واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: هشدار درباره مکمل.های ورزشی
این روزها با افزایش آگاهی ورزشکاران، استفاده از مکمل.های استروئیدی یا هورمونی، نسبت به گذشته کاهش یافته است، ولی مکمل.های ویتامینی و کربوهیدراتی و نیز مکمل.های نیروزای مشتق از اسیدهای آمینه همچون کراتین و کارتینین در صورت استفاده اصولی تحت نظر پزشک متخصص، در شرایط خاص به ورزشکاران حرفه.ای توصیه می.شود.
تماشای عکس.ها و تصاویر افراد روی جعبه.ها و بسته.های مکمل.های ورزشی، با اندامی ورزیده، عضلاتی به هم پیچیده و خوش.فرم، بسیار اغواکننده است، تا جایی که بسیاری از کسانی را که سودای ورزش حرفه.ای را در سر می.پرورانند به جایی می.رساند که بخواهند با استفاده از این مکمل.ها، بدون تلاش و زحمت زیاد، در مدتی کوتاه به نتیجه مطلوب برسند.
واقعیت این است چه افرادی که به منظور حفظ سلامتی.شان ورزش می.کنند و چه ورزشکاران حرفه.ای، باید سعی.شان این باشد که نیازهای تغذیه.ای و انرژی.زایی خود را از طریق الگوی تغذیه.ای درست و متعادل تامین کنند.
در واقع داشتن یک برنامه تغذیه.ای مطلوب، استراحت و خواب کافی، تمرین برای کسب آرامش و تمدد اعصاب و پرهیز از مواد زیان.آوری چون الکل و دخانیات در کنار انجام تمرین.های منظم و برنامه.ریزی شده برای تقویت عضلات و ثابت نگه داشتن وزن، تحت نظر یک پزشک و مربی با تجربه، بهترین و موثرترین جایگزین برای مکمل.های ورزشی هستند.
با این حال در برخی شرایط که یک ورزشکار در دوره.های فشرده آمادگی جسمانی قرار دارد یا تحت یک برنامه فشرده، زمان کافی برای تامین تمام نیازهای تغذیه.ای.اش ندارد، می.تواند تحت نظر یک متخصص تغذیه و البته پزشک ناظر بر گروه ورزشی، از برخی مکمل.ها، به طور مطلوب بهره ببرد.
مکمل.هایی که مجاز هستند
این روزها با افزایش آگاهی ورزشکاران، استفاده از مکمل.های استروئیدی یا هورمونی، نسبت به گذشته کاهش یافته است، ولی مکمل.های ویتامینی و کربوهیدراتی و نیز مکمل.های نیروزای مشتق از اسیدهای آمینه همچون کراتین و کارتینین در صورت استفاده اصولی تحت نظر پزشک متخصص در شرایط خاص به ورزشکاران حرفه.ای توصیه می.شود.
دکتر سیدعلی کشاورز، مدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می.گوید:
«زمانی که یک ورزشکار تحت فعالیت ورزشی سنگین است و به نوعی نمی.تواند تمام نیازهای تغذیه.ای.اش را در یک مدت کوتاه تامین کند، می.توانیم استفاده از دو دسته مکمل ورزشی را به او توصیه کنیم. یک دسته از این مکمل.های تغذیه.ای، ویتامین.ها، منابع آهن، کلسیم، پتاسیم و روی، کربوهیدرات.ها و چربی.ها هستند. دسته دیگر، مکمل.های نیروزا هستند که منشأ مغذی.شان می.تواند کافئین، جینسینگ، کراتین و کارتینین باشد که دو مورد آخر مشتق از اسیدهای آمینه هستند. البته نکته قابل توجه در اینجا آن است که اگر استفاده بی.رویه و نابه.جا از این دسته مکمل.ها صورت بگیرد، می.تواند اثرات منفی جبران.ناپذیری را روی سلامت شخص به جا گذارد.»
مصرف بی.رویه مکمل های ورزشی می.تواند منجر به افزایش فشار خون و نیز افزایش اوره و کراتین در خون منجر شود و این عوامل نیز زمینه اختلال عملکرد در کلیه.ها را فراهم می.کند
مراقب اثرات کراتین بر کلیه.ها باشید کراتین.ها موادی مشتق از اسیدهای آمینه هستند که قدمت استفاده از آنها به 170 تا 180 سال پیش در اولین المپیک آتن باز می.گردد. دکتر کشاورز اضافه می.کند:
«این مکمل.ها، مواد نیروزایی هستند که روی 70 تا 80 درصد ورزشکاران، پاسخ مطلوبی از ظر انرژی.زایی و کمک به عضله.سازی به جا می.گذارد. البته این مکمل نباید بی.رویه مصرف شود، چراکه مصرف زیاد آن منجر به تولید سنگ.های کلیه مقاوم به درمان می.شود. اگر میزان کراتین مصرفی بر حسب سن، جنس و وزن مصرف.کننده تنظیم نشود، تبعات بعضا جبران.ناپذیری، به خصوص طی مصرف طولانی.مدت بر کلیه.ها به جا خواهد گذاشت. نشانه مصرف بیش از اندازه کراتین هم می.تواند عطش زیاد و مصرف مکرر آب و نوشیدنی.ها باشد که در چنین شرایطی شخص باید مصرف آن را قطع کند.
