مديريت سفر، شاه مهره شطرنج ترافيك تهران (بخش نخست)

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: مديريت سفر، شاه مهره شطرنج ترافيك تهران (بخش نخست)
اجتماعي. شهري. ترافيك
از فرشيد اسحاقي: كم توجهي، سهل انگاري، اطلاع نداشتن، ناآگاهي، نبود برنامه يا هر عنوان ديگري در اجرا نشدن مديريت تقاضاي سفر در تهران موجب شده تا گره ترافيك معابر اين شهر ‪ ۷۰۰‬كيلومتري هر روز پيچيده تر شود و خسارات بسياري را براي شهروندان و مديريت شهري به دنبال داشته باشد.

مديريت تقاضاي سفر در ابعاد مختلف تجربه‌اي موثر در بسياري از كلانشهرهاي دنياست كه با وجود اثرگذاري لازم در بهبود وضع ترافيكي، هنوز به طور جدي در شهر تهران اجرايي نشده است.

اين مهم كه از آن به عنوان يك علم و آگاهي در بهبود وضعيت ترافيكي كلانشهرها ياد مي‌شود در زمينه‌هاي مختلفي چون استفاده از ‪ IT‬در كنترل ترافيك، شناور شدن زمان سفر، هوشمند شدن كنترل ترافيك معابر، توسعه شهرهاي مجازي و در نهايت كاهش تقاضاي سفر كارآيي داشته كه تحمل ترافيك عبوري خودروها را قابل تحمل تر مي‌كند.

اما شهر تهران كه بر اساس آمار سازمان حمل و نقل و ترافيك شهر تهران، ميزان سفرهاي روزانه آن از مرز ‪ ۱۲‬ميليون سفر تجاوز كرده و حداقل سه و نيم ميليون خودرو در آن تردد مي‌كند هنوز بهره كافي از مديريت تقاضاي سفر نبرده و پازل ترافيكي آن كامل نشده است.

تجربه‌هاي مختلف از مديريت تقاضاي سفر كه يكي از ابزارهاي مهم اجرايي شدن آن ايجاد شهرهاي الكترونيكي است نشان داده تا ‪ ۷۰‬درصد در كاهش ترافيك درون شهري موثر بوده و توانسته رفتار ترافيكي منطقي را در كلانشهرها ترسيم نمايد.

** تحقق شهر الكترونيكي طهران!
گزارش اخير سازمان جهاني حمل و نقل حاكي از آن است كه ‪ ۷۰‬درصد از رفت و آمدهاي درون شهري ايرانيان هم اكنون صرفا براي كسب اطلاعات در مورد خدمات مختلف صورت مي‌گيرد كه نتيجه اين رفت و آمدها افزايش ترافيك، آلودگي هوا، هزينه سوخت و افزايش تصادفات است.

اين درحالي است كه در شهرهايي مانند سئول در چارچوب پروژه‌هايي مثل شهر الكترونيك بيش از ‪ ۵۰۰‬خدمت به صورت آنلاين به شهروندان ارائه مي‌شود.

براي تحقق شهر الكترونيك در ايران بايد به ‪ ۲‬موضوع مهم زيرساخت‌ها و فرهنگ‌سازي توجه كرد، طي سال‌هاي گذشته در ايران پروژه‌هاي شهر الكترونيك در كيش، مشهد و تهران با شكست نسبي مواجه شده بود كه تحقق آن به طور خاص در تهران بسياري از مشكلات ترافيكي را كم مي‌كند.

وقتي صحبت از شهر الكترونيك مي‌شود، ناخودآگاه به ياد پروژه شكست خورده شهر الكترونيك كيش مي‌افتيم كه چندين سال قبل قرار بود در اين جزيره اجرا شود اما ناتمام رها شد؟ بعد از آن نوبت به پروژه شهر الكترونيك مشهد رسيد كه آن هم در مرحله تدوين سند راهبردي اين پروژه متوقف شد.

اما در اين ميان پروژه شهر الكترونيكي تهران بدون سر و صدا در حال پي گيري است و در حال حاضر بسياري از خدمات شهري از طريق سيستم‌هاي الكترونيكي قابل انجام است.

نكته مهم در اجراي چنين پروژه‌اي وابسته بودن آن به موضوعي به نام شهروند الكترونيكي است. به عبارت ديگر تا شهروندان از نظر فرهنگي، آموزشي و اطلاعاتي به حدي نرسند كه ترجيح دهند به جاي خدمات سنتي و كاغذ محور از خدمات الكترونيكي استفاده كنند، پروژه شهر الكترونيكي به نتيجه نخواهد رسيد.

از دو سه سال پيش با راه اندازي دفاتر خدماتي پليس بعلاوه ‪ ۱۰‬در تهران كه به مرور بر ميزان خدمات آن افزوده شد، بخشي از سفرهاي شهروندان براي انجام نيازهاي پليسي در شهر محدود شد و با حضور در اين دفاتر امكان خدمات دهي بدون مراجعه به دفاتر پليس در شهر كه كاهش سفرها را به همراه داشت، فراهم كرد.

اكنون نيز مدتي است كه بحث راه اندازي دفاتر خدمات الكترونيك شهر زمزمه شده و قرار است ‪ ۱۲۰‬دفتر تا پايان امسال در تهران راه اندازي شود كه به ارائه خدماتي همچون در بخش شهرسازي بپردازد.

