گزارش نشست «ادبيات و زبان‌شناسي» گردهمايي مكتب شيراز

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: گزارش نشست «ادبيات و زبان‌شناسي» گردهمايي مكتب شيراز
خبرگزاري دانشجويان ايران - فارسنخستين همايش «ادبيات و زبان‌شناسي» گردهمايي مكتب شيراز عصر چهارشنبه (سيزدهم آذرماه) با حضور انديشمندان و استادان ادب فارسي برگزار شد. به گزارش گروه دريافت خبر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اولين نشست همايش «ادبيات و زبان‌شناسي»، بهروز ثروتيان، سيدجعفر حميدي، مريم حسيني، پروين‌دخت مشهور و مهيار علوي مقدم، با ارائه‌ي مقالات خود حضور داشتند. بهروز ثروتيان - محقق و نگارنده‌ي بيش از 50 عنوان كتاب در حوزه ادب فارسي از جمله شرح‌هايي بر غزليات حافظ و شعرهاي نظامي - ‌با ارائه مقاله «حجت‌الاسلام نير تبريزي؛ نخلبند غزل سعدي و حافظ در آينه غزل شاعران آذربايجان» به تأثيرپذيري حجت‌الاسلام نير تبريزي از سعدي و حافظ پرداخت و گفت: «نير تبريزي در انواع قالب‌هاي شعري طبع‌آزمايي كرده است. او در غزل‌سرايي اگرچه گاهي به استقبال خواجه حافظ شيرازي رفته است، نخلبندي غزل سعدي را نيز پيش روي داشته و با هنرمندي با استفاده از اوزان ‌غزليات سعدي به خلق شكل‌هاي خيالي تازه توفيق يافته و در ابداع مضامين نو به جايگاهي رسيده كه خوانندگان غزليات وي اعتراف كرده‌اند كه اگر از مقوله سبقت و ابداع و كشف نخستين سعدي چشم‌پوشي كنيم، تشخيص برتري ميان اين دو استاد مسلم غزل عاشقانه، خالي از دشواري نيست.» ثروتيان با اشاره به تأثيرگذاري سعدي و حافظ شيرازي بر شاعران قرن‌هاي بعد از خود گفت: «براي بيان تأثيرگذاري اين دو شاعر عالي‌قدر، سروده نزديك به 18 نفر از هنرمندان و شاعران آذربايجان از ديدگاه تحصيل در مكتب شيراز و پيروي از سبك سخن دو استاد (حافظ و سعدي) را بررسي كرده‌ايم تا مقام واقعي اين بزرگان در طول قرون متمادي شناخته شود.» مريم حسيني - دانشيار دانشگاه الزهرا (س) - نيز در مقاله‌اي با عنوان «سمبوليسم رنگ در كشف الاسرار روزبهان بقلي شيرازي» به استفاده اين عارف از رنگ‌ها به شيوه‌اي نمادين در نوشته‌هايش پرداخت و گفت: «با مطالعه رنگ‌ها در نگاشته‌هاي روزبهان بقلي به جهان‌بيني‌هاي پنهان و ضمير ناخودآگاه اين عارف پي مي‌بريم. نمادگرايي رنگ، هم ارزشي مذهبي و عرفاني دارد و هم نمايشي از چگونگي و تصوير هستي است. در عرفان ايراني، شايد هيچ عارفي به اندازه روزبهان بقلي، از سمبول رنگ براي بيان تصورات خود استفاده نكرده باشد. او در كتاب «كشف الاسرار» كه به نوعي زندگي‌نامه خودنوشت و نگاشته رؤياهايش است، از عنصر رنگ سود مي‌جويد و انواع رنگ‌ها در رؤياهاي او پيدا مي‌شوند. در دنياي روزبهان، تاريكي راه ندارد و رنگ طلايي در همه نوشته‌هاي او مشاهده مي‌شود؛ اما بيش‌ترين رنگ استفاده‌شده در اين كتاب، دو رنگ سرخ و سفيد است. اين‌چنين است كه روزبهان همواره خداوند و پيامبرش را به شكوه و رنگ گل سرخ مي‌بينيد و آن را تقدس مي‌كند. تجلي خداوند به صورت نور و ديدن عوالم غيبي ملكوت و جبروت، به صورت دنيايي نوراني با رنگ سفيد و زرد و طلايي نمودار مي‌شود. رؤياهاي رنگي، بيان پرمعنايي از ناخودآگاه هستند و بررسي رنگ‌ها در آثار روزبهان بقلي شيرازي ما را به دنياي پنهان اين عارف رهنمون مي‌كند.» همچنين «نوآوري در ادبيات فارسي» عنوان مقاله‌اي از