مراقب باشید.؛ غریبه.ای در. خانه است!

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

این مهمان ناخوانده بر ارزش.ها و نگرش.های خانواده ایرانی تأثیر گذاشته ؛ ارزش.های جدید رفتارهای جدیدی را در خانواده خلق می.كند.

شبكه.های ماهواره.ای، زبان.، فرهنگ و بینش خانواده.ها را در محاصره خود قرار داده اند

بر اساس پژوهش.های انجام شده، در حال حاضر حدود 30 درصد از خانواده.های ایرانی از ماهواره استفاده می.كنند و 90 درصد از آنها فقط تماشاچی فیلم.ها و سریال.های ماهواره.ای هستند. از سوی دیگر، نایب.رئیس كمیسیون فرهنگی مجلس می گوید : در حال حاضر 5./.4 میلیون گیرنده و دیش ماهواره.های غیرمجاز در كشورمان فعال است.

جواد آرین.منش در گفت.وگو با مهرمی.افزاید: هم.اكنون 17 هزار و 666 شبكه ماهواره.ای در جهان فعال است كه از این تعداد 3000 شبكه ماهواره.ای در داخل ایران با آنتن.های معمولی قابل دریافت است.

وی با اشاره به برخی. فعالیت.های این شبكه.ها عنوان می.كند: از این تعداد 380 شبكه به موسیقی، 74 شبكه به تبلیغات مدل لباس و لوازم آرایشی و 273 شبكه به تبلیغ ادیان ساختگی اختصاص یافته.اند. همچنین 235 شبكه برنامه.های مبتذل پخش می.كنند كه هر سال بر شمار این شبكه.ها افزوده می.شود.

برخی معتقدند میزان استفاده وضریب نفوذ این مهمان ناخوانده در نظام رسانه.ای كشور بیش از آمارهای رسمی است، چون هنوز بسیاری از مردم از بیان این كه در خانه خود دیش گیرنده شبكه.های ماهواره.ای دارند، خودداری می.كنند. فردین علیخواه، مدرس دانشگاه و استاد جامعه.شناسی وسایل ارتباط جمعی، در مورد الگوی استفاده ایرانی.ها از ماهواره می.گوید: ارزیابی كارشناسی من آن است كه از نظر مخاطب.شناسی و دلایل رجوع به ماهواره تفاوت زیادی بین مخاطب ایرانی با مخاطبان تلویزیون در سایر نقاط دنیا وجود ندارد.

ایرانیان نیز عمدتا برای تماشای فیلم و سریال، موسیقی یا شوهای تلویزیونی و برنامه.های تفریحی و سرگرمی.كه شامل ورزش هم می.شود به سراغ ماهواره می.روند. حتی به همین دلایل هم سراغ برنامه.های صدا و سیما می.روند. سایر موضوعاتی كه از آنها به عنوان برنامه.های اقلیت (Minority programs) نام می.برند عموما مربوط به مخاطب خاص است.

به گفته او در چند سال اخیر، میزان استقبال مخاطبان ایرانی از شبكه.های كشورهای عربی بیشتر شده است. این استاد دانشگاه اضافه می.كند: اگر تاریخ ورود ماهواره را به 3 دوره 5ساله تقسیم كنیم. ارزیابی من آن است كه در دوره اول شبكه.های كشورهای تركیه بیشترین بیننده، در دوره دوم شبكه.های اروپایی متعلق به كشور آلمان و فرانسه و در دوره سوم شبكه.های كشورهای عربی بیشترین بیننده را داشت. البته توجه شود كه حدود ۶۰ درصد برنامه.های ماهواره.ای كشورهای عربی آمریكایی است كه با زیرنویس عربی پخش می.شود.

در برابر تنوع شبكه.ها و گرایش برخی خانواده.ها به استفاده از این وسیله نوظهور ارتباطی، جمعی از كارشناسان استفاده از این شبكه.ها را معادل استحاله فرهنگی و سنت.های خانوادگی می.دانند.

