خوشبختى فرزندان در گرو خوشبختى والدين

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: خوشبختى فرزندان در گرو خوشبختى والدين
ابراهيم اصلاني

پدر و مادرهاي امروزي، عليرغم تمام انتقاداتي كه به روش هاي تربيتي و الدين خود وارد مي سازند، متعجبند كه چرا محصول تربيتي آنان از محصول تربيتي خودشان بسيار بهتر بوده است!

در دوره اي كه ما كودك، نوجوان يا جوان بوديم به نسبت فرزندان امروزي با ادب تر ، مقاوم تر، حرف شنوتر، سازگارتر و مستقل تر رفتار مي كرديم.

با اين همه توجهي كه به نظر مي رسد بچه هاي ما از آن برخوردارند اما آخر كار باز چيزي بدهكار مي شويم! به راستي چرا؟ اشكال كار پدر و مادرها در كجاست؟

لطفا قبل از آن كه ادامه مطلب را بخوانيد، قلم و كاغذي آماده و به اين سؤالات بطور كتبي پاسخ دهيد:

1 - اگر همين الان ازشما سؤال شود كه بزرگ ترين آرزوي زندگي تان چيست چه پاسخي مي دهيد؟

2 - به نظرتان خوشبختي شما مهم تر است يا فرزندتان ؟چرا؟

3 - فكر مي كنيد كدام اهميت بيشتري دارد؟ زن و شوهر خوبي باشيد يا پدر و مادر خوبي؟

اكنون ادامه مطلب را بخوانيد.

شايد شما هم مانند خيلي از پدر و مادرهاي ديگر، بدون آنكه نيازي به فكر كردن و تامل داشته باشيد، بزرگ ترين آرزوي زندگي تان را خوشبختي فرزند يا فرزندان تان بيان كنيد. تجربه نشان مي دهد كه اكثر والدين نه تنها خوشبختي فرزندشان را بزرگ ترين و بهترين آرزوي خودشان مي دانند بلكه به اين نوع آرزو مباهات و افتخارهم مي كنند و آنرا نشانه ايثار و فداكاري مي دانند.

بگذاريد بدون تعارف صحبت كنيم تا بيشتر با خودتان كلنجار برويد . ناراحت مي شويد اگر بگوييم كه اشتباه فكر مي كنيد. بله، اين كه بزرگ ترين آرزوي زندگي شما خوشبختي فرزندتان باشد نه تنها فكر اشتباهي است بلكه بزرگ ترين انحراف تربيتي نيز هست.

اتفاقا بايد بزرگ ترين آرزوي زندگي شما خوشبختي خودتان باشد!پدر و مادري مي توانند فرزندشان را خوشبخت كنند كه، خود، افكار و نگرش هاي مثبتي به زندگي داشته و خوشبختي واقعي را لمس كرده باشند.مسيرخوشبختي هاي بچه ها از خوشبختي پدر و مادر مي گذرد. باز اشتباه نكنيد، منظور اين نيست كه اگر پدر و مادر خوشبخت نباشند، لزوما فرزندشان هم به جايي نمي رسد، بلكه مي خواهيم بگوييم اگر به خوشبختي فرزندتان فكر مي كنيد پيش از آن، اين فكر و آرزو را در مورد خودتان هم داشته باشيد.

خوشبختي چيست؟ هر كس مي تواند براي اين مفهوم، معنايي در ذهن خود داشته باشد. در اين نوشته خوشبختي را داشتن فلسفه زندگي شفاف، لذت بردن از موهبت زندگي، شادابي ، وپويايي، و داشتن نگرش مثبت نسبت به زندگي معنا مي كنيم. اصولا پدر و مادر كي مي توانند مدعي شوند كه براي خوشبختي فرزندشان تلاش مي كنند؟ آيا زماني كه همه امكانات مورد نياز او را فراهم مي سازند؟ وقتي كه از زندگي خودشان مي زنند تا براي فرزندشان هزينه كنند. يا زماني كه كوچك ترين مسائل فرزندشان را با حساسيت فراوان دنبال مي كنند؟ و يا وقتي كه تمام هم و غم شان تهيه بهترين مدل كفش ، لباس ، كامپيوتر، و... براي فرزندشان است؟ شايد اينها نشانه هايي باشند براي اين كه شما ثابت كنيد پدر و مادر خوبي هستيد ولي نشانه اصلي چيز ديگري است. ما كليد تربيت را گم كرده ايم و براي يافتن ا ين كليد نشانه هاي انحرافي را جستجو مي كنيم.