محمدباقر دشتگرد مديرعامل موسسه فناوران وابسته به شهرداري تهران ايجاد دفاتر خدمات الكترونيك شهر در مناطق ‪ ۲۲‬گانه شهر تهران را بر اساس شاخصهاي جمعيت، گستردگي نواحي، ميزان بافت فرسوده و ميزان درخواستهاي مردمي از شهرداري عنوان كرد و گفت: خدمات اين دفاتر در چهار فاز تعريف شده است از ارائه سرويس در حوزه شهرسازي به عنوان فاز اول اين دفاتر نام برد و گفت: تمامي درخواستهاي صدور پروانه و گواهي پايان كار از طريق اين دفاتر انجام مي‌شود كه اين امر در وهله اول از درخواست سفر مي‌كاهد و كارها نيز سريع تر انجام مي‌شود.

مديرعامل موسسه فناوران وابسته به شهرداري تهران، به وجود ‪ ۱۷۶‬ميليون برگ و ‪ ۳‬ميليون پرونده شهرسازي، درآمد و نوسازي و كسب و پيشه در شهرداري تهران اشاره كرد و افزود: در حال حاضر اين پرونده‌ها اسكن شده و از طريق شبكه سراسري در اختيار دفاتر خدمات الكترونيك شهر قرار دارد.

از سويي ارايه طرح‌هايي چون خريد الكترونيكي و تلفني از فروشگاههاي شهروند و ميادين ميوه و تره بار تهران (كه البته هنوز زمينه‌هاي اجرايي آن به طور كامل فراهم نشده) اين امكان را فراهم مي‌كند كه شهروندان با كاهش سفرهاي درون شهري خود با نشستن در خانه به رفع نيازهاي خود بپردازند بنا بر آمار شهريور ماه گذشته سازمان حمل و نقل و ترافيك تهران روزانه چهار ميليون سفر غير ضروري در تهران انجام مي‌شود كه مديريت تقاضاي سفر با فراهم آوري شهر مجازي، موجب كاهش بسيار اين گروه از سفرها مي‌شود.

** عرضه‌اي كم بر تقاضاي ميليوني!
يكي از راهكارهاي مديريت تقاضاي سفر، توسعه حمل و نقل عمومي سبك و امكان ارائه خدمات از سوي اين شبكه است كه در تهران به طور نصفه و نيمه با راه اندازي خطوط پيك بادپا كه به ارائه خدمات سريع، كم ترافيك و مقرون به صرفه مي‌پردازد، در راه انجام است.

واضح است كه امروز اگر اين وسيله و امكان جابه جايي بارهاي كوچك و بزرگ نبود، شهروندان بايد چه دردسرهايي را متحمل مي‌شدند؟ علاوه بر اينكه حجم و سنگيني ترافيك بيشتر مي‌شد، ساعت‌هاي عذاب آوري را بايد براي نقد كردن يك چك يا رساندن يك پاكت به مقصد در ترافيك سپري كنند.

اگرچه هنوز حداكثر سفرهاي روزمره پيك بادپا بنا بر اعلام اكبر گلرخي مديرعامل شركت پيك بادپا از ‪ ۱۵۰‬هزار سفر در روز تجاوز نمي‌كند و در قياس با انجام روزانه ‪ ۴‬ميليون سفر غير ضرور تهران ناچيز به نظر مي‌رسد، اما كورسوهاي اميد را در صورت توجه بيشتري مديريت شهري براي توسعه اين خدمات براي كاهش حجم ترافيك به دنبال دارد.

گلرخي با بيان اينكه فعاليت پيك بادپا به نوعي اعمال مديريت در تقاضاي سفر بوده و بخشي از سفرهاي اضافي را كاهش مي‌دهد گفت: يك وانت بار در حالت عادي بايد مدتي براي پيدا كردن بار در شهر بچرخد، اين زمان تلف شده ‪ ۷۰‬درصد زمان تردد يك وانت بار است كه در پيك بادپا با ارائه خدمات وانت بار اين ‪۷۰‬درصد تردد را حذف كرده ايم.

به گفته وي، در بخش موتورسيكلت‌ها هم علاوه بر پاسخگويي به تقاضاهاي عادي و روزانه مردم، قراردادهايي با بعضي سازمان‌ها و شركت‌ها و وزارتخانه ها منعقد شده تا بخشي از سفرها به اين طريق حذف شود.

وي ادامه داد: در واقع در پيك بادپا يك موتورسيكلت، كار چندين خودرو را در روز انجام مي‌دهد، به طور مثال با برخي بيمارستان‌ها و آزمايشگاه ها قراردادهايي داريم كه براساس آنها نتيجه آزمايش بيماران را در منزل شان تحويل مي‌دهيم و نياز نيست بيمار براي گرفتن يك جواب آزمايش از منزل بيرون بيايد.

مديرعامل پيك بادپا تصريح كرد؟ در يكي از قراردادها يك موتورسوار ما روزانه ‪۴۰‬برگه آزمايش را به بيماران مي‌رساند، اين يعني در خانه ماندن ‪۴۰‬ نفر، يعني حذف ‪ ۸۰‬سفر درون شهري، در حالي كه ما ‪ ۱۸۰‬قرار داد مانند اين با بخش‌هاي مختلف داريم.

توسعه فعاليت‌هايي چون پيك بادپا با كمترين هزينه قابل اجراست و اين درحالي است كه معاون حمل و نقل ترافيك شهرداري تهران چندي پيش اعلام كرد كه اجرا و تكميل طرح‌هاي ترافيكي براي حل معضل ترافيك تهران تا سه سال، سالي پنج هزار ميليارد تومان پول مي‌خواهد.

اين در شرايطي است كه تامين چنين پولي بسيار سخت است تنها راه حل ممكن ورود به تجارت الكترونيك و تحقق شهر الكترونيك است.

لطفا بخش دوم و پاياني اين مطلب را در صفحه شهري بخوانيد
يکشنبه 24 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 812]