ايجاد توازن دردخل و خرج خانه

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ايجاد توازن دردخل و خرج خانه
بعضي‌ها با حقوق كارمندي، خرج و مخارج زيادي براي خود مي‌تراشند كه نتيجه‌اش پيدايش بحران در معيشت خانواده است.

برنامه‌ريزي اقتصادي و به تعبير روايات اسلامي «تقدير المعيشه»، يكي از اركان ثبات و پايداري بنيان خانواده است و بدون آن، جاي پايي براي بروز اختلاف پيش خواهد آمد.

زن و شهر (و به تبع، فرزندان خانه) بايد موازنه‌اي معقول و منطقي بين دخل و خرج ايجاد كنند و با پذيرش واقعيت‌ها، مانع مساله‌ساز شدن توقعات فردي شوند.

زنان خانه‌دار، مديريت امور خانه را اگر بر محور قناعت و پرهيز از خرج‌هاي غيرلازم و تشريفاتي و تجملاتي تنظيم نكنند و از شوهران خود، توقعات غيرمنصفانه و بي‌جا و خارج از توان مالي و ميزان درآمد او داشته باشند، يا هزينه‌هاي غيرضروري را بر آنان تحميل كنند، بايد منتظر بروز تنش باشند.

اساس خانواده و زندگي مشترك، بر همكاري است. اگر هر يك از زن و شوهر، طلبكارانه يا تحميل‌گرانه با طرف مقابل برخورد كنند، آن تفاهم پديد نخواهد آمد.

سست شدن پايه‌هاي نهاد خانواده، گاهي در اثر همين مسايل مادي و اقتصادي است و آغاز آن هم چه بسا از امور جزيي و بي‌اهميت است و سر از بحران درمي‌آورد.

خرد يا هوس؟

ثروت و امكانات، براي تامين رفاه معيشتي و آرامش روحي و سكون خاطر است و نبايد گذاشت به مايه تشنج و ماده اختلاف تبديل شود.به كارگيري عقل و تدبير در تنظيم اقتصادي خانواده، ايجاب مي‌كند كه از چشم و هم‌چشمي و رقابت‌هاي كمرشكن يا حسادت‌هاي خانمان‌برانداز، بپرهيزند و اجازه ندهند هوس به جاي عقل بنشيند و صفاي زندگي را از ميان بردارد.

قناعت يكي از شيوه‌هاي خردمندانه در مصرف و خرج است.

به تعبير حضرت علي (عليه‌السلام): قناعت، ثروتي پايان‌ناپذير است.

نقطه مقابل قناعت و ميانه‌روي و اعتدال اقتصادي، ولخرجي و اسراف است كه هم ناسپاسي به نعمت‌هاي خداست، هم زمينه‌ساز بروز فقر و تنگدستي است و هم هدر دادن امكانات است كه نابخردانه است.

خرج‌هاي اسرافكارانه هرگز ستوده نيست و كسي كه خردمند باشد، كس ديگر را بر ولخرجي نمي‌ستايد، بلكه ملامت هم مي‌كند و اگر هم كسي در اثر اسراف و تبذير و ريخت و پاش به فقر و افلاس كشيده شد، دل كسي بر او نمي‌سوزد و جاي ترحم نيست، چرا كه هر چه كرده خود كرده است.

اين مضمون كلام اميرالمومنين (عليه‌السلام) است كه فرموده است: اسرافكار را واگذار كه نه بخشش او ستايش انگيز است، نه تنگدستي‌اش ترحم‌انگيز.

تجمل‌گرايي ، بيش از آنكه راحتي بياورد، ناراحتي مي‌آفريند و به جاي آرامش، زندگي‌ها را دستخوش آشفتگي‌ها و زلزله‌هاي ويرانگر مي‌سازد. در وراي بسياري از چهره‌هاي به ظاهر شاد و شنگول طبقات مرفه و تشريفاتي، غمي سنگين و اضطرابي دايمي نهفته است. كيست كه نداند درون اين گونه خانواده‌ها كه با هم به رقابت و چشم و هم‌چشمي پرداخته‌اند، چه مصيبت‌ها و مشكلات و كدورت‌ها پنهانند كه گاهي هم سرباز كرده و به بيرون درز مي‌كنند!...

نه اسراف، نه بخل

مديريت اقتصادي خانه، نيازمند ايجاد توازن در دخل و خرج و به كارگيري عقل و مصلحت به جاي هوس و اسراف و تبذير است. در اين مسأله، زن و مرد سهيم و شريك‌اند و بايد براي رسيدن به سطح معتدل در معيشت، همكاري داشته باشند و نگذارند مسايل مالي در زندگي مشترك، عواطف انساني و مهر و صفا را تحت‌الشعاع قرار دهند.

