كارشناسان بي‌طرف را به داوري فرا مي‌خوانيم

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: كارشناسان بي‌طرف را به داوري فرا مي‌خوانيم
مديريت- عباس ثابتي‌راد:
به‌دور از تمام حرف‌ها و بحث‌هاي مختلف كه خبر از ويراني تئاتر شهر يا نابودي آن در روزهاي آينده مي‌دهند، قامت ايستاده اين گوي گردان در وسط شهر، هيچ نشاني ندارد از ويراني.

تمامي حرف‌ها تنها سخناني است كه با نگاهي به قامت ايستاده تئاتر شهر، به فراموشي سپرده مي‌شود. اگر روزي جاذبه تئاتر‌هاي درخشان، ما را به سمت اين گوي دوار مي‌كشاند، امروز شايد نگراني از ويراني اين ساختمان بايد ما را به آنجا بكشاند.

اگر نه، تئاتر شهر مدتي است كه از جاذبه‌ اصلي‌اش خالي شده‌است. در واقع انگار بايد بيش از آنكه نگران ويراني ساختمان تئاتر شهر باشيم، بايد نگران سالن‌هاي خالي و بي‌حضور تماشاگر يا بدون تئاتر‌هاي درخشانش باشيم. ما هميشه اينگونه‌ايم. اصل را فراموش مي‌كنيم و خيره به انگشتي مي‌مانيم كه قرار بود ماه را به ما بنماياند.

* بحث بسياري كه اين روزها در مورد تئاتر شهر شده نشان مي‌دهد كه اين بحث‌ها كمتر رنگ كارشناسي داشته و بيشتر بحث‌هاي غيرتخصصي بوده. از جمله اينكه تئاتر شهر دارد ويران مي‌شود و چيزهايي از اين دست. ماجرا چيست؟

هيچ‌كس نمي‌تواند علاقه به بنايي مثل تئاتر شهر را مصادره كند و خود را عاشق سينه‌چاك تئاتر شهر نشان دهد و ديگران را دشمن آن. من اين موضوع را بنا به 2دليل مي‌گويم؛ اول اينكه خودم سال‌هاي بسيار در عرصه تئاتر فعاليت كرده‌ام و به‌دليل شخصي به تئاتر علاقه دارم. چه آن زمان كه مسئول هنرهاي نمايشي استان اصفهان بودم و چه روزگاري كه به‌عنوان معاون شهردار اصفهان مشغول به كار بودم و حتي زماني كه مسئول امور نمايشي حوزه هنري بودم. چرا كه معتقدم اين بنا سمبل تئاتر ايران است. نكته دوم به‌دليل مسئوليتي است كه در حال حاضر دارم. من مديرعامل شركت توسعه فضاهاي فرهنگي شهر تهران هستم و اين افتخار بزرگي است كه براي توسعه فضاهاي فرهنگي شهر تهران، خدمت مي‌كنم و كارنامه‌اي قابل‌قبول به‌ويژه در 2سال گذشته از خود به جا گذاشته‌ام.

شركت فضاهاي فرهنگي شهر تهران در حال حاضر 3 ميليون متر مربع فضاي فرهنگي در دست طراحي و ساخت دارد. همين الان ما 12 سالن تئاتر در دست ساخت داريم كه عمده آنها بسيار مدرن هستند و از 2ماه آينده به بهره‌برداري خواهند رسيد. در كنار آن، مركز بزرگ نمايش‌هاي آييني داريم كه ساختمان بسيار خاصي است. علاوه بر اين طرح‌ها، ساختمان دوم تئاتر‌شهر تهران را نيز در دست ساخت داريم. زمين و اعتبار تمامي اين طرح‌ها آماده شده است و در دست ساخت هستند. چگونه مي‌شود چنين سازماني با چنين رويكردي بخواهد بناي تئاتر شهر را كه بسيار دوست‌داشتني و خاطره‌انگيز است، به خطر بيندازد؟

