راز استفاده از عدد پی در ساخت تخت جمشید

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

راز استفاده از عدد پی در ساخت تخت جمشید
مهندسان هخامنشی راز استفاده از عدد پی (3.14 ) را 2500 سال پیش کشف کرده بودند. آنها در ساخت سازه های سنگی و ستون های مجموعه تخت جمشید که دارای اشکال مخروطی است، از این عدد استفاده می کردند. عدد پی ) ( p ۳/۱۴در علم ریاضیات از مجموعه اعداد طبیعی محسوب می شود. این عدد از تقسیم محیط دایره بر قطر آن به دست می آید. کشف عدد پی جزو مهمترین کشفیات در ریاضیات است. کارشناسان ریاضی هنوز نتوانسته اند زمان مشخصی برای شروع استفاده از این عدد پیش بینی کنند. عده زیادی، مصریان و برخی دیگر، یونانیان باستان را کاشفان این عدد می دانستند اما بررسی های جدید نشان می دهد هخامنشیان هم با این عدد آشنا بودند. «بررسی های کارشناسی که روی سازه های تخت جمشید به ویژه روی ستون های تخت جمشید و اشکال مخروطی انجام گرفته؛ نشان می دهد که هخامنشیان دو هزار و 500 سال پیش از دانشمندان ریاضی دان استفاده می کردند که به خوبی با ریاضیات محض و مهندسی آشنا بودند. آنان برای ساخت حجم های مخروطی راز عدد پی را شناسایی کرده بودند.» دقت و ظرافت در ساخت ستون های دایره ای تخت جمشید نشان می دهد که مهندسان این سازه عدد پی را تا چندین رقم اعشار محاسبه کرده بودند. «مهندسان هخامنشی ابتدا مقاطع دایره ای را به چندین بخش مساوی تقسیم می کردند. سپس در داخل هر قسمت تقسیم شده، هلالی معکوس را رسم می کردند. این کار آنها را قادر می ساخت که مقاطع بسیار دقیق ستون های دایره ای را به دست بیاورند. محاسبات اخیر، مهندسان سازه تخت جمشید را در محاسبه ارتفاع ستون ها، نحوه ساخت آنها،. فشاری که باید ستون ها تحمل کنند و توزیع تنش در مقاطع ستون ها یاری می کرد. این مهندسان برای به دست آوردن مقاطع دقیق ستون ها مجبور بودند عدد پی را تا چند رقم اعشار محاسبه کنند.»هم اکنون دانشمندان در بزرگ ترین مراکز علمی و مهندسی جهان چون «ناسا» برای ساخت فضاپیماها و استفاده از اشکال مخروطی توانسته اند عدد پی را تا چند صد رقم اعشار حساب کنند. بر اساس متون تاریخ و ریاضیات نخستین کسی که توانست به طور دقیق عدد پی را محاسبه کند، «غیاث الدین محمد کاشانی» بود. این دانشمند ایرانی عدد pپی را تا چند رقم اعشاری محاسبه کرد. پس از او دانشمندانی چون پاسکال به محاسبه دقیق تر این عدد پرداختند. هم اکنون دانشمندان با استفاده از رایانه های بسیار پیشرفته به محاسبه این عدد می پردازند. در بخش های مختلف سازه تخت جمشید، مقاطع مخروطی شامل دایره، بیضی، و سهمی دیده می شود،که به دست آوردن مساحت، محیط و ساخت سازه هایی با این اشکال هندسی بدون شناسایی راز عدد pپی و طرز استفاده از آن غیرممکن است.داریوش هخامنشی بنیان گذار تخت جمشید در سال 521 پیش از میلاد دستور ساخت تخت جمشید را می دهد و تا سال 486 بسیاری از بناهای تخت جمشید را طرح ریزی یا بنیان گذاری می کند. این مجموعه باستانی شامل حصارها، کاخ ها،. بخش های خدماتی و مسکونی، نظام های مختلف آبرسانی و بخش های مختلف دیگری است

(p)کاخ اختصاصی
مجموعه این کاخ 3192 متر مربع وسعت دارد و بخش های مختلف آن عبارت اند از یک تالار مرکزی با 30 عدد ستون (6×5 ردیف)که زیر ستونهای مکعبی مشتمل بر دو تخته سنگ سفید و سیاه بوده و قلمه ستون ها از سنگ سفید پرداخته شده و ایوان جنوب شرقی یا ایوان تخت دارای دو ردیف 20 تایی ستون بوده و در اطراف آن سکویی برای نشستن تعبیه کرده بودند و در میان سکوی جنب تالار تخته سنگی نهاده بودند . در انتهای جنوب غربی این ایوان جرزی هنوز برپاست که کتیبه ای به این مضمون دارد: (من هستم کوروش هخامنشی )، ایوان شمال غربی ،دارای دو ردیف 12 تایی ستون بوده و بر درگاهش نقش شاه حجاری شده است . این کاخ ظاهرا محل زندگی خصوصی شاه بوده است . این کاخ در 130 متری شمال غربی آرامگاه کوروش واقع شده است .