كارشناسان ، درخصوص تأثیر ماهواره و اینترنت روی خانواده.هایی كه به این ابزار دسترسی دارند،.هشدار می.دهند .استفاده از اینترنت و ماهواره می تواند باعث بروز آسیب.های جدی در خانواده.ها .شود.

آنها می گویند اما به طور كلی، رواج بی.بند و باری در خانواده.ها از جمله عوارض استفاده نادرست از ماهواره است. مدگرایی و اعتقاد پیدا كردن به خرافه.پرستی، رسومات و رفتارهای غیر.اصولی و مشكل.ساز، از دیگر مضرات استفاده از شبكه.های ماهواره.ای و اینترنتی است.

آسیب شناسان اجتماعی تاكید می.كنند .. استفاده از اینترنت و ماهواره بدون كنترل والدین بخصوص برای دختران جوان كه در سن رشد هستند، باعث بروز مشكلات شخصیتی می.شود. .به گفته آنان استفاده نسل جوان از اینترنت و ماهواره حریم.های بین افراد خانواده را از بین می.برد.

نشانه.گیری حریم خانواده در شبكه.های ماهواره.ای

امان.الله قرائی.مقدم، آسیب.شناس و مدرس دانشگاه هدف شبكه.های ماهواره.ای را تغییر الگوی نگرشی و رفتاری خانواده.ها می.داند و به مهر می.گوید: این برنامه.ها قصد دارند نوع تفكر و بینش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ما را تغییر دهند و مصرف.گرایی را میان تماشاگرانشان نهادینه كنند.

این استاد دانشگاه اضافه می.كند: این نوع شبكه.ها ابتدا مغز مخاطبان خود را تسخیر و در ادامه آنچه خود دوست دارند را به آنها القا می.كنند.

قرایی.مقدم معتقد است: شبكه.های ماهواره.ای به دنبال كانالیزه كردن جریان.های فرهنگی هستند به این معنی كه تمام جویبارهای كوچك فرهنگی به رودخانه اصلی كه جهان.بینی آنهاست منتقل شوند. اینها پیروان مكتب مك لوهان هستند كه قصد دارند زبان، گفتار و بینش.های خرده.فرهنگ.ها را تغییر دهند و به سمت فرهنگ آنگلا ساكسون غرب ببرند.

این جامعه.شناس با اشاره به راه.های مقابله با شبكه.های ماهواره.ای می.گوید: جمع آوری خانه به خانه راه چاره این مشكل نیست. در حال حاضر راه.های دیگری جایگزین دیش.های ماهواره شده است و نمی.توان با این روش.های فیزیكی مقابل این هجوم ایستاد.

به گفته این آسیب.شناس، القائات شبكه.های ماهواره به مخاطبان خود تا حدی زیاد و تأثیرگذار است كه به هیچ عنوان نمی.توان ادعا كرد بزرگسالان از آسیب.های آن مصون هستند و تنها باید نوجوانان و جوانان را در این خصوص واكسینه كرد.

قرایی مقدم: القائات شبكه.های ماهواره.ای به مخاطبان خود تا حدی زیاد و تأثیرگذار است كه به هیچ عنوان نمی.توان ادعا كرد بزرگسالان از آسیب.های آن مصون هستند و تنها باید نوجوانان و جوانان را در این خصوص واكسینه كرد.

وی می افزاید: البته خطر برنامه.های شبكه.های ماهواره.ای برای كودكان و نوجوانان به مراتب بیشتر است، چرا كه آنان با تفكرات احساساتی و دور از تعقل، به تماشای برنامه.ها می.پردازند، لذا تصاویر ارائه شده توسط این شبكه.ها در ذهن كودكان نقش بسته و برای آنها الگو می.شود و این گونه است كه صاحبان برنامه.های ماهواره.ای به هدف خودشان كه همان تأثیر گذاشتن در دیدگاه و تفكر كودكان است دست می.یابند.

