سندرم شارکوت مارى توث

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: سندرم شارکوت مارى توث ( Charcot–Marie–Tooth disease )
بیماری شارکوت ماری توث(CMT) از نظر بالینی و ژنتیکی طیف وسیعی از اختلالات پیشرونده اعصاب محیطی بوده که سبب مرگ آکسونی و بی عصبی عضله شده و در نهایت موجب آسیب عصبی می.شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، نوروپاتی ارثی شارکوت ماری توث (CMT) که تحت نام نوروپاتی حسی حرکتی ارثی Hereditary Motor and Sensory Neuropathy HMSN , بیماری وراثتی اعصاب حسی و حرکتی Hereditary Sensorimotor Neuropathy HSMN) و همچنین آتروفی عضلانی ساق پایی Peroneal Muscular Atrophy شناخته می.شود بیماری بسیار هتروژن است که اعصاب محیطی را درگیر می.کند.
نام شارکوت ماری توث از نام سه متخصص اعصاب گرفته شده که برای اولین بار در قرن نوزدهم این بیماری را توصیف کردند.
در این بیماری سیستم عصبی حسی و حرکتی با اختلال مواجه می.شود که ناشی از به هم خوردن تدریجی ساختار و عملکرد اعصاب محیطی (نوروپاتی) است. این اختلال به صورت متقارن در اندام.ها به ویژه پاها و در مراحل پیشرفته دست.ها بروز می.کند.
شارکوت ماری توث با میزان شیوعی در حدود ۱ در هر ۳۳ هزار نفر شایع ترین نورپاتی.ارثی است. نشانه های بیماری معمولاً در اولین تا سومین دهه زندگی فرد به صورت ضعف و آتروفی عضلانی آشکار می.شود.
در بعضی منابع بیماری را بدون درد توصیف کرده.اند. اما این نوروپاتی می.تواند با درد هم همراه باشد. کف پای قوسی شکل و انگشتان چکش مانند از نشانه های این بیماری است. جهش در ژن.هایی که در رشد و نمو اعصاب محیطی نقش دارند باعث بروز این بیماری می.شود. الگوی توارثی این ژن.ها متفاوت است.
تقسیم بندی این ژنها چندان ساده نیست چون در مواردی دیده شده که موتاسیون.های مختلف در یک ژن باعث بروز بیماری با الگوی توارثی متفاوتی می.شود. هر کدام از بیماری.های ذکر شده در جدول یک خود بر اساس ژن آسیب دیده و محصول پروتئینی ایجاد شده به چندین بیماری تقسیم می.شود.
شارکوت ماری توث نوع یک (CMT1):
این نوع از بیماری شارکوت ماری توث با آسیب پوشش میلینی در اعصاب محیطی مشخص می.شود. سستی و آتروفی عضلانی، از دست دادن حس و پایین آمدن سرعت هدایت اعصاب تا حد ۵ تا ۳۰ متر در ثانیه از نشانه.های بیماری است ( در حالت نرمال این میزان بیشتر از ۴۰ تا ۴۵ متر در ثانیه است). پیشرفت بیماری به صورت تدریجی است و علائم بیماری بین ۵ تا ۲۵ سالگی آشکار می.شود. کمتر از ۵ درصد بیماران وابسته به ویلچر می.شوند. بیماری معمولاً باعث کوتاه شدن دوره زندگی نمی.شود. ۶ نوع CMT1 وجود دارد که از لحاظ تظاهرات بالینی مشابه هستند و تنها با آزمایش ژنتیک از هم تفکیک داده می.شوند.
شارکوت ماری توث نوع ۲ (CMT2):
در این نوع CMT سلولهای اکسونی اعصاب محیطی با اختلال مواجه می.شوند. از لحاظ بالینی مشابه نوع ۱ است اما کاهش هدایت جریان عصبی در این نوع کمتر است. CMT2 پانزده زیر گروه دارد که نشانه.های بالینی آنها مشابه است و با آزمایش ژنتیک از هم تفریق داده می.شوند.
