مردمي از مهم‌ترين كمبودها و چالش‌هاي حوزه آسيب‌هاي اجتماعي است.

غلامرضا لطيفي، دبير علمي همايش علمي تبيين جايگاه مديريت شهري در آسيب‌هاي اجتماعي، هدف از برگزاري همايش را ارائه نتايج پژوهش‌ها و تجارب استادان و مديران دانشگاهي و نهادهاي اجرايي و نيز ايجاد ارتباط بين دانشگاه و دستگاه‌هاي اجرايي اعلام كرد.

دكتر علي اصغر سعيدي، دكتر پورموسوي، دكتر محمد زاهدي اصل، دكتر محمد شيخي، روزبه كردوني، دكتر عزت‌الله‌سام آرام، مهرناز امين آقايي، دكتر محمود جمعه‌پور، دكتر زهرا زارع، دكتر زاهدي مازندراني، دكتر سعيد مدني و دكتر حسينعلي افخمي از ديگر سخنرانان اين همايش بودند.
دوشنبه 2 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 190]