نفت ۱۰۰ دلارى؛بهره ورى ۲ درصدى

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: نفت ۱۰۰ دلارى؛بهره ورى ۲ درصدى
رئيس جمهور چندى پيش براى نخستين بار در نمايشگاه مطبوعات در پاسخ به سوالى مبنى بر كاهش قيمت جهانى نفت و تاثير آن بر ايران،گفت:«با نفت ۸ و ۵ دلارى هم مى توانيم كشورمان را اداره كنيم.»اين اظهار نظر محمود احمدى نژاد سبب شد تا باب جديدى باز شود و راهكارهاى اداره كشور بدون نفت بررسى شود.اما سوال اينجاست كه،كشورى كه ۸۰ درصد اقتصادش وابسته به دولت است،بهره ورى آن بيش از ۲درصد نيست،و بيش از نيمى از صادرات غير نفتى آن،تماما«نفتى» است چگونه مى توان آن را با نفت ۵ دلارى هم اداره كرد؟ محمود احمدى نژاد معتقد است: كاهش قيمت نفت بيشتر بر اقتصاد جهانى اثر مى گذارد؛ چرا كه اقتصاد سرمايه دارى به پايان راه خود رسيده و اين هم يكى از نشانه هاى آن است. وى مى گويد: برخلاف برخى ها كه تصور مى كنند ايران هم مثل غرب از نوسانات قيمت نفت آسيب خواهد ديد، نوسانات قيمت نفت در ايران تاثيرى ندارد، به خصوص با اجراى طرح تحول اقتصادى بخش اصلى ارتباط ما با نوسانات قيمت نفت قطع مى شود. اما آيا واقعا مى توانيم در شرايط فعلى با نفت ارزان كشور را اداره كنيم؟ البته به نظر مى رسد اين حرف صحيح باشد و بتوان با نفت ۵ دلارى كشور را اداره كرد اما پيش فرض ها ولوازمى براى اداره كشور با نفت بسيار ارزان لازم است كه از جمله آن مى توان به موارد ذيل اشاره نمود. ۱- دارابودن ذخيره ارزى مناسب ۲- ايجاد اشتغال و تقويت صنايع در زمان گران بودن نفت ۳- عدم ارائه وام هاى بدون نظارت ۵- به حداقل رساندن هزينه هاى بخش دولتى و تقويت بخش خصوصى ۶- تقويت بورس جهت جمع آورى همه نقدينگى سرگردان در جامعه به منظور مقابله با تورم ۷- مردم را با واردات بى رويه براى كنترل نقدينگى به استفاده از كالاهاى خارجى ترغيب نمى كرديم لذا با اين موارد و تفاسير بعيد است كه بتوان كشور را با نفت ۵ دلارى اداره نمود چرا كه بسيارى از لوازم فوق در حال حاضر موجود نيست.با نگاهى به وضعيت بهره ورى كشور مى توان مشاهده كرد كه در حال حاضر اداره كشور بدون نفت امكانپذير نيست. سرعت رشد صنايع به ويژه صنعت خودرو و توسعه آن در دهه هاى اخير حاكى از آن است كه كشورمان درحال گذر از يك اقتصاد نيمه صنعتى به يك اقتصاد صنعتى است. توجه به توليد و بهره ور بودن آن مى تواند ضمن سرعت بخشيدن به رشد و توسعه صنعتى آن را در مسيرى صحيح و اصولى هدايت كند. از اين رو به آشنايى شركتها با مفاهيم بهره ورى و راهكارهاى افزايش آن تاكيد مى شود. بنابراين، مى توان گفت درجه توسعه يافتگى صنايع به ميزان قابل توجهى به بهره گيرى مطلوب و بهينه از منابع و امكانات توليد بستگى دارد. از اين رو بهره ورى و افزايش مستمر آن در شركتها از جايگاه ويژه اى برخوردار است. به اين ترتيب مشخص مى شود كه براى رشد و توسعه صنايع مى بايست به بهره ورى و افزايش مستمرآن در شركتها توجه و اهميت بيشترى داده شود. بررسى شركتها نشان مى دهد كه توجه به بهره ورى در شركتهاى مختلف به شكلهاى متفاوتى صورت گرفته و مى گيرد. البته باتوجه به شرايط شركتها و سياستهاى مديريتى طبيعى است كه به راههاى مختلف و متناسب با وضعيت موجود مى بايست اقدام كرد. قبل از پرداختن به رويكردهاى افزايش بهره ورى و انـــدازه گيرى شاخصهاى آن، على رغم اينكه امروزه كمتر كسى است كه واژه بهره ورى را نشنيده و درباره آن نوشته هايى چند نخوانده باشد، بهتر است ابتدا به تعريف آن از ديدگاههاى مختلف پـــرداخته سپس به اندازه گيرى شاخصهاى بهره ورى و رويكردهاى افزايش آن بپردازيم. بهره ورى [PRODUCTIVITY] در لغت به معنى قــدرت توليد و بارور بودن و مولد بودن به كاررفته