* ماجراي احداث اين مجموعه از چه سالي آغاز شد؟

از سال‌ها پيش در كنار تئاترشهر مسجدي قرار داشت كه به‌صورت سوله‌اي در آنجا واقع بود. شايد برخي شهروندان كه در آن منطقه از سال‌هاي دور زندگي مي‌كنند يادشان باشد. هنگامي كه شهرداري براي احداث مسجد اين منطقه را در نظر گرفت، براي نمازگزاران در ضلع شرقي تئاتر شهر مسجدي كوچك بنا كرد تا اين بنا كه در حال حاضر مورد بحث بسياري است، ساخته شود.

براي نخستين بار طي يك صورت جلسه در تاريخ 13/4/73 بين شهرداري و مركز رسيدگي به امور مساجد و هيات امناي مسجد براي ساخت مسجد حضرت ولي‌عصر تنظيم شد. اما گويا تا مدت‌ها مشكلات اعتباري براي تحقق اين صورت جلسه حل نمي‌شود. چند صورتجلسه‌ ديگر نيز در سال‌هاي بعد براي ساخت مسجد وجود دارد تا اينكه در سال 1383 اين طرح به اجرا در مي‌آيد. در سال 83 و در زمان شهرداري آقاي احمدي‌نژاد ساخت مسجد ولي‌عصر آغاز مي‌شود. مهندس مشاور طرح نيز دانشگاه علم و صنعت شد و اين دانشگاه كار نظارت بر طرح را نيز به‌عهده ‌گرفته است. برنامه فيزيكي پروژه، همان طرحي است كه شامل پاركينگ و مسجد و فضاهاي جانبي و فضاي مرتبط با امور فرهنگي و مذهبي مي‌شود.

* يعني در ساخت اين مجموعه علاوه بر مسجد فضاهاي فرهنگي ديگري هم در نظر گرفته شده‌است؟

اتفاقا در برنامه فيزيكي، ما پاركينگ را به‌صورت مشترك براي تئاتر شهر و مسجد پيش‌بيني كرده‌ايم؛ يعني تعداد پاركينگي كه در نظر گرفته شده‌است علاوه بر اينكه مي‌تواند پاسخگوي نيازهاي مسجد باشد، مي‌تواند به تئاتر شهر هم خدمات ارائه كند. حتي نيم متر از فضاي اين طرح تجاري نيست. متأسفانه من نمي‌دانم كه برخي از عزيزان كه اتفاقا در جريان طرح‌هم هستند، با چه نيتي اعلام كرده‌اند كه فضاهاي اين مجموعه فرهنگي مذهبي، تجاري است. در آن گودالي كه به تعبير برخي از مسئولان فاجعه انساني و سازه‌اي را به‌دنبال خواهد داشت، تنها قرار است مسجدي ساخته شود؛ مسجدي كه نمازگزاران در آن نماز بخوانند. نه فضايي تجاري براي آن در نظر گرفته شده و نه فضايي غيرمذهبي. تمام آنچه در اين بنا پيش‌بيني شده‌است، تنها فضايي فرهنگي و مذهبي است؛ كتابخانه براي آقايان و خانم‌ها، شبستان، وضوخانه و ديگر مكان‌هايي كه در يك مسجد وجود دارد.