حركت در مرز تعادل دشوار است. مواظبت بر اينكه نه گرفتار بخل و امساك شويم و نه در دامن اسراف و ولخرجي بيفتيم! هوشياري و منطق مي‌طلبد. برخي به عنوان اينكه بايد قناعت كرد و حسابگر بود، بر خانواده خود سخت مي‌گيرند و گاهي حق آنان را هم تضييع مي‌كنند. برخي هم به عنوان اينكه بايد دست و دل باز و بخشنده و كريم بود، مال خود را هدر مي‌دهند و ولخرجي مي‌كنند.

حضرت امير(عليه‌السلام) در سخن حكيمانه‌اي به رعايت مرزي معتدل ميان اين افراط و آن تفريط دستور مي‌دهد و مي‌فرمايد:

بخشنده باش، ولي نه ولخرج و اسرافكار، و اندازه‌گير باش، ولي نه سختگير و بخيل.

آنچه در آغاز زندگي و تشكيل خانواده و در هنگامه خواستگاري و عقد و عروسي به نظر ناچيز و غيرمهم جلوه مي‌كند، گاهي در آينده سبب بروز مشاجرات و اختلاف مي‌شود.

در گرماگرم ازدواج، شايد هر دو طرف براي پا گرفتن يك وصلت، چنين وانمود كنند كه با هر شرطي موافق‌اند و در هر شرايطي سازگارند و هر مهريه‌اي را مي‌پذيرند. ولي در بستر زمان، وقتي به نتوانستن برخورد كنند، ناسازگاري چهره زشت و ناهنجار خود را نشان مي‌دهد.

در ايجاد تفاهم اقتصادي در زندگي مشترك، دو جانب مؤثر است:

يك طرف قضيه به بانو مربوط مي‌شود، طرف ديگر به آقا.

يكي بايد قناعت به خرج دهد، يكي هم بايد بر تلاش بيفزايد.

زن بايد كم‌توقع و صبور باشد، مرد هم بايد از بخل و سختگيري بي‌مورد و بيش از حد دست بردارد.

هزينه‌هاي لازم

گرچه تامين مخارج زندگي بر عهده مرد خانه است، ولي زن نيز نبايد خارج از وسع و توان مادي شوهر، توقع داشته باشد.

گرچه زن، بايد صبوري و تحمل و قناعت پيشه كند، ولي مرد هم بايد در حد توان و وسع خويش، بر زن و فرزندان خود وسعت و گشايش دهد و از آنچه خداوند روزي كرده است، خرج كند. اين همكاري، به استحكام بنيان خانواده كمك مي‌كند.

در حديثي امام كاظم(عليه‌السلام) فرموده است:سزاوار است كه مرد، بر خانواده خود گشايش و وسعت دهد.

خرج كردن براي خانواده و رفع نيازهاي آنان، تاكيد و سفارش پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله) است كه فرمود:

از خانواده و افراد تحت تكفل خود آغاز كن.

اگر مرد، ‌در حدي كه وظيفه اوست و در توان او مي‌گنجد، به تامين نيازهاي همسر و فرزندانش نپردازد، هم از چشم‌ها مي‌افتد، هم آنان عقده‌اي مي‌شوند، هم حقشان زير پا گذاشته مي‌شود. اگر مرد آنچه را كه حق خانواده است، تهيه كرد، منت هم نبايد بگذارد.

پس بايد به تعادل اقتصادي انديشيد، از ريخت و پاش‌هاي غيرضروري در مخارج و مصارف پرهيز كرد، سختگيري‌هاي بي‌جا و آزاردهنده را كنار گذاشت، با تفاهم و تبادل‌نظر به برنامه‌ريزي درست و قوام بخش زندگي پرداخت، معيار خرد و منطق را به كار گرفت نه هوس‌ها و تجمل‌گرايي‌هاي مشكل‌آفرين و چشم و هم‌چشمي‌هاي حسودانه را، نيازهاي واقعي را از نيازهاي كاذب باز شناخت، بر سختي‌ها و ناداري‌ها و كمبودها تحمل داشت، صفاي خانه و خانواده را با مطرح ساختن نزاع‌هاي مالي و پولي بر هم نزد، سطح زندگي را بر مبناي سطح درآمد تنظيم كرد و استوار ساخت، از درون خانواده‌هاي گرفتار تشريفات كه بسيار تلخ و رنج‌آور است عبرت گرفت، خواسته‌هاي خود را به طرف مقابل تحميل نكرد و قناعت را به عنوان يك سرمايه معنوي پاس داشت، كه گفته‌اند: چو دخلت نيست، خرج آهسته‌تر كن.

شنبه 30 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 178]