با من درست حرف بزن!!

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

برقراری ارتباط صحیح با فرزندان یكی از مهارت.های زندگی است كه باید آن را بیاموزیم.ارتباط با كودك به شكل سخنرانی، نصیحت و موعظه، كمترین میزان اثربخشی را دارد.

بیشتر افراد تصور می.كنند بچه.ها تا یك سالگی و زمانی كه با كلمات قابل تشخیص سخن نگویند، نمی.توانند ارتباط برقرار كنند كه این تصوری اشتباه است.

جنین پیش از تولد و هنگامی كه در رحم قرار دارد، می.تواند در سطح ابتدایی ببیند ، بشنود ، تجربه كند ، بچشد و به خاطر بسپارد ، مهم.تر از همه او می.تواند احساس كند. بنابراین مشخص است كه ارتباط به صورت كلامی یا غیركلامی با كودكی كه در رحم قرار دارد، ارزشمند است.

ارتباط كلامی مادر با كودك بهترین نوع یادگیری و ارتباطی است كه پیش از تولد صورت می.گیرد چرا كه كودك شیوه تكلم مادر را در رحم تقلید می.كند و از این رو پیش از تولد گفت و شنود را می.آموزد. از طرف دیگر گفت.وگوی اولیه غیركلامی در رحم، یكی از مهم.ترین مراحل در گفت.وگویی است كه در طول زندگی خود تجربه خواهیم كرد چرا كه تاثیر آن بر شخصیت آینده ما فوق.العاده چشمگیر است. بنابراین یك مادر می.تواند با گفت.وگو با كودكی كه در رحم دارد، بر رشد او تاثیر بگذارد.

كودك می.تواند بشنود و به آن چه كه گفته می.شود، واكنش نشان دهد، این یعنی یك ارتباط واقعی. بعدها بچه.ها در سنین 3 تا 4 ماهگی به طور شفاهی ارتباط برقرار می.كنند. آنها از طریق صداهایی كه ایجاد می.كنند با والدین ارتباط برقرار كرده و این ارتباط تقریبا تا 9 ماهگی كه صداها به صورت ممتد و پیوسته درمی.آیند، ادامه پیدا می.كنند.

والدین باید به این مهم توجه داشته باشند كه بچه.ها به طور غریزی نمی.دانند كه چطور باید افكار و احساساتشان را بیان كنند همچنین آنان به طور خودكار، آماده گوش دادن به دستورها و پیروی از آنها نیستند به همین دلیل آنها باید برای انجام این مسوولیت آموزش ببینند و والدین در اغلب مواقع مجبورند روش.های ارتباطی خود را بهبود بخشند. در واقع باز نگهداشتن پل ارتباطی میان والدین و كودكان فوق.العاده مهم است.

ما از طریق ایجاد ارتباط صحیح از كودكان.مان می.خواهیم تا افكار و احساساتشان را با ما در میان بگذارند تا بتوانیم آنها را درك كرده و در بحران.های زندگی به آنها كمك كنیم. ما از آنها می.خواهیم به جای آن كه واكنش منفی نشان دهند، احساسات خود را به طور مناسب بیان كنند. از آنها می.خواهیم كه به حرف ما گوش كنند و كاری را كه از آنها می.خواهیم انجام دهند.

گوش دادن صحیح
گوش دادن به شیوه.ای موثر، در واقع نوعی مهارت است. مهارتی كه به والدین قابلیت و قدرت تصدی مسوولیت ارتباط با كودكشان را می.دهد. گاهی پیدا كردن یك وقت مناسب برای گوش دادن به حرف.های كودكان مشكل است ولی والدین اگر به برقراری یك ارتباط خوب می.اندیشند و می.خواهند پیوندهای ارتباطی خوبی با فرزندانشان داشته باشند، انجام این كار برای آنها ضروری است.

زمانی كه به عنوان پدر یا مادر قصد برقراری ارتباطی موثر را با فرزند خود دارید بایستی سعی كنید روی درك احساس فرزندتان تمركز كنید. در این مرحله آرامش خود را حفظ كرده و به خود بگویید كه می.خواهید احساسات كودكتان را كاملا درك كنید، نه این كه فقط وضع موجود را عوض یا كنترل كنید.