* از قرار، در گذشته يك‌بار ديگر هم اين طرح حرف‌هاي بسياري را برانگيخته بود؟

حدود 5/2 سال پيش نيز يكبار ديگر بحث در مورد اين پروژه زياد شد. زماني كه كار شروع شد و عمليات گودبرداري انجام شد، خيابان حد فاصل اين مسجد و تئاتر شهر به‌دليل خاك دستي كه در آن ريخته شده‌بود، ترك برداشت. علت اين كار هم اين بود كه هنگامي كه تئاتر شهر ساخته مي‌شد، خاك اطرافش را كاملا برداشتند و سازه تئاتر شهر را بدون دخالت و اتكا به خاك اطرافش پي‌ريزي‌كردند. هنگامي كه ساختمان تئاتر شهر كامل شد، خاك اطراف آن را دوباره به‌صورت دستي در اطرافش ريختند. در واقع ديواره‌هاي اين سازه به خاك تكيه‌اي ندارد. اما در اين روزها بدون نگاه‌هاي كارشناسي و به‌دور از هر گونه بحث‌هاي فني اظهار نظرهاي غيرمنطقي شنيده‌مي‌شود كه بسيار جالب است. از جمله اينكه در اظهار نظري اعلام شد كه «تعجب نكنيد اگر روزي نيمي از تئاتر شهر ويران شود».

جالب است كه 2سال پيش نيز اين طرح همين بحث‌ها را در پي داشت. 2سال پيش هنگامي كه ما در حال اجراي ديوار حائل بوديم، بحث‌هاي بسياري شد. در همان موقع ما متوجه شديم كه 2دسته اظهار نظر وجود دارد؛ عده‌اي كه اساسا مخالف ساخت مسجد هستند و معتقدند كه نبايد مسجد در اين مكان ساخته شود و اصولا مسجد را در كنار تئاتر شهر نمي‌توانستند برتابند. ما در آن زمان استدلال آنها را نپذيرفتيم. اما گروهي ديگر نظرشان اين بود كه طرحي كه در حال اجراست، بايد به تاييد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و سازمان ميراث فرهنگي برسد تا ساختمان تئاتر شهر را تحت‌الشعاع قرار ندهد.

مديريت شهر همان 2سال پيش اين نظر را پذيرفت و طرح قبلي براي احداث اين پروژه به حالت تعليق درآمد. هنگامي كه از وضعيت اين طرح به شهردار گزارشي داديم، دكتر قاليباف اجراي طرح را منوط به انجام كار پژوهشي و مطالعه بيشتر دانستند. بنابراين دكتر قاليباف جلسه‌اي با وزير محترم ارشاد برگزار كردند و در باره انجام اين طرح و اصلاح طرح قبلي به گفت‌و‌گو پرداختند. رايزني براي تغيير طرح به درازا كشيد و ما در اجراي طرح تنها كاري كه توانستيم بكنيم، استحكام‌بخشي سازه‌هايي بود كه در پروژه به كار گرفته‌ بوديم. بنابراين عمده فعاليت ما در طول اين 2سال كه طرح اوليه تغيير كرد و طرح بعدي آماده شد، اين بود كه در ضلع شمالي پروژه عمليات استحكام بخشي را اجرا كرديم.

براي اجراي دوباره پروژه طرحي تازه آماده شد و كانسپت اوليه آن نيز به دفتر رسيدگي به امور مساجد ارائه شد تا در هفته آينده بررسي شود. درصورت قبولي طرح توسط اين دفتر، كار را به‌صورت جدي آغاز مي‌كنيم.

* اين سروصداها و اظهارات مختلف، در روند كارتان تاثيري نمي‌گذارد؟

از حدود 5/2 سال پيش كه عمليات گودبرداري انجام شده تا امروز هيچ اتفاقي نيفتاده است. اگر تركي بوده، به خاطر خاك دستي خيابان پيرامون تئاتر شهر بوده و بر اين بنا هيچ تركي وجود ندارد. ما به خاطر نگراني‌هاي عمومي كه به‌وجود مي‌آمد و 2سال پيش نيز چنين بحثي رخ داده بود، پيش از آنكه كاري انجام دهيم از ناظر پروژه خواستيم تا دوباره اين پروژه و تاثير آن بر تئاتر شهر را برايمان مورد دقت و توجه بيشتر قرار دهد. دانشگاه علم و صنعت به‌عنوان ناظر اين پروژه كه از دوره شهردار قبلي بر جريان ساخت مسجد ولي‌عصر نظارت كامل دارد، نيز در تاريخ 20 مهرماه سال‌جاري يعني حدود 2ماه پيش، پس از بررسي‌هاي مختلف در نامه‌اي موضوع را برايمان مطرح كردند.

