راه‌ها پيموده‌ام تا كوي تو

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: راه‌ها پيموده‌ام تا كوي تو
از عرفه تا عرفات
عرفات، نام منطقه وسيعى است ‏با مساحت‏ حدود 18 كيلومتر مربع در شرق مكه معظمه، اندكى متمايل به جنوب كه در ميان راه طائف و مكه قرار گرفته است. زائران بيت‏الله الحرام در روز عرفه (نهم ذى حجه) از ظهر تا غروب در اين منطقه حضور دارند. در نقلى آمده است كه آدم و حوا (ع) پس از هبوط از بهشت و آمدن به كره خاكى، در اين سرزمين همديگر را يافتند و به همين دليل، اين منطقه «عرفات‏» و اين روز «عرفه‏» نام گرفته است. (1)

عرفه، از عيدهاى بزرگ است؛ هر چند عيد ناميده نشده است و روزى است كه حق تعالى بندگان خويش را به عبادت و طاعت ‏خود دعوت كرده، سفره جود و احسان خود را براى آنها گسترده است. شيطان در اين روز، از همه اوقات خوارتر و حقيرتر و خشمناكتر است.

روايت ‏شده كه حضرت زين‏العابدين عليه السلام در روز عرفه صداى فقيرى را شنيد كه از مردم كمك مى‏خواست. حضرت فرمود: واى بر تو! آيا دست نياز به سوى غير خدا دراز مى‏كنى؛ در حالى كه اميد مى‏رود در اين روز بچه‏هايى كه در شكم مادر هستند، مورد فضل و لطف الهى قرار گيرند و سعادت‏مند گردند؟ (2)

در روايتى از حضرت صادق عليه السلام آمده است: «كسى كه در ماه رمضان آمرزيده نگردد تا رمضان آينده آمرزيده نمى‏گردد؛ مگر اين كه روز عرفه را درك كند.» (3)
بهترين عمل در روز عرفه دعا است و در ميان روزهاى سال، اين روز براى دعا امتياز ويژه‏اى دارد.

روز عرفه داراى دعاهاى فراوانى است؛ ولى در اين ميان، دعاى عرفه امام حسين عليه السلام داراى جايگاه ممتاز و ويژه است و در واقع، ناب‏ترين و عميق‏ترين معارف الهى و توحيدى در اين دعا، بر زبان سالار شهيدان جارى گشته است.

عصر روز عرفه امام حسين عليه السلام با گروهى از خاندان و فرزندان و شيعيان، با نهايت ‏خاكسارى و خشوع از خيمه بيرون آمدند و در جانب چپ كوه ايستادند. امام چهره مبارك خود را به سوى كعبه گردانيد مانند مسكين نيازمندى كه غذا مى‏طلبد، دست‏ها را برابر صورت خود گرفت و دعايش را چنين آغاز كرد:

«الحمدلله الذى ليس لقضائه دافع ولا لعطائه مانع و لا كصنعه صانع و هو الجواد الواسع؛ سپاس خداوندى را سزاست كه چيزى قضايش را دور نمى‏سازد و از عطا و بخشش او جلوگيرى نمى‏كند و هيچ آفريننده‏اى آفرينش او را ندارد و او سخاوت‏مندى بى‏انتهاست.»

حضرت سپس به بيان گوشه‏اى از نعمت‏هاى بى‎پايان خداوند كه انسان را در تمام مراحل رشد و تكامل در برگرفته، مى‏پردازد و مهربانى مادران و دايه‏ها و مواظبت و پرستارى و دل‏سوزى آنان را از الطاف و عنايت‏هاى خداوند مى‏شمرد؛ سپس به لزوم شكر نعمت‏هاى الهى اشاره مى‏كند و خود را از اداى يك شكر نيز عاجز و ناتوان مى‏بيند. هر فرازى از اين دعا، دريچه‏اى از نور و توحيد و عشق و محبت‏ به خداوند را به سوى دل انسان مى‏گشايد و عبارات دعا و محتواى آن، نشان مى‏دهد كه امام حسين عليه السلام در حال اين دعا يك سره از خود و عالم غافل گشته، تمام جهان را به يك سو نهاده، با همه وجود حضور خداوند و احاطه و اشراف او به همه ذرات هستى و نفوذ علم و قدرت و حيات او را بر تك تك ذرات و موجودات عالم مشاهده مى‏نمايد و آن چه را كه ديده، بر زبان آورده است. امام حسين عليه السلام مى‏خواهد با اين نيايش، انسان و خدا را بشناساند و نزديكى آن را به هم بنمايد. او با اين نيايش، منطقى‏ترين و واقعى‏ترين رابطه انسان با خداوند بى چون را توضيح مى‏دهد.

