خواص دارويي شاتره

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: <b> خواص دارويي شاتره
(Fumaria officinalis)

شاتره يا شاهتره با نام عمومي Common fumitory, Earth smoke گياهي است علفي به ارتفاع تا 80 سانتي متر كه در مزارع، باغ ها و زمين هاي كشاورزي به حالت خودرو مي رويد.
شاخه هاي ظريف فراوان و برگ هايي با تقسيمات بسيار زياد، باريك و كوچك دارد. گل هاي شاتره كوچك به رنگ سفيد يا سفيد مايل به گلي است كه به صورت مجتمع و گل آذين خوشه قرار گرفته اند. ميوه ها كوچك و كروي هستند. قسمت مورد استفاده ي شاتره تمام قسمت هاي هوايي آن مي باشد.
گونه ي Officinalis اين گياه در ايران رويش ندارد و آن چه به نام شاتره در بازار ايران وجود دارد، مربوط به دو گونه ي Parvifelora fumaria و Fumaria villantii است. تاريخچه

شاتره از زمان عهد عتيق شناخته شده و در كتاب هاي "خواص گياهان" مربوط به قرون وسطي توصيف شده است. اين گياه در طب سنتي، براي درمان اگزما و بيماري هاي ديگر پوستي به كار مي رفته است، هم چنين به عنوان ملين و مدر مصرف مي شده است. در دهه ي گذشته، اين گياه دوباره مورد توجه قرار گرفت، زيرا بنا به گزارشاتي، به احتمال زياد عصاره ي آن در بهبودي بيماري هاي قلبي- عروقي و دستگاه كبدي- صفراوي موثر است.منبع جغرافيايي

اين گياه بومي اروپا و آسياست. در كنار جاده ها به عنوان علف هرز مزارع مي رويد و بيشتر توسط كشورهاي شرقي اروپا صادر مي گردد.تركيبات مهم

قسمت هوايي گياه حاوي حدود يك درصد آلكالوئيد است. بيش از 30 عدد آن ها تعيين فرمول شده اند. اكثر اين الكالوئيدها از مشتقات بنزيل ايزوكنيولين هستند.
مهم ترين اين آلكالوئيدها شامل فومارين(پروتوپين)، فوماري لين و سيناكتين هستند. از ديگر تركيبات شاتره مي توان فلاوونوئيدها، اسيدهاي گياهي به ويژه اسيد فوماريك و موسيلاژ را نام برد.

اثرات مهم

اين اثرات عبارت اند از:
* صفراآور: آلكالوئيد پروتوپين موجود در شاتره مي تواند در مواردي باعث كاهش صفرا گردد و به اصطلاح داراي اثر Amphicholeretic است.
* همچنين در مشكلات قلبي-عروقي مصرف مي شود.
* در طب عوام از شاتره به عنوان ادرار آور، مسهل و جهت رفع مشكلات پوستي از جمله اگزما استفاده مي شود. اثر اخير را مربوط به وجود اسيد فوماريك در آن مي دانند.
اسيد فوماريك امروزه به طريقه ي سنتزي تهيه و در بعضي از فرمولاسيون هاي پوستي نظير داروهاي پسوريازيس مصرف مي شود.فرآورده هاي گياهي

در ايران از اين گياه، فراورده هاي صنعتي وجود ندارد. در بعضي كشورها محصولاتي به شكل قطره از عصاره ي گياه به صورت منفرد و يا مخلوط با گياهان ديگر تهيه و به بازار عرضه شده است.
تهيه ي چاي:
به 2 تا 4 گرم خشك شده ي گياه(مخلوط برگ، گل و ساقه) يك ليوان آب جوش افزوده و 15 دقيقه مي گذاريم بماند. سپس آن را صاف نموده و به صورت گرم قبل از غذا ميل مي كنيم.
مي توان روزانه تا سه نوبت (صبح، ظهر و شب) اين مقدار را تكرار كرد. جمعا مي توان 6 تا 12 گرم گياه خشك شده را كه سه ليوان محصول صاف شده ايجاد مي كند، در طول روز مصرف كرد.عوارض جانبي

مصرف مقدار عادي و دارويي شاتره داراي عوارض جانبي نيست. ولي مصرف مقادير بسيار زياد به دليل وجود آلكالوئيدهاي ذكر شده ممكن است باعث لرز، تشنج و مرگ گردد.مصرف در بارداري و شيردهي

تا كنون اين موضوع مطالعه نشده است. بنابراين بهتر است در اين دوران مصرف نشود.مهم ترين اثرات گزارش شده شاتره:

آنتي كلي نرژيك، آنتي هيستامين، ضد ورم، ضد آريتمي، ضد عفوني كننده، ضد اسپاسم، تقويت كننده ي قواي جنسي، كاهش تپش قلب، معرق، مسهل، ادرارآور، تهوع آور، بالا برنده ي فشار خون ، پايين آورنده ي پرفشاري خون، آرام بخش، سمي، مقوي معده، بي حس كننده، صفراآور و كاهش دهنده ي صفرا.نكات قابل توجه:

1- نمونه ي گياه خشك در بازار دارويي به طور طبيعي به صورت خرد شده و قطعات كوچك است و احتياج به خرد يا پودر كردن ندارد و مي توان مستقيما آب جوش روي آن ريخت.
2- توصيه مي شود دم كرده ي شاتره را گرم مصرف كنيد. چون ممكن است با سرد شدن، مواد موثر آن رسوب كنند.
3- در بسياري از موارد ديده شده است كه جهت كسب اثرات مذكور شاتره، از عرق شاتره ي موجود در بازار استفاده مي كند.ولي عرق شاتره داراي مقدار بسياري ناچيزي از اسانس است و مواد موثر اصلي در آن وجود ندارد. بنابراين عرق شاتره داراي خواص اصلي شاتره نيست.
4- براي مشكلات كبدي، صفراوي و پوستي بايد از دم كرده ي آن استفاده كرد و در اين موارد عرق شاتره بي تاثير است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 497]