زردي نوزادان را جدي بگيريد

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: زردي نوزادان را جدي بگيريد
؛رنگ زرد نوزادان مبتلا به «زردي» يا «يرقان» به دليل تجمع نوعي رنگ دانه در پوست آن هاست كه نام آن «بيلي روبين» است.

حدود ٦٠ درصد نوزاداني كه به موقع به دنيا مي آيند و ٨٠ درصد نوزاداني كه زودتر از موقع متولد مي شوند، طي هفته اول زندگي خود دچار اين مشكل مي شوند. ولي چرا نوزادان زرد مي شوند؟

دكتر سيد مصطفي خاتمي متخصص اطفال و فوق تخصص نوزادان در پاسخ به اين پرسش مي گويد: ابتدا بايد بدانيم كه رنگ دانه هاي زردي از كجا مي آيد.

بدن نوزادان مثل بدن همه ما پر از سلول هاي خوني است. در طول زندگي مرتب گلبول هاي قرمز خون پير مي شود و مي ميرد و گلبول هاي جديد جاي آن ها را مي گيرد.

وقتي گلبول هاي قرمز به هر دليلي از ميان برود، بر اثر تجزيه آن بيلي روبين به وجود مي آيد.

اين نوع رنگ دانه كه به آن بيلي روبين غير مستقيم هم مي گويند، به شدت براي مغز و سيستم عصبي انسان سمي است.

بنابراين كبد آن را مي گيرد و با ايجاد تغييراتي آن را به بيلي روبين مستقيم تبديل مي كند كه براي مغز سمي نيست و از طريق ادرار و مدفوع دفع مي شود.

افزايش هر دو نوع بيلي روبين در خون باعث ايجاد زردي مي شود، ولي معمولا زردي نوزاد ناشي از نوع اول يعني بيلي روبين غير مستقيم است.

وقتي ميزان بيلي روبين در بدن نوزاد بالا رود، نوزاد زرد مي شود.

زردي معمولا از صورت شروع مي شود و با افزايش سطح بيلي روبين در خون تا وسط شكم انتشار پيدا مي كند و اگر شديدتر باشد اندام ها و حتي كف دست و پا را هم فرا مي گيرد.

در اين هنگام براي پيش گيري از عوارض زردي بايد سطح بيلي روبين نوزاد را پايين بياوريم.

بالا رفتن بيلي روبين به شدت خطرناك است

اين فوق تخصص نوزادان در ادامه به يك مسئله خيلي مهم اشاره مي كند و مي گويد: تشخيص علت بالا رفتن بيلي روبين -كه گاه بسيار خطرناك است- از اهميت بسيار بالايي برخوردار است.

هر عاملي كه سبب افزايش توليد بيلي روبين شود يا از تبديل آن به نوع مستقيم جلوگيري كند، سبب افزايش بيلي روبين غير مستقيم مي شود و همان طور كه گفتيم به شدت براي سيستم عصبي سمي و خطرناك است.

براي مثال گاهي اوقات ناسازگاري خون مادر و جنين مي تواند سبب از ميان رفتن گلبول هاي قرمز خون نوزاد شود كه در نتيجه توليد بيلي روبين غير مستقيم افزايش مي يابد.

همچنين عفونت ها و برخي بيماري هايي كه سبب اختلال كار كبد مي شود، به افزايش ميزان بيلي روبين غير مستقيم مي انجامد.

در مقابل هر عاملي كه مانع خروج بيلي روبين از طريق صفرا شود نيز سبب افزايش بيلي روبين مستقيم مي شود.

علت زردي، يك بيماري خطرناك نيست

وي تاكيد مي كند: البته علت ايجاد زردي همواره يك بيماري خطرناك نيست، در واقع در بسياري اوقات، بدون وجود هر گونه بيماري خاصي، نوزاد زرد مي شود كه طي چند روز هم بر طرف مي شود.

در اين مواقع فقط بايد مراقب باشيم كه ميزان بيلي روبين نوزاد از حد مشخصي بالاتر نرود، در غير اين صورت ممكن است صدمات جبران ناپذيري به مغز او وارد آيد.