سيدجعفر حميدي - استاد دانشگاه شهيد بهشتي تهران و مؤلف 31 عنوان كتاب در حوزه ادبيات فارسي - بود. حميدي در اين مقاله با اشاره به اين‌كه ادبيات خاستگاه و پرورشگاه زيبايي و نوآوري بوده است، به نوآوران ادب فارسي در قرن‌هاي 7 ، 8 و 9 هجري قمري پرداخت و گفت: «نوآوري مسأله‌اي است كه هنر و ادب ما پيوسته به دنبال آن بوده است، به دنبال رسيدن به حقيقت تازه و تكاملي نو. قرن هفتم، قرن سعدي است. او نوآورترين و بي‌باك‌ترين شاعر عصر خود و اعصار بعد از خود است. «گلستان» سعدي نوبنيادترين و «بوستان» و نوانديش‌ترين كتاب عصر خود است. هم‌عصر او مولاناي بزرگ و عطار نيشابوري هم هستند.» وي در ادامه افزود: «در قرن هشتم، حافظ شيرازي نيز كه پيرو سعدي بوده، بسيار بي‌باك شعر مي‌سروده است و قرن نهم، شاعراني چون جامي ‌را در خود دارد و بابا فغاني و هم‌عصرانش. با اين توصيف، قرن هشتم را واسطه العقد قرار داده و قرن 7 و 9 هجري قمري، در طرفين واسطه جاي داده شده‌اند كه اين قرون، قرون نوآوري در ادبيات فارسي بوده است.» پانل اول نشست «ادبيات و زبان‌شناسي» با حضور ملااحد از تاجيكستان، پروين‌دخت مشهور و نجم‌الدين جباري برپا شده بود. در پانل دوم اين نشست، پروفسور جمشيد گوناشويلي از گرجستان، كاظم كهدويي و مهوش واحددوست حضور داشتند. اين پانل با سخنراني مهيار علوي‌مقدم آغاز شد. علوي‌مقدم - عضو هيأت‌علمي‌دانشگاه سبزوار - با مقاله «نگاهي انتقادي به بلاغت زيبايي‌شناختي شعر حافظ و پيوند آن با كشف چندگانگي معنايي» به بحث هرمنوتيك در شعرهاي حافظ پرداخت و گفت: «آگاهي از بلاغت زيبايي‌شناختي و رندانه حافظ، گامي ارزشمند در تأويل شعر اوست. در تحليل‌هاي هرمنوتيكي شعر حافظ بايد غزل‌هاي تأويل‌پذير را بشناسيم. روي آوردن به شرح تأويلي، تنها شيوه درست در فهم و دريافت شعر حافظ است، بويژه كه تأويل شعر حافظ ، دريافت‌ها و استنباط‌هاي جديدي از رويكرد هرمنوتيك به دست مي‌دهد.» اين مقاله با استفاده از مباني هرمنو تيكي فهم و تأويل شعر حافظ، به نقد و تحليل شرح‌هاي تأويل‌گرا پرداخته و با كشف چندگانگي معنايي در شعرهاي حافظ به شناختي تازه از بلاغت زيبايي‌شناسي و رندانه شاعران اشاره داشت. پروين‌دخت مشهور - عضو هيأت‌علمي ‌دانشگاه آزاد اسلامي نيشابور - نيز به ارائه مقاله خود با عنوان «نقد تأثيرپذيري مجد خوافي از گلستان سعدي» پرداخت. مشهور در اين مقاله به نقد اثرپذيري كتاب «روضه خلد» نوشته مولانا مجد خوافي كه در معارضه با «گلستان» سعدي نگاشته شده است، پرداخت و گفت: «گلستان سعدي از نادره آثاري است كه مقبوليتي فرامرزي و فرازماني يافته و الهام‌بخش بسياري اديبان و شاعران واقع شده است. «روضه خلد» مولانا مجد خوافي‌ يكي از پرتوفيق‌ترين آثاري است كه در معارضه با «گلستان» تصنيف شده است. از آن‌جا كه پرداختن به وجوه افتراق و اشتراك اين دو اثر، كاري است گسترده؛ اما پس از كند و كاو و بررسي تطبيقي در باب‌هاي نخستين «گلستان» و «روضه خلد» كه به ترتيب در بخش‌هاي «در سيرت پادشاهان» و «در صفات حكام» آمده است، همانندي و ناهمانندي‌هاي ذهن و زبان سعدي و مجد خوافي را مورد بحث قرار داده‌ايم.» مشهور سپس ضمن بررسي تطبيقي ادبيات شعرهاي اين دو شاعر، به شرح اشتراكات و افتراقات نگاه و بيان آن‌ها پرداخت.انتهاي پيام
جمعه 15 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 207]