شكربیگی ادامه می دهد : ماهواره بر ارزش.ها و نگرش.های خانواده ایرانی تأثیر گذاشته و كاركرد آن به دلیل این.كه ارزش.های تازه.ای را آفریده است، اهمیت دارد؛ ارزش.های جدید رفتارهای جدیدی را در خانواده خلق می.كند.

شكربیگی، سریال.های ماهواره.ای را عاملی در تحول بسیاری از خانواده.های ایرانی دانسته و می.گوید : زمانی كه اعضای خانواده ساعت.ها به مشاهده برنامه.های مختلف ماهواره از جمله سریال.های خانوادگی می.پردازند،. رعایت بسیاری از ارزش.ها از جمله حریم میان زن و مرد برای آنها كمرنگ می.شود؛ هم.اكنون دختران و پسران جوان تحت تأثیر شبكه.های ماهواره.ای خیلی راحت با یكدیگر ارتباط برقرار می.كنند، به گونه.ای كه شاهد افزایش ارتباطات نامشروع خانوادگی هستیم و ارزش.های خانوادگی كه در پناه آن ارتباطات میان زن و مرد نامحرم محدود می.شد، كنار گذاشته شده است.

وی با بیان این.كه نخستین پایه.های تربیتی یك جامعه در خانواده شكل می.گیرد، .اظهارمی.كند: وقتی نخستین نهاد تربیتی جامعه دچار تحول شد، تبعات منفی بسیاری را با خود به همراه خواهد داشت؛ تشكیل خانواده و زندگی زن و مرد در كنار هم بدون ازدواج یكی از آسیب.های شبكه.های ماهواره.ای در جامعه است.

مراقب بچه.ها باشیم

می.گوید از صبح كودك 3 ساله.اش را مقابل شبكه كارتون ماهواره می.نشاند تا به كارهایش برسد، رنگ و لعاب كارتون.ها آنقدر زیاد است كه كودكش پلك نمی.زند، اما یك.روز كه از آشپزخانه كودك را تماشا می.كرد دید كه سكوت و بی.تحركی فرزندش مشكوك است. وقتی از آشپزخانه بیرون آمد و صفحه تلویزیون را نگاه كرد برای چند لحظه خشكش زد. از انیمیشن، صحنه.های مستهجن پخش می.شد.

علی زارعان، كارشناس ارشد رسانه و مدیر گروه كودك شبكه 5 سیما در گفت.وگو با مهر با بیان این.كه كودكان 20 برابر بیش از بزرگسالان از تلویزیون اثرپذیری دارند، می.گوید : وقتی در یك خانواده تماشای برنامه.های فارسی.وان جزو فرهنگ عادی خانواده می.شود باید به این عارضه هم توجه كنیم كه بیست برابر مادر، كودكش از آن اثر می.پذیرد. وی نا.توانایی تعیین تكلیف والدین برای فرزندانشان را یكی از ضعف.هایی دانسته كه سبب تماشای بی.برنامه شبكه.های ماهواره.ای می.شود ومی افزاید: در بسیاری از فیلم.های خارجی دیده.ایم كه پدر و مادر برای تنبیه كودكانشان می.گویند «حق نداری برنامه مورد علاقه.ات را ببینی و تا فردا صبح نیز از اتاقت بیرون نیا» این نوع تنبیه در خانواده.های ایرانی یك نوع شوخی تلقی می.شود. عدم كنترل فرزندان را نباید با مهربانی یكی دانست و والدین باید بتوانند برای فرزندانشان تعیین تكلیف كنند.

چه باید كرد؟

مقابله با ماهواره برنامه.ریزی می.خواهد، برنامه.ای كه به صورت نرم خانواده.ها را از تنوع و زرق و برق ماهواره به سوی ارزش.های فرهنگی اصیل و بومی سوق دهد.

گردآوری : گروه سبک زندگی سیمرغ

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 458]