كليد اصلي تربيت اين است كه بدانيد، بپذيريد و اعتقاد داشته باشيد، خوشبختي فرزند درگرو خوشبختي شماست. مسير خوشبختي بچه ها از خوشبختي پدر و مادرها مي گذرد. پدر و مادر مي توانند فرزندان خوشبخت تربيت كنند كه خود افكار و نگرش هاي مثبتي به زندگي داشته باشند. بايد بزرگ ترين آرزوي زندگي شما، خوشبختي خودتان باشد!

متأسفانه والدين امروزي مسير تربيت را بد طي مي كنند! اين مسير پاياني غير از اين ندارد: والدين بدهكار، فرزندان طلبكار! زحمت مي كشيد، تلاش مي كنيد زندگي تان را صرف فرزندتان مي كنيد و در پايان چيزي هم بدهكار مي شويد!

معمولا و الدين به دلايل زيادي تصور مي كنند كه به اصطلاح از آنها گذشته و دوره آن ها به اتمام رسيده است؛ حالا دوره بچه هاست و بايد براي آنها كاري كرد. جالب آن كه حتي پدر ومادرهاي جوان نيز چنين اعتقادي دارند وآ ن ها هم فكر مي كنند كه فرزند اولويت اول و آخر زندگي است!

پدر و مادر تمامي تلاش و هم و غم خود را مصروف راحتي و آسايش فرزند يا فرزندان شان مي كنند و او را اولويت اول زندگي شان قرار مي دهند. اي كاش والدين قسمتي از اين تلاش و همت را براي يكديگر صرف كنند. افكار اشتباه اين والدين بسيار خطرناك است؛ چون باعث مي شود:

¤ توزيع انرژي رواني والدين به صورت مناسبي انجام نگيرد؛ چرا كه اين انرژي بر روي فرزند متمركز مي شود و از قابليت هاي انرژي رواني خودمان بي بهره مي مانند.

¤ تمركز انرژي رواني بر روي كودك مشكلاتي براي خود او ايجاد مي كند. ممكن است آنان به دليل وقت و نيروي زيادي كه صرف فرزندشان مي كنند توقعات بالايي از كودك داشته باشند ويا خود او به جهت اين كه مي داند براي پدر و مادر خيلي مهم است متوقع و خود خواه بار بيايد.

¤ اگر خداي ناكرده اتفاق ناگواري براي او بيافتند، به خصوص در خانواده هاي تك فرزند، والدين به لحاظ احساس خلأ در زندگي، فشار رواني زيادي را متحمل مي شوند.

¤ فرصت هاي پويايي شخصيت را از دست مي دهيد. اگر شما زمانهايي را براي شادابي، تقويت، و باروري شخصيت اختصاص ندهيد به تدريج به يك شخصيت ايستا تبديل خواهيد شد؛ شخصيتي كه نه تنها تحمل آن براي فرزندان، بلكه براي خود شما هم سخت خواهد بود.

پويايي شخصيت مهم ترين شاخصأ زندگي متعادل و سالم است. پويايي شخصيت يعني داشتن فرصت هايي براي بازنگري و بازيابي خود، يعني انعطاف پذيري و قبول اشتباهات و اصلاح خود، يعني فرار از ركود و انجماد فكري، يعني پيمودن مراتب تكامل و تعالي در زندگي.

بنابراين اگر مي گوييم آرزوي خوشبختي پدر و مادر بر آرزوي خوشبختي فرزندان تقدم دارد اين بدان معناست كه پدر و مادر شاداب و سالم، هم خود از زندگي لذت بيشتري مي برند و هم فرزندان شان از وجود آن ها بهرأ بيشتري مي گيرند. به ياد داشته باشيم كه زندگي يك موهبت تكرار ناشدني است و هر انساني از ا ين فرصت يك باره زندگي بايد نهايت استفاده را ببرد.

گاه والدين در زندگي بيش از آن كه به دنبال خوشبختي باشند دنبال اثبات نشانه هاي بدبختي خود هستند و وقتي به اين تصور مي رسند كه ديگر نمي توانند براي خود كاري انجام دهند با استفاده از مكانيسم دفاعي فرافكني، سعي مي كنند خوشبختي گمشده را در وجود فرزندان خود بيابند. تأكيد بيش از اندازه والدين بر درس خواندن و موفقيت تحصيلي و ايجاد روحيأ برتري جويي در فرزندان از عوارض نامطلوب چنين تصوري است كه معمولا هم براي والدين و هم براي فرزندان تنش زا و اضطراب آفرين است. پس اگر نگرش ايستا به زندگي داريد و فكر مي كنيد امكان تغيير در افكار براي شما وجود ندارد در اين نگرش تجديد نظر كنيد.