لازم است به كودك اجازه بدهید تمام حرف.هایش را بزند و تا قبل از اتمام صحبت.های او نباید صحبت كنید یا تصمیم بگیرید. نكته مهم دیگر این است كه ما به عنوان پدر یا مادر ملزم نیستیم فقط وارد ارتباط كلامی با فرزندانمان شویم؛ می.توانیم از تماس چشمی ، لبخند ، نگاه پرمعنا و حتی قدم زدن با او استفاده كنیم.

شاید بتوان به وسیله یك نگاه یا یك لبخند، بوسیدن به موقع كودك یا یك رابطه غیركلامی صحیح اثراتی را ایجاد كرد كه هرگز به وسیله یك ساعت جدل و گفت.وگو نتوان این كار را انجام داد. والدین در روش درست گوش دادن بایستی از امر و نهی كردن بپرهیزند.

مثلا به جای این كه به كودك بگوییم «تو باز هم شلختگی كردی» بهتر است بگوییم «من دوست ندارم لباس.های كثیف كف زمین باشد.» به این ترتیب كودك هم تحقیر نمی.شود. در ارتباط با كودكانمان باید دقت كنیم كه آنها نیاز به همدلی و همدردی و درك واقعی دارند. نیاز دارند ما وقت صرفشان كنیم و با دقت به آنها نگاه كنیم و بشنویم.

در اینجا مهم گوش دادن واقعی و صمیمانه است. به عبارت دیگر، ابراز همدردی باید كودك را به سخن گفتن و تخلیه هیجانات وادار كند نه این كه علامتی برای خاتمه بحث باشد. به خصوص زمانی كه كودك واقعا دلخور و عصبی است. به بیان دیگر، در شیوه شنیدن واقعی و موثر، هرجا كه واقعا قادر به درك یا تفسیر بیانات كودك نیستیم، تامل كنیم و از او بخواهیم تا واضح.تر توضیح دهد.

توجه كنید زمانی كه هنوز صحبت.های كودكتان كاملا تمام.نشده نباید جواب بدهید چرا كه آنان باید بیان افكار و احساساتشان را تمرین كنند تا هویتشان شكل بگیرد و احساسات سركوب.شده خود را رها كنند. برخی از والدین تصور می.كنند كه با گوش دادن به صحبت.های فرزندانشان در واقع آنان را گستاخ می.كنند و ممكن است هرچه به زبانشان می.آید، بیان كنند. یا این.كه اگر به فرزندانشان بادقت گوش كنند، در واقع خواسته.های آنان را پذیرفته.اند. این نگرانی.ها، مخصوص والدینی است كه به اقتدار، قدرت و تسلط خود مشكوك. هستند. والدین موظفند شیوه گفت.و.گوی محترمانه را به كودكانشان آموزش دهند و این امر با رعایت ادب و آرامش توسط خود آنها میسر است.

از طرفی اگر كودك صحبت كردن را تجربه نكند و والدین نیز تمایلی به شنیدن واقعی نداشته باشند، كودك رنجش عمیقی را حس می.كند و نمی.داند با احساسات سركوب.شده.اش چه كند. چنین كودكی ممكن است مطیع و فرمانبردار خوبی باشد ولی قلبا احساس می.كند كه به او بی.توجهی و بی.احترامی شده است.

پاره.ای از عادات ناپسند

شستشوی مغزی:
ما هر روز بدون آن.كه آگاه باشیم،. فرزندانمان را شستشوی مغزی می.دهیم. مطالعات علمی نشان می.دهند برای شستشوی مغزی لازم نیست كسی را به حالت خلسه ببریم. اگر حرفی به اندازه كافی تكرار شود، در ذهن ناخودآگاه نقش می.بندد. برای بسیاری از والدین فرصت.های زیادی پیش می.آید تا به ذهن ناخودآگاه كودك خود پیام.های منفی یا مثبت ارسال كنند.