کاخ بارعام
کاخ بارعام که برای پذیرایی از مهمانان ساخته شده است ، 2472 متر مربع وسعت دارد و مشتمل است بر یک تالار وسیع 8 ستونی درمرکز و چهار ایوان در چهار سوی کاخ از ستونهای سنگی سپید مرمر نمای تالار تنها یکی به ارتفاع 10/13 متر بر جا مانده است. ستون ایوانها کوتاه تر و از سنگ سیاه بوده است ، یعنی ارتفاع تالار بسیار بالاتر از ایوان جانبی بوده است و از پنجره هایی که در بالای دیوارهای آن تعبیه کرده بودند نور می گرفته است. ایوان های جنوب شرقی و شمال غربی هر یک دارای 16 ستون ، ایوان جنوب غربی دارای 28 ستون و ایوان شمال شرقی دارای 48 ستون بوده و به آب نماها و باغ بزرگی باز می شده است . درگاه ایوان ها از سنگ سیاه و هر یک با نقوشی تزئین شده اند، از جرزهای این کاخ سه عدد بر جا مانده که کتیبه داشته اند ، اما امروز تنها یکی دارای کتیبه است. این کتیبه به سه زبان پارسی باستان ،.ایلامی وبابلی نوشته و متن آن چنین است(ادم کوروش خشاشی هخامنشی) یعنی من کوروش هخامنشی ام . درگاه جنوبی با نقش پای انسان و حیوان به ایوانی 28 راه دارد . ظاهرا نقوش درگاه ها از سنن آشوری و دیگر ملل الهام گرفته است اما ایرانیان به آنها معانی متناسب با روحیات و باورهای خود می داده اند . در دو سوی این ایوان ،.دو اتاق وسیع قرار داشته است. دو جرز هنوز پابرجاست ، اما بخش بالای کتیبه از بین نرفته است. این کاخ احتمالا پس از کاخ دوازده (کاخ انسان بالدار)ساخته شده است.
استحکامات تل تخت
تل تخت بر سطح تپه ای که بر دشت مسلط باشد و در حدود 6000 متر مربع وسعت دارد، بنا شده است . ارتفاع تل تخت از کف دشت 50 متر است که بخشی از آن را صاف کرده و با 20 ردیف سنگ بزرگ بسیار خوب تراشیده بودند. دیواره ای در سه جانب آن درست کرده بودند تا به شکل سکویی برای بناهای مختلف در آید . آثار موجود تل تخت مربوط را به چهار دوره نسبت داده اند: (دوره نخست)ایجاد دیواره سنگی و بناهایی بر بالای صفه در زمان کوروش بزرگ (حدود 540 پ.م) (دوره دوم)میان 500 تا 280 پ.م که در این دوره داریوش بزرگ بر صفه ، برج و باروی محکم بر آورد و جانشینان وی بر آن افزودند. (دوره سوم) بین 280 تا 180 پ.م است که مربوط به زمان سلوکیان و پادشاهان محلی فارس است که از آن به عنوان در استفاده می شده و تغییراتی نیز در بناها ایجاد کرده اند.(دوره چهارم) که در این دوره ، برخی مورخان این مکان را قلعه و دژ نظامی دانسته و برخی محل گنج کوروش کبیر در پاسارگادمی دانند
پلکان.های ورودی سکو و دروازهٔ خشایارشا
راه. ورود سکو.، دو پلکان.. است. که روبروی یکدیگر و در بخش شمالغربی مجموعه قرار دارندکه همچون دستانی است که آرنج خویش را خم کرده و بر آن است تا مشتاقان خود را از زمین بلند کرده و در سینه خود جای دهد. این پلکان.ها. از هر طرف. ۱۱۱ پله.ٔ پهن. و کوتاه(به ارتفاع10 سانتیمتر). دارند. پله ها را کوتاهتر از معمول ساخته.اند تا راحتی و ابهت میهمانان (که تصاویرشان با لباسهای فاخر و بلند بر دیوارهای تخت جمشید نقش بسته) هنگام بالا رفتن حفظ شود. بالای. پلکان.ها، بنای. ورودی. تخت. جمشید،. «دروازه. بزرگ.» یا «دروازهٔ خشایارشا»، قرار گرفته.است. ارتفاع این بنا ۱۰ متر است. این بنا یک ورودی اصلی و دو خروجی داشته .است که امروزه بقایای دروازه.های آن برجاست. بر دروازهٔ غربی و شرقی طرح مردان بالدار و بر و طرح دو گاو سنگی. با سر انسانی. حجاری. شده. است.. این دروازه.ها در قسمت فوقانی با شش کتیبهٔ میخی به زبان..هایی چون بابلی و عیلامینیاز به ذکر منبع تزیین یافته.اند. این کتیبه.ها پس از ذکر نام اهورامزدا به اختصار بیان می.کند که: «هر چه بدیده زیباست، به خواست اورمزد انجام پذیرفته.است دو دروازه. خروجی. یکی. رو به. جنوب. و دیگری. رو به. شرق. قرار دارند و دروازه جنوبی. رو به. کاخ. آپادانا، یا کاخ. بزرگ. بار، دارد.