به فلسفه زندگي خود بيانديشيد و نكات مبهم را تا جايي كه مي توانيد برطرف كنيد. يك فلسفه زندگي شفاف، فلسفه تربيتي مشخص و موفقي را به وجود مي آورد.

هر از چندي با مرور فلسفأ زندگي، آن را مورد بازنگري قرار دهيد. آموزه هاي ديني نيز بر اين نكته تأكيد دارند و براي آن فرصت هاي زيادي پيش بيني كرده اند. افضل بودن يك ساعت تفكر بر 07 ساعت عبادت، ترغيب براي خواندن قرآن و ادعيه ايام ماه رمضان، همه فرصت هايي براي انديشه در چون و چراي زندگي اند.

اين موارد را هرچند هم كه كلي باشند شعار تلقي نكنيد.

اين ها واقعيت هاي زندگي و اموري دست يافتني هستند. آنچه سخت است همت براي آغاز تغيير در مسير افكار است.

اين افكار ماست كه كهنه مي شود. با پويايي و انديشه، تازگي زندگي را هميشه تجربه كنيم.

با اين تفاصيل و توضيحات، الان دربارأ سوال سوم چه فكر مي كنيد؟ زن و شوهر خوب بودن مهم است يا پدر و مادر خوب بودن؟ شايد ساده ترين پاسخ اين باشد كه بگوييد هر دو لازم هستند. بله، اگر هر دو مورد در خانواده اي موجود باشند بسيار ايده آل است، ولي هميشه چنين نيست. در موارد بسياري فرزند حلقه اتصال زن و شوهر است و هستند والديني كه وجود يكديگر را به خاطر فرزند يا فرزندان تحمل مي كنند و حتي اين را بر زبان مي آورند.

شنيده ايد به زن و شوهرهايي كه روابط حسنه اي ندارند توصيه مي كنند بچه اي بياورند تا زندگي شان شيرين شود و يا مهر زن بر دل شوهر بيافتد تا اختلافات را فراموش كنند. آن طور هم كه به نظر مي آيد اين سوال، سوال راحتي نيست و جاي تأمل فراوان دارد.

بياييد پاسخ را از يك موضوع بديهي شروع كنيم.

شما اول زن و شوهر بوده ايد يا پدر و مادر؟

اگر اين موضوع به قدري بديهي است كه شما را به خنده وا مي دارد اشكال نيست، اما شايد دقت بيشتر در آن نكات ديگري را آشكار سازد. هيچ زن و مردي با هدف بچه دار شدن ازدواج نمي كنند، حداقل هدف اوليه زندگي مشترك، تأمين نيازهاي رواني طرفين و رسيدن به آرامش و سعادتي است كه در تنهايي و تجرد به دست نمي آيد. فرزند آوري جزء اولويت هاي بعدي زناشويي است. زن و شوهرها زندگي را با اين نيت كه يكديگر را به خوشبختي برسانند شروع مي كنند و تولد فرزند يا فرزندان اين خوشبختي را تكميل مي كند. پس چرا بسياري از زن ها و شوهرها، خوشبختي خود را در بچه هايشان مي بينند و چرا بچه ها را محور زندگي قرار مي دهند؟

پدر و مادري كه معناي زندگي را در فرزندآوري و فرزندپروري مي بينند بايد در اين معنا شك كنند. معناي زندگي درچيزهاي ديگري است و خلاصه كردن آن در وجود بچه ها بيراهه اي بيش نيست.

باور كنيد اين نكات موضوعات پيش پا افتاده اي نيستند. همين الان كه به عنوان زن و شوهر دركنار يكديگر زندگي مي كنيد دوباره خاطرات روزهاي اول زندگي مشترك را به ياد آوريد. كجا بوديد و به كجا رسيده ايد؟

زن و شوهر بايد مايه آرامش يكديگر باشند.

آيا همان گونه كه با نيت تأمين آرامش متقابل قدم در زندگي مشترك گذارده ايد اكنون نيز اين آرامش را در وجود يكديگر احساس مي كنيد؟

تفاوت هاي فردي واختلافات سليقه اي در زندگي، مشكلات كم و زيادي را ايجاد مي كنند، اما مهم اين است كه بروز هيچ مشكلي را يك طرفه نبينيم و قبول كنيم كه همه مسائل انساني دوطرفه هستند. اگر بخواهيم با نگاه تك بعدي و يك طرفه به مشكلات بين انسان ها بنگريم به راه حلي جز بن بست نخواهيم رسيد.