برای مثال، اگر هنگامی كه فرزندتان در حال تماشای تلویزیون است یا روی نوعی بازی تمركز دارد، به طور مرتب به او گفته شود كه بچه زرنگی است، كودك باور نیرومندی پیدا می.كند كه زرنگ است و از این رو رفتار فردی زرنگ را از خود نشان می.دهد. یا اگر به دفعات به او بگویید كه او كودن است، او آن را باور خواهد كرد. پس كلمات شما می.تواند سازنده یا مخرب باشد. هرچه باشد شما بزرگ.تر و قوی.تر هستید پس حق با شماست.

سركوفت زدن:
سركوفت زدن یك نوع بدزبانی آشكار، صریح و مستقیم است كه اغلب والدین نسبت به فرزندانشان انجام می.دهند. برخی از شایع.ترین سركوفت.ها این است كه به فرزند خود بگویید او كودن، احمق، زشت یا چاق است و هرگز به جایی نخواهد رسید. یا رفتار بدی كه وی در گذشته مرتكب شده است را به او یادآوری كنید یا در حضور دوستان و همسن و سالانش، وی را تحقیر كنید و به نوعی به تقویت باورهای منفی وی در مورد خودش بپردازید.

گوشه و كنایه زدن:
برخی از انواع دیگر بدزبانی به صورت نامحسوس ادا می.شود كه شكل غیرمستقیم بدزبانی است. معمول.ترین این بدزبانی، استفاده از شوخی مانند گوشه و كنایه زدن یا سربه.سر گذاشتن می.باشد. بعضی از والدین با استفاده از همین روش در مكان.های عمومی از فرزندان خود انتقاد می.كنند و سپس می.گویند كه شوخی كرده.اند. این كار حیله بی.رحمانه و ظالمانه.ای در حق كودك است؛ چراكه هرقدر هم كه وانمود كنید كه شوخی كرده.اید، نمی.توانید رفتارتان را توجیه كنید و متاسفانه بیش از آنچه كه فكر كنیم، این رفتار رواج دارد.

قضاوت. كردن:
متداول.ترین اسلحه كلامی كه علیه بچه.ها در همه سنین مورد استفاده قرار می.گیرد، قضاوت كردن است. بسیاری از والدین بدون آگاهی نسبت به رفتار خویش این كار را انجام می.دهند. قضاوت درباره كودك، روش زیركانه.ای برای كنترل اوست؛ اما نتیجه.ای جز احساس دلسردی ، سرزنش ، ناامیدی و طردشدگی در كودك به بار نمی.آورد. یكی از را.ه.های قضاوت كردن، تحقیر یا كوچك شمردن افكار و احساسات و موفقیت.های كودك است. با این كار به كودك خود می.گوییم كه احساسات، ایده.ها و رفتار او خوب نیستند و او آدم بی.ارزشی است. بیشتر بچه.ها از ترس این.گونه قضاوت.ها با گوشه.گیری و قطع ارتباط با والدینشان، واكنش نشان می.دهند.

عیب.جویی كردن:
عیب.جویی نوع دیگری از قضاوت است. والدین عیب.جو این نیاز دائمی را در خود احساس می.كنند تا مرتب از كودك ایراد بگیرند و «بایدها» را به او گوشزد كنند. این انتقاد دایمی بسیار فلج.كننده است. بسیاری از والدین عیب.جو، كمال.گرایانی هستند كه انتظارهای غیرواقعی از خود و فرزندانشان دارند. این عیب.جویی می.تواند به صورت كلامی و غیركلامی ابراز شود. گاهی یك نگاه حاكی از عدم رضایت، جانشین بسیاری از كلمات نامهربانانه و غیرمشوقانه می.شود.

عیب.جویی نه.تنها از نظر هیجانی به كودك آسیب می.رساند بلكه به او می.آموزد تا نسبت به رفتار دیگران نیز عیب.جو باشد. عیب.جویی كودك را به كناره.گیری از والدین تشویق می.كند و گاه سبب می.شود تا كودك خشم و ترس خود از آنان (والدین) را به صورت تنفر یا پرخاشگری نشان دهد.

