تاريخ طولاني مبارزات مردم ايرلند براي كسب آزادي‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: تاريخ طولاني مبارزات مردم ايرلند براي كسب آزادي‌

در ماه مي سال گذشته (2007) وقايعي در ايرلند به‌وقوع پيوست كه سرنوشت چند قرن مبارزه ايرلنديها را با امپرياليسم بريتانيا در راه آزادسازي ملي ايرلند به كلي دگرگون كرد. مهمترين رويداد اين بود كه، شين‌فين، برجسته‌ترين حزبي كه از پايان سلطه بريتانيا برايرلند دفاع مي‌كند، در 6 كاونتي (استان) ايرلند شمالي كه در اشغال بريتانياست به همراه حزب وحدت‌طلب دموكراتيك ‌‌‌‌(DUP) هوادار بريتانيا در تاريخ 8 مي به دولت خودمختار پيوست.‌

همچنين از پيش انتظار مي‌رفت كه شين‌فين در انتخابات عمومي 24 مي‌ به پيروزيهاي انتخاباتي رو به افزايش خود در 26 استان جنوبي جمهوري ايرلند ادامه دهد.

در چند سال گذشته رهبران شين‌فين سياستي را اتخاذ كرده‌اند كه در سايه آن بتوانند نقشي تعيين‌كننده و سرنوشت‌ساز در معادلات سياسي شمال و جنوب ايفا كنند.

چون در شرايط فعلي شين‌فين تنها حزبي است كه با جديت از تشكيل ايرلند متحد حمايت مي‌كند، بنابراين درصدد مستحكم كردن پايگاه خود در شمال و جنوب است تا از اين طريق كشور را متحد سازد، حداقل طرح مورد نظر سازمان چيزي در اين حدود است.

مرور چند سده مبارزه طولاني براي استقلال ايرلند در درك مناسبتها و رويدادهايي كه با هم ارتباط دارند سودمند است.

ايرلند جزيره‌اي واقع در غرب بريتانيا است و براي نخستين بار هنري دوم پادشاه انگلستان درسال 1171 اين سرزمين را آماج تاخت‌وتاز قرار داد. بريتانيا تا سال 1603 به تدريج نفوذ و سلطه خود را به كل جزيره گسترش داد و آتش شورش‌ها و قيام‌هاي مردم ايرلند را شعله‌ور ساخت.

در نتيجه سياست انگلستان زمينداران اسكاتلندي كه پروتستان بودند در 6 استان ايرلندشمالي مسكن گزيدند.

در سايه اين سياست‌ها اراضي شمال دراختيار پروتستانها قرار گرفت و ساير نقاط ايرلند به زمينداراني با پيشينه مذهبي متفاوت سپرده شد.

از آنجا كه زمينداران بومي ايرلند غالبا كاتوليك بودند، بين زمينداران - يعني طبقه حاكم آن روز - برسر تصاحب اراضي كشمكش و درگيري روي مي‌داد. اين درگيريها به طور اجتناب‌ناپذيري رنگ مذهبي به خود مي‌گرفت. بريتانيا نيز با بكار بستن تمهيدات سركوبگرانه و خشونت‌بار برضدايرلنديها قدرت خود را در منطقه تثبيت كرد. براي مثال، مالكان ايرلندي اجازه شركت در انتخابات پارلماني محلي را تا سال 1788 يا اجازه تحصن در پارلمان را تا سال 1829 نداشتند.

در سال 1798 قيامي را عليه سلطه‌طلبي و اشغالگري بريتانيا رهبري كرد. به دنبال اين قيام، دولت بريتانيا اقدام به سازماندهي شبه‌نظاميان پروتستان نمود تا در مناطق كاتوليك كه شوروهيجان ملي مردم به غليان آمده بود، به شكنجه و ترور افراد مبادرت كنند.

همچنين بريتانيا درصدد برآمد تا مبارزات ايرلندي‌ها عليه استعمار آن كشور را درگيري بين كاتوليكها و پروتستانها وانمود كند.

پارلمان يا درگيري مسلحانه؟‌

در اوايل قرن بيستم مبارزه براي استقلال ايرلند 2محور اصلي داشت، در يك طرف نمايندگان ليبرال قرار داشتند كه خواهان خودمختاري بودند. منظور از خودمختاري نوعي خودگرداني بود كه محدوديتهاي سلطه استعماري بريتانيا درون پارلمان شامل آن مي‌شد.‌

كوشش ليبرال ها به‌تدريج به دو دليل سبب سلب اعتماد ايرلندي‌ها شد. نخست آن كه دولت بريتانيا در سال 1912 يك گروه تروريستي شبه‌نظامي به نام را تشكيل داد تا دامنه ترور كساني را كه از جمهوري مستقل ايرلند به هر شكلي حتي خودگرداني محدود دفاع مي‌كنند وسعت بخشد.