پلکان.های کاخ آپادانا
کاخ آپادانا در شمال و شرق دارای دو مجموعه پلکان است. پلکان.های شرقی این کاخ که از دو پلکان - یکی رو به شمال و یکی رو به جنوب - تشکیل شده.اند، نقوش حجاری.شده.ای را در دیوار کنارهٔ خود دارند. پلکان رو به شمال نقش.هایی از فرماندهان عالی.رتبهٔ نظامی مادی و پارسی دارد در حالی که گل.های نیلوفر آبی را در دست دارند، حجاری شده است. در جلوی فرماندهان نظامی افراد گارد جاویدان در حال ادای احترام دیده می.شوند. در ردیف فوقانی همین دیواره، نقش افرادی در حالی که هدایایی به همراه دارند و به کاخ نزدیک می.شوند، دیده می.شود.بر دیوارهٔ پلکان رو به جنوب تصاویری از نمایندگان کشورهای مختلف به همراه هدایایی که در دست دارند دیده می.شود. هر بخش از این حجاری اختصاص به یکی از ملل دارد که در شکل زیر مشخص شده.اند :
کاخ تچر
تچر به معنای کاخ می باشد.این کاخ نیز به فرمان داریوش کبیر بنا شده و کاخ اختصاصی وی بوده است. روی کتیبه ای آمده : «من داریوش این تچر را ساختم.»این کاخ یک موزه خط به شمار می رود از پارسی باستان گرفته در این کاخ کتیبه وجود دارد تا خطوط پهلوی بالای ستون ها از نمای گیلویی های مصری استفاده شده است.
کاخ هدیش
این کاخ که کاخ خصوصی خشایارشا بوده است در مرتفع.ترین قسمت صفهٔ تخت جمشید قرار دارد. این کاخ از طریق دو مجموعه پلکان به کاخ ملکه ارتباط دارد. احتمال میرود آتش سوزی از این مکان شروع شده باشد به خاطر نفرتی که آتنی ها از خشایارشا داشتند به خاطر به آتش کشیده شدن آتن به دست وی. رنگ زرد سنگ ها نشان دهنده تمام شدن آب درون سنگ ها به خاطر حرارت است. اینجا مکان کوچکی بوده 6*6 ستون قرار داشته است. به خاطر ویرانی شدیدی که شده اطلاعات زیادی در مورد این کاخ در دسترس نیست خیلی ها از اینجا به عنوان کاخ مرموز نام برده اند.
کاخ ملکه
این کاخ توسط خشایارشا ساخته شده است و به نسبت سایر بناها در ارتفاع پایین.تری قرار گرفته است. بخشی از این کاخ در سال ۱۹۳۱ توسط شرق.شناس مشهور، پرفسور هرتزفلد، خاکبرداری و از نو تجدیدبنا شد و امروزه به عنوان موزه و ادارهٔ مرکزی تأسیسات تخت جمشید مورد استفاده قرار گرفته است.
ساختمان خزانه ی شاهنشاهی
این ساختمان که شامل چندین تالار، اطاق و حیاط تشکیل شده است با دیوار عظیمی از بقیهٔ تخت جمشید جدا می.شود.
کاخ صد ستون
وسعت این کاخ در حدود ۴۶۰۰۰ مترمربع است و سقف آن به.وسیلهٔ صد ستون که هر کدام ۱۴ متر ارتفاع داشته.اند، بالا نگه داشته می.شده است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 304]