در نامه دانشگاه علم و صنعت ذكر شده است: «در بازديد از محل سايت پروژه مجتمع فرهنگي حضرت ولي‌عصرعج و همچنين پياده‌رو قسمت جنوبي تئاتر شهر و با عنايت به سوابق و مراحل پيشرفت پروژه ديوار حائل و نيز اسكلت و سقف سازه در قسمت شمالي طرح، به اتمام رسيده و هيچ‌گونه ناپايداري و ريزش و آسيب‌هاي ناشي از آن در قسمت شمالي پروژه و جنوبي تئاتر شهر وجود نداشته و پايداري كامل از سمت پروژه مسجد ولي‌عصر تامين شده‌است.» جالب است كه در ادامه اين نامه دانشگاه علم و صنعت ذكر كرده‌است: «چنانچه هرگونه آسيب احتمالي در فضاهاي جانبي تئاتر شهر وجود داشته باشد، بايستي علت را در ساير شرايط مربوط به اين فضاها جست‌وجو كرد كه قطعا مستقل از پروژه مسجد ولي‌عصر خواهد بود.»

جالب اين است كه من تمام اين اظهار نظرها را در جلسه شوراي شهر ارائه كردم و آنها هم به مسئولان تئاتر شهر دادند. چرا مسئولان تئاتر شهر به جاي اظهار نظر‌هاي غيركارشناسي، نامه‌ها و نظرهاي كارشناسي مراجع ذي‌صلاح را كه اتفاقا در جريان آن هستند، ارائه نمي‌كنند؟

* در واقع شما معتقديد كه مسجد حضرت ولي عصر هيچ خطري براي تئاتر شهر ندارد و مشكلات تئاتر شهر از ناحيه‌اي ديگر است؟

هر بنايي به‌خصوص اگر بنايي شاخص باشد يا به لحاظ كاركردي يا معماري قابل توجه باشد، بايد مورد بازنگري قرار گيرد. اين يك قانون رسمي است كه تمامي آثار تاريخي و معماري برجسته هر 25 سال يك‌بار بايد مورد بازنگري قرار گيرد. تمام بخش‌هاي سازه‌اي و تاسيساتي آن بايد مورد بازبيني قرار گيرد. اما سؤال اين است كه آيا تئاتر شهر با وجود گذشت سي و اندي سال از عمرش به لحاظ مهندسي مورد بازنگري قرار گرفته است؟
بودجه‌اي كه براي بازسازي تئاتر شهر صرف شده است براي انجام چه‌كاري بوده؟ چرا از روند بازسازي تئاتر شهر گزارشي منتشر نمي‌شود؟ تئاتر شهر مشكل اساسي در مسائل مختلف سازه‌اي و تاسيساتي دارد و بازسازي‌هايي كه انجام شده، جواب نداده‌است. براي اينكه اصولي نبوده و به سازه و تاسيسات نپرداخته‌اند. يك ساختمان معمولي را اگر شما رها كنيد، بعد از 30سال آن ساختمان به ويرانه‌اي تبديل مي‌شود.

چطور ممكن است كه 30 يا 40 سال از ساخته شدن يك بناي بزرگ و به‌يادماندني مانند تئاتر شهر بگذرد و هيچ نهادي به فكر بازنگري در تاسيسات و سازه آن نباشد. به صراحت مي‌گويم كه هيچ اتفاق ديگري غير از مسجد و فضاي فرهنگي در اين مكان رخ نخواهد داد. اگر كسي نمي‌خواهد در اين مكان مسجد بنا شود، به‌طور صريح بگويد. چرا با طرح مسائل حاشيه‌اي مردم را نگران مي‌كنند. ما به لحاظ فني و مهندسي تمام جوانب كار را بررسي كرديم و مي‌گوييم كه هيچ خطري تئاتر شهر را تهديد نمي‌كند. دليل ما هم كار كارشناسي دانشگاه علم و صنعت، يكي از نهادهاي معتبر علمي است نه استدلال‌هاي عوام‌فريبانه.

