آثار منسوب به امام رضا(ع) بررسي شد

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: آثار منسوب به امام رضا(ع) بررسي شد
گروه انديشه: «رمضان‌علي ايزانلو» در تحقيقي به بررسي آثار منسوب به امام رضا(ع) پرداخته كه اين پژوهش در ماهنامه علمي ـ تخصصي اطلاعات حكمت و معرفت منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، در مكتب تشيع علاوه بر قرآن، احاديث و سخنان پيامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) ملاك و ميزان صحت و سقم گزاره‌هاي ديني به شمار مي‌رود، متكلمان براي تبيين آموزه‌هاي كلامي و فقها براي استنباط احكام شرعي از احاديث و آثار مكتوب ائمه(ع) بهره مي‌جويند.

از اين رو مؤلف در اين مقاله به بررسي آثار منسوب به امام رضا(ع) مي‌پردازد و به نظرات مختلف در تأييد اين انتساب يا رد آن اشاره مي‌كند. به اعتقاد نويسنده، در فهرست‌ها و كتاب‌شناسي‌ها آثاري را به امام رضا(ع) نسبت داده‌اند و از ميان اين آثار چهار كتاب طب‌الرضا، فقه‌الرضا، صحيفةالرضا و محض‌الاسلام بيش از كتاب‌هاي ديگر مورد توجه و اهتمام بوده است.

نويسنده درباره كتاب «محض‌الاسلام» مي‌نويسد: اين كتاب رساله‌اي مختصر در اصول دين و احكام فقهي است كه گفته شده، امام رضا(ع) آن را به درخواست مأمون نوشت. مأمون فضل‌بن سهل را نزد امام(ع) فرستاد و امام(ع) نيز رساله‌اي را بر فضل املا كرد.

به زعم نگارنده، بررسي رجال سند و تعبيرات ناموزون و ساختار ناهماهنگ متن و همچنين برخي از احكام فقهي اين كتاب با فقه شيعه هم‌خواني ندارد، مانند وجوب قنوت در نمازهاي پنج‌گانه و وجوب صلوات بر پيامبر(ص) در همه جا و نسبت دادن گناه صغيره به پيامبران، همه اين‌ها انتساب اين رساله به حضرت رضا(ع) را رد مي‌كند.

به زعم نويسنده آن‌چه به نظر درست مي‌آيد، اين است كه اين رساله مجموعه فتاواي يكي از علماست و مشتمل بر آراي او در مسائل اعتقادي و فقهي است.

وي در مورد كتاب «صحيفةالرضا» نيز مي‌نويسد: اين كتاب رساله‌اي شامل 216 حديث است كه امام رضا(ع) از پيامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) روايت كرده است و شامل موضوعاتي چون توحيد، علم، عبادت و احكام، تفسير، فضايل پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع)، اخلاق و آداب خوردني‌ها و نوشيدني‌ها و طب است. از اين رساله به عنوان مسندالرضا نيز ياد شده است.

در اين جستار آمده است، سلسله سند صحيفةالرضا به احمدبن عامربن سليماني طائي از راويان امام رضا(ع) مي‌رسد كه او اين احاديث را در سال 194 قمري از امام رضا(ع) شنيده بود. ابن بابويه بخش عمده احاديث اين رساله را به سند خود نقل كرده است.

به زعم نويسنده، اگرچه برخي اين رساله را از تأليفات امام رضا(ع) مي‌دانند. اما محمدجواد فضل‌الله در اين‌باره مي‌گويد اين رساله روايتي است كه انتساب آن به امام رضا(ع) قطعي نيست و براي اثبات احكام شرعي نمي‌توان به آن استناد كرد. چا‌پ‌هاي مختلفي از اين رساله وجود دارد. جديدترين چاپ با كوشش محمدباقر موحد ابطحي در سال 1408 قمري در قم منتشر شده است.

اين مقاله در آخرين شماره ماهنامه علمي ـ تخصصي اطلاعات حكمت و معرفت با موضوع «حكمت رضوي» منتشر شده است.
چهارشنبه 13 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 144]