دعاى عرفه سيدالشهداء عليه السلام سراسر نور و عرفان پروردگار است و آميزه‏اى از شور و عشق و محبت و معرفت ‏به ذات پاك خداوند است. در فرازهاى اين دعا، امام حسين عليه السلام با خداوند چنين عاشقانه زمزمه مى‏كند:

خداوندا! اجازه فرما تا دمى چند در برابرت به زانو در افتم و قطراتى از اقيانوس جان، نثار بارگاهت نمايم. خيال دورى راه تا درگاه جمالت ‏خسته و فرسوده‏ام كرده است:

از گل آدم شنيدم بوى تو راه‏ها پيموده‏ام تا كوى تو

خدايا! موجوداتى كه در هستى خود نيازمند تو هستند، چگونه مى‏توانند راهنماى من به سوى تو باشند؟

پروردگارا! آيا حقيقتى غير از تو آن روشنايى را دارد كه بتواند تو را بر من آشكار سازد؟ كى از نظر غايب و پنهان بوده‏اى كه نيازمند راهنمايى به سوى خود باشى و چه وقت از من دور بوده‏اى تا نمودهاى جهان مرا به تو برساند؟

همه عالم به نور توست پيدا كجا گردى تو از عالم هويدا؟

خدايا! روشنايى جمال و جلالت در جهان هستى آشكارتر از هر چيز است و وجود تو خفا و پوشيدگى ندارد تا چراغى سر راه بگيرم و بارگاه ربوبى تو را جست و جو نمايم و يا دليلى را راهنماى خود به سوى تو قرار دهم؛ چون فروزنده چراغ تو و سازنده دليل و راهنما، تويى.

خداى من! چشمى كه تو را بر خود نگهبان و مراقب نبيند، كور و فرو بسته باد و بنده‏اى كه از متاع محبت تو بى‎بهره باشد، سرمايه باخته و ورشكسته باد.

ديده‏اى كان چهره روشن نبيند كور باد خاطرى كز توست ‏خالى، تيره و بى نور باد

امام حسين عليه السلام با اين دعا روحى تازه به كالبد عرفات دميد و اين نغمه خوش آسمانى و آواى دل‏انگيز ملكوتى را تا ابد در سينه سيناى عرفات به يادگار گذاشت.
از صداى سخن عشق نديدم خوش‏تر يادگارى كه در اين گنبد دوار بماند

صحراى عرفات كالبد و جسم امام حسين عليه السلام روح آن است و به همين دليل حق تعالى، در روز عرفه پيش از آن كه به اهل موقف عرفات نظر لطف كند، به زائران قبر پاك حسين عليه السلام (4) نظر رحمت مى‏افكند. (5)

----------------------------------
پى‎نوشت‎ها:
1- رسول جعفريان، آثار اسلامى مكه و مدينه، نشر مشعر
2- مفاتيح الجنان، اعمال روز عرفه
3- همان، فضيلت ماه مبارك رمضان
4- مفاتيح الجنان، زيارت امام حسين عليه السلام در روز عرفه
5- در اين مقاله از كتاب نيايش حسين عليه السلام تاليف علامه فقيد محمدتقى جعفرى، استفاده فراوان شده است.

منبع: سايت تبيان به نقل از مجله پرسمان، ش 17 ، كاظم مصطفايى
دوشنبه 18 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 83]