واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: چرا دين اسلام از همان اول بر انسان عرضه نشد؟
اديان توحيدي كه همان اديان آسماني و حقيقي هستند داراي سه اصل كلي مشترك مي.باشند: اعتقاد به خداي يگانه، اعتقاد به زندگي ابدي براي هر فردي از انسان در عالم آخرت و دريافت پاداش و كيفر اعمالي كه در اين جهان انجام داده است و اعتقاد به بعثت پيامبران از طرف خداوند متعال براي هدايت بشر به سوي كمال نهايي و سعادت دنيا و آخرت.
ادیان نیوز/ چرا دين كامل و جامعي كه ما آن را اسلام مي.ناميم از همان اول بر انسان عرضه نشد؟ چرا بايد اين همه سال بگذرد تا كامل.ترين دين در زمان پيامبر از طرف خدا بيايد مگر انسان.هاي اوليه حق به كمال رسيدن و سعادتمند شدن نداشتند؟
پاسخ :
براي پاسخ به سؤال مذكور لازم است ابتدائاً مقدمه.اي ذكر شود:
اديان توحيدي كه همان اديان آسماني و حقيقي هستند داراي سه اصل كلي مشترك مي.باشند: اعتقاد به خداي يگانه، اعتقاد به زندگي ابدي براي هر فردي از انسان در عالم آخرت و دريافت پاداش و كيفر اعمالي كه در اين جهان انجام داده است و اعتقاد به بعثت پيامبران از طرف خداوند متعال براي هدايت بشر به سوي كمال نهايي و سعادت دنيا و آخرت.
پس روح و حقيقت دين كه همان تسليم شدن در برابر خدا و اطاعت او، در آنچه كه از طريق پيامبرانش خواسته است براي همه اقوام و ملل يكسان است؛ چرا كه به تعبير قرآن كريم روح اديان آسماني يك چيز است و قرآن هيچگاه كلمه دين را به صورت جمع (اديان) به كار نبرده است و مقصود قرآن از اين كه نام اسلام را بر اين دين مي.نهد آن نيست كه در همة دوره.هاي تاريخ، دين خدا به اين نام معروف بوده است بلكه مقصود آن است كه دين حقيقتي دارد كه بهترين تعبير از آن لفظ اسلام است.[1]
ثانياً: همة انسان.ها در همة شرايط داراي فطرت ثابت و حقيقت واحدي هستند و از آنجا كه دين براي تربيت انسان و تأمين سعادت واقعي بشر آمده است، تنوع و تعدد اديان ممكن نمي.باشد.[2] از اين رو همة شريعت.ها در زمان خود بهترين و كامل.ترين طريق براي تضمين تكامل و سعادت انسانها بوده.اند.
بنابراين اديان الهي در اصول هيچ گونه تفاوتي با هم ندارند و اختلاف آنها تنها در برخي مسائل فرعي بوده است كه بر اساس مقتضيات زمان و ويژگي.هاي محيط و مخاطبان متفاوت مي.شده است؛ ثانياً در سطح تعاليمي است كه به موازات تكامل بشر به تدريج و مرحله به مرحله ارتقا يافته است و اين البتّه تكامل دين است و نه اختلاف اديان.[3]
بعد از روشن شدن مطلب فوق، علت عدم نزول شريعت اسلام كه از جامعيت و كمال برخوردار است براي انسانهاي نخستين را مي.توان در سه امر جستجو كرد:
1. عدم آمادگي بشر اوليه براي دريافت طرحي جامع در دوره.هاي پيش از اسلام بشر به دليل عدم بلوغ فكري، قادر به دريافت يك طرح جامع براي زندگي خود نبوده از اين رو لازم بود با تجديد نبوت.ها به تدريج و منزل به منزل راهنماياني براي او فرستاده شوند تا وي را در رسيدن به سعادت خويش راه بنموده، و براي دريافت برنامه. نهايي مهيا سازند.[4]
2. تغيير اوضاع: وضعيت زندگي انسان در دوره.ها و سرزمين.هاي گوناگون، يكسان نبوده است. گوناگوني وضعيت.ها به ويژه پيچيده.تر شدن زندگي و ارتباطات اجتماعي مي.تواند در كم و كيف احكام و قوانين اجتماعي دين تأثيرگذار باشد، و روشن است كه اگر پيامبران قوانين پيچيدة امروز را هزاران سال قبل براي مردم تبيين مي.كردند مرتكب كار بيهوده و لغوي شده بودند. علاوه بر آن حفظ و تطبيق آنها بر موارد خاص، در زمان.هاي بعد، بسيار دشوار مي.شد.[5]
اما در دورة ظهور اسلام، رشد و بلوغ فكري بشر او را قادر ساخت كه اوّلاً برنامة تكاملي جامع خود را يك جا دريافت كند و ثانياً پس از پيامبر اسلام در پرتو راهنمايي.ها و دستورات امامان معصوم ـ عليهم السّلام ـ و پس از ايشان در زمان غيبت كبري علماي اسلام.شناس و متخصص در دين مي.توانند در پرتو اجتهاد، كليات وحي را تفسير و توصيه كرده و آن را با اوضاع متغير زماني و مكاني منطبق سازند.[6]
از سوي ديگر، ويژگي.هاي منحصر به فرد پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ مطرح است؛ زيرا شخصيت معنوي ايشان به چنان قوامي رسيده بود كه به آن حضرت امكان مي.داد تا همه مراتب ممكن و لازم را براي دريافت وحي الهي طي كند؛ به گونه.اي كه هيچ مرتبه و مرحلة كشف ناشده.را باقي بگذارد كه پيامبر ديگري پس از ايشان كشف كند؛ به تعبير دنا: الخاتم من ختم المراتب: خاتم كسي است كه همة مراتب را طي كرده و مرتبه طي نشده.اي باقي نگذارده باشد.[7]
منابع براي مطالعة بيشتر:
مجله كتاب نقد، شماره اول، ص 222، 167.
پی نوشتها :
[1] . مرتضي مطهري، مجموعه آثار، ج 2، (انتشارات صدرا 1372)، ص 182.
[2] . عبدالله جوادي آملي، فلسفه دين، (قم: مركز نشر اسراء 1380) ص 73.
[3] . مرتضي مطهري، مجموعه آثار، ج 2، همان، ص 182 ـ 181.
[4] . همان، ص 184.
[5] . محمد تقي مصباح يزدي، آموزش عقايد، ج 1 و 2، چاپ پنجم تهران شركت چاپ و نشر بين.الملل، 1380، ص 279.
[6] . مرتضي مطهري، مجموعه آثار، ج 2، ص 185.
[7] . جمعي از نويسندگان، درآمدي بر مباني انديشه اسلامي، (قم: مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) 1381)، ص 135./نور پرتال
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 123]