اگرچه ژن درگیر در بیشتر این زیر گروه.ها شناخته شده است اما در مواردی نیز تنها کروموزم حامل این ژن شناسایی شده و بنابراین تست ملکولی مربوط به آن هنوز به صورت آزمایشگاهی وجود ندارد.
شارکوت ماری توث نوع حد وسط:
در این نوع از شارکوت ماری توث تظاهرات فنوتیپی مربوط به اکسون.ها و سلولهای میلین غیر عادی مشاهده می.شود. سرعت هدایت جریان عصبی از CMT1 و CMT2 بیشتر است. الگوی توارثی این بیماری اتوزومال غالب است. آزمایش تشخیص این نوع CMT در حال حاضر تنها به صورت تحقیقاتی انجام می.شود.
توث نوع ۳ و ۴ را هر دو با هم تحت نام شارکوت ماری توث نوع ۴ با توارث اتوزومال مغلوب دسته بندی می.کنند. در این دسته بندی شارکوت ماری توث نوع ۴ را با اکسونوپاتی و میلینوپاتی در نظر می.گیرند. زیر گروه.های CMT4 بر اساس تفاوت.های کلینیکی، آسیب شناختی و ملکولی از یکدیگر تفریق می.شوند.
شارکوت ماری توث وابسته به کروموزم x:
نوروپایی شدید تا متوسط حسی و حرکتی که معمولاً مردان را مبتلا می.کند و در زنان ناقل علامتی ندارد. این رده از بیماری شارکوت ماری توث به پنج زیر گروه تقسیم می.شود. CMTX2 و CMTX4 علاوه بر نوروپاتی با عقب ماندگی ذهنی همراه است. از دیگر تظاهرات بالینی که در CMTX4 و CMTX5 دیده می.شود ناشنوایی است.
شارکوت ماری توث نوع ۱A
در اثر دوپلیکاسیون در ژن PMP22 رخ می.دهد. این بیماری با نام.های مختلفی چون Hereditary Motor and Sensory Neuropathy IA ; HMSN IA HMSN1A؛ CMT Autosonal Dominant With Focally Foded Myelin Sheatgs Type 1A شناخته می.شود.
این ژن در بازوی کوتاه کروموزم ۱۷ قرار دارد و مسئول تولید پروتئین ۲۲ میلین محیطی است. این پروتئین در سلولهای شوان ساخته می.شود. وجود یک کپی اضافی از این ژن در مبتلایان باعث می.شود فرایند پرازش این پروتئین به خوبی انجام نگیرد. وجود پروتئین.های ناقص باعث اختلال در جفت و جور شدن پروتئین.های سالم می.شود. ساخت پروتئین.های میلین پردازش نشده فعالیت سلولهای شوان را مختل می.کند که ناپایداری و یا نقصان کامل میلین را به همراه دارد. البته موتاسیون.های نقطه.ای در ژن PMP22 نیز رخ می.دهد که تحت عنوان شارکوت ماری توث نوع ۱E تقسیم بندی می.شود.
علاوه بر این حذف ژن. PMP22 نیز باعث بروز بیماری palsies neuropathy with liability to pressure (HNPP) می.شود. وجود یک الل طبیعی (مونوزومی) باعث بروز عوارض بالینی خفیف می.شود. وجود دو الل طبیعی وضعیت طبیعی را در پی دارد. دوپلیکاسیون در یک نسخه از ژن (تریزومی) موجب بروز عوارض بالینی شدید بیماری می.شود. دوپلیکاسیون در هر دو نسخه ژن (تترازومی) شدیدترین نشانه.های بالینی بیماری را در پی خواهد داشت.
