3 سال اول زندگي بهترين زمان آموزش نظم به كودك است

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: 3 سال اول زندگي بهترين زمان آموزش نظم به كودك است
يكي از مسائل مهم در دوران كودكي، فراگيري نظم و انضباط است و والدين بايد توجه داشته باشند كه »نظم« و »انضباط« به معناي اطاعت و حرف شنوي كامل كودك از بزرگ ترها و سخت گيري هاي غير ضروري و فشارهاي بيش از حد نيست.

به عقيده يك روان شناس تربيتي، مادري كه مدام از شلختگي، بريز و بپاش و بي نظمي فرزند مدرسه اي خود در عذاب است، بايد ريشه هاي آن را در دوران كودكي و چند سال اول تولد كه كودك تشنه فراگيري هر گونه رفتار صحيح و كردار مناسبي است و والدين از آن غفلت كرده اند، جست وجو كند.

دكتر محبوبه مفتاحي در اين مورد يادآور مي شود: اهميت دوران كودكي در شكل گيري شخصيت افراد بسيار زياد است؛ كودك از بدو تولد تا سن 3 سالگي بيشترين تأثير را از شيوه هاي آموزشي والدين مي پذيرد و پرورش صحيح كودكان در 3 سال اول زندگي تأثيري شگفت و شگرف بر رفتار، شخصيت، ضريب هوشي و قابليت هاي متفاوت آن ها در سراسر زندگي خواهد داشت.

وي مي گويد: سرعت يادگيري، رشد و تكامل كودك در اين دوران بيشتر از هر زماني است و هر گونه تعلل و بي توجهي در اين مورد مي تواند آثار جبران ناپذيري داشته باشد.

به گفته وي كودك بايد از همان ابتدا به مرور با مفهوم نظم و انضباط آشنا شود و بپذيرد همان طور كه وجود و حضور او پر اهميت است، به اشخاص ديگر نيز بايد احترام گذاشت و حقوق آن ها را رعايت كرد.

وي تأكيد مي كند: سخت گيري هاي غير ضروري و فشارهاي بيش از حد در آموزش نظم به كودك، موجب بروز رفتارهاي ناهنجار و نتيجه عكس مي شود و بهترين روش اين است كه مفاهيم كلي و صحيح نظم را به كودك آموزش دهيم و در وجود او دروني كنيم.

دكتر مفتاحي تصريح مي كند: قانون گذاري خشك و امر و نهي هاي مداوم نه تنها كودك را به سوي انضباط سوق نمي دهد بلكه موجب مي شود تا از هر فرصتي براي مخالفت و به دست آوردن آزادي هاي شخصي استفاده كند.

وي عنوان مي كند: كودكان در سنين پايين آمادگي زيادي براي پذيرش و يادگيري مطالب مختلف دارند و قادر به انجام كارهاي پيچيده حركتي، رفتاري و فكري خواهند شد و هر چه در اين دوران براي كودك شرايط بهتري فراهم و ذهن و فكر او بيشتر به كار گرفته شود، توانايي هاي او در انجام كارها بيشتر مي شود.

وي عقيده دارد: به تدريج كه كودكان بزرگ تر مي شوند و براي استقلال خود تلاش مي كنند، قوانين و محدوديت هايي كه با آن ها آشنا شده اند تا حدودي به آنان مي آموزد كه چگونه مي توانند با ديگران كنار بيايند.

اين روان شناس يادآور مي شود: در دوران كودكي ارائه الگوهاي مناسب و تشويق و تقويت اعتماد به نفس در كودك و صحبت كردن و برقراري رابطه درست با او در امر يادگيري بسيار كارساز و مؤثر است.

وي تصريح مي كند: بايد به كودك هوشمند و ماجراجو آموزش هاي لازم داده شود، به طور مثال بعد از بازي از او بخواهيد اسباب بازي هاي خود را جمع كند يا اين كه از لوازم شخصي خود مراقبت كند؛ دقت كنيد هر بار كه او اين رفتار را انجام داد، او را تشويق كنيد و امتياز خاصي برايش در نظر بگيريد؛ همان طور كه در صورت عكس اين مورد نيز مي توانيد برخي از امتيازها مانند تماشاي تلويزيون يا رفتن به گردش را از او بگيريد.

به گفته وي جدي بودن والدين در مورد قوانيني كه وضع مي كنند، بسيار اهميت دارد اما بايد سعي شود در وضع كردن قانون هاي مربوط به نظم و انضباط، سطح رشد و تكامل و توانايي هاي كودك در نظر گرفته شود زيرا در غير اين صورت كودك احساس بي كفايتي مي كند و اعتماد به نفس خود را از دست مي دهد.

دكتر مفتاحي مي گويد: بايد از اعمال زور و قوانين بسيار محدود كننده نيز خودداري شود زيرا مي تواند عاملي براي سركوب خلاقيت ها و روحيه استقلال طلبي و حل مسائل در كودك شود.وي عنوان مي كند: به خاطر داشته باشيد كه شما الگوي فرزندتان هستيد و اهميت دادن شما به مسائل روزمره مانند نظم در ساعت خواب، غذا خوردن، نظافت منزل و نحوه مراقبت كردن از وسايل عمومي منزل و لوازم شخصي، نظم را به كودك آموزش مي دهد.

وي يادآوري مي كند: بايد به كودك بياموزيد كه مسائل را از زاويه ديد ديگران نيز ببيند، به طور مثال اگر كودك مدادها و كتاب هايش را در اتاق نشيمن پخش كرد، به او بياموزيد كه اين كار علاوه بر آسيب رساندن به وسايل او، مي تواند مخل آسايش اعضاي خانواده نيز بشود و يا اگر وسايل كسي را بي اجازه برداشت، به او بگوييد »عزيزم ديگران دوست ندارند كه ما به وسايلشان دست بزنيم همان طور كه ما اين احساس را داريم!«

وي تصريح مي كند: كودكان داراي روحيات و خلق و خوي متفاوت هستند. گاه ممكن است توضيح يك قانون براي كودكي با صداي آرام و با ملايمت انجام شود ولي براي كودك ديگري بايد اين كار با صداي بلند و قاطعيت انجام بگيرد. به طور كلي آموزش كودكان به مهارت هاي والدين و مراقبان آن ها بستگي دارد و براي برقراري نظم و انضباط فقط تنبيه كردن و اعمال قوانين سخت كافي نيست بلكه رفتار محبت آميز به همراه تفهيم مفاهيم و ايجاد علاقه عاملي ضروري است.

وي توضيح مي دهد: بهترين شيوه براي آموزش نظم و انضباط، اعمال قوانيني محكم و قاطع به همراه محبت است كه در اين صورت در بيشتر موارد كودك بدون تنبيه و توبيخ، خود را ملزم به رعايت قوانين مي داند.
دوشنبه 11 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 201]