فرارسيدن جنگ جهاني اول عامل مهم دوم بود كه هرگونه اميد به ايده خودمختاري موردنظر ليبرالها را به نحوي اجتناب‌ناپذير برباد داد چرا كه نيازهاي جنگي بريتانياي كبير ايجاب مي‌كرد كنترل و سلطه استعماري خود را برمستعمراتش بيش از پيش تقويت كند.

مبارزه مسلحانه شكل ديگري از مبارزه براي آزادسازي ايرلند بود كه به موازات تلاشهاي نافرجام ليبرالها در خلال اين مدت رشد كرده بود.

در حدود سال 1910 ، ، و سايرين را دوباره احياء كردند. اين انجمن گروه آزاديخواه مسلحي بود كه دهه‌ها پيش تشكيل شده بود. انجمن اخوت جمهوري ايرلند، ژاكوبنهاي فرانسوي را الگوي خود قرار داده بود و اعضاي آن خود را سوسياليست مي‌شمردند.

از آن پس واژه به اصطلاحي متعارف و پذيرفته شده در نظر كساني كه از جمهوري مستقل ايرلند دفاع مي‌كنند تبديل شد. گروه ديگر بود كه اعضاي آن خود را طبقه كارگر شهري قلمداد مي‌كردند.

اين سازمان با اتحاديه‌هاي كارگري ترابري و حمل‌ونقل كه تحت رهبري جيمزكانلي سوسياليست بود پيوندهاي نزديكي داشتند.

قيام عيدپاك‌

روز دوشنبه مصادف با عيد پاك سال 1916، 1200 شورشي عضو انجمن اخوت جمهوري ايرلند و ارتش شهروندان تلاش كردند مناطق استراتژيك واقع در دوبلين را اشغال كنند به اين اميد كه اقدام آن‌ها جرقه قيام ملي را شعله‌ور سازد. اگرچه قيام‌هاي هماهنگ با آن كه در سراسر كشور براه افتاده بود راه به جايي نبردند.

سرانجام، مبارزان در برابر نيروهاي بريتانيايي دست از مقاومت كشيدند. هزاران رزمنده جمهوري‌خواه، سمپات‌ها و هواداران مظنون محاصره و دستگير شدند. 6 رهبر شورشي از جمله ، ، و كلارك اعدام شدند.

به دنبال قيام عيدپاك نيروهاي جمهوري‌خواه درصدد تجديد سازمان برآمدند. فرمانده شورشي بعدي كه در قيام عيدپاك تسليم شد، رهبر حزب بود (شين‌فين يعني تنها خودمان). شين‌فين در سال 1905 به منظور ايجاد پارلمان ايرلند تشكيل شد كه پس از قيام سال 1916 آن حزب به جناح سياسي انقلابيون تبديل شد.‌

دووالرا در آردفيس (مجلس) شين‌فين در سال 1917 به مقام رياست آن سازمان برگزيده شد. شين‌فين حتي با وجود آن كه 36 نفر از 73 عضو برگزيده آن در زندان بودند اكثريت كرسي‌هاي پارلماني را تصاحب كرد. آنها به جاي آن كه به عضويت پارلمان بريتانيا درآيند، يك پارلمان ايرلندي يا ديل ايجاد كردند. تنها كشوري كه پارلمان را برسميت شناخت، اتحاد جماهير شوري سوسياليستي بود كه به تازگي تشكيل شده بود.

تولد ارتش جمهوري‌خواه ايرلند ‌‌‌(IRA)‌

در خلال اين مدت و ساير رهبران تلاش كردند تا انجمن اخوت جمهوري ايرلند را بازسازي كنند. در اولين مجلس شين‌فين نمايندگان شكل‌گيري ايرلند را اعلام كردند. ارتش جمهوري‌خواه ايرلند جنگ چريكي برضد سلطه بريتانيا را در سال 1919 به راه انداخت. مقامات بريتانيا تلاش كردند تا عمليات ضدشورش را به كمك عوامل نفوذي و جاسوسان خود سازماندهي و اجرا كنند. اما كالينز در مقام رياست سازمان نظامي سياسي را تشكيل داد كه مخفيانه درباره جاسوسان دشمن اطلاعات جمع‌آوري مي‌كرد. ارتش جمهوري‌خواه ايرلندي گروهي به نام 12 را تشكيل داد كه صرفا به منظور ايجاد وحشت درميان ماموران پليس بريتانيا آنها را يكي پس از ديگري به قتل مي‌رساندند. شين‌فين به پيروزي در انتخابات شوراها و ادارات دولتي ادامه داد، عمليات نظامي ارتش جمهوري‌خواه ايرلند در خلال سالهاي 1919 - 1921 در بين كارمندان و افراد پليس بريتانيا 600 نفر كشته و 1200 نفر مجروح برجا گذاشت.

با وجود آن كه بريتانيا با آغاز جنگ وادار به نشستن بر سر ميز مذاكره شد اما پيش از آن جرج پنجم پادشاه انگلستان قانون سال 1920 را به دولت ايرلند تحميل كرده بود كه به موجب آن ايرلند به 6 ايالت شمالي و 26 ايالت جنوبي تقسيم شد.

شنبه 23 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]