علل ايجاد زردي در نوزادان

دكتر خاتمي به علل وجود زردي در نوزادان اشاره مي كند و مي گويد: از اين دسته علل مي توان به زردي فيزيولوژيك نوزادي و نيز زردي ناشي از مصرف شير مادر اشاره كرد.

در نوزادان، تعداد گلبول هاي قرمز به نسبت بيشتر از بزرگسالان است و در ضمن عمر گلبول ها هم كمتر است، بنابراين در اوايل تولد مرتب گلبول هاي قرمز بيشتري از ميان مي رود تا گلبول هاي جديد جاي آن ها را بگيرد، در نتيجه خيلي از نوزادان به دليل تجمع بيلي روبين (كه به دنبال از ميان رفتن گلبول هاي قرمز ايجاد مي شود) زرد مي شوند كه به آن زردي فيزيولوژيك مي گويند.

در اين نوزادان ميزان بيلي روبين در روز سوم تولد به بيشترين مقدار خود مي رسد و سپس به تدريج كم مي شود و در فاصله روزهاي پنجم تا هفتم به مقدار طبيعي خود باز مي گردد.

زردي ناشي از مصرف شيرمادر

اين عضو هيئت علمي دانشگاه همچنين اضافه مي كند: زردي ناشي از مصرف شيرمادر هم ٢ نوع است.

در نوع اول كه معمولا پيش از هفته اول تولد رخ مي دهد، علت زردشدن نوزاد اين است كه يا خوب شير نمي خورد و يا اين كه آب قند زيادي به او داده شده است.

در اين موارد با افزايش دفعات شيردهي در روز و نيز منع مصرف آب قند، نوزاد بهبود مي يابد. ولي در نوع دوم كه معمولا پس از هفته اول اتفاق مي افتد، احتمالا علت زردي وجود بعضي مواد در شير مادر است كه بدن كودك به آن عادت نكرده است.

در اين موارد يك تا ٢ روز شيرمادر قطع مي شود و نوزاد از شيرخشك استفاده مي كند و پس از آن دوباره مادر مي تواند نوزاد خود را شير دهد بدون اين كه خطري متوجه او باشد.

وي ادامه مي دهد: زردي فيزيولوژيك و زردي شيرمادر هيچ يك به درمان نياز ندارد و خود به خود خوب مي شود، ولي بايد مراقب باشيم كه ميزان بيلي روبين آن قدر بالا نرود كه روي مغز نوزاد اثر بگذارد.

البته نكته مهم تشخيص صحيح بيماري است و اين كه مطمئن شويم نوزاد دچار زردي فيزيولوژيك و يا زردي ناشي از مصرف شيرمادر شده است. خوب است اين را هم بدانيم كه در اين ٢ مورد هيچ گاه نوزاد در روز اول تولد زرد نمي شود.

بيلي روبين بالارفته بايد به سرعت كاهش يابد

دكتر خاتمي در ادامه مي افزايد: در صورتي كه بيلي روبين نوزاد به هر دليلي چه به دليل وجود بيماري و چه بدون وجود بيماري، از حد مشخصي بالاتر رفت، بايد سريع نسبت به پايين آوردن آن اقدام شود.

پزشك با انجام آزمايش هاي متوالي خون، سطح بيلي روبين نوزاد را اندازه مي گيرد و در صورت نياز اقدامات لازم را شروع مي كند.

استفاده از فتوتراپي يك روش مناسب و نسبتا بي خطر براي كاهش بيلي روبين غيرمستقيم است. در اين روش نوزاد را در دستگاهي زير يك نور مخصوص مي خوابانند. اين نور با اثر بر بيلي روبين غيرمستقيم سبب مي شود كه خاصيت سمي آن از ميان برود.

در صورتي كه زردي خيلي شديد باشد، بايد خون نوزاد عوض شود تا از ايجاد اختلال در مغز نوزاد جلوگيري شود. البته اين دو روش بيشتر در موارد افزايش بيلي روبين غيرمستقيم كاربرد دارد.

در موارد افزايش بيلي روبين مستقيم و نيز در مواردي كه بيماري خاصي سبب افزايش بيلي روبين غيرمستقيم شده است، بايد بيماري اوليه را نيز درمان كرد.
چهارشنبه 20 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 343]