در طول سال‌هاي گذشته شركت توسعه فضاهاي فرهنگي با ساخت و‌ساز طرح‌هاي مختلف چهره‌اي مقبول از خود نشان داد. من هنگامي كه براي نخستين بار در اين مورد شنيدم تعجب كردم؛ چرا كه از نهادي كه سينما آزادي را بعد از 12 سال از خاكستر به بنايي زيبا بدل مي‌كند، يا سينما ملت را مي‌سازد يا طرح‌هاي بزرگي مانند باغ‌موزه هنر و دفاع مقدس را مي‌سازد، چنين بي‌احتياطي بعيد است.

همين سؤال را اتفاقا همه از ما مي‌پرسند. اينكه مجموعه مديريت شهري با اين فعاليت‌هاي مختلف چطور ممكن است كه حساسيتي در مورد تئاتر شهر نداشته باشد. با توجه به تاريخچه‌اي كه ما در اينجا داريم، اگر بگوييم كه دلمان بيش از هر كس ديگري براي تئاتر مي‌سوزد چندان بيرا‌ه نگفته‌ايم. اگر دوستان ما در اداره تئاتر شهر مشكل دارند، مي‌توانند روي كمك شهرداري حساب كنند. به تجربه ثابت شده‌است كه هيچ اقدام شهرداري بدون كار كارشناسي و تخصصي نبوده‌است. هيچ طرحي بدون مطالعه انجام نشده‌است. اگر برخي از مسئولان احساس مي‌كنند كه اين طرح آسيبي به مجموعه تئاتر شهر مي‌رساند، كارشناسان بي‌طرفي مي‌توان فراخواند تا به‌صورت علمي و دقيق بررسي و اعلام كنند.

ما آمادگي داريم كه به‌دور از مسائل عوام‌فريبانه موضوعات مطرح شده در مورد تئاتر شهر را به‌صورت كارشناسي بررسي كنيم. از طرفي به جاي فرافكني دوستان در تئاتر شهر، ما معتقديم كه تئاتر شهر بايد در سازه و تاسيسات مورد بازبيني قرار گيرد. اگر وزارت ارشاد مشكلات مختلفي دارد و در اين زمينه نمي‌تواند اقدامي كند، ما مي‌توانيم در اين امر وارد شويم و به آنان كمك كنيم. شهرداري اين توان را دارد كه علاوه بر توسعه فضاهاي فرهنگي، به فضاهاي فرهنگي موجود كه به بازسازي نياز دارند نيز خدمات بدهد. البته دكتر قاليباف در اين مورد تصميم‌گيرنده‌اند و با روحيه‌اي كه از ايشان مي‌شناسم، معتقدم كه ايشان نيز وسواس و دغدغه بسياري در اين مورد دارند.

ما اين آمادگي را داريم كه درصورت استمداد دوستان در نهاد‌هاي مختلف براي حفظ و نگهداري مجموعه‌هاي فرهنگي، شهرداري وارد عمل شود و به آنان كمك كند. ما در تعامل با ساير دستگاه‌ها بارها نشان داده‌ايم كه علاقه‌مند به همكاري هستيم و مشكلات را به نحو كامل رفع مي‌كنيم. شايد سينما آزادي نمونه كامل اين تعامل باشد؛ چرا كه شهرداري با حوزه هنري وارد يك تعامل مثبت شد و توانست تاثير آشكار بر روند فعاليت فضاهاي فرهنگي بگذارد. حتي حالا و پس از ساخت سينما آزادي، شهرداري تعامل خوبي با حوزه هنري در اداره اين مجموعه دارد.
شنبه 23 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 172]