و در ادبيات فارسى به بهره ورى، با فايده بودن و سود برندگى معنى شده است. دررابطه با تعريف كاربردى بهره ورى نيز تعاريف مختلفى ارائه شده كه برخى از آنها به قرار زير است. استيگل در تعريف بهره ورى مى گويد: نسبت ميان بازده و مرتبط به عمليات توليدى مشخص و معين است. نلسون ماندلا بهره ورى را چنين تعريف كرده است: بهره ورى به مفهوم نسبت بازده توليد به واحد منابع مصرف شده است كه با يك نسبت مشابه دوره پايه مقايسه شده وبه كار مى رود. بنابراين، اگر ما در هر موردى نسبت خروجى به ورودى را محاسبه كنيم، درواقع ميزان بهره ورى را براى آن موضوع به دست آورده ايم كه جهت بررسى آن مى توانيم به شاخصهاى مهمى كه در اين زمينه در سطح جهانى از سوى شركتهاى مهم و پيشرفته به كار رفته است اتكا كنيم. البته بهتر است به جاى برگزيدن بهترين شاخص يك الگو (BENCHMARK) برگزينيم و جهت دستيابى به آن حركت كنيم. در اينجا بد نيست به تعريفى در اين زمينه كه از سوى سازمان بين المللى كار (ILO) به كار رفته است بپردازيم: بهره ورى عبارت از رابطه بين ستــاده حاصل از يك سيستم توليدى با داده هاى به كاررفته مانند زمين، سرمايه، نيروى كار و غيره به منظور توليد آن ستاده است. گــــرچه تعاريف عمومى زيادى براى بهره ورى وجود دارد ولى به منظور قابليت اجرايى كردن آن، تعريف بهره ورى مى بايست هماهنگ و سازگار با نيازهاى ويژه و معين سازمان باشد تا بتواند محيطى بهره ور جو با كاركنانى مشوق براى اجراى بهره ورى ايجاد كند و اگر مكانيسمى مناسب براى مشاركت كليه كاركنــــان تدوين و به كار گرفته شود مى توان گفت قدمهــــاى موثرى در ايجاد بهره ورى برداشته شده است. ولى تداوم و افزايش مستمر آن، مستلزم مواردى چند نظير تسهيم منافع حاصل از بهره ورى بين كاركنان، اصلاح ساختار سازمانى و ايجاد يك ساختار سازمانى منــــاسب براى بالفعل درآوردن برنامه هاى افزايش بهره ورى، توسعه و بهسازى نيروى انسانى متناسب با ساختار سازمــانى ايجاد شده و توسعه و نوسازى فناورى هاى موجود است. تجربه نشان داده است كه سازمانهاى گوناگون به منظور افزايش بهره ورى خود، روشهاى متفاوتى را به كار گرفته اند. بنابراين، به كارگيرى الگوى خاصى از روشهاى بهره ورى بدون درنظر گرفتن شرايط حاكم، شايد مفيد فايده واقع نيفتد. از اين رو، ضرورى است ابتدا شناخت كاملى از وضعيت موجود شركت به دست آورده سپس شروع به بررسى راههاى افزايش بهره ورى كرد. البته بايد گفت اگر چه هركشورى بايد متناسب با سنن ملى، فرهنگ و آداب و رسوم خود به بهبود بهره ورى بپردازد، به همين جهت بهره ورى اكنون ديگر فقط يك مسأله ملى و داخلى نيست بلكه يك موضوع جهانى است و در جهان امروز سازمانهايى به حيات خود ادامه خواهند داد كه بهره ورتر توليد مى كنند. بهره ورى كه يكى از مفاهيم اقتصاد است اينگونه تعريف مى شود: «مقدار كالا و يا خدمات توليد شده در مقايسه با هر واحد از انرژى و يا كار هزينه شده بدون كاهش كيفيت». به ديگر سخن بهره ورى عبارتست از بدست آوردن حداكثر سود ممكن با بهره گيرى و استفاده بهينه از نيروى كار، توان، استعداد ومهارت نيروى انسانى، زمين، ماشين، پول، تجهيزات، زمان، مكان وبه منظور ارتقاى رفاه جامعه.اگربا ريز بينى وضعيت اقتصادى كشور را بنگريم،شاخص هاى اقتصادى ايران اينهاست:تورم رسمى ۲۵ درصدى؛تورم غير رسمى ۴۰درصدى،نقدينگى ۱۶۲ هزار ميليارد تومانى۴، ميليون جوان بيكار،بهره ورى كمتر از ۲ درصد،ورود فقط ۵ ميليون گردشگرخارجى به ايران در مقايسه با كشور هاى منطقه.اينها شاخص هاى اقتصادى ايران است.حال،به راستى آيا مى توان اقتصاد ايران را با نفت ۵ دلارى اداره كرد؟!
شنبه 16 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 81]