شارکوت ماری توث نوع ۲A
شارکوت ماری توث نوع ۲A با نوروپاتی حسی و حرکتی اکسون.های اعصاب محیطی مشخص می.شود. شدت بیماری در اندام.های پایینی مثل پا بیشتر از اندام.های بالایی مثل دست است. علائم اولیه بیماری در دهه اول یا دوم زندگی فرد ظاهر می.شود. استفاده از ویلچر برای بعضی بیماران ضروری است اما اکثر این افراد نیازی به استفاده از این وسیله ندارند. جهش در ژن MFN2در ارتباط با اکثریت مبتلایان به شارکوت ماری توث نوع ۲A شناسایی شده است. این بیماران را در زیر گروه CMT2A2 دسته بندی می.کنند. تعدادی از مبتلایان به شارکوت ماری توث نوع دو A نیز تحت عنوان CMT2A1 دسته بندی می.شوند. در این افراد ژن KIF1B جهش پیدا کرده است. تعداد اینگونه بیماران بسیار کم است. هر دو این بیماری.ها با الگوی توارث اتوزومی غالب به ارث می.رسند.
شارکوت ماری توث نوع ۴A
شارکوت ماری توث نوع ۴ گروهی از بیماری.های عصبی پیشرونده هستند که باعث نوروپاتی میلین زدا و اکسونی می.شود. همانطور که گفته شد الگوی توارثی این گروه از بیماری شارکوت ماری توث اتوزومال مغلوب است. شایع.ترین زیر گروه شناخته شده این بیماری CMT4A است. تخمین زده می.شود در حدود ۲۵ درصد مبتلایان به شارکوت ماری توث نوع ۴ جزء این زیر گروه باشند.
تشخیص این بیماری با استفاده از یافته.های بالینی و انجام آزمایش ژنتیکی انجام می.گیرد. تنها ژن شناخته شده در ارتباط با این بیماری GDAP1 است. این ژن روی بازوی بلند کروموزم ۸ قرار دارد و جهش.در این ژن در مواردی با میلین زدایی و در مواردی نیز با نورپاتی اکسونی همراه است. CMT4A یکی از انواع شدید و پیش رونده شارکوت ماری توث است به طوریکه علائم اولیه بیماری معمولاً در نوزادی یا اوائل کودکی بروز می.کند.
در اکثر مواقع پیشروی بیماری باعث ناتوانی در دهه اول یا دوم زندگی فرد می.شود و اکثریت مبتلایان ناچار به استفاده از ویلچر می.شوند. مراحل پیشروی حتی در افراد مبتلا از یک خانواده نیز ممکن است تفاوت داشته باشد.
در این بیماری سیستم عصبی حسی و حرکتی با اختلال مواجه می.شود که ناشی از به هم خوردن تدریجی ساختار و عملکرد اعصاب محیطی (نوروپاتی) است.
این اختلال به صورت متقارن در اندام.ها به ویژه پاها و در مراحل پیشرفته دست.ها بروز می.کند. شارکوت ماری توث با میزان شیوعی در حدود ۱ در هر ۳۳ هزار نفر شایع ترین نورپاتی.ارثی است.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، نشانه های بیماری معمولاً در اولین تا سومین دهه زندگی فرد به صورت ضعف و آتروفی عضلانی آشکار می.شود. در بعضی منابع بیماری را بدون درد توصیف کرده.اند.
اما این نوروپاتی می.تواند با درد هم همراه باشد. کف پای قوسی شکل و انگشتان چکش مانند از نشانه های این بیماری است. جهش در ژن.هایی که در رشد و نمو اعصاب محیطی نقش دارند باعث بروز این بیماری می.شود. الگوی توارثی این ژن.ها متفاوت است. بر این اساس این بیماری را تقسیم بندی می.کنند .
راه.های تشخیصی عمده و رایج بیماری شارکوت ماری توث شامل: یافته.های بالینی، نوار عصبی- عضلانی، هیستوپاتولژیکی بوده که متاسفانه هیچکدام از این روش.ها در تشخیص پره.ناتال و مشاوره ژنتیکی کمک کننده نیست

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 233]