در فرهنگ ما تفكر احساسي غلبه محسوس بر تفكر منطقي دارد و همين باعث مي شود كه ما در مشكلات با نگاهي حق به جانب خود را به تبرئه و طرف مقابل را كاملاً مقصر قلمداد كنيم. نمونه هايي از جر و بحث هاي خانوادگي را به خاطر بياوريد.

ببينيد سوژه اين دعواها از كجا شروع مي شود؟ معمولاً در ابتداي كار، قضيه با بحثي ساده شروع مي شود، و ادامه مي يابد تا بالاخره به موضوعاتي كاملاً بي ربط به قضيه ختم مي شود!

زن وشوهرهاي ايراني به جاي اصرار بر تحميل نظرات خود و يك جانبه نگري، بيش از هر چيزي نياز به آموزش مهارت هاي زندگي دارند. به آن چه مي خواهم بگويم خوب توجه كنيد. اندكي از دغدغه پدر و مادر خوب بودن فارغ شويد و به زن و شوهري خوب بودن بيانديشيد. خيلي ساده مي خواهم به شما بگويم كه به فكر خودتان هم باشيد. به عنوان يك فرد، يك انسان، يك زن يا شوهر. نگوييد همين است كه هست، بايد سوخت و ساخت و تحمل كرد. به جاي اين كه با تأكيد بگوييد طرف مقابل شما - زن يا شوهر - غيرقابل تغيير و اصلاح ناپذير است. منصفانه بيانديشيد و ببينيد خودتان چه قدر آمادگي تغيير داريد؟

يادآوري مي كنم همه مسايل انساني اعم از خوشي ها و ناخوشي ها دوطرفه است. اگر شما به همسايأ رو به رويي با روي خوش سلام دهيد بعيد است كه جواب سلام شما را ندهد؛ اگر شما آدم پويا و شادابي باشيد و حوصله زندگي كردن داشته باشيد عجيب خواهد بود كه خانواده تان شما را نپذيرند. بسياري از زن و شوهرهايي كه در محيط خانه با يكديگر مشكل دارند در بيرون ازخانه و محيط كار و يا جمع دوستان، افرادي موجه و خوش مشرب به حساب مي آيند. اين دوگانگي را چگونه مي توان توجيه كرد؟

تفكر احساسي، اصرار بر پيش بردن افكار خود، مقصر جلوه دادن طرف ديگر و نگاه يك طرفه به مشكلات از معايب فرهنگي جامعه ما محسوب مي شوند و بايد براي اصلاح آنها به طور مداوم تمرين كرد.

متاسفانه جايگاه زن و شوهري در حال فراموشي است. تقدم پدر و مادري بر زن و شوهري، هم به ضرر خود ماست و هم به ضرر بچه ها.ما به عنوان زن و شوهر ضرر مي كنيم. چون وقت كمتري براي همديگر صرف مي كنيم. بچه ها هم ضرر مي كنند چون الگوي خوبي براي زن و شوهري در زندگي شان نمي بينند!

بار ديگر تأكيد مي كنيم پدر و مادر خوب بودن بسيار مهم است اما زن و شوهر خوب بودن و زن و شوهر خوب ماندن مهم تر است. محور اصلي زندگي خانوادگي زن و شوهر هستند. سلامت و شادابي اين محور عامل تحرك و پويايي خانواده خواهد بود.

زن و شوهرها بايد بر اين نقش محوري خود در خانواده واقف باشند و آن را با هيچ رابطه ديگري حتي پدر و مادري جايگزين نسازند. عامل دوام خانواده زن و شوهر خوب بودن است نه لزوما موفق بودن در تربيت و بچه خوب تربيت كردن.

بسيار ي از زن و شوهرها با آمدن بچه جايگاه خود را عوض كرده و سعي مي كنند بيشتر پدر و مادر خوبي باشند. اين تغيير جايگاه نه به نفع زن و شوهر است و نه حتي به نفع فرزندان.

به شما زن و شوهرها توصيه مي كنيم جايگاه خود را بازيابيد و در استحكام آن بكوشيد. گاهي لازم است وضعيت اين جايگاه را مرور و بررسي كرده و در صورت پيشي گرفتن جايگاه پدر و مادري بر آن، سعي كنيد دوباره به وضع متعادل بازگرديد.
دوشنبه 2 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 353]