برقراری ارتباط صحیح
ما به هنگام برقراری ارتباط با بزرگسالان مجبور هستیم آنها را در نظر بگیریم، با آنها هماهنگ شویم و خواسته.هایمان را به طور صریح بیان كنیم، اما در ارتباط با كودكان، این فرد بزرگسال است كه بر اساس ساختار سنتی ارتباط بزرگسال با كودك، كودك را هدایت می.كند و وی را به سمت برقراری ارتباط آمرانه و سلطه.جویانه و یكجانبه سوق می.دهد. در ارتباطی كه بزرگسال در آن نقش مسلط را دارد، موقعیت او تضمین شده است و كودك وابسته و تابع او می.شود و چنین ارتباطی قطعا اثربخش نخواهد بود.

كودكان در صورتی می.توانند مشكلات خود را حل كنند كه گوش شنونده.ای در اختیار داشته باشند تا در موقع ناراحتی با آنها همدردی كنند. باید به كودكان خود كمك كنیم تا احساسات خود را بشناسند. برای این كار لازم است ابتدا به سخنان آنها توجه نشان دهیم و خوب گوش كنیم و با بیان كلماتی مانند جدا ، واقعا ، خوب و... به آنها نشان دهیم كه احساساتشان قابل درك است.

پژوهشگران معتقدند فرزندان در بیان مشكلات به والدینی كه توجه كافی به سخنان آنها ندارند، دچار اشكال می.شوند. پدر یا مادر اصلا لازم نیست حرفی بزند، گاهی وقت.ها همان سكوت همراه با توجه و گوش دادن موثر برای كودك كافی است. وقتی كودك مورد سرزنش، پرسش و نصیحت قرار می.گیرد، تصمیم.گیری صحیح برای او بسیار مشكل خواهد بود.

كلماتی مانند راستی، خوب و تظاهر آن می.تواند در ارتباط با كودك برای حل مشكلات او بسیار مفید باشد. این كلمات همراه باكمی توجه، زمینه.ای را ایجاد می.كند كه كودك افكار و احساسات خود را جستجو كند و راهی برای حل مشكل بیابد. زمانی كه كودكان چیزی را درخواست می.كنند كه نمی.توانند به آن دست یابند، پدر و مادر، اغلب با دلیل و منطق برای آنها علت را توضیح می.دهند.

بیشتر وقت.ها هر چه آنها بیشتر توضیح می.دهند، اعتراض كودكان شدیدتر می.شود. شما با ایجاد ارتباط می.توانید به جای ذكر توضیح و آوردن منطق، خواسته.های كودك را در دنیای تخیلات وی تحقق بخشید. بعضی مواقع قبول واقعیت برای كودك همین كه وی احساس كند پدر و مادرش درك می.كنند كه او چقدر چیزی را می.خواهد، برایش آسان.تر خواهد بود.

بنابراین راه ارتباط با كودك ، توجه به سخنان وی ، واقعیت بخشیدن به احساس او از طریق قابل درك جلوه دادن سخنانش ، پیدا كردن نامی برای احساس او و تحقق بخشیدن به خواسته.های او در دنیای تخیلاتش است، اما مهم.تر از كلام، طرز فكر پدر و مادر است. اگر نظر ما با كلام ما همسو نباشد، سخنان ما احساس حقارت و تردید را در كودك شكل می.دهد.

گفتار ما به طور مستقیم در قلب كودك نفوذ می.كند و همخوانی میان كلام و رفتار ما، راه این نفوذ را هموار می.سازد. كودكان معمولا خواسته.های خود را با صدای بلند و رسا اعلام می.كنند. اگر می.خواهید فرزندتان درباره موضوعی به راحتی تصمیم بگیرد، آن موضوع را برایش توضیح دهید. زمانی كه بزرگ.ترها موضوعی را توضیح می.دهند، فرزندانشان آسان.تر می.توانند كار صحیح را تشخیص دهند.