اصولا به افراد زیر 18 سال، مصرف کراتین توصیه نمی.شود. به علاوه مصرف این ماده انرژی.زا در دو نوبت به ورزشکاران توصیه می.شود، یکی در روز مسابقات برای بهبود راندمان شخص و دیگری در دوره آمادگی جسمانی و بدن.سازی که میزان آن نیز بر حسب جنس و وزن شخص متفاوت خواهد بود.»
از اختلالات جنسی تا عقیمی
طی سال.های اخیر با افزایش آگاهی ورزشکاران، تمایل به مصرف داروهای هورمونی که در طولانی مدت، منجر به عوارض جنسی، یعنی اختلال در کارکرد بیضه.ها، تحلیل آلت.تناسلی و نهایتا عقیمی می.شود، بسیار کاهش یافته است.
دکتر آریا جنابی، فوق.تخصص کلیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این باره می.گوید:
«متاسفانه یکی از اصلی.ترین مشکلات در ارتباط با مصرف مکمل.ها، استاندارد نبودن این داروهاست. به بیان دیگر ورزشکاران باید مکمل.هایی را استفاده کنند که پزشک ناظر بر گروه یا مجموعه ورزشی آن.ها را توصیه و تایید کرده و به علاوه تاییدیه معاونت دارویی وزارت بهداشت راهم دارد.
از سوی دیگر بسیاری از این مکمل.ها به واسطه منشأ استروئیدی و در واقع هورمونی که دارند، عوارض جبران.ناپذیری را به جا می.گذارند. از اصلی.ترین عوارض این مکمل.ها، تاثیراتش روی سیستم جنسی و در واقع غدد ترشح.کننده تستوسترون (هورمون مردانه) است. افرادی که از این مکمل.ها استفاده می.کنند، به تدریج با کم شدن ترشح هورمون مردانه در بدنشان، دچار ناتوانی جنسی و حتی عقیمی می.شوند.»
فشار خون بالا، زنگ خطر جدی
دکتر جنابی اضافه می.کند:
«به طور کلی، مکمل.های مجاز تنها برای ورزشکاران حرفه.ای و در مقاطعی که در اوج فعالیت.های ورزشی و عضله.سازی هستند، توصیه می.شود. با این حال ورزشکاران نباید از یاد ببرند که مصرف بی.رویه این داروها می.تواند منجر به افزایش فشار خون و نیز افزایش اوره و کراتین (دفع پروتئین) در خون منجر شود و این عوامل نیز زمینه اختلال عملکرد در کلیه.ها را فراهم می.کند. به همین دلیل توصیه می.شود، ورزشکارانی که مکمل.هایی چون کراتین را مصرف می.کنند، به صورت دوره.ای، هر شش ماه یا یک سال آزمایش خون بدهند تا متعادل بودن فاکتورهای خونی در آن.ها بررسی شود.
از آنجا که نشانه.های مشکلات کلیه.ها، خیلی دیر خودشان را نشان می.دهند، به همین دلیل دادن آزمایش.های دوره.ای خون برای ورزشکاران ضروری است. در عین حال ورزشکاران نباید بی.رویه، با انجام فعالیت.های ورزشی سخت و مداوم به بدن خود فشار بیاورند و از سوی دیگر نباید یک دفعه و بدون رعایت یک شیب ملایم، ورزش را قطع کنند که در هر دو صورت به کلیه.ها آسیب وارد می.شود.
فراموش نکنید که هیچ مکمل غذایی یا ورزشی نمی.تواند جایگزین یک رژیم غذایی سالم، خواب و استراحت کافی، برنامه ورزشی منظم و حساب شده و توانایی و مهارت.های حسی و حرکتی پرورش یافته ژنتیک و وراثتی در یک ورزشکار شود.»
مکمل.های ورزشی مجاز حاوی مواد دوپینگی نیست
هدایت حسینی، مدیر کل نظارت بر موادغذایی، آرایشی و بهداشتی وزارت بهداشت گفت:
«مکمل.های ورزشی که با پروانه وزارت بهداشت در داروخانه.ها توزیع می.شوند، فاقد هر گونه مواد دوپینگی هستند و وزارت بهداشت در صورت مشاهده هر گونه مواد دوپینگی در داروخانه.ها، به شدت با آن برخورد می.کند.
در حال حاضر، 35 مکمل ورزشی خارجی با شماره پروانه بهداشتی وزارت بهداشت وارد کشور می.شوند و حدود 10 مکمل ورزشی تولید داخل مورد تائید وزارت بهداشت نیز داریم که همه آن.ها فاقد مواد هورمونی غیرمجاز هستند و هیچ کدام اثر دوپینگی ندارند. این مکمل.ها در کنار سایر مکمل.های رژیمی در داروخانه.ها توزیع می.شوند و ما به مردم و ورزشکاران اطمینان می.دهیم در صورتی که این مکمل.ها را از داروخانه.ها تهیه کنند،. تایید شده اند.
ولی مکمل.های ورزشی که به صورت غیرمجاز و قاچاق وارد کشور می.شوند و در باشگاه.های ورزشی و بین ورزشکاران توزیع می.شوند، به احتمال زیاد حاوی مواد غیرمجاز هستند و اگر وزارت بهداشت با این نوع مکمل.ها مواجه شود، به شدت با آن برخورد می.کند و آن.ها را جمع.آوری می.نماید.»
منبع تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 151]