دادن اطلاعات نیز به ارتباط موثر با كودك كمك می.كند. وقتی كه دیدید فرزندتان كار نادرستی انجام داده است به جای سرزنش به او اطلاعات درست درباره آن كار بدهید. با این كار، كودك خود بهتر می.تواند كار صحیح را انتخاب كند. كودكان معمولا دوست ندارند موعظه بشنوند. ارتباط با كودك به شكل سخنرانی، نصیحت و موعظه، كمترین میزان اثربخشی را دارد.

اگر می.خواهید به كودكتان تذكری دهید، سعی كنید كوتاه.ترین كلمه و جمله را انتخاب كنید تا اثر مطلوب داشته باشد. كودكان دوست دارند، احساسات واقعی پدر و مادر خود را درك كنند. سعی كنید درباره احساس خود با فرزندانتان صحبت كنید. مثلا اگر موقع صحبت كردن، حرفتان را قطع می.كند، بگویید: «من وقتی كسی حرفم را قطع می.كند، خیلی ناراحت می.شوم.»

بعضی مواقع نوشتن یك كلمه، تاثیر بیشتری نسبت به گفتن برجای می.گذارد. برای ارتباط موثر با فرزندانی كه خواندن و نوشتن می.دانند، استفاده از یادداشت..نویسی توصیه می.شود. لازم است والدین به یاد داشته باشند انتقال پیام با استفاده از زور، تهدید و تنبیه كمترین اثربخشی را دارد و اثرات ناگواری بر ارتباطات بعدی والدین با فرزند می.گذارد.

بعضی والدین، نتیجه بدرفتاری كودك را با تنبیه نشان می.دهند، اما واقعیت این است كه در ارتباطات موثر با كودكان هیچ جایی برای تنبیه وجود ندارد.

در زمان تنبیه، كودك به جای احساس پشیمانی از كرده خود و سعی در جبران آن ذهن خود را مشغول خیالبافی برای انتقام می.كند. بنابراین تنبیه چاره كار نیست، بلكه در ارتباط والدین با كودك ایجاد اختلال می.كند.

راهكارهایی برای گفت و شنود بهتر با فرزندان
* در حین صحبت كردن، كودك خود را مجبور كنید به چشم.هایتان نگاه كند
چرا كه از آنجایی كه حواس كودكان به آسانی پرت می.شود، لازم است اطمینان حاصل كنید كه به هنگام صحبت كردن به شما نگاه می.كند. اگر كودكتان از نگاه كردن به چشمان شما می.ترسد یا احساس ناراحتی می.كند، به او بیاموزید تا به دهان یا تمام صورتتان نگاه كند.

* سعی كنید آرام ولی محكم صحبت كنید.
اگر معمولا هنگامی كه كاری از كودكتان می.خواهید صدایتان را بلند می.كنید، كودك یاد می.گیرد تا هنگامی كه صدایتان را به حداكثر نرسانده.اید، به شما بی.توجهی كند.

* با جملات ساده صحبت كنید.
از كلماتی كه كودكتان نمی.فهمد استفاده نكنید، سعی كنید ساده و روشن حرف بزنید. دستورات و توضیحات طولانی ممكن است باعث فراموش شدن بخش.های اصلی صحبت.تان شود. در ضمن یاد بگیرید پرچانگی نكنید.

* احساسات.تان را به كودك بگویید،
بدون آن.كه به طور مستقیم از كودك انتقاد كنید، به او بگویید كه در مورد اعمال و رفتارش چه احساسی دارید.

* به طور مرتب با كودكتان صحبت كنید.
هر روز، زمانی را به این كار اختصاص دهید حتی اگر این زمان، 5 دقیقه هنگام خوابیدن كودك باشد.

* در حین صحبت كردن سعی كنید از مهارت.هایی استفاده كنید تا مكالمه را زنده نگه دارید
مثلا از پرسش.هایی مانند: «بعدش چی شد؟» یا «اون چی گفت؟» برای افزایش اعتماد كودك و به حرف كشیدن او استفاده كنید.

* بگذارید كودك حس كند كه شما از درد دل كردن با او خوشحالید. وقتی در مورد مسائلش با شما صحبت می.كند، بگذارید حس كند كه شما احساس خوبی نسبت به این كار دارید.

گردآوری : گروه سبک زندگی سیمرغ

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 204]